Đó là chưa kể việc xuất ngoại đánh bạc đã không còn là chuyện "dại" của cá nhân, mà trở thành mối lo thất thoát về kinh tế, sự tiêm nhiễm của thói hư tật xấu và những tác động không thể đo đếm được đối với đời sống xã hội.
Và thời gian gần đây, cụm từ "đầu tư mua suất định cư” xuất hiện, được nhiều người tìm hiểu, thể hiện qua số người Việt Nam tìm tới các công ty nhờ tư vấn tăng lên. Nhiều đại gia quyết định chọn cách này để có tấm vé thông hành vào Mỹ, Úc hay Canada.
Đó là một thực trạng nhức nhối nhưng hiện nay gần như không quản lý được. Bởi lẽ, việc đi học, chữa bệnh, làm đẹp, mua nhà ở nước ngoài vẫn đang hiện hữu. Nếu có cấm chắc chắn cũng sẽ xảy ra hiện tượng lách luật, chuyển ngân lậu.
Ảnh minh họa
Cái gốc của vấn đề là phải nâng cao chất lượng giáo dục, y tế để giữ học sinh cũng như người bệnh ở lại Việt Nam; nâng cao khả năng cạnh tranh, cả về chất lượng cũng như giá cả của hàng Việt, để hàng hóa "made in Vietnam" có thể sống trên sân nhà, khơi dậy tinh thần "Người Việt Nam dùng hàng Việt Nam".
Giáo dục đại học Việt Nam đang tồn tại hai mâu thuẫn cả đầu vào và đầu ra.
Đó là nhu cầu học ngày càng tăng với khả năng hạn chế của hệ thống giáo dục và mâu thuẫn giữa đào tạo với khả năng sử dụng, thu hút nhân lực. Nếu không sớm hóa giải được mâu thuẫn này và trả lại niềm tin cho người học thì số ngoại tệ "chảy máu" sẽ khó mà kiểm soát được.
Ngành y vẫn chưa theo kịp đà phát triển nhu cầu của xã hội, đặc biệt là việc nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, các bệnh viện thì ngày càng quá tải khiến chất lượng kỹ thuật và chất lượng chức năng đều giảm...
Một phần lớn người bệnh có nhu cầu cao về dịch vụ y tế bắt đầu chuyển sang chọn lựa các cơ sở tư nhân, nơi cung cấp dịch vụ y tế có chất lượng tốt hơn.
Nhiều người bệnh có điều kiện sẵn sàng ra nước ngoài để khám, điều trị và tiêu tốn hàng trăm triệu USD mỗi năm. Các bệnh viện nước ngoài ngày càng đẩy mạnh thu hút người bệnh Việt Nam.
Làm cách nào để ngăn chặn nạn "chảy máu ngoại tệ”? Đòi hỏi phải có giải pháp lâu dài nhưng thực ra, cũng có những việc có thể làm ngay và làm được ngay.
Chẳng hạn, chặn nguồn ngoại tệ đang chảy qua nạn cá độ bất hợp pháp. Hằng năm mất hàng tỉ USD chạy ra nước ngoài vì đánh bạc hay cá độ đá bóng qua mạng nhưng Nhà nước không thu được một xu tiền thuế!
Trước hết, phải hiểu casino là hướng đến công nghệ giải trí, mang tính chất toàn cầu. Các casino đó được đặt trong những khu du lịch nghỉ dưỡng phức hợp. Người ta đến đây không chỉ để đánh bạc mà còn có thể vui chơi giải trí...
Khi chưa có giải pháp lâu dài, Việt Nam nên nghiên cứu để đưa ra biện pháp quản lý ngắn hạn việc đánh bạc nhằm thu phí, thuế, tăng thêm nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Không nên cứ áp dụng biện pháp cấm đối với những vấn đề không quản lý được.
Số tiền này chắc chắn phải có chủ, chủ là ai, chờ phán quyết của tòa. Nhưng từ phiên tòa này cho thấy cứ vụ án liên quan vàng, tiệm vàng lại có bóng dáng ngoại tệ.
Với người dân, chuyện tiệm vàng kiêm mua bán ngoại tệ là thường ngày ở huyện. Nhưng pháp luật quy định tiệm vàng chỉ được mua bán vàng, trừ trường hợp là đại lý của ngân hàng [chỉ đổi và thu ngoại tệ về cho ngân hàng, không được bán lại].
Pháp luật cũng quy định Nhà nước tập trung quản lý ngoại tệ qua hệ thống ngân hàng, người dân được sở hữu, tặng cho... ngoại tệ nhưng không được mua bán hay dùng để thanh toán, nếu bán chỉ được bán cho ngân hàng.
Ấy vậy mà nhiều tiệm vàng vẫn dính đến ngoại tệ, nhẹ là mua bán, nặng là trong đường dây buôn lậu.
Thế tiệm vàng kiêm luôn mua bán ngoại tệ để lại hậu quả gì? Đó là nạn chảy máu ngoại tệ, là pháp luật bị xem thường, là sự lo lắng nếu tỉ giá tăng bất thường, thậm chí ảnh hưởng đến giá cả nếu xảy ra khan hiếm ngoại tệ...
Trong năm qua, tỉ giá VND/USD giảm mạnh nhưng giá USD tiền mặt tại thị trường tự do vẫn cao hơn vài trăm đồng do giới buôn vàng lậu gom USD để nhập lậu vàng. Do giá vàng trong nước luôn cao hơn thế giới, cứ gom USD nhập lậu vàng là lời khủng.
Vì thế một số tiệm vàng sẵn lòng đẩy giá USD lên cao để gom cho đủ. Như vậy, hàng triệu USD nhập lậu vàng lẽ ra được tập trung vào ngân hàng để thanh toán hàng hóa nhập khẩu, giúp tăng dự trữ ngoại hối quốc gia, tăng sức mạnh của nền kinh tế, qua đó ổn định tiền tệ, lãi suất có lợi cho mọi nhà, mọi người, đằng này...!
Nhưng vì sao những người buôn lậu có thể gom hàng triệu USD? Đó là thói quen bán ngoại tệ tại tiệm vàng của người dân. Bán vài trăm đôla cho ngân hàng phải viết giấy tờ, bán tại tiệm vàng cho xong.
Chưa kể đôi lúc bán cho tiệm vàng thêm được ít tiền... Cũng có người trách muốn tiệm vàng thôi làm chân rết gom đôla cho buôn lậu, phải cho nhập vàng, giảm bớt chênh lệch giá vàng giữa trong nước và thế giới.
Đề xuất này nghe qua có lý nhưng cho nhập vàng, giá sẽ giảm nhưng khi giá giảm thấp hơn thế giới, vàng trong nước chảy ngược qua biên giới, lại chảy máu vàng.
Ngoại tệ có được từ xuất khẩu lại phục vụ buôn lậu vàng! Không cho nhập vàng có thể chưa theo quy luật thị trường nhưng bỏ ngoại tệ nhập vàng, rồi vàng chảy qua biên giới, trong khi chúng ta vẫn cần tăng dự trữ ngoại hối, có gì đó chưa ổn.
Nạn buôn lậu vàng có từ hàng chục năm qua chưa có thuốc chữa, tình trạng tiệm vàng "điều hành" giá USD tiền mặt trên thị trường tự do vẫn tồn tại. Chấn chỉnh được không?
Gần đây khi cơ quan chức năng mạnh tay chống buôn lậu, những tình huống như "470.000 USD của ai?" xuất hiện nhiều hơn, xem ra đã bốc đúng thuốc trị bệnh. Làm mạnh, giới buôn lậu phải chùn tay. Nhưng muốn giảm tối đa buôn lậu vàng, phải tính đến biện pháp kinh tế cho thị trường vàng.
Đồng thời, người có ngoại tệ cũng cần thay đổi thói quen "bán đô ra tiệm vàng", bởi pháp luật đã quy định nếu cá nhân bán mua ngoại tệ dưới 1.000 USD không đúng nơi sẽ bị cảnh cáo, trên 1.000 - 10.000 USD sẽ bị phạt 10-20 triệu đồng...