Cách sử dụng tham số và biến khi làm việc với hàm trong PHP có nhiều đặc điểm gây khó khăn cho các bạn xuất phát từ các ngôn ngữ như C#. Trong bài học này chúng ta sẽ trao đổi chi tiết về các vấn đề như phạm vi của biến, truyền tham biến/tham trị, tham số mặc định, tham số biến động. Đây là những chủ đề tương đối khó hiểu nếu bạn chưa từng gặp ở ngôn ngữ khác.
Nội dung chính
- Hàm và phạm vi tác dụng của biến
- Phạm vi tác dụng của biến
- Biến cục bộ và biến toàn cục
- Sử dụng biến toàn cục trong hàm, từ khóa global
- Tham biến và tham trị
- Tham số mặc định
- Hàm với lượng tham số tùy ý
- Chỉ dẫn kiểu [type hint]
- Kết luận
Nội dung chính
- Hàm và phạm vi tác dụng của biến
- Phạm vi tác dụng của biến
- Biến cục bộ và biến toàn cục
- Sử dụng biến toàn cục trong hàm, từ khóa global
- Tham biến và tham trị
- Tham số mặc định
- Hàm với lượng tham số tùy ý
- Chỉ dẫn kiểu [type hint]
- Kết luận
Hàm và phạm vi tác dụng của biến
Phạm vi tác dụng của biến
Phạm vi tác dụng của biến
Biến cục bộ và biến toàn cục [scope] của một biến là tất cả những vị trí trong script mà bạn có thể sử dụng được biến đó.
Sử dụng biến toàn cục trong hàm, từ khóa global
Tham biến và tham trịTham số mặc định
Hàm với lượng tham số tùy ý
Chỉ dẫn kiểu [type hint]
Biến cục bộ và biến toàn cục
Sử dụng biến toàn cục trong hàm, từ khóa globalbiến toàn cục [global variable]. Trong ví dụ ở trên, biến $name khai báo đầu tiên với giá trị ‘Donald Trump’ là một biến toàn cục.
Tham biến và tham trị
Tham số mặc định
Hàm với lượng tham số tùy ýbiến cục bộ [local variable]. Biến cục bộ chỉ có tác dụng bên trong khối code thân hàm. Code bên ngoài hàm không biết gì về sự tồn tại của biến cục bộ. Thân hàm tạo ra một “không gian” riêng trong đó mặc định không cho phép nhìn và sử dụng các biến toàn cục.
Chỉ dẫn kiểu [type hint]
Kết luận
Sử dụng biến toàn cục trong hàm, từ khóa global
Tham biến và tham trị
Tham số mặc định
Hàm với lượng tham số tùy ýChỉ dẫn kiểu [type hint]
Tham biến và tham trị
Tham số mặc định
Hàm với lượng tham số tùy ý
Chỉ dẫn kiểu [type hint]
Kết luận
Biến cục bộ và biến toàn cục [scope] của một biến là tất cả những vị trí trong script mà bạn có thể sử dụng được biến đó.
Sử dụng biến toàn cục trong hàm, từ khóa globalbiến toàn cục [global variable]. Trong ví dụ ở trên, biến $name khai báo đầu tiên với giá trị ‘Donald Trump’ là một biến toàn cục.truyền giá trị.
Hàm với lượng tham số tùy ýbiến cục bộ [local variable]. Biến cục bộ chỉ có tác dụng bên trong khối code thân hàm. Code bên ngoài hàm không biết gì về sự tồn tại của biến cục bộ. Thân hàm tạo ra một “không gian” riêng trong đó mặc định không cho phép nhìn và sử dụng các biến toàn cục.tham trị.
Có hai cách thức chuyển thông từ ngoài vào [và cũng có hai cách chuyển thông tin từ trong ra].
[1] tạo bản sao: đây là cách mặc định và đơn giản hơn. PHP tạo ra bản sao của dữ liệu đó và truyền vào cho hàm 1 bản sao. Tất cả những tác động trên dữ liệu đầu vào thực tế chỉ tác động lên bản sao, và do đó, không ảnh hưởng đến bản chính. Cách thức truyền tham số này gọi là truyền giá trị.truyền giá trị.truyền tham chiếu. Loại tham số sử dụng lối truyền tham chiếu được gọi tắt là tham biến.
Loại tham số sử dụng lối truyền giá trị cũng được gọi tắt là tham trị.tham trị.
Do đây là cơ chế mặc định, khi định nghĩa hàm bạn không cần chỉ định gì khác trên tham số.[2] truyền bản gốc: trong cơ chế này, PHP truyền thẳng bản gốc của dữ liệu cho hàm. Tất cả những gì bên trong hàm thực hiện trên dữ liệu thực chất sẽ tác động lên bản gốc. Cơ chế này có tên gọi là truyền tham chiếu. Loại tham số sử dụng lối truyền tham chiếu được gọi tắt là tham biến.truyền tham chiếu. Loại tham số sử dụng lối truyền tham chiếu được gọi tắt là tham biến.&. Đặt ký tự & trước một tham số sẽ yêu cầu PHP truyền tham chiếu cho tham số tương ứng.
Để yêu cầu PHP truyền tham chiếu [bản gốc] bạn phải chỉ định rõ khi định nghĩa hàm:
function goodbye[&$greeting] { $greeting = "See you later!"; } $greeting = ""; goodbye[$greeting]; echo $greeting;
- Hãy để ý trước tham số $greeting có ký tự &. Đặt ký tự & trước một tham số sẽ yêu cầu PHP truyền tham chiếu cho tham số tương ứng.&. Đặt ký tự & trước một tham số sẽ yêu cầu PHP truyền tham chiếu cho tham số tương ứng.
- Trong ví dụ nhỏ này, ban đầu biến $greeting là một chuỗi rống. Sau khi gọi hàm goodbye [và truyền $greeting], chuỗi này nhận giá trị mới “See you later!”.
Lưu ý rằng,
Tham số mặc định
Hàm với lượng tham số tùy ý
Chỉ dẫn kiểu [type hint]Kết luận
Biến cục bộ và biến toàn cục [scope] của một biến là tất cả những vị trí trong script mà bạn có thể sử dụng được biến đó.Sử dụng biến toàn cục trong hàm, từ khóa globalbiến toàn cục [global variable]. Trong ví dụ ở trên, biến $name khai báo đầu tiên với giá trị ‘Donald Trump’ là một biến toàn cục.
Cách viết tham số trong định nghĩa hàm như trên được gọi là tham số mặc định [default parameter].tham số mặc định [default parameter].tham số mặc định [default parameter].
Tham số mặc định là những tham số được gán sẵn giá trị. Giá trị gán sẵn này cũng gọi là giá trị mặc định của tham số đó.
Do tham số được PHP đọc và sử dụng từ trái qua phải, nếu có cả tham số bắt buộc và tham số mặc định, bạn cần đặt tham số mặc định đứng sau tham số bắt buộc.tham số mặc định đứng sau tham số bắt buộc.tham số mặc định đứng sau tham số bắt buộc.
Hãy nhìn lại ví dụ trên, tham số bắt buộc $a nằm đầu tiên, sau đó mới đến các tham số mặc định $b = 1, $c = 1.
Nếu bạn đặt tham số bắt buộc đứng sau tham số mặc định, các IDE sẽ nhắc nhở.
Khi gọi hàm với tham số mặc định bạn có quyền lựa chọn cung cấp giá trị cho tham số tương ứng hoặc bỏ qua tham số đó. Khi bạn bỏ qua tham số [không cung cấp giá trị], PHP sẽ sử dụng giá trị mặc định.
Khi quyết định bỏ qua các tham số mặc định trong lời gọi hàm, bạn chỉ có thể bỏ lần lượt từ phải qua trái. Ví dụ, với danh sách tham số [$a, $b=1, $c=1], bạn nếu bỏ 1 tham số thì PHP sẽ hiểu đó là tham số cuối cùng [bên phải] – tham số $c. Nếu bỏ hai tham số – đó là $c rồi $b.
print_r[equation[1, 2, 1]]; // lời gọi có đủ 3 tham số print_r[equation[1, 2 ]]; // lời gọi này chỉ có tham số cho $a và $b, bỏ qua $c print_r[equation[1]]; // lời gọi này chỉ có tham số cho $a, bỏ qua $c và $bHàm với lượng tham số tùy ý
Trong bài học trước, khi trình bày cú pháp khai báo hàm, chúng ta có nói rằng, một hàm có thể không nhận tham số và có thể để trống danh sách tham số.
Tuy nhiên, thực tế không hoàn toàn như vậy.
Trong PHP, một hàm để trống danh sách tham số có thể nhận lượng tham số tùy ý, từ không có tham số, đến không giới hạn số tham số.
Hãy xem ví dụ sau:
function sum[] { $args = func_get_args[]; $s = 0; foreach [$args as $num] { if [is_numeric[$num]] $s += $num; } return $s; } echo sum[1, 2, 3, 4, 5]; // kết quả 15 echo sum[1, 2, 3, '4', 'abc', 5]; // kết quả 15Hàm sum có khả năng tính tổng của bất kỳ tham số nào.
Trong ví dụ trên chúng ta định nghĩa hàm sum với danh sách tham số rỗng. Tuy nhiên khi gọi hàm chúng ta cung cấp tham số tùy ý. Khi chạy sum ở cả hai trường hợp đều không gây lỗi gì!
Trong PHP, danh sách tham số trong nhiều trường hợp chỉ mang tính hình thức. PHP cho phép bạn truyền bất kỳ thứ gì cho hàm, miễn là hàm đó có khả năng xử lý. Nói cách khác, việc truyền tham số “lung tung” cho hàm không dẫn đến lỗi.
PHP cung cấp các hàm đặc biệt mà nếu dùng trong hàm, chúng sẽ cho biết các thông tin về tham số của chính hàm đó:
$array = func_get_args[]; $count = func_num_args[]; $value = func_get_arg[argument_number];Trong thân hàm sum chúng ta sử dụng hàm func_get_args. Hàm này chuyển danh sách tham số về một mảng kết hợp trong đó khóa là tên biến, và giá trị là giá trị của biến tương ứng.
Từ đây bạn có thể duyệt qua mảng tham số này để quyết định làm những gì. Trong hàm sum, chúng ta chọn những tham số có giá trị số [hoặc chuỗi chứa toàn số] để cộng dồn vào một biến $s – tổng.
Điều này cũng dẫn đến một vấn đề cần lưu ý: trong PHP, điều quan trọng hơn cả là cách thức hàm xử lý tham số, chứ không phải bản thân danh sách tham số. Nghĩa là, tham số trong định nghĩa hàm và trong lời gọi hàm không bắt buộc phải phù hợp. Miễn sao hàm xử lý được!
Chỉ dẫn kiểu [type hint]
Như bạn đã thấy trong các phần trên, khi định nghĩa hàm chúng ta không cung cấp bất kỳ thông tin gì về kiểu của tham số và kiểu của kết quả. Điều này dẫn tới hệ quả là bạn có thể cung cấp dữ liệu thuộc bất kỳ kiểu nào khi gọi hàm.
Nếu trong hàm không thực hiện kiểm tra và biến đổi kiểu phù hợp, việc thực hiện lệnh trên tham số thực với kiểu dữ liệu không phù hợp sẽ dẫn đến lỗi thực thi [runtime error].
PHP cung cấp một tính năng đặc biệt: chỉ dẫn kiểu [type hinting]. Chỉ dẫn kiểu là cung cấp thông tin về kiểu của tham số và kiểu của kết quả khi định nghĩa hàm.
Hãy xem ví dụ sau đây:
function create_new_book[string $title, string $authors, string $publisher, int $year]: array { return [ 'title' => $title, 'authors' => $authors, 'publisher' => $publisher, 'year' => $year ]; } function print_book[array $book] { $title = $book['title']; $authors = $book['authors']; $publisher = $book['publisher']; $year = $book['year']; echo "$title [$authors] -$publisher, $year"; } $book = create_new_book['PHP programming', 'Trump D.', 'Washington', 2020]; print_book[$book];Trong khai báo hàm create_new_book và print_book có điểm đặc biệt trong danh sách tham số:
function create_new_book[string $title, string $authors, string $publisher, int $year]: array { ... } function print_book[array $book] { ... }Mỗi tham số giờ đây được khai báo với thông tin về kiểu đứng trước. Đây là cách sử dụng chỉ dẫn kiểu cho tham số.chỉ dẫn kiểu cho tham số.chỉ dẫn kiểu cho tham số.
Đối với hàm create_new_book còn có điểm đặc biệt nữa, phần : array nằm giữa danh sách tham số và khối code thân hàm. Đây được gọi là phần chỉ dẫn kiểu kết quả của hàm.: array nằm giữa danh sách tham số và khối code thân hàm. Đây được gọi là phần chỉ dẫn kiểu kết quả của hàm.: array nằm giữa danh sách tham số và khối code thân hàm. Đây được gọi là phần chỉ dẫn kiểu kết quả của hàm.
Khi sử dụng chỉ dẫn kiểu, các IDE sẽ sử dụng các thông tin này để giúp bạn kiểm soát kiểu của giá trị truyền vào ngay từ lúc viết code, dẫn tới hạn chế lỗi runtime do kiểu không phù hợp.
Sử dụng chỉ dẫn kiểu còn có lợi ích nữa: PHP sẽ cố gắng chuyển đổi kiểu của tham số thực sang kiểu mong muốn trong chỉ dẫn kiểu.
Khi sử dụng với chỉ dẫn kiểu cần lưu ý tên gọi của các kiểu có chút hơi khác: số nguyên – int, số thực – float, logic – bool, chuỗi – string, mảng – array.
Kết luận
Trong bài học này chúng ta đã tìm hiểu cách sử dụng biến và tham số trong hàm:
- Biến trong PHP có phạm vi tác dụng. Hai phạm vi chúng ta đã biết là cục bộ [trong nội bộ hàm] và toàn cục [trong phạm vi script].
- Mặc định hàm trong PHP không cho truy xuất biến toàn cục. Để truy xuất biến toàn cục trong hàm cần sử dụng từ khóa global.
- PHP có hai cơ chế truyền tham số cho hàm: truyền tham chiếu và truyền giá trị. Để chỉ định truyền tham chiếu cần dùng ký tự & trước biến tương ứng.
- PHP cho phép cung cấp giá trị mặc định cho tham số, qua đó có thể bỏ qua tham số tương ứng trong lời gọi hàm.
- PHP cho phép truyền tham số bất kỳ cho hàm. Điều quan trọng là trong hàm có cách thức xử lý tham số phù hợp.
+ Nếu bạn thấy site hữu ích, trước khi rời đi hãy giúp đỡ site bằng một hành động nhỏ để site có thể phát triển và phục vụ bạn tốt hơn.+ Nếu bạn thấy bài viết hữu ích, hãy giúp chia sẻ tới mọi người.+ Nếu có thắc mắc hoặc cần trao đổi thêm, mời bạn viết trong phần thảo luận cuối trang.Cảm ơn bạn!giúp đỡ site bằng một hành động nhỏ để site có thể phát triển và phục vụ bạn tốt hơn.+ Nếu bạn thấy bài viết hữu ích, hãy giúp chia sẻ tới mọi người.+ Nếu có thắc mắc hoặc cần trao đổi thêm, mời bạn viết trong phần thảo luận cuối trang.Cảm ơn bạn!giúp đỡ site bằng một hành động nhỏ để site có thể phát triển và phục vụ bạn tốt hơn.
+ Nếu bạn thấy bài viết hữu ích, hãy giúp
chia sẻ tới mọi người.
+ Nếu có thắc mắc hoặc cần trao đổi thêm, mời bạn viết trong phần thảo luận cuối trang.
Cảm ơn bạn!