TẬP BÀI GIẢNGPHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THỦ CÔNG – KĨ THUẬTMỤC LỤCPHẦN A: MỞ ĐẦUPHẦN B: NỘI DUNG 1PHẦN I: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG 1Chương 1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ PPDH THỦ CÔNG – KĨ THUẬT 11.1. ĐỐI TƯỢNG VÀ NHIỆM VỤ CỦA PPDH THỦ CÔNG – KĨ THUẬT 11.1.1. Đối tượng của PPDH Thủ công – Kĩ thuật 11.1.2. Nhiệm vụ của PPDH Thủ công – Kĩ thuật 21.2. MỐI LIÊN HỆ GIỮA PPDH THỦ CÔNG – KĨ THUẬT VỚI CÁC MÔN HỌCKHÁC 31.2.1. Giáo dục học 31.2.2. Tâm lí học 31.2.3. Lôgic học 31.2.4. Triết học 31.2.5. PPDH Thủ công – Kĩ thuật có liên quan đến các môn Thủ công - Kĩ thuật ở nhàtrường 41.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CỦA PPDH THỦ CÔNG – KĨ THUẬT ỞTIỂU HỌC 41.3.1. Nghiên cứu cơ sở lí luận 41.3.2. Tổng kết kinh nghiệm 41.3.3. Quan sát và tìm hiểu thực tiễn giảng dạy 41.3.4. Thực nghiệm sư phạm 5Chương 2. MÔN THỦ CÔNG – KĨ THUẬT Ở TIỂU HỌC 72.1. ĐỐI TƯỢNG CỦA MÔN THỦ CÔNG – KĨ THUẬT Ở TIỂU HỌC 72.2. CHƯƠNG TRÌNH MÔN THỦ CÔNG – KĨ THUẬT Ở TIỂU HỌC 82.2.1. Chương trình TC - KT ở tiểu học [theo Chương trình Tiểu học mới] 82.2.2. Mục tiêu, nội dung phân môn Thủ công [lớp 1, 2, 3] 92.2.3. Mục tiêu, nội dung môn Kĩ thuật [lớp 4, 5] 142.2.4. Tài liệu dạy học Thủ công – Kĩ thuật 162.3. ĐẶC ĐIỂM MÔN THỦ CÔNG – KĨ THUẬT Ở TIỂU HỌC 192.3.1. Tính cụ thể - trừu tượng của môn học 192.3.2. Tính tổng hợp của môn học 202.3.3. Tính thực tiễn của môn học 212.3.4. Thuật ngữ của môn học 212.4. CÁC NHIỆM VỤ CỦA MÔN THỦ CÔNG – KĨ THUẬT Ở TIỂU HỌC 212.4.1. Nhiệm vụ trang bị kiến thức kĩ thuật 212.4.2. Nhiệm vụ hình thành và rèn luyện hệ thống kĩ năng kĩ thuật 222.4.3. Nhiệm vụ phát triển tư duy và bồi dưỡng năng lực kĩ thuật cho HS 262.4.4. Nhiệm vụ giáo dục kĩ thuật tổng hợp và hướng nghiệp 292.4.5. Giáo dục thế giới quan khoa học và tác phong lao động công nghiệp 31Chương 3. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THỦ CÔNG – KĨ THUẬT Ở TIỂU HỌC 353.1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC 353.1.1. Khái niệm 353.1.2. Phân loại các PPDH TC – KT ở tiểu học 363.2. CÁC PPDH THỦ CÔNG – KĨ THUẬT Ở TIỂU HỌC 363.2.1. Phương pháp trình bày trực quan 363.2.2. Phương pháp dạy học thực hành kĩ thuật 423.2.3. Phương pháp dạy học dùng ngôn ngữ 493.2.4. Phương pháp dạy học hợp tác nhóm 553.2.5. Định hướng đổi mới phương pháp dạy học Thủ công - Kĩ thuật 573.3. HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC THỦ CÔNG – KĨ THUẬT 623.3.1. Khái niệm 623.3.2. Các dạng bài học trong dạy Thủ công – Kĩ thuật ở tiểu học 623.3.3. Một số hình thức tổ chức hướng dẫn hoạt động học Thủ công – Kĩ thuật 633.4. PHƯƠNG TIỆN, THIẾT BỊ DẠY HỌC THỦ CÔNG – KĨ THUẬT 673.4.1. Vai trò của phương tiện, thiết bị trong dạy học Thủ công – Kĩ thuật 673.4.2. Các PTTBDH thường dùng trong dạy học Thủ công – Kĩ thuật 673.5. KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP THỦ CÔNG – KĨ THUẬT 693.5.1. Vai trò của kiểm tra, đánh giá trong dạy học Thủ công – Kĩ thuật 693.5.2. Các phương pháp kiểm tra, đánh giá trong dạy học Thủ công – Kĩ thuật 693.5.3. Quy định kiểm tra, đánh giá TC - KT ở tiểu học 733.5.4. Yêu cầu khi kiểm tra, đánh giá kết quả học tập TC - KT 743.6. CÁCH THIẾT KẾ KẾ HOẠCH BÀI HỌC THỦ CÔNG – KĨ THUẬT 743.6.1. Cấu trúc của kế hoạch bài học 743.6.2. Hướng dẫn thiết kế kế hoạch bài học TC - KT [dạng bài thực hành] 743.6.3. Hướng dẫn thiết kế kế hoạch bài học TC, KT [dạng bài lí thuyết] 773.6.4. Ví dụ minh hoạ 783.7. HƯỚNG DẪN DẠY HỌC CÁC PHẦN CỤ THỂ 893.7.1. Dạy học phần Thủ công 893.7.2. Dạy học phần Kĩ thuật 90PHẦN II: BÀI TẬP THỰC HÀNH 951. Xem băng hình một số giờ dạy và viết thu hoạch 952. Thực hành lập kế hoạch bài học 953. Thực hành tập giảng 964. Mẫu phiếu nhận xét, đánh giá kết quả giờ dạy 96PHẦN A: MỞ ĐẦU1. Đối tượng sử dụng bài giảngSinh viên ngành Tiểu học năm thứ ba học kỳ 5.2. Mục đích yêu cầu đặt ra cho đối tượng sử dụng bài giảng- Cung cấp cho sinh viên một tài liệu học tập phục vụ cho môn học.- Sinh viên sử dụng tập bài giảng như một tài liệu học tập và tham khảo.- Sau mỗi chương sinh viên cần giải quyết hết các câu hỏi đã đề ra.3. Cấu trúc cuốn tập bài giảng: Tập bài giảng gồm các phần, chương mục sau- Phần A: Mở đầu- Phần B: Nội dungPHẦN I: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG [17 tiết]Chương 1: Giới thiệu chung về PPDH Thủ công – Kĩ thuật [2 tiết]Chương 2: Môn Thủ công – Kĩ thuật ở tiểu học [4 tiết]Chương 3: Phương pháp dạy học môn Thủ công – Kĩ thuật ở tiểu học [11 tiết]PHẦN II: BÀI TẬP THỰC HÀNH [13 tiết]1. Xem băng hình một số giờ dạy và viết thu hoạch2. Thực hành lập kế hoạch bài học3. Thực hành tập giảng4. Mẫu phiếu nhận xét, đánh giá kết quả giờ dạy4. Sơ lược về các kiến thức chính sẽ trình bày trong tập bài giảngTập bài giảng bao gồm các kiến thức cơ bản như: Giới thiệu chung về PPDHThủ công – Kĩ thuật; giới thiệu về đối tượng nghiên cứu, chương trình môn Thủ công– Kĩ thuật ở tiểu học, đặc điểm và nhiệm vụ của môn Thủ công – Kĩ thuật ở tiểu học;một số phương pháp, hình thức tổ chức, thiết bị dạy học môn Thủ công – Kĩ thuật ởtiểu học theo định hướng đổi mới; cách kiểm tra, đánh giá môn Thủ công – Kĩ thuật ởtiểu học; hướng dẫn cách lập kế hoạch bài học; hướng dẫn dạy học các phần cụ thểtrong môn Thủ công – Kĩ thuật ở tiểu học.5. Những đặc điểm mới của tập bài giảngTập bài giảng đi sâu phân tích, làm rõ những vấn đề quan trọng của môn học,bổ sung thêm những kiến thức, quan điểm mới mang tính cập nhật, hiện đại.6. Hướng dẫn sử dụng bài giảng Sinh viên đọc kỹ tập bài giảng trước khi lên lớp, kết thúc mỗi chương, bài cầngiải quyết đầy đủ các câu hỏi mà tập bài giảng đã đề ra.BẢNG CÁC CHỮ VIẾT TẮTViết tắtViết đầy đủĐHSPĐại học sư phạmGD KTTHGiáo dục kĩ thuật tổng hợpGVGiáo viênHSHọc sinhKNKTKĩ năng kĩ thuậtNLKTNăng lực kĩ thuậtNXBNhà xuất bảnPPDHPhương pháp dạy họcPTTQPhương tiện trực quanSGKSách giáo khoaSGVSách giáo viênTC – KTThủ công – Kĩ thuậtTDKTTư duy kĩ thuật1PHẦN B: NỘI DUNGPHẦN I: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG[17 tiết]Chương 1GIỚI THIỆU CHUNG VỀ PPDH THỦ CÔNG – KĨ THUẬT[2 tiết]Tóm tắt nội dung:Chương 1 trình bày những vấn đề, nội dung cơ bản sau: Đối tượng và nhiệm vụcủa PPDH TC – KT ở tiểu học; Mối liên hệ giữa PPDH TC - KT với các môn họckhác; Phương pháp nghiên cứu của PPDH TC - KT.Mục tiêu của chươngHọc xong phần này, sinh viên có khả năng:1. Về kiến thức- Nắm được đối tượng và nhiệm vụ của PPDH TC - KT ở tiểu học;- Nắm được mối liên hệ giữa PPDH TC - KT với các môn học khác;- Biết được phương pháp nghiên cứu của PPDH TC - KT.2. Về kĩ năng- Phân tích được đối tượng, nhiệm vụ của PPDH TC - KT ở tiểu học;- Phân tích được mối liên hệ giữa PPDH TC - KT với các môn học khác.3. Về thái độ- Nhận thức được trách nhiệm của người giáo viên trong dạy học môn TC - KT ởtiểu học;- Có ý thức tu dưỡng, rèn luyện chuyên môn, nghiệp vụ.Nội dung1.1. ĐỐI TƯỢNG VÀ NHIỆM VỤ CỦA PPDH THỦ CÔNG – KĨ THUẬT1.1.1. Đối tượng của PPDH Thủ công – Kĩ thuậtMục đích của PPDH TC - KT nhằm trang bị cho người học một hệ thống cơ sở líluận, giúp người học có được những kiến thức, kĩ năng của môn học để tổ chức dạyhọc TC - KT có hiệu quả.Là một bộ phận của khoa học giáo dục, PPDH TC - KT nghiên cứu quá trình dạyhọc TC - KT ở tiểu học nhằm đạt được mục đích dạy học môn học. Cụ thể, PPDH TC- KT tập trung nghiên cứu những đối tượng chủ yếu sau:2♦ Việc dạy:- Đó là hoạt động của GV bao gồm những vấn đề về phương pháp, hình thức tổchức dạy học và những nhiệm vụ sư phạm tương ứng cần thiết.♦ Việc học:- Đó là hoạt động nhận thức của HS dưới sự chỉ dẫn của GV nhằm nắm vữngkiến thức, kĩ năng kĩ xảo và hình thành nhân cách… [cũng chính là mục đích của quátrình dạy học môn học].♦ Môn học:- Bao gồm tất cả những gì cần dạy cho HS như: kiến thức lí thuyết và thực hành,kĩ năng, kĩ xảo, năng lực nhận thức và năng lực hành động, thế giới quan và nhân sinhquan…- Đó là những kiến thức cơ bản, nền tảng để HS tiếp tục quá trình học tập kĩ thuậtsau này. Nội dung môn học được qui định bởi chương trình, SGK, SGV.♦ Những điều kiện đảm bảo cho quá trình dạy học TC - KT đạt hiệu quả: cơ sởvật chất, kĩ thuật; đồ dùng, thiết bị dạy học, tài liệu học tập 1.1.2. Nhiệm vụ của PPDH Thủ công – Kĩ thuậtNhiệm vụ chung của PPDH TC - KT là nghiên cứu quá trình dạy học TC - KT ởtiểu học để làm rõ bản chất và tìm ra những quy luật của nó. Trên cơ sở phát hiện ranhững đặc điểm cơ bản của quá trình dạy học TC - KT mà xây dựng hệ thống lí luận,qua đó trang bị cho người học những kiến thức, kĩ năng cần thiết để tổ chức dạy họcTC - KT có hiệu quả.Cụ thể, PPDH TC - KT có những nhiệm vụ sau:- Xác định mục tiêu và nội dung môn TC - KT ở tiểu học:+ Về mục tiêu môn học: Xác định rõ các yêu cầu về kiến thức, kĩ năng và giáodục đối với từng lớp và với cả bậc học.+ Về nội dung môn học: Chỉ rõ cơ sở khoa học của chương trình, SGK; nội dungcụ thể của từng mạch kiến thức theo từng lớp.- Nghiên cứu con đường tiếp cận tri thức của HS gắn với đặc điểm quá trình dạyhọc TC - KT; thông qua nghiên cứu lí luận và thực tiễn từ đó tìm ra những phươngpháp, hình thức dạy học tối ưu nhằm hình thành kĩ năng, kĩ xảo, phát triển các nănglực và giáo dục đạo đức cho HS.3- Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo những đồ dùng dạy học và nghiên cứu việc sửdụng các phương tiện kĩ thuật hiện đại trong dạy học kĩ thuật [như băng hình, phầnmềm dạy học trên máy tính có nội dung về kĩ thuật ]. Như vậy, nhiệm vụ chủ yếu của PPDH TC - KT ở tiểu học là phát hiện ra cácmối liên hệ biện chứng tất yếu và có tính quy luật giữa việc dạy, việc học và nội dungmôn TC - KT.1.2. MỐI LIÊN HỆ GIỮA PPDH THỦ CÔNG – KĨ THUẬT VỚI CÁC MÔNHỌC KHÁC1.2.1. Giáo dục họcDựa vào kết quả nghiên cứu của giáo dục học về quá trình dạy học tiểu họcnhư: mục tiêu, bản chất quá trình dạy học, các nguyên tắc dạy học, các phương phápvà hình thức tổ chức dạy học; phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học; nhữngthay đổi về xu hướng dạy học để GV xác định mục đích, yêu cầu, các nguyên tắc,phương pháp và hình thức tổ chức dạy học môn TC – KT ở tiểu học.1.2.2. Tâm lí họcDựa vào những kết quả nghiên cứu của tâm lí học về đặc điểm sự phát triển tâmlí của trẻ, đặc điểm phát triển nhận thức [chú ý, tri giác, tư duy, tưởng tượng] của trẻlứa tuổi tiểu học… để GV xác định yêu cầu, nội dung dạy học, hệ thống kĩ năng, kĩxảo cần rèn luyện cho phù hợp với khả năng của HS.Tâm lí học cũng là một trong những căn cứ để lựa chọn các PPDH TC - KT.1.2.3. Lôgic họcDựa vào lôgic học để xác định cấu trúc của mỗi bài lên lớp, tiến trình bài dạycũng như trình tự các hoạt động dạy học cụ thể. Ngoài ra, GV cũng thông qua lôgichọc mà quan tâm đến việc dạy cho HS các khái niệm, phán đoán, suy lí trong quá trìnhdạy học TC – KT.1.2.4. Triết họcDựa vào kết quả nghiên cứu của triết học về con đường nhận thức nói chung [từtrực quan sinh động → tư duy trừu tượng → thực tiễn] mà GV xác định tiến trìnhtổ chức bài học TC - KT; con đường hình thành kĩ năng kĩ thuật trong dạy học TC –KT. Đồng thời triết học cung cấp cho người học phương pháp nghiên cứu đúng đắn,đó là nghiên cứu quá trình dạy học TC - KT trong sự phát triển, trong mối quan hệ phụthuộc và tác động qua lại giữa các đối tượng.41.2.5. PPDH Thủ công – Kĩ thuật có liên quan đến các môn Thủ công - Kĩ thuậtở nhà trườngPPDH TC - KT gắn liền với phân môn TC - KT ở tiểu học, môn Công nghệ ở cáctrường phổ thông Đây là cơ sở để GV xác định và lựa chọn các phương pháp, hìnhthức tổ chức dạy học TC - KT.1.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CỦA PPDH THỦ CÔNG – KĨ THUẬT ỞTIỂU HỌC1.3.1. Nghiên cứu cơ sở lí luận- Việc nghiên cứu cơ sở lí luận giúp chúng ta xác định mục đích nghiên cứu, pháthiện những quy luật của quá trình dạy học kĩ thuật.- Cơ sở lí luận bao gồm các tài liệu tham khảo, văn bản nội quy, quy định haynhững thành tựu nghiên cứu của các môn khoa học [như triết học, giáo dục học, tâm líhọc ]. Nghiên cứu cơ sở lí luận có vai trò quan trọng vì trên cơ sở nghiên cứu đó tađưa ra được giả thuyết nghiên cứu [dựa trên việc xác định mục tiêu nghiên cứu].1.3.2. Tổng kết kinh nghiệm- Tổng kết kinh nghiệm thực chất là đánh giá và khái quát kinh nghiệm, từ đóphát hiện những vấn đề cần nghiên cứu hoặc khám phá ra những mối liên hệ có tínhquy luật của các hiện tượng giáo dục.- Tổng kết kinh nghiệm giúp người nghiên cứu PPDH TC - KT nhanh chóng họctập và áp dụng được kinh nghiệm của các thế hệ đi trước và bạn bè đồng nghiệp.1.3.3. Quan sát và tìm hiểu thực tiễn giảng dạy- Quan sát và tìm hiểu thực tiễn giảng dạy không chỉ giúp người nghiên cứu đưara được những tình huống có vấn đề cần giải quyết mà còn là điều kiện để kiểmnghiệm lại giả thuyết đã đưa ra khi nghiên cứu lí luận. Ngoài ra, nhờ quan sát, ngườinghiên cứu kịp thời phát hiện ra các tình huống sư phạm phong phú, bổ ích cho việctiếp tục nghiên cứu.Chẳng hạn: Việc dự giờ, trao đổi với GV và HS; ghi chép, nghiên cứu các bàisoạn, vở ghi của HS hay vật phẩm các em làm ra là cơ sở trực quan ban đầu cho việcđánh giá tình hình giảng dạy môn TC - KT ở tiểu học giúp người nghiên cứu phát hiệnra những tình huống có hữu ích cho việc nghiên cứu.- Yêu cầu khi quan sát:+ Quan sát phải có mục đích cụ thể [chẳng hạn khi quan sát một giờ học: quan5sát các hoạt động của HS trong giờ học, tính tích cực của HS thể hiện trong từng hoạtđộng]; có nội dung và tiêu chuẩn đánh giá cụ thể [chẳng hạn một giờ học như thế nàođược đánh giá là giờ học HS hoạt động tích cực, khá tích cực, kém tích cực ].+ Đảm bảo tính nguyên vẹn của đối tượng quan sát và sự diễn biến của nó.+ Đảm bảo tính thực tế của đối tượng quan sát.1.3.4. Thực nghiệm sư phạm- Thực nghiệm sư phạm là công việc của một tập thể sư phạm, trong quá trìnhnày người ta tạo ra các tác động sư phạm, từ đó xác định và đánh giá kết quả của cáctác động đó.- Để thực nghiệm sư phạm thành công cần có những điều kiện sau:+ Thực nghiệm phải dựa trên những kết luận hay giả thuyết khoa học đã đượcxác nhận ở một mức độ nhất định.+ Tiến hành thực nghiệm phải kết hợp đánh giá thường xuyên để có những điềuchỉnh cho kế hoạch thực nghiệm tiếp theo, dự đoán khả năng và hiệu quả của tác độngmới.+ Phải được tổ chức đặc biệt để chỉ ra mối liên hệ giữa cái mới đưa vào và hiệuquả của nó.+ Kết quả phải được phân tích định tính sâu sắc và phải có khả năng địnhlượng.- Những thành phần cấu trúc của thực nghiệm:+ Thực nghiệm sư phạm phải được đặt trên cơ sở một giả thuyết khoa học.+ Sau khi có giả thuyết thì tổ chức thực nghiệm. Cần xác định một hệ thống tácđộng, chủ động tạo ra hệ thống các sự kiện, hiện tượng thuộc phạm vi của giả thuyết.+ Xử lí và đánh giá kết quả: đánh giá định tính, định lượng và rút ra kết luận.- Ưu, nhược điểm của phương pháp này:+ Cũng như quan sát, thực nghiệm là phương pháp mang lại độ tin cậy caotrong nghiên cứu; người nghiên cứu hoàn toàn chủ động nên có thể đi sâu vào các mốiquan hệ giữa các tác động với nhau, do đó có thể lặp đi lặp lại để xác nhận giả thuyếtnêu ra.+ Tuy nhiên, tiến hành thực nghiệm rất công phu, vì thế không nên lạm dụng.Phương pháp này chủ yếu được sử dụng trong giảng dạy hơn là trong giáo dục vì tronggiáo dục ít có khả năng khống chế các tác động.6TÀI LIỆU THAM KHẢO1. Đào Quang Trung [Chủ biên] [2007], Thủ công - kĩ thuật và phương pháp dạyhọc thủ công - kĩ thuật, Dự án phát triển GV Tiểu học, NXB Giáo dục, NXB ĐHSP.2. Vũ Hoài - Hoàng Minh Châu - Nguyễn Huỳnh Liễu [1999], Lao động - kĩthuật và Phương pháp dạy học, NXB Giáo dục.3. Đào Quang Trung [2011], Phương pháp dạy học Thủ công, Kĩ thuật, NXBĐHSP.4. Đào Quang Trung [2004], Giáo trình “Giáo dục kĩ thuật”, NXB ĐHSP.CÂU HỎI ÔN TẬP1. Phân tích đối tượng của PPDH Thủ công – Kĩ thuật ở tiểu học.2. Phân tích nhiệm vụ của PPDH Thủ công – Kĩ thuật ở tiểu học.3. Trình bày mối liên hệ giữa PPDH Thủ công – Kĩ thuật với các môn học khác.4. PPDH Thủ công – Kĩ thuật có những phương pháp nghiên cứu nào? Hãy giớithiệu khái quát về các phương pháp đó.5. Tại sao phải vận dụng phối hợp nhiều phương pháp trong quá trình nghiên cứuPPDH Thủ công – Kĩ thuật?7Chương 2MÔN THỦ CÔNG – KĨ THUẬT Ở TIỂU HỌC[4 tiết]Tóm tắt nội dung:Chương 2 trình bày những vấn đề, nội dung cơ bản sau: Đối tượng nghiên cứucủa môn TC - KT; Chương trình môn TC - KT; Đặc điểm và nhiệm vụ của môn TC –KT ở tiểu học.Mục tiêu của chươngHọc xong phần này, sinh viên có khả năng:1. Về kiến thức- Nắm được đối tượng của môn TC - KT ở tiểu học;- Phân tích được chương trình môn TC - KT ở tiểu học; những điểm mới trongchương trình, SGK, SGV và các tài liệu dạy học khác;- Nắm được đặc điểm, nhiệm vụ của môn TC - KT ở tiểu học.2. Về kĩ năng- Phân tích được chương trình môn TC - KT ở các lớp bậc tiểu học;- Vận dụng được các đặc điểm của môn học vào quá trình dạy học.3. Về thái độ- Tin tưởng lợi ích của công việc dạy học TC – KT cho trẻ ở tiểu học.Nội dung2.1. ĐỐI TƯỢNG CỦA MÔN THỦ CÔNG – KĨ THUẬT Ở TIỂU HỌCMôn TC – KT ở tiểu học tập trung nghiên cứu hai thành phần cơ bản của kĩ thuậtlà: các phương tiện kĩ thuật và các quá trình sản xuất.- Các phương tiện kĩ thuật, gồm:+ Các dụng cụ gia công [kéo, dao, kim, cơ lê, tua vít, cuốc…]+ Các dụng cụ đo, vẽ [thước, compa…]- Các quá trình sản xuất, gồm:+ Quá trình sản xuất cơ học: được đặc trưng bởi các dạng gia công: gia côngbiến dạng, gia công cắt gọt, gia công nối ghép.[1] Gia công biến dạng: quá trình sử dụng lực của tay cùng các dụng cụ tươngứng làm biến đổi hình dạng của nguyên vật liệu tạo ra sản phẩm [nội dung gia cônggiấy bìa, làm đồ chơi…]8[2] Gia công cắt gọt: quá trình sử dụng các dụng cụ đặc trưng như dao, kéo đểcắt các vật liệu giấy, bìa, vải [nội dung cắt, dán giấy; phối hợp gấp, cắt, dán; khâu,thêu ][3] Gia công nối ghép: quá trình vận dụng những kiến thức kĩ thuật, nhữngnguyên lí kĩ thuật và những thuật ngữ kĩ thuật để thực hiện những nối ghép đơn giảnqua các nội dung cắt - xé dán, đan, khâu, lắp ghép mô hình kĩ thuật.+ Quá trình sản xuất sinh học: thể hiện ở nội dung làm vườn, bao gồm quy trìnhsản xuất cây trồng; quy trình nuôi dưỡng, chăm sóc vật nuôi nhỏ.2.2. CHƯƠNG TRÌNH MÔN THỦ CÔNG – KĨ THUẬT Ở TIỂU HỌC2.2.1. Chương trình TC - KT ở tiểu học [theo Chương trình Tiểu học mới]- Chương trình tiểu học được cấu trúc theo 2 giai đoạn học tập:Giai đoạn lớp 1, 2, 3:+ HS học 6 môn là Tiếng Việt, Tự nhiên và xã hội, Đạo đức, Toán, Nghệ thuật[gồm 3 phân môn: Âm nhạc, Mĩ thuật, Thủ công] và Thể dục.+ Theo chương trình mới, Thủ công không phải là một môn học độc lập mà đượctích hợp với Âm nhạc và Mĩ thuật. Phân môn Thủ công không có SGK mà chỉ có SGVNghệ thuật - phần Thủ công.Giai đoạn lớp 4, 5:+ HS được học 9 môn là Tiếng Việt, Toán, Đạo đức, Khoa học, Lịch sử và Địa lí,Âm nhạc, Mĩ thuật, Kĩ thuật và Thể dục.+ Môn Kĩ thuật có SGK và SGV môn học.- Chương trình TC - KT là văn bản pháp quy do Bộ GD&ĐT ban hành để tổchức việc dạy và học môn học [gồm môn Nghệ thuật - phần Thủ công lớp 1, 2, 3 vàmôn Kĩ thuật lớp 4, 5].Chương trình TC - KT là một bộ phận của chương trình tiểu học mới. Đây làchương trình khung áp dụng cho cả nước, thống nhất về mục tiêu và trình độ chuẩnquốc gia nhưng được vận dụng một cách linh hoạt theo điều kiện từng vùng, miền vàđặc điểm của HS.Trong chương trình TC - KT có quy định rõ:+ Những mục tiêu dạy học TC - KT;+ Nội dung môn học, gồm các bài học từ lớp 1 đến lớp 5;+ Giải thích và hướng dẫn chương trình.9- Nội dung môn TC – KT ở tiểu học:Thủ côngKĩ thuật Môn họcNội dungLớp 1Lớp 2Lớp 3Lớp 4Lớp 5Xé, dán giấy12Gấp hình912Cắt, dán giấy14Phối hợp gấp, cắt, dán hình1210Cắt, dán chữ cái đơn giản10Đan nan4Làm đồ chơi1111Kĩ thuật cắt, khâu, thêu18Kĩ thuật phục vụKĩ thuật nấu ăn14Kĩ thuật trồng rau, hoa7Kĩ thuật nuôi gà7Lắp ghép mô hình kĩ thuật1014Tổng số tiết: 1 tiết/tuần x 35 tuần = 35 tiết/năm2.2.2. Mục tiêu, nội dung phân môn Thủ công [lớp 1, 2, 3]a. Phân môn Thủ công lớp 1- Mục tiêu:+ Cung cấp cho HS những tri thức cần thiết và tối thiểu về xé, gấp, cắt dánhình; bước đầu cho HS làm quen với lĩnh vực lao động thủ công.+ Hình thành các kĩ năng đơn giản: xé, gấp, cắt, dán giấy, bìa; kĩ năng sử dụngcác dụng cụ học tập thông thường [bút chì, thước kẻ, kéo…]; rèn luyện sự khéo léocủa đôi tay; bước đầu phát triển khả năng sáng tạo của HS.+ Hình thành thói quen lao động theo quy trình; làm việc có kế hoạch, ngănnắp, an toàn, vệ sinh; giáo dục HS yêu lao động, quý trọng sản phẩm lao động.- Nội dung:ChươngTuầnTên bàiGhi chú1. Kĩ thuậtxé, dán hình[12 tiết]1234Giới thiệu một số loại giấy bìa và dụng cụ học TCXé, dán hình chữ nhậtXé, dán hình tam giácXé, dán hình vuông1056-78-910-11- -12Xé, dán hình trònXé, dán hình quả camXé, dán hình cây đơn giảnXé, dán hình con gà conXé, dán hình lọ hoa đơn giảnÔn tập chủ đề “Xé, dán giấy”1→2tiếtđọc thêm2. Kĩthuật gấphình[9 tiết]131415-1617-1819-2021Các quy ước cơ bản về gấp giấy và gấp hìnhGấp các đoạn thẳng cách đềuGấp cái quạtGấp cái víGấp mũ ca lôÔn tập chủ đề “Gấp hình”3. Kĩthuật cắt,dán hình[14 tiết]222324-2526-2728-2930-3132-333435Cách sử dụng bút chì, thước kẻ, kéoKẻ các đoạn thẳng cách đềuCắt, dán hình chữ nhậtCắt, dán hình vuôngCắt, dán hình tam giácCắt, dán hàng rào đơn giảnCắt, dán và trang trí ngôi nhàÔn tập chủ đề “Cắt, dán giấy”Trưng bày sản phẩm thực hành của HS1 tiếtLưu ý: Tuỳ thực tế, bài “Xé, dán hình lọ hoa đơn giản” [2 tiết] chuyển thành bàiđọc thêm, khi đó:+ Bài 4: “Xé, dán hình quả cam” tăng từ 1 tiết → 2 tiết+ Thêm 1 tiết: Trưng bày sản phẩm thực hành của HS ở tuần cuối [tuần 35]- Nội dung trọng tâm chương trình Thủ công 1: kĩ thuật xé, dán giấy [chương 1].- Nội dung trọng tâm của từng chương: chương 1: kĩ thuật xé, dán các hình cơbản; chương 2: các quy ước về gấp giấy, gấp hình và gấp các đường thẳng cách đều;chương 3: kĩ thuật cắt, dán các hình cơ bản.b. Phân môn Thủ công lớp 2- Mục tiêu:+ Cung cấp cho HS những kiến thức cơ bản về gấp, cắt, dán hình và làm đồ chơi.11+ Phát triển các kĩ năng đơn giản như gấp, cắt, dán giấy và làm đồ chơi; kĩ năngsử dụng các dụng cụ học tập thông thường [bút chì, thước kẻ, kéo]; rèn luyện sự khéoléo của đôi tay; phát triển tư duy và năng lực sáng tạo của HS.+ Hình thành thói quen lao động theo quy trình; làm việc có kế hoạch, trật tự,an toàn, vệ sinh; giáo dục HS yêu thích lao động thủ công và quý trọng sản phẩm laođộng.- Nội dung:ChươngTuầnTên bàiGhi chú1. Kĩthuậtgấphình[12 tiết]1-23-45-67-89-1011-121. Gấp tên lửa2. Gấp máy bay phản lực3. Gấp máy bay đuôi rời [hoặc gấp 1đồ chơi tự chọn]4. Gấp thuyền phẳng đáy không mui5. Gấp thuyền phẳng đáy có mui6. Ôn tập chủ đề gấp hình1→2tiết2. Phốihợpgấp,cắt, dánhình[12 tiết]13-1415-1617-1819-2021-2223-247. Gấp, cắt, dán hình tròn8. Gấp, cắt, dán [biển báo giao thông chỉ lối đi thuậnchiều và] biển báo cấm xe đi ngược chiều9. Gấp, cắt, dán biển báo giao thông cấm đỗ xe10. Cắt, gấp, trang trí thiếp chúc mừng11. Gấp, cắt, dán phong bì12. Ôn tập chủ đề: Phối hợp gấp, cắt, dán hình1→2tiết3. Làmđồ chơi[11 tiết]25-2627-2829-3031-32- -33-343513. Làm dây xúc xích trang trí14. Làm đồng hồ đeo tay15. Làm vòng đeo tay16. Làm con bướmLàm đèn lồng17. Ôn tập, thực hành thi khéo tay làm đồ chơi theo ý thích18. Trưng bày sản phẩm thực hành của HS2 tiếtLưu ý: Tuỳ điều kiện, bài “Làm đèn lồng” [2 tiết] có thể chuyển thành 2 tiết tổchức cho HS ôn tập, thực hành thi khéo tay làm đồ chơi theo ý thích.12- Nội dung trọng tâm của chương trình Thủ công 2: gấp hình [chương 1] và phốihợp gấp cắt, dán hình [chương 2];- Nội dung làm đồ chơi chỉ là sự vận dụng và phát triển kĩ năng gấp, cắt, dánhình của hai nội dung trên.c. Phân môn Thủ công lớp 3- Mục tiêu:+ Tiếp tục cung cấp cho HS những kiến thức cơ bản, cần thiết về gấp, cắt, dánhình và làm đồ chơi; mở rộng kiến thức về thủ công qua các nội dung về cắt, dán chữcái và đan nan bằng giấy bìa.+ Phát triển các kĩ năng đơn giản về gấp, cắt, dán giấy, đan nan và làm đồ chơi;kĩ năng sử dụng các dụng cụ học tập; rèn luyện sự khéo léo của đôi tay; phát triểntư duy và năng lực sáng tạo của HS.+ Hình thành thói quen lao động theo quy trình, làm việc có kế hoạch; rènluyện tính kiên trì, cẩn thận; giáo dục HS yêu lao động và quý trọng sản phẩm laođộng.- Nội dung:ChươngTuầnTên bàiGhi chú1. Phốihợp gấp,cắt, dánhình[10 tiết]1-23-45-67-89-101. Gấp tàu thủy hai ống khói2. Gấp con ếch3. Gấp, cắt, dán ngôi sao 5 cánh và lá cờ đỏ sao vàng4. Gấp, cắt, dán bông hoa5. Kiểm tra chương 1: Phối hợp gấp, cắt, dán hình2. Cắt,dán chữcái đơngiản[10 tiết]11-1213-14151617-1819-206. Cắt, dán chữ I, T7. Cắt, dán chữ H, U8. Cắt, dán chữ V9. Cắt, dán chữ E10. Cắt, dán chữ VUI VẺ11. Kiểm tra chương 2: Cắt, dán chữ cái đơn giản1→2 tiết3. Đannan[4 tiết]21-2223-24 12. Đan nong mốt13. Đan nong đôiĐan hoa chữ thập đơn [2 tiết]đọc thêm134. Làmđồ chơi[11 tiết]25-2728- 3031-3334-3514. Làm lọ hoa gắn tường15. Làm đồng hồ để bàn16. Làm quạt giấy tròn17. Ôn tập chủ đề đan nan và làm đồ chơi1→2 tiếtLưu ý: Trên cơ sở đảm bảo chuẩn kiến thức, kĩ năng môn học; tùy điều kiện GV cóthể dạy bài “Đan hoa chữ thập đơn” [chương 3] hoặc chuyển thành tiết ôn tập - kiểmtra cuối chương.- Nội dung trọng tâm của chương trình Thủ công 3: Phối hợp gấp, cắt, dán hình[chương 1]; Cắt, dán chữ cái đơn giản [chương 2]NHẬN XÉT:[1] - Điểm mới nhất của chương trình Thủ công lớp 1 là các nội dung về kĩ thuậtxé, dán giấy. Trước đây, nội dung về xé, dán giấy chưa được đưa vào chương trìnhdạy học ở tiểu học mà mới chỉ được thực hiện ở các lớp mẫu giáo. Những trẻ khôngqua mẫu giáo thì không hề được biết gì về xé, dán giấy - một nội dung thủ công rấtbổ ích cho việc rèn luyện sự khéo léo của đôi tay và phát triển trí tưởng tượng củatrẻ em. Vì vậy, việc đưa nội dung xé, dán giấy vào ngay chương 1 của chương trìnhThủ công lớp 1 là rất cần thiết nhằm tiếp nối nội dung học ở mẫu giáo; đồng thời tạocơ hội cho HS tiếp tục phát triển khả năng xé - dán giấy, năng lực sáng tạo nghệ thuậtvà rèn luyện sự khéo léo của đôi tay.- Điểm khó nhất trong chương trình Thủ công lớp 1 là việc thực hiện các nộidung của chương 1 [kĩ thuật xé, dán hình] bởi các lí do sau:+ HS mới bắt đầu vào lớp 1, phần lớn còn hạn chế về ngôn ngữ. Vì vậy, việcđạt mục tiêu các bài học phụ thuộc chủ yếu vào PPDH của GV và khả năng quan sát,ghi nhớ của HS.+ HS không có SGK.+ HS mới bắt đầu làm quen với lao động thủ công và thực hiện theo quy trình.[2] Chương trình Thủ công lớp 1, 2, 3 cũng như chương trình TC - KT ở tiểu họcnói chung được xây dựng theo định hướng đổi mới, trên cơ sở kế thừa và phát huynhững ưu điểm và khắc phục hạn chế của chương trình cũ. Nội dung chương trìnhđược tinh giản; số bài, số sản phẩm thủ công phải hoàn thành được giảm đi đáng kểnên hầu hết các bài được dạy học trong 2 tiết, trong đó thời gian chủ yếu dành cho HSthực hành. Nhờ đó, GV có điều kiện đổi mới PPDH, đánh giá kết quả học tập của HS14theo yêu cầu đổi mới, HS có điều kiện để rèn kĩ năng thực hành và phát triển khảnăng sáng tạo.[3] Nội dung chương trình Thủ công được biên soạn theo quan điểm tổng hợp,có sự tích hợp qua lại với nội dung các môn học khác; nội dung các chương, các bàihọc trong từng chương được sắp xếp theo trình tự từ dễ đến khó, từ đơn giản đếnphức tạp phù hợp với đặc điểm HS tiểu học và làm cho việc dạy học thủ công trở nênthú vị và nhẹ nhàng hơn.[4] Nội dung chương trình Thủ công được biên soạn trên cơ sở tiếp nối và mởrộng theo từng lớp; các bài thủ công trong từng chương, qua từng khối lớp có sự nốitiếp và vận dụng những kiến thức, kĩ năng thủ công đã học, qua đó giúp HS chủ độngkhám phá nội dung bài học.2.2.3. Mục tiêu, nội dung môn Kĩ thuật [lớp 4, 5]a. Môn Kĩ thuật 4- Mục tiêu:+ HS nắm được những tri thức cần thiết và tối thiểu về kĩ thuật cắt, khâu, thêutrong gia đình; kĩ thuật trồng rau hoa và lắp ghép mô hình kĩ thuật; trên cơ sở đó HSbước đầu làm quen với các lĩnh vực hoạt động nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ.+ HS có những kĩ năng lao động đơn giản như khâu, thêu, trồng rau hoa vàlắp ghép mô hình; kĩ năng sử dụng các dụng cụ thông thường [thước, kéo, kim khâu,cuốc, cào, cờ-lê, tua-vít ] trong quá trình thực hành kĩ thuật.+ Phát triển ở HS tư duy sáng tạo và năng lực làm việc hợp tác với người khác.+ Rèn luyện thói quen lao động theo quy trình công nghệ; giáo dục ý thức laođộng có kế hoạch, an toàn, vệ sinh; giáo dục HS yêu lao động, quý trọng người laođộng và sản phẩm lao động.- Nội dung:ChươngTuầnTên bài1. Kĩ thuậtcắt, khâu,thêu[18 tiết]1-234-56-78-910-121. Vật liệu, dụng cụ cắt, khâu, thêu2. Cắt vải theo đường vạch dấu3. Khâu thường4. Khây ghép hai miếng vải bằng mũi khâu thường5. Khâu đột thưa6. Khâu viền đường gấp mép vải bằng mũi khâu đột thưa1513-1415-187. Thêu móc xích8. Cắt, khâu, thêu sản phẩm tự chọn2. Kĩ thuậttrồng rau,hoa[7 tiết]19202122-2324-259. Lợi ích của việc trồng rau, hoa10. Vật liệu và dụng cụ trồng rau, hoa11. Điều kiện ngoại cảnh của cây rau, hoa12. Trồng cây rau, hoa13. Chăm sóc rau, hoa3. Lắp ghépmô hình kĩthuật[10 tiết]2627-2829-3031-3233-3514. Các chi tiết và dụng cụ của bộ lắp ghép mô hình KT15. Lắp cái đu16. Lắp xe nôi17. Lắp ô tô tải18. Lắp ghép mô hình tự chọnb. Môn Kĩ thuật 5- Mục tiêu:+ HS biết được những tri thức cần thiết, tối thiểu về kĩ thuật cắt, khâu, thêu,nấu ăn trong gia đình, chăn nuôi vật nuôi nhỏ và lắp ghép mô hình kĩ thuật; trên cơ sởđó HS bước đầu làm quen với các hoạt động lao động tự phục vụ, nông nghiệp, côngnghiệp.+ HS có những kĩ năng đơn giản như cắt, khâu, thêu, nấu ăn, chăn nuôi và lắpghép mô hình; kĩ năng sử dụng các dụng cụ lao động thông thường.+ Phát triển ở HS tư duy sáng tạo và năng lực làm việc hợp tác với người khác.+ Rèn luyện thói quen lao động theo quy trình, làm việc có kế hoạch; giáo dụcHS yêu lao động; quý trọng người lao động và sản phẩm lao động- Nội dung:ChươngTuầnTên bài1. Kĩ thuậtphục vụ[14 tiết]1-23-4567-89101. Đính khuy hai lỗ2. Thêu dấu nhân3. Một số dụng cụ nấu ăn và ăn uống trong gia đình4. Chuẩn bị nấu ăn5. Nấu cơm6. Luộc rau7. Bày, dọn bữa ăn trong gia đình161112-148. Rửa dụng cụ nấu ăn và ăn uống9. Cắt, khâu, thêu hoặc nấu ăn tự chọn2. Kĩ thuậtnuôi gà[7 tiết]151617-1819202110. Lợi ích của việc nuôi gà11. Một số giống gà được nuôi nhiều ở nước ta12. Thức ăn nuôi gà13. Nuôi dưỡng gà14. Chăm sóc gà15. Vệ sinh phòng bệnh cho gà3. Lắp ghépmô hình kĩthuật[14 tiết]22-2324-2627-2930-3233-3516. Lắp xe cần cẩu17. Lắp xe ben18. Lắp máy bay trực thăng19. Lắp rô-bốt20. Lắp ghép mô hình tự chọn2.2.4. Tài liệu dạy học Thủ công – Kĩ thuậta. Sách giáo khoa- SGK chỉ có ở các lớp 4, 5 [SGK Kĩ thuật], trong đó gồm các bài học kĩ thuậttheo phân phối của chương trình.- SGK Kĩ thuật lớp 4, 5 có hai dạng bài học chính là dạng bài học lí thuyết vàdạng bài học thực hành. Mỗi bài học trong SGK Kĩ thuật có cấu trúc gồm các phần:1. Nội dung bàihọc [tùy từngdạng bài có cấutrúc khác nhau]- Với bài lí thuyết: Nội dung thường là những kiến thức vềcấu tạo, đặc điểm, công dụng và cách sử dụng các loại nguyênvật liệu và dụng cụ; các chi tiết của bộ lắp ghép; yêu cầu ngoạicảnh của cây trồng, đặc điểm của vật nuôi - Với bài thực hành: Nội dung của dạng bài này là quy trìnhlàm ra sản phẩm cụ thể [như sản phẩm mẫu]; thường gồm 2phần: I. Vật liệu và dụng cụII. Quy trình thực hiện2. Ghi nhớ [trongkhung hình chữnhật cuối SGK]- Với bài lí thuyết, phần ghi nhớ tóm tắt lại cấu tạo, côngdụng, cách sử dụng một số nguyên vật liệu và dụng cụ lao động.- Với bài thực hành, phần ghi nhớ thường trình bày: các kháiniệm kĩ thuật và quy trình kĩ thuật phản ánh khái niệm đó.3. Câu hỏiPhần này thường gồm 2 - 3 câu hỏi để củng cố và mở rộng nộidung bài học.174. Đánh giáPhần này thường có ở các bài thực hành trong đó yêu cầu HStự đánh giá sản phẩm đã làm theo yêu cầu bài học.b. Vở Thực hành Thủ côngVở thực hành thủ công là tài liệu học tập dành cho HS, trong đó trình bày quytrình làm sản phẩm thủ công theo các bài như phân phối chương trình.Hiện nay ở các lớp 1, 2, 3 không có SGK môn học mà chỉ có vở Thực hànhThủ công nhưng không bắt buộc sử dụng.c. Sách giáo viên∗Cấu trúc SGV- SGV Nghệ Thuật - phần Thủ công [lớp 1, 2, 3] và SGV Kĩ thuật [lớp 4, 5]có cấu trúc gồm 2 phần lớn: Phần 1 - Những vấn đề chung; Phần 2 - Hướng dẫn cụthể.- Phần 1 – Những vấn đề chung: Phần này giới thiệu những vấn đề cơ bản nhấtcủa việc dạy học TC - KT, bao gồm:+ Mục tiêu chương trình;+ Nội dung chương trình;+ Một số định hướng trong dạy học môn học: định hướng về PPDH, thiết bị dạyhọc và việc kiểm tra đánh giá.- Phần 2 – Hướng dẫn cụ thể: Phần này gồm các bài soạn gợi ý cho từng bài họctrong từng chương theo phân phối chương trình.+ Cấu trúc từng chương: Mỗi chương gồm các mục:I. Mục tiêu của chươngII. Nội dung: Tên các bài học trong chương, thời lượng dành cho mỗi bàiIII. Những điểm cần lưu ý về PPDHIV. Hướng dẫn cụ thể từng bài: Đây là phần trọng tâm [chính là bài soạn gợi ýcho từng bài TC - KT trong chương trình]. Ở các lớp 1, 2, 3, do không có SGK nên nộidung từng bài vừa để hướng dẫn giảng dạy, vừa bao hàm nội dung SGK.+ Cấu trúc từng bài trong SGV: Mỗi bài đều xác định rõ các nội dung:181. Mục tiêu về kiến thức, kĩ năng, thái độ cần đạt.2. Đồ dùng dạy học cần chuẩn bị.3. Các hoạt động dạy học chủ yếu: Tuỳ từng bài học mà chia thành các hoạtđộng khác nhau, song với dạng bài học thực hành thường gồm các hoạt động chủ yếulà: 1. Hướng dẫn QS và nhận xét mẫu; 2. Hướng dẫn thao tác mẫu; 3. Thực hành; 4.Nhận xét, dặn dò.b] Những lưu ý khi sử dụng SGV- Khi lập kế hoạch bài dạy cũng như trong quá trình lên lớp, GV cần đảm bảothực hiện đúng, đầy đủ các nội dung cơ bản trong bài, còn các PPDH được trình bàytrong sách chỉ là gợi ý, GV tuỳ điều kiện thực tiễn và đặc điểm HS của lớp mà vậndụng cho linh hoạt, đạt hiệu quả.- Những quy định trong các nội dung về gấp, cắt, xé dán: số ô để xé, cắt, dán cáchình; hình dạng tờ giấy [giấy hình chữ nhật hay hình vuông] để gấp các hình; màu sắcvà hình dạng của tờ giấy để làm biển báo giao thông [Thủ công 2], để gấp cắt dán lácờ và ngôi sao [Thủ công 3] là quy định bắt buộc GV và HS phải thực hiện. Còntùy điều kiện, GV và HS có thể dùng những vật liệu thay thế khác nhau để làm thủcông [giấy vở có kẻ ô, giấy màu, hoạ báo…]- Trong các nội dung về “kĩ thuật gấp hình”: chương 2 [Thủ công 1], chương 1[Thủ công 2], hai bài gấp hình ở chương 1 [Thủ công 3] không quy định số ô của tờgiấy dùng gấp hình; các hình vẽ trong sách chỉ nhằm thể hiện mặt màu và mặt kẻ ô. Vìvậy, GV không hướng dẫn gấp hình theo số ô [GV không đếm số ô thể hiện ở cáchình để gấp tạo sản phẩm], giấy gấp hình cũng không nhất thiết phải có kẻ ô.- Các hình vẽ minh họa cho các thao tác làm ra sản phẩm được trình bày trongsách là những hình chuẩn và cũng là nội dung cơ bản của bài; GV cần thực hiện cácthao tác theo đúng quy định và trình tự đã thể hiện trong sách.- Trình tự các bước lên lớp nêu trong sách đã được phân chia hợp lí, GV khôngtuỳ tiện thay đổi hoặc cắt xén các hoạt động dạy học chủ yếu trong bài. Tuy nhiên, đốivới một số bài có nhiều nội dung tương đối độc lập như các bài trong chương xé, dánhình [Chương 1 - Thủ công 1], GV có thể dạy theo trình tự đã hướng dẫn trong sáchhoặc chia nội dung của bài thành 2phần, mỗi phần dạy trong 1 tiết.Chẳng hạn:BàiTiếtNội dung191Hướng dẫn thao tác mẫu và HS thực hành xé, dán câytán lá dàiXé, dán hình câyđơn giản2Hướng dẫn thao tác mẫu và HS thực hành xé, dán câytán lá tròn1Xé, dán hình chữ nhậtXé, dán hình chữnhật, hình tam giác2Xé, dán hình tam giác1Xé, dán hình vuôngXé, dán hình vuông,hình tròn2Xé, dán hình tròn1Sau khi cho HS quan sát và nhận xét mẫu, GV hướngdẫn thao tác mẫu và cho HS thực hành xé, dán hình đầuvà thân con gà.Xé, dán hình con gàcon2GV hướng dẫn thao tác mẫu và cho HS thực hànhxé, dán các hình: chân, đuôi, mắt gà và dán thành hìnhcon gà con.1Hướng dẫn quan sát và nhận xét mẫu; hướng dẫnthao tác mẫu và thực hành xé, dán phần lọ để cắm hoa.Xé, dán hình lọ hoađơn giản [đọc thêm]2Hướng dẫn thao tác mẫu và thực hành xé, dán bônghoa, lá và nhụy hoa.Lưu ý: Một số chi tiết quá nhỏ như: mỏ gà, mắt gà, nhuỵ hoa GV có thể choHS dùng bút màu để vẽ; không bắt buộc phải xé, dán.Trong mỗi bài học, ngoài những phương tiện đã quy định trong phần chuẩn bị,GV có thể sử dụng nhiều phương tiện khác [mô hình, tranh ảnh, video, hình ảnh phùhợp với nội dung bài học] để làm cho bài học thêm sinh động, hấp dẫn.2.3. ĐẶC ĐIỂM MÔN THỦ CÔNG – KĨ THUẬT Ở TIỂU HỌC2.3.1. Tính cụ thể - trừu tượng của môn họca. Tính cụ thể [trực quan]Tính cụ thể của môn học được thể hiện ở chỗ: nội dung môn học đề cập đếnnhững vật phẩm kĩ thuật cụ thể [sản phẩm của các nội dung gia công giấy bìa; các loạiđồ chơi; mô hình lắp ghép; các cây rau, hoa; các con vật nuôi như gà, thỏ… ], các thaotác kĩ thuật cụ thể [gấp, cắt, xé, dán, đan nan, khâu, thêu, lắp ghép, cuốc đất, nhổ cỏ,tưới nước, bắt sâu…], cùng với các nguyên vật liệu và dụng cụ lao động cụ thể [giấy,