Cách viết Mở bài so sánh 2 đoạn thơ

CÁCH LÀM BÀI SO SÁNH HAI ĐOẠN TRÍCH TRONG NGHI LUẬN VĂN HỌC

So sánh hai đoạn trích trong tác phẩm văn học là dạng bài mới và khó đối với học sinh. Kiểu bài này yêu cầu cao về kiến thức và kỹ năng. Để làm tốt kiểu bài này không chỉ đưa ra những điểm giống và khác nhau giữa các đối tượng so sánh mà phải thấy được điểm kế thừa và đổi mới của từng tác giả, từng giai đoạn văn học.

Kiểu bài này đa dạng:có thể so sánh hai tác phẩm ( hai đoạn trích) của hai tác giả, so sánh hai tác phẩm của cùng một tác giả, so sánh hai đoạn trích trong cùng một tác phẩmĐối tượng so sánh về đề tài, nhân vật, tình huống, cách trần thuật, nghệ thuật Trong khuôn khổ bài viết tôi chỉ đề cập đến việc so sánh hai đoạn trích qua một số đề cụ thể.

Ví dụ : Đề 1: Viết về dòng sông Đà trong tùy bút Người lái đò sông Đà, nhà văn Nguyễn Tuân miêu tả có nhiều lúc trông nó thành ra diện mạo và tâm địa một thứ kẻ thù số một. Nhưng cũng có khi: Con song Đà gợi cảm. Đối với mỗi người, sông Đà lại gợi một cách. Đã có lần tôi nhìn sông Đà như một cố nhân( Nguyễn Tuân -Ngữ văn 12 tập 1, NXB GD 2015)

Bằng hiểu biết của mình, anh chị hãy phân tích những vẻ đẹp trên của sông Đà. Từ đó làm nổi bật nét độc đáo trong phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân.

Đề 2: Trong truyện ngắn Vợ nhặt nhà văn Kim Lân đã miêu tả tâm trạng của bà cụ Tứ: Chiều hôm trước, khi biết con trai mình đưa vợ về Bà lão cúi đầu nín lặng. Bà lão hiểu rồi. Lòng người mẹ nghèo khổ ấy còn hiểu ra biết bao nhiêu cơ sự, vừa ai oán vừa xót thương cho số kiếp đứa con mình. Chao ôi, người ta dựng vợ gả chồng cho con là lúc trong nhà ăn nên làm nổi, những mong sinh con đẻ cái mở mặt sau này. Còn mình thì Trong kẽ mắt kèm nhèm của bà rỉ xuống hai dòng nước mắt Biết rằng chúng nó có nuôi nổi nhau qua được cơn đói khát này không.

Và sáng hôm sau, trong bữa cơm sáng: Bà cụ vừa ăn vừa kể chuyện làm ăn, gia cảnh với con dâu. Bà lão nói toàn chuyện vui chuyện sung sướng về sau này.( Kim Lân Ngữ văn 12 tập 2, NXBGD 2015 )

Phân tích tâm trạng bà cụ Tứ trong hai lần miêu tả trên để thấy được thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm qua nhân vật này.

Đề 3: Cảm nhận của anh chị về hai đoạn văn sau:

1. Đá ở đây từ ngàn năm vẫn mai phục hết trong lòng sông, hình như mỗi lần có chiếc thuyền nào xuất hiện ở quãng ầm ầm mà quạnh hiu này, mỗi lần có chiếc thuyền nào nhô vào đường ngoặt sông là một số hòn lại nhổm cả dậy để vồ lấy thuyền. Mặt hòn nào hòn nấy trông cũng ngỗ ngược, hòn nào cũng nhăn nhúm, méo mó hơn cả cái mặt nước chỗ này.( Người lái đò sông Đà Nguyễn Tuân)
2. Trước khi về đến vùng châu thổ êm đềm, nó đã là một bản trường ca của rừng già, rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như những cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn, và cũng có lúc nó trở nên dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng. Giữa lòng Trường Sơn, sông Hương đã sống một nửa cuộc đời mình như một cô gái Digan phóng khoáng và man dại.( Ai đã đặt tên cho dòng sông Hoàng Phủ Ngọc Tường)

Anh/chị hãy làm sáng tỏ những nét giống và khác nhau trong phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân và Hoàng Phủ Ngọc Tường qua hai đoạn trích trên

Đối với kiểu bài này vẫn cần đảm bảo cấu trúc 3 phần: mở bài, thân bài, kết bài. Mỗi phần cần đảm bảo những nội dung sau:

• Mở bài :

• Cần mở bài gián tiếp đi từ nét chung của hai đoạn trích tạo sự hấp dẫn cho người đọc
• Giới thiệu khái quát nét chính về hai tác giả ( chú ý phong cách sáng tác), nội dung chính hai tác phẩm, đặc biệt là nội dung chính hai đoạn trích
• Trích dẫn và khẳng định nhận định( nếu có)

• Thân bài:

- Phân tích từng đoạn trích về nội dung và nghệ thuật

- So sánh hai đoạn trích điểm giống và khác nhau về nội dung và nghệ thuật. Dựa vào hoàn cảnh sáng tác, thời đại để lý giải điểm giống và khác nhau đó

• Kết bài:

- Khái quát những nét giống và khác nhau tiêu biểu giữa hai đoạn trích

- Hiểu được con người tác giả và thông điệp tác giả muốn gửi tới người đọc và thế hệ sau

Trên đây là một số gợi ý về kỹ năng cần đạt khi làm kiểu bài so sánh hai đoạn trích trong tác phẩm văn học giúp các bạn học sinh có thể đạt kết quả cao trong kỳ thi tốt nghiệp THPT QG sắp tới. Chúc các bạn thành công