Các phương pháp sáng tạo trong văn miêu tả sáng tạo

Sự sáng tạo trong văn miêu tả

SỰ SÁNG TẠO TRONG VĂN MIÊU TẢ

Sự sáng tạo trong văn miêu tả nằm ở khả năng quan sát chọn lựa những chi tiết làm nổi bật được đặc điểm của đối tượng tả ; sự sắp xếp các chi tiết như người hoạ sĩ tạo bố cục cho bức tranh ; trí tưởng tượng để hình dung rõ đối tượng tả, đưa ra được các nhận xét tinh tế ; sự chọn lựa các từ ngữ, hình ảnh, nhất là những từ ngữ, hình ảnh có khả nâng gợi cảm để diễn tả được những cảm giác của người viết.

Đọc những đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi.

Mùa thu ở quê

Ở quê tôi, mùa thu trời hình như cao hơn, trong hơn, xanh hơn và nhiều gió hơn. Gió thổi lồng lộng trên cánh đồng lúa có cảm giác trải rộng đến tận chân trời. Những đêm trăng sáng, bọn trẻ chúng tôi kéo nhau từtig tốp đi thung thăng trên con đường có hai hàng xà cừ dẫn ra cánh đồng. Ánh trăng chảy tràn trê trên những cành cây ngọn cỏ, đổ xuống mặt đất như dát vàng dát bạc cho chúng tôi đi qua, Ngoài kia, đồng lúa xanh như huyền ảo hơn, quyến rũ hơn và khác lạ hơn. Cái đầm nước dưới ánh trăng lung linh, bí ẩn và lãng mạn hào phóng ban tặng những hưỡìĩg thơm và gió mát tuyệt vời cho những đôi thanh niên nam nữ ngồi tâm tình trò chuyện. Đêm về khuya, những vì sao trên bầu trời như đã thức mỏi mắt nên cũng đi ngủ bớt. Chỉ có trăng và gió. Trăng dường như sáng hơn và gió mang nhiều hương thơm hơn để ru người ta vào giấc ngủ êm đềm sâu lắng

Mùa thu, bầu trời rực rỡ một màu xanh như ngọc, cánh đồng lúa đương thì đang ngả sang màu hung hung, rồi màu vàng rực. Một mùa gặt bội thu đang về với làng quê. Con dường đất trải đẩy những sợi rơm vàng óng như tơ, nlĩững khoảng sân gạch vuông vắn đã ắp đầy những thóc mới vàng như kén. Mùi rơm mới nồng nồng, ngai ngái theo vào cả trong giấc ngủ, hiện hữu trong giấc mơ tôi suốt thời thơ ấu. Nhớ làm sao những buổi sớm tinh mơ trở dậy, đón bát xôi nếp thơm phức còn bốc hơi nghi ngút từ bàn tay mẹ, cả nhà quây quần bên ngọn đèn dầu thật ấm cúng biết bao. Phải chăng đó là nhữiĩg khoảnh khắc vô giá của mỗi con người, khắc sâu vào miền kí ức để ta nhớ mãi không quên, cho dù cuộc sống đưa đẩy đến những chân trời góc biển nào.

(Theo Nguyễn Thị Hồng Vân  Phố xinh, làng xinh, trang 57)

1. Những cảnh vật gì đã được tả trong đoạn văn ?

2. Tìm những từ ngữ chỉ màu sắc, gợi cảm giác mà người viết đã dùng để tả những cảnh vật ấy ?

3.Thử tìm xem trình tự của những sự vật được tả liên kết với nhau theo trình tự nào ?

Bến đò Trà cổ

Bến đò Trà Cổ. Hai bờ sông, hai kè đá sừng sững như hai vết hoang tàn của một chiếc cầu lớn. Mặt trăng xế mãi phương Đoài, chiếu xuống lòng sông hơi gợn sóng một dải lung linh như nắm tơ vàng ngâm lơ lửng. Xe ngừng lại, đổ lù lù trên cánh đồng vắng, đợi con đò chập choạng bơi sang.

Bốn bề im lặng, chỉ nghe tiếng ánh trăng lờ đờ trôi dưới sông khuya và tiếng mái chèo vố nước của con đò lẻ. Đò sang đến giữa dòng thì mặt trăng còn cách chân trời hơn một thước, chiếu dài một vệt lên như vàng cháy, phảng phất giống một chữ run rẩy chết giữa dòng sông, đang chơi vơi cố ngoi lên với lấy dấu chấm vàng là mảnh trăng treo lạnh lùng ở chân trời. Con đò lừ lừ nhập vào cái vòng ánh sáng vàng rực ấy.

Xe sửa soạn xuống phà. Phải nghe tiếng ướt và lạnh lẽo của xích sắt vừa vớt dưới sông lên bị kéo lê trên bờ đá khua lẫn với tiếng máy chạy đều đều của chiếc xe nằm đợi giữa đồng không, rồi tiếng mở máy rè rè như người buồn ngủ, tiếng phanh rít lúc xe xuống phà ; phải trông thấy những bóng đen hành khách vội vàng hoạt động trong cái vòng ánh sáng vàng vọt của chiếc đèn pha ô tô chiếu yếu ớt trên mặt sông, phải hưởng tất cả những thú vị ấy, mới biết cái buồn của chuyến đò đêm, cái vội vã của kiếp sông hồ lận đận.

Chiếc phà lại buông ra giữa dòng. Người tài xế cẩn kiệm tắt máy đi thành ra chuyến phà sang âm thầm quá. Chỉ nghe thấy tiêhg cây sào lớn chọc bì bõm xuống lòng sông đẩy chiếc phà lặng lể lướt đi và ghé vào một. bến đá có một ngọn đèn còn thức leo lét trong túp lều canh.

( Theo Nguyễn Hiến Lê  Hương sắc trong vườn văn)

1. Tìm những từ ngữ, hình ảnh, người viết đã dùng để tả ánh trăng (trên trời, trên sông). Hãy tưởng tượng và cố gắng diễn tả lại cảm nhận của em về ánh trăng chiếu trên mật sông được miêu tả trong câu văn in đậm trên.

2. Tìm những từ ngữ miêu tả tiếng động trong đoạn văn. Tiếng động nào được nhận biết bằng thính giác ? Tiếng động nào được cảm nhận bằng các giác quan khác ? Dựa trên những liên tưởng nào mà người viết lại miêu tả tiếng động như vậy ?

Xem thêm

Các dạng bài văn miêu tả thường gặp

Khái quát về văn miêu tả

Video liên quan