Bài tập tính độ co giãn chéo của cầu năm 2024

Khái niệm chung: Sự co dãn nói chung được hiểu là những thay đổi (tính theo phần trăm) của một đại lượng a nào đó kéo theo sự thay đổi (tính theo phần trăm) của một đại lượng b có liên quan.

SỰ CO DÃN CỦA CẦU Khái niệm: Sự co dãn của cầu là những thay đổi của lượng cầu do tác động của những thay đổi trong giá cả và các nhân tố khác ảnh hưởng đến cầu. Các loại so dãn cầu: Thông thường, người ta khảo sát ba loại co dãn như sau: - Co dãn của cầu theo giá cả của chính hàng hóa (ED/P) ; - Co dãn của cầu theo thu nhập (ED/I) ; và - Co dãn theo giá chéo (ED/P’). Đo lường sự co dãn của cầu: Để đo lường sự co dãn của cầu, người ta sử dụng Hệ số co dãn cầu (ED).

1- HỆ SỐ CO DÃN CỦA CẦU THEO GIÁ: Sự co dãn của cầu là sự thay đổi của lượng cầu do tác động của những thay đổi trong giá cả hàng hóa. Công thức cơ bản: ED/P = = = x = x Hệ số co dãn của cầu theo giá cho biết khi giá cả thay đổi 1% thì lượng cầu thay đổi bao nhiêu.  Co dãn tại một khoảng trên đường cầu (giữa hai mức giá): ED/P = x = x Cũng có thể viết:

ED/P =

Q 2 – Q 1

x

P 2 + P 1

Q 2 + Q 1 P 2 - P 1

 Co dãn tại một điểm trên đường cầu (hay tại một mức giá – biến động cực nhỏ):

  • Phương pháp đại số - Dựa vào phương trình đường cầu: + Hàm cầu thuận: QD = a – bP ED/P = = = x = x = Q/(P) x = b x + Hàm cầu ngược: PD = h – kQ ED/P = = = x = x = x
  • Phương pháp hình học: P K

B

A

0

C

α

Cho đường cầu như hình vẽ. Tính độ co dãn của cầu tại điểm A (hay mức giá OB)? Cách 1: Áp dụng công thức: ED/P = = = x = x = x (1) Ta có: tgα = - AC/CN = - OB/CN  = - CN/OB (2) OB chính là mức giá tại A (3) OC chính là Lượng cầu tại A (4) Thay (2), (3), (4) vào (1) ta có :

ED/P = (- CN/OB) x (OB/OC) = - CN/OC

N

160 40 -

200 0 -

Bây giờ, chúng ta hãy xem xét cụ thể sự biến thiên của hệ số co dãn theo giá của cầu của quần áo dựa vào số liệu cho ở bảng 2. Bắt đầu từ mức giá bằng 40. đồng/bộ, giá tăng lên 80 đồng/bộ làm lượng cầu giảm từ 160 bộ/tuần xuống còn 120 bộ/tuần. Theo công thức tính hệ số co dãn thì hệ số co dãn lúc này là:

. Những hệ số co dãn khác được tính tương tự. Dọc theo các điểm trên đường cầu, hệ số co dãn thay đổi từ 0 đến -. Ở những mức giá cao độ lớn của hệ số co dãn thường rất lớn. Do vậy, ở những điểm này cầu rất co dãn. Ngược lại, ở những mức giá thấp, cầu rất kém co dãn.

Các nhân tố ảnh hưởng đến hệ số co dãn của cầu theo giá Tính thay thế của hàng hóa****. Mức độ thiết yếu của hàng hóa. Tùy theo tính thiết yếu, các hàng hóa, dịch vụ được phân thành hai loại: Hàng hóa thiết yếu (kém co dãn) Hàng hóa xa xỉ (co dãn lớn) Mức chi tiêu cho sản phẩm này trong tổng số chi tiêu****. Mặt hàng có mức chi tiêu cho nó càng nhỏ trong tổng chi tiêu sẽ càng kém co dãn. Vị trí của điểm tiêu thụ trên đường cầu (hệ số co dãn điểm). Theo công thức tính hệ số co dãn, hệ số co dãn của cầu theo giá là sự thay đổi của lượng cầu tương ứng

với sự thay đổi giá nhân với. Khi đi dọc theo đường cầu xuống phía

dưới thì có thể không thay đổi nhưng giá và lượng cầu luôn thay đổi. Do vậy, độ co dãn của cầu theo giá phải được tính tại một điểm cụ thể trên đường cầu và hệ số này sẽ thay đổi dọc theo đường cầu. Bởi vì hệ số co dãn thay đổi dọc theo đường cầu cho nên ta có khái niệm hệ số co dãn điểm. Theo hình dưới, ta có có thể viết phương trình đường cầu:

, với b < 0 và a > 0. Như thế:

Hình 2. Hệ số co dãn điểm

Yếu tố thời gian****. Người tiêu dùng có xu hướng điều chỉnh tiêu dùng khi có sự thay đổi của giá theo thời gian, đặc biệt là việc tìm ra những sản phẩm thay thế. Vì vậy, qua một thời gian dài hầu hết các sản phẩm sẽ có độ co dãn cao hơn. Thí dụ, cầu đối với xăng trong dài hạn co dãn hơn trong ngắn hạn. Việc giá xăng đột ngột tăng lên làm giảm lượng cầu về xăng trong ngắn hạn thông qua việc giảm lượng đi lại bằng xe gắn máy và giảm việc sử dụng máy móc, nhưng tác động lớn nhất của sự tăng giá này đối với cầu là nó khiến cho người tiêu dùng chuyển sang sử dụng các loại xe, máy móc ít tốn xăng. Nhưng việc chuyển đổi xảy ra dần dần và cần có thời gian. Tuy nhiên, một số hàng hóa thì hoàn toàn ngược lại: cầu trong ngắn hạn lại co dãn hơn trong dài hạn. Đó là loại hàng lâu bền như: ô-tô, xe gắn máy, tủ lạnh, tivi, v. Nếu giá tăng người tiêu dùng ban đầu trì hoãn việc mua mới, vì vậy cầu giảm mạnh. Tuy nhiên trong dài hạn, những hàng hóa này bắt đầu cũ, khấu hao dần và cần phải được thay thế, nên cầu lại tăng lên. Vì vậy, cầu trong dài hạn ít co dãn hơn trong ngắn hạn.

Sự co dãn của cầu và độ dốc của đường cầu (hình dạng của đường cầu) Hệ số co dãn của cầu đo lường mức độ thay đổi của lượng cầu khi giá thay đổi. Vì thế, hình dạng của đường cầu có liên quan chặt chẽ với hệ số co dãn.

thay đổi của giá cả của hàng hóa có liên quan (hàng hóa bổ sung hay hàng hóa thay thế).

3- HỆ SỐ CO DÃN CỦA CẦU THEO THU NHẬP

ED/I = = x Ví dụ:

Mức thu nhập Cầu về Tivi 3.300 20 3.400 22

Tính độ co dãn của cầu TV khi thu nhập tăng từ 3.300 lên 3.400? ED/I = x = x = 3,

Kết quả trên cho biết: Khi thu nhập tăng 1%, cầu về TV tăng 3,19% Quy luật Engel:  ED/I thường có giá trị dương. Đối với hàng hóa thiết yếu, ED/I thường nhỏ hơn 1; Đói với hàng hóa cao cấp, ED/I thường lớn hơn 1.  Đặc biệt, với hàng hóa cấp thấp, ED/I thường có giá trị âm.