Nội dung bài viết gồm 2 phần:
- Ôn tập lý thuyết
- Hướng dẫn giải bài tập sgk
A. Lý thuyết
1. Vật phát ra âm gọi là nguồn âm.
2. Sự rung động [chuyển động] qua lại vị trí cân bằng của dây cao su, thành cốc, mặt trống,... gọi là dao động
3. Khi các ra âm, các vật dều dao động.
B. Bài tập và hướng dẫn giải
Câu 1: Trang 28 - SGK vật lí 7
Tất cả chúng ta hãy cùng nhau giữ im lặng và lắng tai nghe. Em hãy nêu những âm mà em nghe được và tìm xem chúng được phát ra rừ đâu.
=> Xem hướng dẫn giải
Câu 3: Trang 28 - SGK vật lí 7
Hãy quan sát dây cao su và lắng nghe, rồi mô tả điều mà em nhìn và nghe được.
=> Xem hướng dẫn giải
Câu 4: Trang 29 - SGK vật lí 7
Vật nào phát ra âm ?
Vật có rung động không ? Nhận biết điều đó bằng cách nào?
=> Xem hướng dẫn giải
Câu 5: Trang 29 - SGK vật lí 7
Âm thoa có dao động không? Hãy tìm cách kiểm tra xem khi phát ra âm thì âm thoa có dao động không ?
=> Xem hướng dẫn giải
Câu 6: Trang 29 - SGK vật lí 7
Em có thể làm cho một số vật như tờ giấy, lá chuối....phát ra âm được không ?
=> Xem hướng dẫn giải
Câu 7: Trang 29 - SGK vật lí 7
Hãy tìm hiểu xem bộ phận nào dao động phát ra âm trong hai nhạc cụ mà em biết ?
=> Xem hướng dẫn giải
Câu 8: Trang 29 - SGK vật lí 7
Nếu em thổi vào miệng một lọ nhỏ, cột không khí trong lọ sẽ dao động và phát ra âm. Hãy tìm cách kiểm tra xem có đúng khi đó cột khí dao động không.
=> Xem hướng dẫn giải
Câu 9: Trang 29 - SGK vật lí 7
Hãy làm một nhạc cụ [đàn ống nghiệm] theo chỉ dẫn dưới đây:
- Đổ nước bảy ống nghiệm giống nhau đến các mực nước khác nhau.
- Dùng thìa gõ nhẹ lần lượt vào từng ống nghiệm sẽ nghe được các âm trầm, bổng khác nhau.
a] Bộ phận nào dao động phát ra âm?
b] Ống nào phát ra âm trầm nhất, ống nào phát ra âm bổng nhất?
- Lần lượt thổi mạnh vào miệng các ống nghiệm cũng sẽ nghe được các âm trầm, bổng khác nhau
c] Cái gì dao động phát ra âm?
d] Ống nào phát ra âm trầm nhất, ống nào phát ra âm bổng nhất?
=> Xem hướng dẫn giải
Xem thêm các sách tham khảo liên quan:
- Giải Vật Lí Lớp 7
- Giải Sách Bài Tập Vật Lí Lớp 7
- Đề Kiểm Tra Vật Lí Lớp 7
- Sách Giáo Khoa Vật Lý 7
- Sách Giáo Viên Vật Lí Lớp 7
- Sách Bài Tập Vật Lí Lớp 7
Giải Vở Bài Tập Vật Lí 7 – Bài 10: Nguồn âm giúp HS giải bài tập, nâng cao khả năng tư duy trừu tượng, khái quát, cũng như định lượng trong việc hình thành các khái niệm và định luật vật lí:
I-NHẬN BIẾT NGUỒN ÂM
Câu C2 trang 29 VBT Vật Lí 7: Kể tên một số nguồn âm:
Lời giải:
– Dây đàn khi gẩy
– Mặt trống khi đánh, chuông đồng khi gõ
– Kèn khi thổi, loa phát thanh khi đang hoạt động.
II – CÁC NGUỒN ÂM CÓ CHUNG ĐẶC ĐIỂM GÌ ?
Câu C3 trang 29 VBT Vật Lí 7: Mô tả điều mà em nhìn và nghe được khi bật sợi dây cao su:
Dây cao su rung động [dao động] và âm phát ra.
Câu C4 trang 29 VBT Vật Lí 7: Vật phát ra âm là: Cốc thủy tinh
Vật đó có rung động.
Ccách nhận biết: treo con lắc bấc sát thành cốc. Khi gõ thìa vào thành cốc, cốc rung làm cho con lắc bấc dao động.
Câu C5 trang 29 VBT Vật Lí 7: Âm thoa có dao động.
Cách kiểm tra:
– Đặt con lắc bấc sát một nhánh của âm thoa khi âm thoa phát ra âm.
– Dùng tay giữ chặt hai nhánh của âm thoa thì không nghe thấy âm phát ra nữa.
– Dùng một tờ giấy đặt nổi trên mặt một chậu nước. Khi âm thoa phát ra âm, ta chạm một nhánh của âm thoa cào gần mép một tờ giấy thì thì thấy nước bắn tóc lên mép tờ giấy.
Kết luận: Khi phát ra âm, các vật đầu dao động.
III – VẬN DỤNG
Câu C7 trang 29 VBT Vật Lí 7: Vật dao động phát ra âm thanh trong nhạc cụ đàn ghi ta là: dây đàn.
Vật dao động phát ra âm thanh trong nhạc cụ kèn là: luồng không khí [hơi thở] qua kèn
Câu C8 trang 30 VBT Vật Lí 7: Khi em thổi vào miệng lọ nhỏ, em sẽ nghe thấy tiếng kêu. Trong trường hợp này vật dao động phát ra âm là: cột không khí trong lọ.
Ghi nhớ:
Các vật dao động đều phát ra âm.
1. Bài tập trong SBT
Câu 10.1 trang 30 VBT Vật Lí 7: Khoanh tròn vào câu mà em cho là đúng
Âm thanh được tạo ra nhờ:
A. nhiệt
B. điện
C.ánh sáng
D. dao động
Lời giải:
Chọn D
Các vật phát ra âm thanh đều dao động.
Câu 10.2 trang 30 VBT Vật Lí 7: Vật phát ra âm trong các trường hợp nào dưới đây?
A. khi kéo căng vật
B. khi uốn cong vật
C. khi nén vật
D. khi làm vật dao dộng
Lời giải:
Chọn D
Khi làm vật dao động thì vật sẽ phát ra âm.
Câu 10.3 trang 30 VBT Vật Lí 7: Bộ phận dao động phát ra “nốt nhạc” khi gảy dây đàn ghita là: dây đàn và không khí trong hộp đàn.
Bộ phận dao động phát ra “nốt nhạc” khi thổi sáo là: cột không khí trong ống sáo.
2. Bài tập bổ sung
Câu 10a trang 30 VBT Vật Lí 7: Khi ta nghe thấy tiếng nhạc từ đài phát ra thì:
A. màng loa của đài bị căng ra.
B. màng loa của đài bị nén.
C. màng loa của đài dao động.
D. màng loa của đài bị dịch chuyển.
Lời giải:
Chọn C.
Khi ta nghe thấy tiếng nhạc từ đài phát ra thì màng loa của đài dao động.
2. Bài tập bổ sung
Câu 10b trang 31 VBT Vật Lí 7: Bộ phận dao động phát ra nốt nhạc khi gảy đàn ghi ta là:
A. cái gảy đàn.
B. dây đàn.
C. ngón tay chăn dây đàn.
D. hộp đàn.
Lời giải:
Chọn B.
Khi gảy đàn ghita, dây đàn dao động phát ra các “nốt nhạc”.
2. Bài tập bổ sung
Câu 10c trang 31 VBT Vật Lí 7: Hãy nêu ba phương án kiểm tra sự dao động của âm thoa hoặc mặt trống khi đang phát ra âm thanh.
Phương án 1: Đặt con lắc bấc sát một nhánh của âm thoa khi âm thoa phát ra âm.
Phương án 2: Dùng tay giữ chặt hai nhánh của âm thoa thì không nghe thấy âm phát ra nữa.
Phương án 3: Dùng một tờ giấy đặt nổi trên mặt một chậu nước. Khi âm thoa phát ra âm, ta chạm một nhánh của âm thoa cào gần mép một tờ giấy thì thì thấy nước bắn tóc lên mép tờ giấy.