Sự h�nh th�nh v� thống trị của chủ nghĩa tư bản tr�n c�c nước T�y �u ph�t triển như Anh, Ph�p. Hậu quả l� sự thay đổi s�u sắc bộ mặt x� hội do ph�n h�a đẳng cấp, do sự xuất hiện của c�c tầng lớp thống trị v� bị trị mới[tư bản v� v� sản]. Sự thay đổi về kinh tế x� hội k�o theo sự thay đổi về văn h�a tinh thần, sự khủng hoảng về tư tưởng x� hội, đạo đức.
- Sự ra đời của nhiều học thuyết chống tư bản trong thời kỳ đầu như chủ nghĩa x� hội kh�ng tưởng của Owen, Saint Simon v� Fourrier, chủ nghĩa cơ đốc x� hội của Lamenais.
- Sự xuất hiện của ph�p biện chứng của H�gel. Sau đ� l� biện chứng duy vật l�m nền cho chủ nghĩa cộng sản của Marx. Tuy�n ng�n cộng sản ra đời năm 1848.
Tất cả những tiền đề tr�n t�c động s�u sắc đến sự h�nh th�nh của cảm hứng ph� ph�n x� hội v� con người trong cơ chế tư sản, t�c hại của lợi nhuận, của đồng tiền tr�n mối quan hệ giữa người v� người trong cuộc sống, l�m tha h�a con người do dục vọng v� đồng tiền.
Với sự l�i dần của mỹ học l�ng mạn trong ho�n cảnh x� hội mới v� khh�ng đ�p ứng được những đổi thay của thời đại mới, t�m tư mới, xu hướng "t�n trọng thực tế" [Le respect du r�el] xuất hiện thay cho sư� tưởng tượng, mơ mộng v� t�nh chủ quan cực đoan trong s�ng tạo văn chương l�ng mạn. "Sự phản ứng hiện thực"[La r�aaction r�aliste] phủ định tư duy si�u h�nh, đ�i hỏi nh� văn phải c� khả năng quan s�t, tiếp nhận v� ph�n x�t thế giới b�n ngo�i . C�c quan niệm mới xuất hiện như "nghệ thuật l� tấm gương trr�n đường, phản �nh khi th� trời xanh, khi th� b�n lầy"[Stendhal]; "l� tưởng của một nh� văn v� ng� l� khả năng biến h�a đa dạng : vừa l� nạn nh�n vừa l� đao phủ, quan t�a v� bị c�o, lần lượt diễn c�c vai của mục sư v� người l�nh, c�i c�y của n�ng phu, sự ng�y thơ của quấn ch�ng v� sự ngu xuẩn tiểu tư sản"[Balzac]. Nh� văn muốn nhấn mạnh đến khả năng biến h�a v� hội nhập v�o c�c tầng lớp x� hội để thể hiện cho đ�ng bản chất của nhiều loại con người, chứ kh�ng đặt nặng việc thể hiện c�i t�i c� nh�n. Hiện thực kh�ch quan ở nhiều mặt như lịch sử, x� hội, t�m t�nh của c�c tầng lớp x� hội phải l� cảm hứng ch�nh cho s�ng tạo văn chương.
- Sự ph�t triển khoa học kỹ thuật của c�c nước ti�n tiến ở phương t�y v�ođầu thế kỷ XIX cũng t�c động lớn đến sự ra đời của xu hướng hiện thực. Những ph�t hiện mới về thế giới v� con người đ� t�c động mạnh đến tư tưởng của nh� văn. �ặc biệt học thuyết Darwin c� ảnh hưởng s�u sắc đến quan niệm về sự h�nh th�nh v� biến đổi của t�nh c�ch trong ho�n cảnh, về sự vận động của t�nh c�ch do ảnh hưởng của m�i trường.
- Về nội dung : ph� ph�n x� hội tư bản v� c�c ti�u cực của n� đ� l�m tha h�a con người trong mối quan hệ trục giả dối, tố c�o sự n� lệ của con người trước danh vọng, vật chất tiền t�i, biến con người th�nh lạnh l�ng t�n nhẫn dưới sự chỉ huy của đồng tiền.
Nội dung đ� đ� g�y ấn tượng về văn học hiện thực ph� ph�n như l� một tra�o lưu sở trường về việc m� tả c�i xấu, c�i �c. Trong văn học hiện thực ph� ph�n, nh�n vật ch�nh thường kh�ng phải l� nh�n vật ch�nh diện. Ca�c nh�n vật anh h�ng, nh�n vật t�ch cực bị mờ nhạt. Nh� văn hiện thực ph� ph�n thường kh�ng th�nh c�ng với loại nh�n vật n�y. C�c nh�n vật nổi tiếng của họ thường l� nh�n vật phản diện, nh�n vật tha h�a. Do đ� sự thể hiện c�c quan điểm tiến bộ, nh�n đạo của nh� văn hiện thực ph� ph�n thường l� gi�n tiếp chứ kh�ng trực tiếp.
- Về nghệ thuật : Như�ng nguy�n l� cơ bản của văn học hiện thực ph� ph�n thường được nhắc đến qua t�m tắt nổi tiếng sau đ�y của Engels " Ngo�i những chi tiết cụ thể, lịch sử, c�n phải n�i đến sự x�y dựng những t�nh c�ch điển h�nh trong hoa�n cảnh điển h�nh". Tất nhi�n nghệ thuật hiện thực ph� ph�n kh�ng chỉ c� thế. Trong qu� tr�nh h�nh th�nh v� ph�t triển của n�, cũng c� sự đan xen pha lẫn với nhiều xu hướng nghệ thuật kh�c. V� thế, trong t�c phẩm hiện thực ph� ph�n, c�c yếu tố đề t�i, chủ đề, nh�n vật, b�t ph�p cũng rất phong ph� . Chủ nghĩa hiện thực ph� ph�n T�y �u đ� để lại nhi�� t�c phẩm nổi tiếng, nhiều đ�ng g�p c� � nghĩa v�o việc ho�n chỉnh thể loại tiểu thuyết hiện đại.
II.T�C GIẢ V� T�C PHẨM
Stendhal [1783-1842] từng tham gia cuộc chiến l�ng mạn đầu thế kỷ XIX ởPh�p, được coi như nh� văn chuyển tiếp giữa l�ng mạn v� hiện thực. Trong tiểu thuyết của �ng, c�c nh�n vật trung t�m một mặt thể hiện những ho�i vọng về c�i đẹp, c�i ho�n thiện v� l� tưởng về con người c� � ch� muốn vượt qua những thử th�ch để khẳng định m�nh. Mặt kh�c, thực tại x� hội nghiệt ng� với những quan hệ t�nh to�n lọc lừa đ� đẩy c�c nh�n vật của �ng đi v�o bế tắc v� hủy diệt. Kh�t vọng, l� tưởng thường bị rơi v�o t�nh thế mỉa mai.Trong thế giới của Stendhal, những bản t�nh ca thơ mộng lu�n được kết th�c bằng những bi kịch của x� hội đẳng cấp, x� hội đồng tiền.Những kh�t vọng tự do, kh�t vọng khẳng định c� nh�n thường bị m�o m�, đổ vỡ thảm hại hoặc dang dở. C�c tiểu thuyết v� truyện ngắn của �ng rất nhất qu�n trong chủ đề tư tưởng, trong quan niệm nghệ thuật về con người, trong kiểu nh�n vật thể hiện l� tưởng thẩm mỹ của �ng.
T�c phẩm ti�u biểu : �ỏ v� đen [Le Rouge et le Noir], Tu viện th�nh Parme [La Chartreuse de Parme]. C�c truyện ngắn nổi tiếng nhưVanina Vanini, Nữ tu viện trưởng Castro.
Honor� de Balzac [179-1850] c�y b�t sung sức của văn học hiện thực ph�ph�n Ph�p. ��y l� một nh� văn phức tạp, hội tụ trong bản th�n nhiều m�u thuẫn lớn giữa nh�n sinh quan, quan niệm nghệ thuật v� thực tế cuộc sống cũng như thực tế s�ng t�c. L� một nh� văn hiện thực ph� ph�n l�n �n kịch liệt đồng tiền v� thế giới được điều h�nh bởi đồng tiền trong t�c phẩm, nhưng đồng thời �ng cũng l� một con người th�ch l�m gi�u, kinh doanh, th�ch sống xa xỉ sang trọng. �ng căm gh�t bảo h�ang, thấy r� đ� l� một lực lượng suy t�n kh�ng thể cứu v�n, nhưng trong cuộc sống �ng l� kẻ tha thiết muốn gia nhập thế giới qu� tộc thượng lưu. Ngay c�i t�n của �ng cũng được qu� tộc h�a. Tuy nhi�n kh�ng thể phủ định t�i năng lớn cũng như phong c�ch nghệ thuật độc đ�o của �ng, d� đ� "l� một lối viết đ� kh�ng được hiểu trong một thời gian d�i".