Giải pháp khắc phục nền kinh tế thị trường

Đề xuất giải pháp thúc đẩy phục hồi kinh tế

QUỐC BÌNH
Thứ Năm, 29-04-2021, 14:49
+ | Print
Giải pháp khắc phục nền kinh tế thị trường
Kinh tế Việt Nam năm 2021 có nhiều tín hiệu tích cực. Ảnh: SONG ANH

Nếu đạt được những đột phá trong chất lượng cải cách thể chế dẫn tới cải thiện chất lượng tăng trưởng, song hành các biện pháp nới lỏng tài khóa và tiền tệ đúng trọng tâm, đúng thời điểm, tốc độ tăng trưởng GDP trung bình của Việt Nam có thể đạt tới 6,76%/năm giai đoạn 2021 - 2023, đi kèm với cải thiện đáng kể về năng suất.

Từ năm 2020, khu vực doanh nghiệp (DN) gặp nhiều khó khăn do chịu ảnh hưởng trực tiếp từ dịch Covid-19, khiến số DN thành lập mới trong cả nước giảm 2,3%, nhưng tổng vốn đăng ký lại tăng 29,2%, cho thấy quy mô DN gia nhập thị trường có xu hướng tăng. DN cũng có sự thích ứng cả về tổ chức sản xuất, sử dụng lao động và ứng dụng các mô hình, cách thức kinh doanh mới. Đây là tín hiệu tốt cho kinh tế Việt Nam trong năm 2021 và cả giai đoạn 2021 - 2023.

Phát biểu ý kiến tại lễ công bố báo cáo Thúc đẩy phục hồi kinh tế và cải cách thể chế sau đại dịch Covid-19: Đề xuất cho Việt Nam trong khuôn khổ Chương trình Australia hỗ trợ cải cách kinh tế Việt Nam (Aus4Reform), TS Trần Thị Hồng Minh, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế T.Ư (CIEM) cho biết, báo cáo đã đưa ra một góc nhìn tương đối toàn diện, giúp Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương cân nhắc, xây dựng kế hoạch hành động trong thời gian tới. Thực tế, dịch Covid-19 xuất hiện tại Việt Nam vào đầu năm 2020, nhưng đến nay vẫn còn nhiều diễn biến phức tạp, ảnh hưởng đến kinh tế thế giới và trong nước theo nhiều kịch bản. Với phản ứng quyết liệt và khá sớm, Việt Nam là một trong số ít quốc gia được đánh giá là tương đối thành công trong kiểm soát Covid-19. Việt Nam cũng đã đạt được những kết quả tích cực trong thực hiện mục tiêu kép, vừa phòng, chống dịch Covid-19 hiệu quả vừa duy trì tăng trưởng kinh tế. Điều đó thể hiện qua tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2020 đạt mức 2,91% và 4,48% trong quý I-2021. Các tổ chức quốc tế đều duy trì đánh giá tích cực về kinh tế Việt Nam. Dù còn thấp hơn so trước đại dịch, nhưng kết quả tăng trưởng này cao hơn so kết quả báo cáo của hầu hết các nền kinh tế trên thế giới.

Tuy nhiên, cùng với những tiến bộ trong việc phát triển và phổ biến vaccine tại nhiều nước, chúng ta vẫn nghe được thông tin, đánh giá quan ngại về khả năng xuất hiện các biến thể virus mới, hay khả năng bảo đảm tiếp cận mở, kịp thời và công bằng đối với vaccine trên bình diện toàn cầu. Song, chúng tôi vẫn nhìn nhận không ít yêu cầu cải cách mà ta xác định từ trước năm 2020 - về môi trường kinh doanh, độ mở với các mô hình kinh tế mới, phát triển bền vững - thì đến giờ vẫn rất phù hợp. Chính vì vậy, sự bùng phát của đại dịch Covid-19 trong năm 2020 lại có một phần tác động tích cực là buộc các bộ, ngành, địa phương phải đẩy nhanh những cải cách ấy. Để tạo tiền đề cho phục hồi và thúc đẩy sản xuất trong nước, tái mở cửa kinh tế một cách an toàn, Việt Nam cần xây dựng một kế hoạch dài hơi hơn, tránh rủi ro cạn kiệt không gian chính sách và giảm động lực cải cách thể chế kinh tế. Khi ấy, kinh tế Việt Nam sẽ phục hồi tăng trưởng nhanh và bền vững hơn, ngay cả khi kinh tế thế giới còn nhiều bất định, TS Trần Thị Hồng Minh chia sẻ.

Bên cạnh những tín hiệu tích cực trong phòng, chống dịch bệnh và tăng trưởng kinh tế, báo cáo cũng chỉ rõ, Việt Nam vẫn giữ được ổn định kinh tế vĩ mô, hạn chế gián đoạn cung ứng hàng hóa; giữ được mạch cải cách và hỗ trợ người dân, DN giảm bớt khó khăn do dịch Covid-19 gây ra. Đặc biệt, các chính sách tài khóa như hỗ trợ phí, thuế, lệ phí; hỗ trợ giá dịch vụ; an sinh xã hội; chính sách tiền tệ; giảm lãi suất và cơ cấu lại các tổ chức tín dụng vẫn được thực hiện

Theo Trưởng ban Nghiên cứu tổng hợp (CIEM) Nguyễn Anh Dương, báo cáo đã dự báo ba kịch bản tăng trưởng giai đoạn 2021 - 2023: Kịch bản thứ nhất, tăng trưởng năm 2021 sẽ đạt 5,98%; 2022 là 6,45% và 2023 là 6,61%, trung bình ba năm là 6,35%; kịch bản thứ hai, lần lượt là 6,43%; 6,80% và 6,83%, trung bình ba năm là 6,69%; kịch bản thứ ba, là 6,47; 6,88 và 6,92%, trung bình ba năm là 6,76%.

Tuy vậy, để đạt được mức tăng trưởng này, ông Nguyễn Anh Dương cho rằng, Việt Nam cần có bước đột phá trong chất lượng cải cách thể chế dẫn tới cải thiện chất lượng tăng trưởng, song hành các biện pháp nới lỏng tài khóa và tiền tệ đúng trọng tâm, đúng thời điểm. Khi ấy, kinh tế Việt Nam sẽ phục hồi nhanh và bền vững hơn. Trong đó, những đề xuất, định hướng và giải pháp liên quan phục hồi kinh tế, cải cách thể chế; độ mở hoạt động kinh tế mới, hội nhập kinh tế quốc tế và phát triển bền vững cũng được cụ thể hóa, cùng với đó là yêu cầu phải thực hiện hài hòa, thống nhất trong thời gian tới.

Đặc biệt, để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao và bền vững, báo cáo cũng đề xuất lộ trình cho giai đoạn 2021 - 2023, theo đó yêu cầu tiếp tục phòng, chống dịch Covid-19 hiệu quả, tháo gỡ khó khăn cho cộng đồng DN và người lao động, kết hợp với cải cách thể chế trong năm 2021; kết hợp các giải pháp phục hồi kinh tế và cải cách thể chế kinh tế trong năm 2022 và rút dần các giải pháp phục hồi tăng trưởng kinh tế, tập trung cải cách thể chế kinh tế trong năm 2023.

Đánh giá cao báo cáo và những dự báo kinh tế vĩ mô được đưa ra trong giai đoạn 2021 - 2023, song theo TS Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng CIEM, dịch Covid-19 chưa biết khi nào đã kết thúc, nên thời điểm này còn quá sớm để đưa ra kịch bản hậu Covid-19. Báo cáo cần phân tích kỹ hơn những thành công của Việt Nam trong tiến trình chuyển đổi số và phát triển thương mại điện tử, bởi thời gian qua, đây thật sự là điểm sáng thúc đẩy tăng trưởng và tiến trình hội nhập của Việt Nam.