Biểu hiện của sảy thai sinh hóa
|
Nguyên nhân gây ra sẩy thai liên tiếp có thể là từ mẹ, thai nhi, hoặc rau thai.
Các nguyên nhân thường thấy ở mẹ bao gồm
Nguyên nhân rau thai bao gồm các rối loạn mạn tính có trước đây được kiểm soát kém (ví dụ như SLE, cao huyết áp mãn tính).
Nguyên nhân ở bào thai thường
Cho dù có một tiền sử hỏng thai liên tiếp làm tăng nguy cơ thai chậm phát triển và sinh non trong những lần mang thai tiếp theo thì còn phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra hỏng. Sảy thai – hai từ tuy ngắn gọn nhưng chẳng phụ nữ nào muốn nghe hoặc nhắc tới. Tiếc thay, có đến hơn 10% thai phụ không giữ được thai nhi trong những tháng đầu thai kỳ. Tìm hiểu về các dấu hiệu và cách phòng ngừa sảy thai sẽ giúp bạn giảm thiểu tối đa nguy cơ này, hướng tới một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn.  Sảy thai có thể gặp ở bất cứ phụ nữ nào, nhưng phổ biến hơn ở nhóm thai phụ lớn tuổi, có bệnh lý nền, quá gầy hoặc quá béo. Sảy thai hay hư thai là hiện tượng thai bị mất một cách tự nhiên trước tuần thứ 20. Thống kê cho thấy khoảng 10 – 20% phụ nữ mang thai phải kết thúc thai kỳ vì bị sảy thai. Song trên thực tế, con số thường cao hơn vì nhiều trường hợp sảy thai quá sớm, trước khi thai phụ biết mình đang mang thai. May mắn là, sảy phôi thai không đồng nghĩa với bạn không tiếp tục mang thai được nữa. Có tới 87% phụ nữ bị hư thai sẽ tiếp tục cấn bầu và sinh con đủ tháng. Chỉ có khoảng 1% phụ nữ bị sảy thai từ ba lần trở lên. (1) Có nhiều kiểu sảy thai khác nhau. Tùy thuộc vào các triệu chứng và giai đoạn mang thai của bạn, bác sĩ sẽ chẩn đoán tình trạng hư thai, thuộc một trong các kiểu sau:
Trong thời kỳ mang thai, cơ thể người mẹ cung cấp hormone và chất dinh dưỡng cho thai nhi phát triển toàn diện. Hầu hết các trường hợp sảy thai trong ba tháng đầu đều xuất phát từ nguyên nhân thai nhi không phát triển bình thường. Lý do có thể là: (2) Một bào thai được hình thành và phát triển nhờ một bộ nhiễm sắc thể của mẹ và một bộ nhiễm sắc thể từ cha. Nếu chẳng may một đoạn nhiễm sắc thể bị lỗi sẽ gây nên bất thường ở bào thai, dẫn tới sảy thai. Những bất thường bào thai này thường gây ra tình trạng:
Những bệnh lý tiềm ẩn và lối sống kém lành mạnh của thai phụ cũng góp phần cản trở sự phát triển của thai nhi. Cụ thể là:
Chế độ dinh dưỡng thiếu chất, không cân đối cũng góp phần làm tăng nguy cơ hư thai Hầu hết các trường hợp sảy thai là do nguyên nhân tự nhiên (sảy thai tự nhiên) nên không có cách khắc phục triệt để. Tuy nhiên, có một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng sảy thai, đó là: (3)
Nếu thấy xuất hiện các biểu hiện dưới đây trong những tháng đầu thai kỳ, bạn hãy cẩn thận vì đó có thể là dấu hiệu cho thấy thai nhi không còn: Trong vài tuần đầu sau khi thụ thai, hầu hết phụ nữ không biết mình đang mang thai, vì dấu hiệu mang thai phổ biến nhất – chậm kinh – còn chưa xảy đến. Sảy thai trong thời kỳ đầu thường được gọi là “mang thai hóa học”. Rất nhiều người nhầm lẫn mang thai hóa học với một chu kỳ kinh nguyệt, bởi cả hai có những triệu chứng khá giống nhau như chảy máu âm đạo, chuột rút, đau bụng, đau lưng… Sau khi xác định mình đã mang thai, từ tuần thứ tư thai kỳ cho đến hết tam cá nguyệt thứ nhất, bạn cần lưu ý các triệu chứng sảy thai điển hình. Một trong số đó là chảy máu âm đạo với mức độ từ ít đến nhiều. Màu sắc có thể là nâu, hồng, đỏ tươi hoặc sẫm kèm theo cục máu đông. Mức độ ra máu càng nặng thì khả năng sảy thai càng cao. Bạn cũng sẽ cảm nhận được những cơn chuột rút ở vùng bụng hoặc chậu kèm theo đau lưng dưới. Thậm chí, cơn đau còn có thể lan xuống phần chân trên. Ngoài ra nếu sảy thai, bạn sẽ nhận thấy tất cả những triệu chứng mang thai nào mà mình từng trải qua như căng tức ngực, mệt mỏi, buồn nôn… biến mất hoàn toàn. Nguyên nhân là mức độ hormone thai kỳ đang giảm xuống, báo hiệu thai kỳ đã chấm dứt. Sau khi bạn bước qua tam cá nguyệt thứ hai, các triệu chứng sảy thai thường gặp vẫn là chảy máu âm đạo, đau bụng, đau lưng. Bên cạnh đó, một số dấu hiệu khác cần lưu ý chính là tăng áp lực vùng chậu và âm đạo tiết dịch nhầy. Chảy máu âm đạo giữa thai kỳ có thể là dấu hiệu cảnh báo sảy thai Thai dưới 20 tuần tuổi ngừng hoạt động được gọi là sảy thai. Tuy nhiên, tỷ lệ hư thai ở mỗi giai đoạn thai kỳ không giống nhau. Khoảng 80% trường hợp sảy thai diễn ra trong tam cá nguyệt thứ nhất (từ tuần 0 – 13). Tỷ lệ này giảm xuống từ 1 – 5% trong tam cá nguyệt thứ hai. Cụ thể, tỷ lệ sảy thai trong từng giai đoạn như sau: (4)
Để xác định chính xác bạn bị sảy thai, bác sĩ sẽ thực hiện một số phương pháp chẩn đoán sau:
Phương pháp điều trị khác nhau tùy theo loại sảy thai. Đối với các trường hợp dọa sảy, bác sĩ sẽ khuyên bạn nghỉ ngơi cho đến khi máu ngừng chảy và cơn đau bụng giảm bớt. Bạn cũng sẽ được yêu cầu tránh tập thể dục và quan hệ tình dục trong giai đoạn nhạy cảm này. Ngoài ra, bạn cũng nên hoãn các kế hoạch đi du lịch, đặc biệt là đến những khu vực không có đầy đủ điều kiện chăm sóc y tế. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ để biết khi nào thai nhi ổn định. Lúc đó, bạn có thể thoải mái hơn trong sinh hoạt hàng ngày. Nếu bạn thật sự bị sảy thai, việc điều trị sẽ tập trung vào xác định phôi thai đã ngừng phát triển hay chưa, đã trôi ra hết hay còn sót lại… Để làm được điều này, bác sĩ sẽ:
Rất khó để ngăn ngừa sảy thai một cách tuyệt đối. Thế nhưng, bạn vẫn có thể trải qua một thai kỳ khỏe mạnh và giảm nguy cơ hư thai bằng cách: (5) Các chuyên gia cho biết bổ sung 400mcg axit folic mỗi ngày sẽ giúp giảm nguy cơ dị tật bẩm sinh ở trẻ – tác nhân dẫn đến sảy thai. Vì thế, ngay khi có ý định mang thai, bạn cần uống viên axit folic hàng ngày. Tiếp tục dùng nó trong suốt thai kỳ để phòng ngừa rủi ro xảy đến với em bé. Chế độ sinh hoạt không lành mạnh là nguyên nhân phổ biến khiến thai nhi ngừng phát triển. Do đó, các mẹ bầu nên tránh:
Đồng thời, cần đảm bảo:
Vận động thường xuyên bằng những động tác yoga vừa sức giúp phòng ngừa nguy cơ sảy thai Cả thừa cân – béo phì lẫn suy dinh dưỡng đều làm tăng nguy cơ bị các biến chứng thai kỳ, trong đó có sảy thai. Cho nên, bạn cần giữ cân nặng ở mức ổn định (18,5 < BMI < 23) trước khi mang thai, và tăng cân đúng chuẩn trong suốt thai kỳ. Hãy rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc gel rửa tay khô. Việc làm này sẽ giúp bạn phòng tránh các bệnh về đường hô hấp như cảm cúm, cảm lạnh và viêm phổi. Bên cạnh đó, hãy chắc chắn rằng bạn đã tiêm ngừa đủ mũi vắc xin trước khi mang thai. Nhờ đó, bạn sẽ tránh được sự tấn công của các căn bệnh gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng với thai nhi, chẳng hạn như thủy đậu, sởi, rubella, viêm gan… Nếu bạn đang gặp một vấn đề về sức khỏe, chẳng hạn như tăng huyết áp, đái tháo đường hoặc mắc bệnh lý tự miễn, hãy điều trị bệnh dứt điểm. Điều này sẽ giúp ngăn ngừa hiện tượng sảy thai. Một số bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs) như lậu, giang mai, sùi mào gà… có thể dẫn tới biến chứng nguy hiểm khi mang thai. Vì thế khi sinh hoạt tình dục trong thai kỳ, bạn hãy sử dụng bao cao su, chung thủy một vợ một chồng… để giảm nguy cơ mắc STD.
Sau khi chấm dứt thai kỳ theo cách không mong muốn, hầu hết phụ nữ đều muốn mình thụ thai trở lại càng sớm càng tốt. Trên lý thuyết, việc này hoàn toàn có khả năng xảy ra. Bởi lẽ, chu kỳ kinh nguyệt sẽ đến trong khoảng 4 – 6 tuần sau đó. Tuy nhiên, bạn cần chuẩn bị thật tốt cả về thể chất lẫn tinh thần để lần mang thai này không có rủi ro nào. Những bước chuẩn bị này bao gồm: Một lần sảy bằng bảy lần sinh. Những ai từng bị hư thai sẽ rất “thấm” câu nói này. Cần dành thời gian nghỉ ngơi thật nhiều để phục hồi sức khỏe nếu bạn chẳng may bị sảy thai. Ngoài ra, nên hạn chế hoặc tránh tuyệt đối làm việc nhà, nhất là những công việc nặng nhọc như giặt giũ, bưng bê, lau dọn nhà cửa… Làm việc quá sức không chỉ khiến cơ thể khó phục hồi mà còn gia tăng nguy cơ mắc các bệnh lý sản khoa. Khi sảy thai, cơ thể bạn sẽ trải qua rất nhiều thay đổi về thể chất, thậm chí bị suy kiệt. Thế nên cùng với việc nghỉ ngơi, tuân thủ chế độ ăn giàu dinh dưỡng là điều tốt nhất mà bạn cần làm cho bản thân trong giai đoạn này. Hãy “chiều chuộng” cơ thể bằng các loại thực phẩm bổ dưỡng, đặc biệt tăng cường thực phẩm giàu chất sắt (thịt bò, đậu tương, rau chân vịt…), thực phẩm giàu canxi (sữa, hải sản, các loại cá béo…), thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất (các loại rau, củ, quả). Bên cạnh đó, cần cung cấp đủ lượng nước cho cơ thể (từ 2 – 2,5 lít/ngày). Ngoài nước lọc, lượng nước này có thể đến từ nước ép trái cây nguyên chất, các loại sữa, canh, súp, cháo… Đừng ngại tìm kiếm sự giúp đỡ nếu bạn thấy cần thiết. Hãy để chồng mua những món ăn ngon để bạn tẩm bổ, nhờ mẹ chồng giúp bạn mua thực phẩm, nhờ chị em gái nấu cho bạn những bữa ăn bổ dưỡng… Được người thân chăm sóc từ những việc nhỏ nhất sẽ giúp bạn sớm phục hồi tinh thần và sức khỏe sau sảy thai. Bồi bổ cơ thể bằng chế độ ăn giàu dinh dưỡng, bạn sẽ sớm đón nhận tin vui lần hai Ngay sau khi sảy thai, tử cung rất nhạy cảm, và hiện tượng xuất huyết kèm dịch âm đạo là điều tất yếu. Vì thế, bác sĩ sẽ khuyến cáo bạn tránh quan hệ tình dục cho đến khi ngừng chảy máu hoàn toàn. Cụ thể, bạn nên kiêng giao hợp ít nhất 6 tuần kể từ khi hư thai để tránh các biến chứng. Đây là thời điểm bạn cần nghỉ ngơi để hồi phục thể lực, ngay cả việc nhà cũng phải tránh. Vậy nên, bạn tuyệt đối không được tập các bài tập cường độ cao trong vòng 6 tuần sau khi sảy thai. Nếu muốn vận động, bạn có thể chọn những bộ môn nhẹ nhàng như yoga, thiền… để làm dịu tinh thần và đẩy nhanh quá trình phục hồi thể chất. Không chỉ có sức khỏe, tinh thần của những người mẹ vừa trải qua nỗi đau mất con cũng cần được xoa dịu để sớm cân bằng trở lại. Thời gian đầu, bạn không tránh khỏi cảm giác buồn đau, mất mát. Sẽ có những đêm mất ngủ và những lúc lòng bạn nghẹn lại vì thương con. Đây là cảm xúc bình thường mà ai ở trong hoàn cảnh này cũng trải qua. Vì thế, bạn không cần phải kìm nén cảm xúc. Hãy cho phép bản thân được buồn, được đau, được khóc. Chỉ sau khi “xả” hết, tâm hồn bạn mới nhẹ nhõm và dần ổn định. Sau khi vượt qua khoảng thời gian khó khăn trên, bạn hãy bình tâm lại, hồi phục tinh thần để mạnh mẽ bước tiếp. Hãy tâm niệm rằng, một sinh linh bé nhỏ rời xa bạn không có nghĩa là mọi chuyện đã kết thúc. Rồi bạn sẽ có cơ hội mang thai lần hai, lần ba… và khi đó mọi chuyện sẽ diễn ra tốt đẹp. Muốn vậy, bạn cần giữ được tinh thần lạc quan, vui vẻ để sớm đón nhận tin vui. Trong suốt hành trình mà bạn đã và đang trải qua, hãy nhớ rằng bạn không đơn độc. Xung quanh bạn luôn có chồng và người thân động viên, giúp đỡ, tiếp thêm sức mạnh giúp bạn vượt qua khó khăn. Đây cũng là dịp để vợ chồng bạn gắn bó và chia sẻ với nhau nhiều hơn, bởi cả hai có chung một nỗi buồn và đang cùng nhau hướng tới một mục tiêu tốt đẹp phía trước. Lời động viên, chia sẻ từ bạn đời là liều thuốc tinh thần rất lớn, giúp bạn sớm lấy lại thăng bằng sau biến cố sảy thai Trong trường hợp bạn đã cố gắng hết sức mà vẫn không thể cân bằng được cảm xúc, thậm chí có biểu hiện stress thái quá dẫn tới trầm cảm, lo âu, hãy tìm đến sự giúp đỡ của bác sĩ tâm lý. Đừng chủ quan để tình trạng tồi tệ thêm. Tâm lý càng bất ổn, cơ hội bạn đón nhận tin vui lần nữa càng xa vời. Không ít phụ nữ có những quan niệm sai lầm về hiện tượng sảy thai, dẫn tới tâm lý chủ quan, xem nhẹ hiện tượng này. Đây là những lầm tưởng phổ biến: Sự thật: Hiện tượng sảy thai không hề hiếm. Có tới 10 – 20% thai phụ bị hư thai (và con số thực tế còn cao hơn nhiều). Điều đó cho thấy ai cũng có khả năng không giữ được thai nhi. Việc tầm soát nguy cơ và theo dõi thai kỳ chặt chẽ là điều cần thiết để các mẹ bầu đón được con yêu khỏe mạnh. Sự thật: Tập thể dục đúng cách sẽ không gây sảy thai. Ngược lại, vận động đều đặn khi mang thai là rất quan trọng, góp phần quyết định thể trạng của mẹ và bé. Tuy nhiên, tập luyện thế nào, tập với cường độ ra sao… phải do bác sĩ chỉ định dựa trên tình trạng sức khỏe thai phụ. Không nên tự ý tập theo ý mình kẻo gặp phải tai nạn, chấn thương. Sự thật: Ra máu là hiện tượng phổ biến trong những tuần đầu thai kỳ chứ không hẳn là dấu hiệu hư thai. Do đó, nếu bạn bị chảy máu khi mang thai, hãy đến gặp bác sĩ để biết ra máu như thế nào là bình thường và đâu là biểu hiện của sảy thai. Sự thật: Nếu nguyên nhân khiến thai nhi ngừng phát triển là do mẹ bị bệnh lý mạn tính, cổ tử cung/tử cung người mẹ có vấn đề hay mẹ bị tai nạn/chấn thương, đó đúng là do lỗi người mẹ. Thế nhưng, có không ít trường hợp sảy thai sớm trong thai kỳ là kết quả của bất thường nhiễm sắc thể. Đây là lỗi của cả cha lẫn mẹ. Vì thế, thay vì đổ lỗi cho phụ nữ khi chuyện không may xảy ra, hãy tìm hiểu nguyên nhân để hiện tượng sảy thai không xảy ra lần nữa. Sự thật: Không loại thực phẩm nào có khả năng khiến thai ngừng phát triển. Song, một số loại được cho là chứa vi khuẩn có hại, chẳng hạn như Listeria và Salmonella, có thể làm tăng nguy cơ sảy thai. Nhóm thực phẩm mà mẹ bầu cần tránh, đặc biệt là trong ba tháng đầu, bao gồm:
Nhờ quy tụ đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn và dày dặn kinh nghiệm thực tiễn, khoa Phụ sản BVĐK Tâm Anh là địa chỉ thăm khám, theo dõi sức khỏe thai kỳ được nhiều cặp vợ chồng tin tưởng lựa chọn. Tại đây có dịch vụ thai sản trọn gói, sẽ chăm sóc cho mẹ bầu từ những ngày đầu mang thai cho đến lúc vượt cạn. Hệ thống máy móc trang thiết bị hiện đại gồm máy siêu âm 2D, 3D, 4D, siêu âm Doppler màu, dàn máy siêu âm Voluson E10 thế hệ mới nhất… sẽ giúp theo dõi sát sao quá trình phát triển của thai nhi, sớm phát hiện bất thường để phòng tránh tối đa các biến chứng thai kỳ như sảy thai, đa ối, tiền sản giật, sinh non… Bên cạnh đó, khi đăng ký Gói thai sản tại BVĐK Tâm Anh, mẹ và bé còn được chăm sóc chu đáo, tận tình. Chế độ ăn của mẹ được đảm bảo đủ chất, giàu dinh dưỡng. Mẹ sẽ được đội ngũ điều dưỡng tận tâm chăm lo việc sinh hoạt và nghỉ ngơi để sớm hồi phục sức khỏe sau khi sinh. Mẹ có thể xem thêm thông tin chi tiết Gói thai sản tại đây. Bé được chăm sóc chu đáo sau sinh tại BVĐK Tâm Anh, Hà Nội Để đăng ký khám và tư vấn sức khỏe thai sản tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Hà Nội, bạn có thể liên hệ: Các dấu hiệu sảy thai không khó nhận biết, quan trọng là thai phụ cần được trang bị kiến thức về vấn đề này để kịp thời phát hiện khi triệu chứng hư thai xảy ra. Đồng thời, mẹ bầu nên đi khám và siêu âm đầy đủ nhằm tầm soát và phòng tránh các biến chứng có thể xảy đến trong thai kỳ. |
