Anh chị hãy nhận xét về những bài học làm người được tác giả thể hiện trong đoạn trích Quên lãng

Cùng THPT Sóc Trăng tìm hiểu một số đề đọc hiểu bài thơ Đất nước ở trong tim.

Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu

Đất nước mình bé nhỏ vậy thôi em Nhưng làm được những điều phi thường lắm Bởi hai tiếng nhân văn được cất vào sâu thẳm Bởi vẫn giữ vẹn nguyên hai tiếng đồng bào.

Em thấy không? Trong nỗi nhọc nhằn, vất vả, gian lao Khi dịch bệnh hiểm nguy đang ngày càng lan rộng Cả đất nước mình cùng đồng hành ra trận Trên dưới một lòng chống dịch thoát nguy.

(Trích “Đất nước ở trong tim” – Chu Ngọc Thanh)

Câu 1 (0,5 điểm): Xác định thể thơ của đoạn thơ trên?

Câu 2 (0,5 điểm): Đoạn thơ trên sử dụng phương thức biểu đạt chính nào?

Câu 3 (1,0 điểm): Chỉ ra biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ cuối của khổ thơ thứ nhất. Hiệu quả của biện pháp tu từ đó?

Câu 4 (1,0 điểm): Nêu nội dung chính của đoạn thơ. Từ nội dung đó đã chạm vào miền cảm xúc nào trong em về đất nước?

Thể thơ của đoạn thơ: tự do

Đoạn thơ trên sử dụng phương thức biểu đạt chính là biểu cảm.

Biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ cuối của khổ thơ thứ nhất là biện pháp điệp từ.

Tác dụng: vừa nhấn mạnh, vừa gợi cho cảm xúc của người đọc vào lý do rằng trong con người Việt Nam vẫn luôn tồn tại “nhân văn”, “đồng bào” nên dù nước ta có nhỏ bé thật đấy nhưng vẫn làm nên được những điều phi thường.

Nội dung chính của đoạn thơ: Ca ngợi, niềm tự hào, xúc động của tác giả trước sự đoàn kết của cả nước trước đại dịch.

(Các em tự nêu suy nghĩ và nêu cảm xúc của mình. Gợi ý: miền cảm xúc được chạm tới là sự tự hào dân tộc, tinh thần đoàn kết, khí thế hừng hực trong việc phòng chống dịch bệnh).

Đất nước mình bé nhỏ vậy thôi em

Nhưng làm được những điều phi thường lắm

Bởi hai tiếng nhân văn được cất vào sâu thẳm

Bởi vẫn giữ vẹn nguyên hai tiếng đồng bào.

Em thấy không? Trong nỗi nhọc nhằn, vất vả, gian lao

Khi dịch bệnh hiểm nguy đang ngày càng lan rộng

Cả đất nước mình cùng đồng hành ra trận

Trên dưới một lòng chống dịch thoát nguy.(….)

Thủ tướng phát lệnh rồi, em đã nghe rõ chưa “Trong cuộc chiến này sẽ không có một ai bị để lại”

Chẳng có điều gì làm cho mình sợ hãi

Khi trong mỗi người nhân ái được gọi tên.

Từ mái trường này em sẽ lớn lên

Sẽ khắc trong tim bóng hình đất nước

Cô sẽ nối những nhịp cầu mơ ước

Để em vẽ hình Tổ quốc ở trong tim.

Nhớ nghe em, ta chẳng phải đi tìm

Một đất nước ở đâu xa để yêu hết cả

Đảng đã cho ta trái tim hồng rạng tỏa

Vang vọng trong lòng hai tiếng gọi Việt Nam!

(Chu Ngọc Thanh – đăng trên báo Thanh niên số ra ngày 18/02/2020).

Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính của bài thơ.

Câu 2: Theo tác giả của bài thơ, hình tượng đất nước mình hiện lên như thế nào?

Câu 3: Chỉ ra và phân tích biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ sau: “Từ mái trường này em sẽ lớn lên Sẽ khắc trong tim bóng hình đất nước Cô sẽ nối những nhịp cầu mơ ước Để em vẽ hình Tổ quốc ở trong tim.”

Câu 4: Thông điệp mà em nhận được khi đọc đoạn trích.

Câu 1: Phương thức biểu đạt nghị luận

Câu 2: Theo tác giả, hình ảnh đất nước Việt Nam dù cho nhỏ bé nhưng chúng ta lại làm được những điều phi thường trong hoàn cảnh khó khăn của đất nước: dịch bệnh tấn công. Nhờ tinh thần đồng bào, dân tộc sâu sắc cùng tinh thần nhân ái của khắp cả nước mà nhân dân và chính phủ có sức mạnh làm nên những điều vĩ đại đó là: đất nước đoàn kết chống dịch bệnh, chính quyền giúp đỡ các nước lân cận đang lâm nguy với dịch bệnh, chính phủ đón Việt Kiều về nước để cách ly phòng bệnh, mở cửa đón du thuyền Diamond Princess vào bờ, toàn thể nhân dân chung sức chống dịch như chống giặc.

Câu 3: Biện pháp tu từ được sử dụng là ẩn dụ “vẽ hình tổ quốc ở trong tim”. Tác dụng: làm sâu sắc thêm tình cảm đối với đất nước được nuôi dưỡng và đang dần lớn lên trong thế hệ trẻ. Vào những lúc đất nước lâm nguy và khó khăn, tình yêu đối với tổ quốc trong thế hệ trẻ chính là thứ vũ khí mạnh mẽ.

Câu 4: Thông điệp mà em nhận được trong đoạn trích đó là tình yêu tổ quốc, đồng bào cũng như tinh thần nhân ái, chung sức đồng lòng trong nhân dân để đối mặt với những hoàn cảnh khó khăn của đất nước. Trong những lúc khó khăn và thử thách là lúc mà tình yêu đối với đất nước, những giá trị nhân văn cao đẹp được thể hiện trong cộng đồng, dân tộc.

…………………………..

Đọc hiểu bài thơ Đất nước ở trong tim – Đề số 3

Đọc bài thơ, trả lời các câu hỏi bên dưới:

[..]

Em thấy không? Trong nỗi nhọc nhằn, vất vả, gian lao

Khi dịch bệnh hiểm nguy đang ngày càng lan rộng

Cả đất nước mình cùng đồng hành ra trận

Trên dưới một lòng chống dịch thoát nguy.

[..]

Với đồng bào mình ở vùng dịch nguy nan

Chính phủ đón về cách ly trong doanh trại

Bộ đội vào rừng chịu nắng dầm sương dãi

Để họ nghỉ ngơi nơi đầy đủ chiếu giường.

[..]

Thủ tướng phát lệnh rồi, em đã nghe rõ chưa

“Trong cuộc chiến này sẽ không có một ai bị để lại”

Chẳng có điều gì làm cho mình sợ hãi

Khi trong mỗi người nhân ái được gọi tên.

[..]

Nhớ nghe em, ta chẳng phải đi tìm

Một đất nước ở đâu xa để yêu hết cả

Đảng đã cho ta trái tim hồng rạng tỏa

Vang vọng trong lòng hai tiếng gọi Việt Nam!

(Trích “Đất nước ở trong tim”, Chu Ngọc Thanh)​

Câu hỏi:

Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của bài thơ.

Câu 2. Khái quát nội dung chính của bài thơ trên

Câu 3. Bài thơ được viết theo thể loại nào?

Câu 4. Bài thơ trên nói về sự kiện gì? Cảm xúc của tác giả trong bài thơ là gì?

Câu 5. Chỉ ra cách trích dẫn ý kiến của thủ tướng trong bài thơ? Việc trích dẫn đó có tác dụng gì?

Câu 6. Chỉ ra những từ ngữ trong đoạn trích diễn tả hành động của nhân dân nước mình trước dịch bệnh hiểm nguy ngày càng lan rộng, từ đó rút ra nhận xét về phẩm chất của người Việt trong đại dịch.

Câu 7. Chỉ ra và phân tích biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ sau: “Từ mái trường này em sẽ lớn lên

Sẽ khắc trong tim bóng hình đất nước

Cô sẽ nối những nhịp cầu mơ ước

Để em vẽ hình Tổ quốc ở trong tim.”

Câu 8. Em hiểu như thế nào về hai câu thơ:

Đất nước mình bé nhỏ vậy thôi em

Nhưng làm được những điều phi thường lắm

Câu 9. Từ lời thơ “Cô sẽ nối những nhịp cầu mơ ước / Để em vẽ hình Tổ quốc ở trong tim”, em sẽ vẽ gì về hình ảnh Tổ quốc trong trái tim mình?

Câu 10. Từ bài thơ, hãy viết đoạn văn khoảng 200 chữ suy nghĩ về tình người trong đại dịch covid 19

Hướng dẫn trả lời:

Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của bài thơ.

– Biểu cảm

Câu 2. Khái quát nội dung chính của bài thơ trên

Bài thơ ca ngợi những vẻ đẹp cùng hành động cao cả của đất nước ta trong công cuộc chống dịch covid -19.

Câu 3. Bài thơ được viết theo thể loại nào?

– Thể loại thơ trữ tình, thể thơ tự do.

Câu 4. Bài thơ trên nói về sự kiện gì? Cảm xúc của tác giả trong bài thơ là gì?

– Bài thơ trên nói về sự kiện đại dịch cúm Covid-19 đã, đang diễn ra và sự đoàn kết của cả nước chống đại dịch.

– Cảm xúc của tác giả: Tự hào, ngợi ca về tinh thần chống dịch của cả nước.

Câu 5. Chỉ ra cách trích dẫn ý kiến của thủ tướng trong bài thơ? Việc trích dẫn đó có tác dụng gì?

– Tác giả trích dẫn ý kiến của thủ tướng: “Trong cuộc chiến này sẽ không có một ai bị để lại”

– Tác dụng:

+ Làm bài thơ trở nên sinh động, hấp dẫn, giàu tính biểu cảm, giàu sức thuyết phục.

+ Thể hiện tinh thần, truyền thống nhân văn cao đẹp của con người Việt Nam: Tinh thần tương thân tương ái của người Việt và trách nhiệm cao cả, sự quan tâm lớn lao của chính phủ với công dân của mình.

Câu 6. Chỉ ra những từ ngữ trong đoạn trích diễn tả hành động của nhân dân nước mình trước dịch bệnh hiểm nguy ngày càng lan rộng, từ đó rút ra nhận xét về phẩm chất của người Việt trong đại dịch. (Đáp án: đang tiếp tục cập nhật)

………………………………………

Đọc hiểu bài thơ Đất nước ở trong tim – Đề số 4

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:       

Đất nước mình bé nhỏ vậy thôi em

Nhưng làm được những điều phi thường lắm

Bởi hai tiếng nhân văn được cất vào sâu thẳm

Bởi vẫn giữ vẹn nguyên hai tiếng đồng bào.

Em thấy không? Trong nỗi nhọc nhằn, vất vả, gian lao

Khi dịch bệnh hiểm nguy đang ngày càng lan rộng

Cả đất nước mình cùng đồng hành ra trận

Trên dưới một lòng chống dịch thoát nguy.

Với người láng giềng đang lúc lâm nguy

Đất nước mình không ngại ngần tiếp tế

Dù mình còn nghèo nhưng mình không thể

Nhắm mắt làm ngơ khi ai đó cơ hàn.

Với đồng bào mình ở vùng dịch nguy nan

Chính phủ đón về cách ly trong doanh trại

Bộ đội vào rừng chịu nắng dầm sương dãi

Để họ nghỉ ngơi nơi đầy đủ chiếu giường.

Với chuyến du thuyền đang khóc giữa đại dương

Mình mở cửa đón họ vào bến cảng

Chẳng phải bởi vì mình không lo dịch nạn

Mà chỉ là vì mình không thể thờ ơ.

Thủ tướng phát lệnh rồi, em đã nghe rõ chưa

“Trong cuộc chiến này sẽ không có một ai bị để lại”

Chẳng có điều gì làm cho mình sợ hãi

Khi trong mỗi người nhân ái được gọi tên.

Từ mái trường này em sẽ lớn lên

Sẽ khắc trong tim bóng hình đất nước

Cô sẽ nối những nhịp cầu mơ ước

Để em vẽ hình Tổ quốc ở trong tim.

Nhớ nghe em, ta chẳng phải đi tìm

Một đất nước ở đâu xa để yêu hết cả

Đảng đã cho ta trái tim hồng rạng tỏa

Vang vọng trong lòng hai tiếng gọi Việt Nam!

(Đất nước ở trong tim, bài thơ của cô giáo Chu Ngọc Thanh, Gia Lai)

Trả lời các câu hỏi sau:

Câu 1. Bài thơ trên nói về sự kiện gì? Cảm xúc của tác giả trong bài thơ?

Câu 2. Việc trích dẫn ý kiến của thủ tướng trong bài thơ có tác dụng gì?

Câu 3. Ý nghĩa của hai dòng thơ:

Chẳng có điều gì làm cho mình sợ hãi

Khi trong mỗi người nhân ái được gọi tên.

Câu 4. Hãy rút ra thông điệp của bài thơ? Từ thông điệp ấy, Anh/chị thấy bản thân mình cần học tập và phát huy điều gì để làm rạng danh con người Việt Nam.

Hướng dẫn trả lời:

Câu 1.

– Bài thơ trên nói về sự kiện:

+ Dịch cúm Covid-19 đang diễn ra và sự đoàn kết, đồng lòng của nhân dân Việt Nam; tấm lòng nhân ái của đất nước ta với láng giềng và công dân các nước trên du thuyền.

+ Trách nhiệm của chính phủ Việt Nam với công dân của mình ở vùng dịch.

– Cảm xúc của tác giả trong bài thơ: yêu thương, tự hào

Câu 2.

– Tác giả trích dẫn ý kiến của thủ tướng: “Trong cuộc chiến này sẽ không có một ai bị để lại”

 Tác dụng: 

+ Làm bài thơ trở nên sinh động, hấp dẫn, giàu tính biểu cảm, giàu sức thuyết phục.

+ Thể hiện tinh thần, truyền thống nhân văn cao đẹp của con người Việt Nam: tinh thần tương thân tương ái của người Việt và trách nhiệm cao cả, sự quan tâm lớn lao của chính phủ với công dân của mình.

Câu 3. Ý nghĩa của hai dòng thơ:

Chẳng có điều gì làm cho mình sợ hãi

Khi trong mỗi người nhân ái được gọi tên.

– Hai câu thơ nói riêng và bài thơ nói chung đã đề cao lòng nhân ái, tình yêu thương. Khẳng định “nhân ái” chính là sức mạnh lớn nhất giúp con người vượt qua mọi nỗi sợ hãi.

– Khi trong mỗi con người ai cũng có lòng nhân ái thì sẽ tạo nên một xã hội văn minh, đoàn kết; con người sẽ không còn sợ sự cô độc, lạc lõng.

Câu 4.

– Thông điệp của bài thơ: Hãy sống yêu thương nhân ái và trách nhiệm.

– Bản thân cần học tập và phát huy: (Học sinh có thể làm theo cách hiểu khác. Các ý sau chỉ là tham khảo)

+ Rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, lối sống chuẩn mực.

+ Đem nhân ái, yêu thương đến với mọi người bằng những hành động thiết thực.

+ Sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội.

+ Luôn phát huy sức mạnh tuổi trẻ, nhiệt huyết thanh niên. Phát huy truyền thống nhân văn, nhân đạo của đất nước.

+ Yêu đất nước, Tổ quốc, sống có ước mơ hoài bão.

+ Lên án lối sống vô trách nhiệm, thờ ơ, vô cảm.

……………………………………

Trên đây là một số đề Đọc hiểu Đất nước ở trong tim mà THPT Sóc Trăng đã sưu tầm được, mong rằng sẽ giúp ích cho các em trong quá trình ô tập tại nhà!

Cùng tìm hiểu các đề Đọc hiểu Đất nước ở trong tim (Chu Ngọc Thanh) để làm quen với các dạng đề thuộc bài thơ này.

Đăng bởi: THPT Sóc Trăng

Chuyên mục: Giáo dục