Giải thưởng kovalevskaia là gì

Lễ trao giải thưởng Kovalevskaia có sự tham dự của bà Võ Thị Ánh Xuân, Phó Chủ tịch nước Việt Nam; bà Nguyễn Thị Doan, nguyên Phó Chủ tịch nước Việt Nam, Chủ tịch Uỷ ban Giải thưởng Kovalevskaia Việt Nam, Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam; đại diện lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành Trung ương, đại diện lãnh đạo các cơ quan, đơn vị, các nhà khoa học nữ, các nữ sinh...

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam Hà Thị Nga khẳng định, Giải thưởng Kovalevskaia là dịp thúc đẩy tuyên truyền và khơi dậy niềm tự hào về trí tuệ Việt Nam, tinh thần đam mê lao động sáng tạo trong các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ Việt Nam trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.

Bà Hà Thị Nga công bố Giải thưởng Kovalevskaia năm 2021 được trao cho GS.TS. Nguyễn Thị Thanh Mai - Phó Hiệu trưởng, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh và GS.TS. Nhà giáo ưu tú Nguyễn Minh Thủy - Giảng viên cao cấp Bộ môn Công nghệ Thực phẩm, Khoa Nông nghiệp, Trường Đại học Cần Thơ.

Hai nhà khoa học nữ đã có nhiều thành tích trong nghiên cứu khoa học, nhiều đề tài, kết quả nghiên cứu được ứng dụng vào thực tiễn đời sống mang tính nhân văn sâu sắc và mang lại giá trị kinh tế cao. Thành tích là minh chứng mạnh mẽ cho tài năng, khả năng, sức sáng tạo và trí tuệ của những nhà khoa học nữ Việt Nam trên con đường chinh phục đỉnh cao khoa học.

Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam nhấn mạnh: “Chúng tôi vô cùng trân trọng và chia sẻ các chị phải trải qua quá trình phấn đấu vươn lên không ngừng nghỉ với vô vàn khó khăn, thử thách và cả những hy sinh thầm lặng rất đáng khâm phục để đóng góp cho sự phát triển đi lên của đơn vị, tập thể và lĩnh vực nghiên cứu khoa học cơ bản, khoa học ứng dụng tại Việt Nam...

Rất mong các nhà khoa học tiếp tục phát huy nội lực, tình thần sáng tạp, đoàn kết, để chinh phục các đỉnh cao khoa học, tri thức mới.

Vai trò tiên phong của các nhà khoa học nữ, các nữ trí thức không chỉ là nguồn nhân lực quan trọng trong sự nghiệp phát triển đất nước, mà còn là những người trực tiếp nuôi dưỡng, đào tạo, truyền cảm hứng về nghiên cứu khoa học cho thế hệ trẻ”.

Nhân dịp này, Bộ Khoa học và Công nghệ tặng Bằng khen cho 4 cá nhân nhà khoa học nữ vì đã có những thành tích xuất sắc trong nghiên cứu khoa học, gồm:

TS. Nguyễn Kim Anh - Nghiên cứu viên chính, Phòng Nghiên cứu và Xử lý thông tin Môi trường, Viện Địa lý, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam; PGS.TS. Nguyễn Thị Bảy - Giảng viên, Khoa Kỹ thuật Xây dựng, Trường Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh; PGS.TS. Nguyễn Phương Thảo - Trưởng phòng, Phòng Quan hệ đối ngoại, Trường Đại học Quốc tế, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh; PGS.TS. Hồ Thị Thanh Vân - Trưởng phòng, Phòng Khoa học Công nghệ và Quan hệ Đối ngoại, Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường TP. Hồ Chí Minh, Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Sự ghi nhận, biểu dương của Bộ Khoa học và Công nghệ đối với cá nhân các nhà khoa học nữ có ý nghĩa to lớn trong việc khuyến khích phụ nữ Việt Nam tiếp tục phấn đấu, đóng góp cho sự phát triển khoa học công nghệ của đất nước.

Ngoài hoạt động trao giải thưởng Kovalevskaia thường niên, Ủy ban Giải thưởng Kovalevskaia cũng trao học bổng Kovalevskaia năm 2022 cho 3 nữ sinh chuyên Toán có thành tích học tập xuất sắc của trường PTTH Chuyên Khoa học Tự nhiên, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội: Đặng Minh Ngọc, lớp 12A2 Toán, Nguyễn Hằng Linh, lớp 11A2 Toán và Trần Quỳnh Trang, lớp 10A2 Toán.

Dịp này, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân đã trao tặng học bổng cho 3 nữ sinh nhằm biểu dương, khích lệ tinh thần học tập và mong muốn các em không ngừng nỗ lực, phấn đấu trong học tập, nghiên cứu và tiếp nối truyền thống vẻ vang của thế hệ các nhà khoa học, góp phần làm rạng danh dân tộc Việt Nam.

Cũng tại sự kiện, Hội Nữ trí thức Việt Nam trưng bày, giới thiệu một số sản phẩm nghiên cứu khoa học hỗ trợ chăm sóc sức khỏe và một số sản phẩm từ mô hình chuyển giao khoa học công nghệ cho các doanh nghiệp khởi nghiệp từ kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học nữ.

Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam cho biết Ủy ban Giải thưởng Kovalevskaia Việt Nam vừa công bố kết quả xét Giải thưởng Kovalevskaia năm 2021 cho hai nhà khoa học nữcó thành tích xuất sắc trong trong hoạt động nghiên cứu, đóng góp tích cực cho sự phát triển của đất nước.

Sau khi nghiên cứu các hồ sơ được đề cử, Ủy ban Giải thưởng Kovalevskaia Việt Nam đã tổ chức cuộc họp xét chọn Giải thưởng Kovalevskaia năm 2021.

Kết quả, Ủy ban quyết định xét tặng giải thưởng Kovalevskaia năm 2021 cho hai nhà khoa học nữ, gồm Giáosư, Tiến sỹ Nguyễn Thị Thanh Mai-Phó Hiệu trưởng trường Đại học Khoa học tự nhiên [Đại học Quốc gia Thànhphố Hồ Chí Minh] vàGiáosư, Tiến sỹ,Nhàgiáo ưu túNguyễn Minh Thủy-Giảng viên bộ môn công nghệ thực phẩm, khoa Nông nghiệp, trường Đại học Cần Thơ.

Giáosư, Tiến sỹ Nguyễn Thị Thanh Mai[50 tuổi, quê Quảng Ngãi], tốt nghiệp ngành hóa học trường Đại học Tổng hợp Thànhphố Hồ Chí Minh[nay là trường Đại học Khoa học tự nhiên].

Sau đó, bà lấy bằng tiến sỹ chuyên ngành hóa dược tại trường Đại học Y dược Toyama [Nhật Bản]. Bà được công nhậnPhóGiáo sư năm 2014 và sau đó là Giáo sư vào năm 2020.

Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Thị Thanh Maiđã chủ trì và hoàn thành 14đề tài nghiên cứu khoa học các cấp, gồm:10 đề tài cấp bộ,4đề tài cấp tỉnh. Trong đó, tiêu biểu là công trình nghiên cứu phân lập các hoạt chất từ nguồn cây cỏ Việt Nam định hướng tác dụng ức chế enzyme α-glucosidase, xanthine oxidase và tyrosinase.

Đề tài đã phân lập và xác định cấu trúc của 228 hợp chất từ 19 mẫu dược liệu Việt Nam. Các hợp chất được phát hiện có tác dụng ức chế enzyme tyrosinase, xanthine oxidase hoặc α-glucosidase, góp phần định hướng cho việc phát triển thuốc mới điều trị bệnh đái tháo đường, gout và sạm nám da từ dược liệu trong nước.

[Khẳng định trí tuệ giới nữ trong phát triển khoa học, công nghệ]

Bên cạnh đó,Tiến sỹ Nguyễn Thị Thanh Maicũng được biết đến với công trình nghiên cứu:Xây dựng quy trình chiết xuất cao định chuẩn từ củ Ngải bún [Boesenbergia pandurata] và đánh giá tác dụng dược lý theo định hướng sử dụng hỗ trợ điều trị bệnh viêm loét dạ dày.

Đề tài đã nghiên cứu công nghệ chiết xuất cao giàu hợp chất pinostrobin [30.89 %] từ củ Ngải bún, có tác dụng điều trị bệnh viêm loét dạ dày thông qua cơ chế tiêu diệt vi khuẩn HP, giảm đau, tăng pH dịch vị, giảm số ổ loét, mức độ loét và ức chế sự viêm loét dạ dày. Hiện nhóm nghiên cứu đang hoàn thành chế phẩm hỗ trợ điều trị bệnh viêm loét dạ dày từ nguyên liệu này.

Với nhữngthành tích nổi bật, Tiến sỹ Nguyễn Thị Thanh Mai đã đạt được Giải thưởng Quả cầu vàng năm 2017 và Giải thưởng Sáng tạo Thànhphố Hồ Chí Minhnăm 2019.

Giáosư, Tiến sỹ,Nhàgiáo ưu túNguyễn Minh Thủy[Giảng viên bộ môn công nghệ thực phẩm, khoa Nông nghiệp, Trường đại học Cần Thơ] sinh năm 1961, quê ở xã Long Điền, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang.

Năm 31 tuổi, bà được cấp bằngThạc sỹ ngành công nghệ sau thu hoạch của Viện Kỹ thuật châu Á [Asian Institute of Technology - AIT], Thái Lan.Sau đó, bà trở thành nghiên cứu sinh ngành kỹ thuật khoa học sinh học của trường KU Leuven [Katholieke Universiteit Leuven], Vương quốc Bỉ và được cấp bằng Tiến sĩ vào năm 2007.

Bà Nguyễn Minh Thủy đã được công nhận chức danhPhóGiáo sư ngành công nghệ thực phẩm năm 2010 và là một trong ba nữ giáo sư liên ngành hóa học-công nghệ thực phẩm năm 2020. Thời gian qua, các nghiên cứu của Giáo sư Nguyễn Minh Thủy hướng tới các giải pháp, chiến lược nhằm giải quyết lâu dài vấn đề về tiêu thụ nông sản, hỗ trợ nông dân và ngành nông nghiệp khi gặp khó khăn do thiên tai, hỏa hoạn, bệnh dịch.

Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Minh Thủy đã có hơn 150 bài báo [tiếng Việt và tiếng Anh] được công bố trong các tạp chí khoa học có phản biện trong nước [có chỉ số ISSN] và tạp chí quốc tế có uy tín [SCOPUS, Indexed ISI].Bà có 28 công trình khoa học được công bố ở các kỷ yếu trong nước và quốc tế; đã báo cáo 48 công trình/kết quả nghiên cứu tại các hội thảo khoa học chuyên ngành trong nước [16 công trình] và quốc tế [32 công trình].

Theo ban tổ chức, lễ trao Giải thưởng Kovalevskaia năm 2021 dự kiến tổ chức vào dịp kỷ niệm ngày Khoa học và công nghệ Việt Nam [tháng 5/2022] tại Hà Nội.

Trong lễ trao giải,Ủy ban Giải thưởng cũng trao học bổng Kovalevskaia năm 2022 cho3nữ sinh cóthành tích suất sắc trong học tập của Trường Phổthông trung họcChuyên Khoa học tự nhiên, Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, gồm:Đặng Minh Ngọc, sinh ngày 10/3/2004, Lớp 12A2 Toán;Nguyễn Hằng Linh, sinh ngày 25/1/2005, Lớp 11A2 Toán; Trần Quỳnh Trang, sinh ngày 3/12/2006, Lớp 10A1 Toán.Các em sẽ được nhận học bổng tương đương 500 USD.

Giải thưởng Kovalevskaiađược mang tên nhà nữ toán học Nga lỗi lạc thế kỷ 19 - Sophia Kovalevskaia [1850-1891].Ở Việt Nam, từ năm 1985, Giải thưởng Kovalevskaia đã được các nhà khoa học nữ Việt Nam hưởng ứng, coi đó là nguồn động viên, cổ vũ chị em trên con đường nghiên cứu khoa học.

Tính đến năm 2020, Ủy ban Giải thưởng Kovalevskaia Việt Nam đã xét chọn và trao giải thưởng cho 20 tập thể và 49 cá nhân nhà khoa học nữ có thành tích nghiên cứu khoa học tự nhiên xuất sắc và có ứng dụng nổi bật trong các lĩnh vực toán học, hóa học, sinh học, y tế, giáo dục, nông nghiệp.../.

Đỗ Bình [TTXVN/Vietnam+]