mẹo hay

Lỗi thường xuyên logout trên laravel 5.8

Khi ta mới bắt đầu code, việc ta quan tâm là code làm sao chạy được 😆. Chấm hết 😜 đúng không nào, theo thời gian bạn sẽ tiến lên level cao hơn, bạn không còn code một mình nữa, bạn phải code theo team vì dự án trăm ngàn đô, triệu đô... không thể 1 người code mà được. Còn nếu bạn vẫn lủi hủi code một mình thì bài viết này không dành cho bạn.

Khi làm team bạn phải đối mặt với nhiều thứ, trong đó có việc code làm sao cho mọi người trong team đọc hiểu, không phải bỏ chạy mấy trăm mét vì mùi code thối của bạn gây ra. Vậy thì code Laravel làm sao cho chuẩn, hãy đọc hết bài viết này nhé 🤤

1. Nguyên tắc ĐƠN TRÁCH NHIỆM - Single responsibility principle [SRP]

Một lớp và một phương thức nên chỉ có một trách nhiệm và nên chỉ có một trách nhiệm mà thôi, cái này là nguyên tắc của SOLID trong hướng đối tượng PHP mình sẽ có một bài nói rõ hơn về nguyên tắc SOLID trong PHP nhé.

Giả sử như bẳng user của bạn có các trường là first_name, middle_name, last_name, gender và bạn muốn lấy ra full_name. Nhưng nếu user đã đăng nhập, đã được xác nhận và user đó là khách hàng của công ty bạn, bạn phải xưng hô Ông/Bà ở đằng trước tên. Sử dụng Accessors trong Laravel ta làm như sau:

Coder Laravel gà sẽ viết: 

public function getFullNameAttribute[]  
{  
  if [$this->gender] {  
    $genderText = 'Mr. ';  
  } else {  
    $genderText = 'Mrs. ';  
  }  
  if [auth[]->user[] && auth[]->user[]->hasRole['client'] && auth[]->user[]->isVerified[]] {  
    return $genderText . $this->first_name . ' ' . $this->middle_name . ' ' . $this->last_name;  
  } else {  
    return $this->first_name . ' ' . $this->last_name;  
  }  
}

Coder Laravel chuẩn sẽ viết: 

public function getFullNameAttribute[]  
{  
    return $this->isVerifiedClient[] ? $this->getFullNameLong[] : $this->getFullNameShort[];  
}
public function isVerifiedClient[]  
{  
  // Trả về true or false  
    return auth[]->user[] && auth[]->user[]->hasRole['client'] && auth[]->user[]->isVerified[];  
}
public function getFullNameLong[]  
{  
    return $this->gender_text . $this->first_name . ' ' . $this->middle_name . ' ' . $this->last_name;  
}
public function getFullNameShort[]  
{  
    return $this->first_name . ' ' . $this->last_name;  
}
public function getGenderTextAttribute[]  
{  
  // Nếu là nam  
  if [$this->gender] {  
    return 'Mr. ';  
  }  
  return 'Mrs. ';  
}

Tách bạch mọi thứ ra hết, mỗi hàm chỉ đảm nhận 1 nhiệm vụ xử lý duy nhất.

2. Models thì mập, Controllers thì gầy - Fat models, skinny controllers

Đặt tất cả các logic liên quan đến DB vào các Eloquent model hoặc vào các lớp Repository nếu bạn đang sử dụng Query Builder hoặc raw Query.

Coder Laravel gà sẽ viết: 

public function index[]  
{  
    $clients = Client::verified[]  
        ->with[['orders' => function [$q] {  
            $q->where['created_at', '>', Carbon::today[]->subWeek[]];  
        }]]  
        ->get[];
    return view['index', ['clients' => $clients]];  
}

Về logic chả có gì sai, mình mà nói nó sai có khi nó táng vỡ alo mình. Nhưng nếu mình là coder Laravel chuẩn mình sẽ viết sao: 

public function index[]  
{  
    return view['index', ['clients' => $this->client->getWithNewOrders[]]];  
}
class Client extends Model  
{  
    public function getWithNewOrders[]  
    {  
        return $this->verified[]  
            ->with[['orders' => function [$q] {  
                $q->where['created_at', '>', Carbon::today[]->subWeek[]];  
            }]]  
            ->get[];  
    }  
}

đặt một phương thức 

public function index[]  
{  
    return view['index', ['clients' => $this->client->getWithNewOrders[]]];  
}
class Client extends Model  
{  
    public function getWithNewOrders[]  
    {  
        return $this->verified[]  
            ->with[['orders' => function [$q] {  
                $q->where['created_at', '>', Carbon::today[]->subWeek[]];  
            }]]  
            ->get[];  
    }  
}

7 viết tất tần tật Query trong đó và ngoài controller chỉ gọi 1 dòng duy nhất. Giả sử như có 10 chỗ xài 

public function index[]  
{  
    return view['index', ['clients' => $this->client->getWithNewOrders[]]];  
}
class Client extends Model  
{  
    public function getWithNewOrders[]  
    {  
        return $this->verified[]  
            ->with[['orders' => function [$q] {  
                $q->where['created_at', '>', Carbon::today[]->subWeek[]];  
            }]]  
            ->get[];  
    }  
}

7 chỗ nào bạn cũng phang thẳng vào controller, chẳng may logic đó cần chỉnh sửa, bạn phải chỉnh 10 chỗ. Nếu không phải bạn chỉnh sửa mà là đồng đội của bạn, nó sẽ tẩn cho bạn 1 trận ngay cho mà xem.

3. Validation - Kiểm tra dữ liệu đầu vào

Hãy duy chuyển đoạn code validate vào trong Request.

Laravel cung cấp linh hoạt nhiều cách để validate. Ok, ổn cả thôi. 

public function index[]  
{  
    return view['index', ['clients' => $this->client->getWithNewOrders[]]];  
}
class Client extends Model  
{  
    public function getWithNewOrders[]  
    {  
        return $this->verified[]  
            ->with[['orders' => function [$q] {  
                $q->where['created_at', '>', Carbon::today[]->subWeek[]];  
            }]]  
            ->get[];  
    }  
}

9 chắc chắn sẽ chọn cách đơn giản nhứt: 

public function store[Request $request]  
{  
    $request->validate[[  
        'title' => 'required|unique:posts|max:255',  
        'body' => 'required',  
        'publish_at' => 'nullable|date',  
    ]];
    ....  
}

Pro thì sao: 

public function store[PostRequest $request]  
{      
    ....  
}
// chạy lệnh: php artisan make:request PostRequest  
class PostRequest extends Request  
{  
    public function authorize[]  
    {  
        true;  
    }
    public function rules[]  
    {  
        return [  
            'title' => 'required|unique:posts|max:255',  
            'body' => 'required',  
            'publish_at' => 'nullable|date',  
        ];  
    }  
}

4. Logic nghiệp vụ [Business] phải ở trong lớp dịch vụ [Service]

Giả sử như bạn có 1 form trong đó có mục upload hình, dữ liệu sẽ được gửi lên "ArticleController@store" và bạn lưu hình upload lên vào một thư mục nào đó trên server. Ta cùng coi coder Laravel gà sẽ viết gì nào: 

public function store[Request $request]  
{  
    if [$request->hasFile['image']] {  
        // move file vào 1 thư mục nào đó  
        $request->file['image']->move[public_path['images'] . 'temp'];  
    }  
    ....  
}

Version Pro 

public function store[Request $request]  
{  
    $this->articleService->handleUploadedImage[$request->file['image']];
    ....  
}
class ArticleService  
{  
    public function handleUploadedImage[$image]  
    {  
        if [!is_null[$image]] {  
            $image->move[public_path['images'] . 'temp'];  
        }  
    }  
}

Bạn thấy gì không? NGUYÊN TẮC THỨ NHẤT LUÔN ĐÚNG! Vì sao? Hàm store ý nghĩa của nó là store dữ liệu người dùng gửi lên vào database, nếu kiêm luôn cả việc move hình đi đâu nữa thì há chẳng phải vi phạm nguyên tắc thứ nhất rồi sao? Việc lưu hình đi đâu có phải là 1 nghiệp vụ không ❓ Quá phải y chứ lị, những thứ gì mang tính đặc thù hãy đưa nó cho Service class xử lý nhé.

5. Don't repeat yourself [DRY] - Đừng tự lặp lại [bóp dái] chính mình

Tái sử dụng code của bạn bất cứ khi nào có thể. Hãy áp dụng nguyên tắc thứ nhất ở trên, chắc chắn bạn sẽ không vi phạm nguyên tắc số 5 này. Hễ bạn thấy đoạn code nào được viết từ 2 lần trở lên, hãy nghiên cứu đưa nó về 1 hàm và gọi đến, nhiều hàm có cùng điểm giống nhau thì tổ chức thành class. Đấy là cách mà pro đã làm. Ta hãy xem bạn tự bóp dái mình như thế nào bằng cách xem ví dụ dưới đây nhé 

public function getActive[]  
{  
    return $this->where['verified', 1]->whereNotNull['deleted_at']->get[];  
}
public function getArticles[]  
{  
    return $this->whereHas['user', function [$q] {  
            $q->where['verified', 1]->whereNotNull['deleted_at'];  
        }]->get[];  
}

Bạn thấy gì không 

public function store[Request $request]  
{  
    $request->validate[[  
        'title' => 'required|unique:posts|max:255',  
        'body' => 'required',  
        'publish_at' => 'nullable|date',  
    ]];
    ....  
}

0 được viết ở 2 nơi. Coder có kinh nghiệm sẽ viết: 

public function scopeActive[$q]  
{  
    return $q->where['verified', 1]->whereNotNull['deleted_at'];  
}
public function getActive[]  
{  
    return $this->active[]->get[];  
}
public function getArticles[]  
{  
    return $this->whereHas['user', function [$q] {  
            $q->active[];  
        }]->get[];  
}

Easy, đưa phần giống nhau vào scope query trong Laravel, sau này có thêm điều kiện active là sms verify chẳng hạn, bạn có phải mất công đi sửa code ở N chỗ hay không ❓

6. Ưu tiên dùng Eloquent hơn Query Builder, raw SQL. Ưu tiên Collection hơn là array.

Eloquent cho phép bạn viết mã có thể đọc và duy trì được sau này. Eloquent có quá trời built-in tools như scope, soft deletes, events, relationship, ...

Nhiều bạn sẽ đặt tốc độ lên bàn cân để so sánh, đặt hoài nghi về Eloquent hãy xem biết bao nhiêu ưu điểm đổi lấy vài phần trăm speed là quá đáng để hi sinh. 

public function getFullNameAttribute[]  
{  
    return $this->isVerifiedClient[] ? $this->getFullNameLong[] : $this->getFullNameShort[];  
}
public function isVerifiedClient[]  
{  
  // Trả về true or false  
    return auth[]->user[] && auth[]->user[]->hasRole['client'] && auth[]->user[]->isVerified[];  
}
public function getFullNameLong[]  
{  
    return $this->gender_text . $this->first_name . ' ' . $this->middle_name . ' ' . $this->last_name;  
}
public function getFullNameShort[]  
{  
    return $this->first_name . ' ' . $this->last_name;  
}
public function getGenderTextAttribute[]  
{  
  // Nếu là nam  
  if [$this->gender] {  
    return 'Mr. ';  
  }  
  return 'Mrs. ';  
}

0

wow, tôi - Chung Nguyễn phải có kiến thức về mysql, Chung đọc cái đoạn EXITS loằng ngoằng kia chỉ để mất 3 tiếng để hiểu và 5 phút để chỉnh sửa, thất là quá đáng lắm luôn á 😱😱😭😭

Coder Laravel pro ơi, viết Eloquent em coi thử đi: 

public function getFullNameAttribute[]  
{  
    return $this->isVerifiedClient[] ? $this->getFullNameLong[] : $this->getFullNameShort[];  
}
public function isVerifiedClient[]  
{  
  // Trả về true or false  
    return auth[]->user[] && auth[]->user[]->hasRole['client'] && auth[]->user[]->isVerified[];  
}
public function getFullNameLong[]  
{  
    return $this->gender_text . $this->first_name . ' ' . $this->middle_name . ' ' . $this->last_name;  
}
public function getFullNameShort[]  
{  
    return $this->first_name . ' ' . $this->last_name;  
}
public function getGenderTextAttribute[]  
{  
  // Nếu là nam  
  if [$this->gender] {  
    return 'Mr. ';  
  }  
  return 'Mrs. ';  
}

1

Oh, ACTICLE ⇒ HAS ⇒ USER ⇒ PROFILE ⇒ VERIFIED ⇒ LATEST ⇒ GET. Ôi mẹ ơi, không khác gì bài văn tiếng Anh 🤩🤩🌺🌺

Collection trong Laravel phải nói là kì quan thiên nhiên vĩ đại, nó bao hàm cả array trong đó và còn plus thêm gần cả trăm function hỗ trợ hiện đại, bạn đã bao giờ dùng map, chunk, pop, push, pipe,... chưa 😵

Chẳng hạn bạn muốn lấy ra user có tuổi lớn hơn 18: 

public function getFullNameAttribute[]  
{  
    return $this->isVerifiedClient[] ? $this->getFullNameLong[] : $this->getFullNameShort[];  
}
public function isVerifiedClient[]  
{  
  // Trả về true or false  
    return auth[]->user[] && auth[]->user[]->hasRole['client'] && auth[]->user[]->isVerified[];  
}
public function getFullNameLong[]  
{  
    return $this->gender_text . $this->first_name . ' ' . $this->middle_name . ' ' . $this->last_name;  
}
public function getFullNameShort[]  
{  
    return $this->first_name . ' ' . $this->last_name;  
}
public function getGenderTextAttribute[]  
{  
  // Nếu là nam  
  if [$this->gender] {  
    return 'Mr. ';  
  }  
  return 'Mrs. ';  
}

2

Bây giờ bạn muốn lọc thêm là ở Hà Nội, có mã province_id là 4. Thay vì tốn thêm 1 query vào db như cách viết dưới đây: 

public function getFullNameAttribute[]  
{  
    return $this->isVerifiedClient[] ? $this->getFullNameLong[] : $this->getFullNameShort[];  
}
public function isVerifiedClient[]  
{  
  // Trả về true or false  
    return auth[]->user[] && auth[]->user[]->hasRole['client'] && auth[]->user[]->isVerified[];  
}
public function getFullNameLong[]  
{  
    return $this->gender_text . $this->first_name . ' ' . $this->middle_name . ' ' . $this->last_name;  
}
public function getFullNameShort[]  
{  
    return $this->first_name . ' ' . $this->last_name;  
}
public function getGenderTextAttribute[]  
{  
  // Nếu là nam  
  if [$this->gender] {  
    return 'Mr. ';  
  }  
  return 'Mrs. ';  
}

3

Bạn có thể tận dụng kết quả đã lấy ở trên 

public function getFullNameAttribute[]  
{  
    return $this->isVerifiedClient[] ? $this->getFullNameLong[] : $this->getFullNameShort[];  
}
public function isVerifiedClient[]  
{  
  // Trả về true or false  
    return auth[]->user[] && auth[]->user[]->hasRole['client'] && auth[]->user[]->isVerified[];  
}
public function getFullNameLong[]  
{  
    return $this->gender_text . $this->first_name . ' ' . $this->middle_name . ' ' . $this->last_name;  
}
public function getFullNameShort[]  
{  
    return $this->first_name . ' ' . $this->last_name;  
}
public function getGenderTextAttribute[]  
{  
  // Nếu là nam  
  if [$this->gender] {  
    return 'Mr. ';  
  }  
  return 'Mrs. ';  
}

4

7. Mass assignment - Gán giá trị hàng loạt

Khi tạo một bài viết mới, code sẽ như thế này: 

public function getFullNameAttribute[]  
{  
    return $this->isVerifiedClient[] ? $this->getFullNameLong[] : $this->getFullNameShort[];  
}
public function isVerifiedClient[]  
{  
  // Trả về true or false  
    return auth[]->user[] && auth[]->user[]->hasRole['client'] && auth[]->user[]->isVerified[];  
}
public function getFullNameLong[]  
{  
    return $this->gender_text . $this->first_name . ' ' . $this->middle_name . ' ' . $this->last_name;  
}
public function getFullNameShort[]  
{  
    return $this->first_name . ' ' . $this->last_name;  
}
public function getGenderTextAttribute[]  
{  
  // Nếu là nam  
  if [$this->gender] {  
    return 'Mr. ';  
  }  
  return 'Mrs. ';  
}

5

nếu database có 50 cột, okey fine 🤣🤣

Hãy dùng tính năng Mass assignment đưa Laravel kế thừa từ Ruby đi 

public function getFullNameAttribute[]  
{  
    return $this->isVerifiedClient[] ? $this->getFullNameLong[] : $this->getFullNameShort[];  
}
public function isVerifiedClient[]  
{  
  // Trả về true or false  
    return auth[]->user[] && auth[]->user[]->hasRole['client'] && auth[]->user[]->isVerified[];  
}
public function getFullNameLong[]  
{  
    return $this->gender_text . $this->first_name . ' ' . $this->middle_name . ' ' . $this->last_name;  
}
public function getFullNameShort[]  
{  
    return $this->first_name . ' ' . $this->last_name;  
}
public function getGenderTextAttribute[]  
{  
  // Nếu là nam  
  if [$this->gender] {  
    return 'Mr. ';  
  }  
  return 'Mrs. ';  
}

6

8. Không thực hiện truy vấn trong Blade view và sử dụng eager loading [N + 1 query]

Giả sử trong Blade bạn thực hiện show danh sách all user, đi kèm với profile. 

public function getFullNameAttribute[]  
{  
    return $this->isVerifiedClient[] ? $this->getFullNameLong[] : $this->getFullNameShort[];  
}
public function isVerifiedClient[]  
{  
  // Trả về true or false  
    return auth[]->user[] && auth[]->user[]->hasRole['client'] && auth[]->user[]->isVerified[];  
}
public function getFullNameLong[]  
{  
    return $this->gender_text . $this->first_name . ' ' . $this->middle_name . ' ' . $this->last_name;  
}
public function getFullNameShort[]  
{  
    return $this->first_name . ' ' . $this->last_name;  
}
public function getGenderTextAttribute[]  
{  
  // Nếu là nam  
  if [$this->gender] {  
    return 'Mr. ';  
  }  
  return 'Mrs. ';  
}

7

Bạn thấy đấy, profile chính là mối quan hệ và Laravel sẽ truy vấn Query đó sau mỗi vòng lặp, giả sử có 100 user thì đoạn code trên sẽ thực hiện 101 truy vấn lên db 😐😐

Coder Laravel chuẩn phải viết 

public function getFullNameAttribute[]  
{  
    return $this->isVerifiedClient[] ? $this->getFullNameLong[] : $this->getFullNameShort[];  
}
public function isVerifiedClient[]  
{  
  // Trả về true or false  
    return auth[]->user[] && auth[]->user[]->hasRole['client'] && auth[]->user[]->isVerified[];  
}
public function getFullNameLong[]  
{  
    return $this->gender_text . $this->first_name . ' ' . $this->middle_name . ' ' . $this->last_name;  
}
public function getFullNameShort[]  
{  
    return $this->first_name . ' ' . $this->last_name;  
}
public function getGenderTextAttribute[]  
{  
  // Nếu là nam  
  if [$this->gender] {  
    return 'Mr. ';  
  }  
  return 'Mrs. ';  
}

8

9. Ghi chú cho đoạn code của bạn, nhưng hơn hết hãy đặt tên hàm và biến có ý nghĩa

Bad: 

public function getFullNameAttribute[]  
{  
    return $this->isVerifiedClient[] ? $this->getFullNameLong[] : $this->getFullNameShort[];  
}
public function isVerifiedClient[]  
{  
  // Trả về true or false  
    return auth[]->user[] && auth[]->user[]->hasRole['client'] && auth[]->user[]->isVerified[];  
}
public function getFullNameLong[]  
{  
    return $this->gender_text . $this->first_name . ' ' . $this->middle_name . ' ' . $this->last_name;  
}
public function getFullNameShort[]  
{  
    return $this->first_name . ' ' . $this->last_name;  
}
public function getGenderTextAttribute[]  
{  
  // Nếu là nam  
  if [$this->gender] {  
    return 'Mr. ';  
  }  
  return 'Mrs. ';  
}

9

Tốt hơn xíu là có comment lại code: 

public function index[]  
{  
    $clients = Client::verified[]  
        ->with[['orders' => function [$q] {  
            $q->where['created_at', '>', Carbon::today[]->subWeek[]];  
        }]]  
        ->get[];
    return view['index', ['clients' => $clients]];  
}

0

Tốt hơn hết là phải thế này: 

public function index[]  
{  
    $clients = Client::verified[]  
        ->with[['orders' => function [$q] {  
            $q->where['created_at', '>', Carbon::today[]->subWeek[]];  
        }]]  
        ->get[];
    return view['index', ['clients' => $clients]];  
}

1

Tên hàm đã rõ nghĩa quá rồi, không cần phải comment. Trong hàm hasJoins bạn viết logic cho nó là ok 😎

10. Đừng bỏ code JS, CSS vào blade view, đừng bỏ HTML vào class PHP

Css thì bỏ vào file css thì không nói gì rồi, trường hợp hay gặp nhất là push dữ liệu PHP vào JS. Gà mờ sẽ viết như sau 

public function index[]  
{  
    $clients = Client::verified[]  
        ->with[['orders' => function [$q] {  
            $q->where['created_at', '>', Carbon::today[]->subWeek[]];  
        }]]  
        ->get[];
    return view['index', ['clients' => $clients]];  
}

2

Nạp thẳng json_encode vào javascript ngay trong file blade view.

Cách tốt hơn là put giá trị vào 1 nơi nào đó trong blade view 

public function index[]  
{  
    $clients = Client::verified[]  
        ->with[['orders' => function [$q] {  
            $q->where['created_at', '>', Carbon::today[]->subWeek[]];  
        }]]  
        ->get[];
    return view['index', ['clients' => $clients]];  
}

3

Rồi lấy giá trị đó ra ở file JS: 

public function index[]  
{  
    $clients = Client::verified[]  
        ->with[['orders' => function [$q] {  
            $q->where['created_at', '>', Carbon::today[]->subWeek[]];  
        }]]  
        ->get[];
    return view['index', ['clients' => $clients]];  
}

4

Có trường output form bằng php code echo trong class, hãy bỏ chúng ngoài blade view nhé.

11. Sử dụng các files config và language, hằng số thay vì văn bản trong code

Nguyên tắc khi code là những thứ có khả năng thay đổi linh hoạt thì k fix cứng vào 1 chỗ. Giả dụ, kiểm tra bài viết này có phải là normal hay không? 

public function index[]  
{  
    $clients = Client::verified[]  
        ->with[['orders' => function [$q] {  
            $q->where['created_at', '>', Carbon::today[]->subWeek[]];  
        }]]  
        ->get[];
    return view['index', ['clients' => $clients]];  
}

5

Thay vì gõ normal trực tiếp trong code, ta định nghĩa 1 lớp ArticleType hoặc bỏ luôn trong Article Eloquent Model luôn: 

public function index[]  
{  
    $clients = Client::verified[]  
        ->with[['orders' => function [$q] {  
            $q->where['created_at', '>', Carbon::today[]->subWeek[]];  
        }]]  
        ->get[];
    return view['index', ['clients' => $clients]];  
}

6

Hoặc như trong trường hợp controller xử lý thành công và trả về một message cho người dùng, coder mới thường hay viết thế này 

public function index[]  
{  
    $clients = Client::verified[]  
        ->with[['orders' => function [$q] {  
            $q->where['created_at', '>', Carbon::today[]->subWeek[]];  
        }]]  
        ->get[];
    return view['index', ['clients' => $clients]];  
}

7

Hãy dùng Laravel Localization đi nhé, chả phức tạp như bạn nghĩ. Nhiều bạn cho là rắc rối vì phải định nghĩa trong language file, nhưng thực ra các bạn chưa biết 🧐. Laravel cung cấp 2 hình thức đọc file đa ngôn ngữ là từ file .php và .json. Trường hợp ở trên sẽ viết lại như sau: 

public function index[]  
{  
    $clients = Client::verified[]  
        ->with[['orders' => function [$q] {  
            $q->where['created_at', '>', Carbon::today[]->subWeek[]];  
        }]]  
        ->get[];
    return view['index', ['clients' => $clients]];  
}

8

Cách đọc từ file json rất tiện cho bạn nào lười, Laravel sẽ hiện thị nguyên chuỗi gốc nếu k tìm thấy bản dịch tương ứng, thay vì show đoạn text 

public function store[Request $request]  
{  
    $request->validate[[  
        'title' => 'required|unique:posts|max:255',  
        'body' => 'required',  
        'publish_at' => 'nullable|date',  
    ]];
    ....  
}

1 vô nghĩa với người dùng khi không tìm thấy.

12. Sử dụng các công cụ chuẩn của Laravel được cộng đồng chấp nhận

Laravel tích hợp cực kì nhiều chức năng và gói, đã được cộng đồng đón nhận và sử dụng, thay vì phải sử dụng gói và công cụ của bên thứ 3. Trừ khi khách hàng yêu cầu, và tính chất dự án yêu cầu phải có.

Tại sao:

  • DEV LARAVEL sẽ cần phải tìm hiểu các công cụ thứ 3 này.
  • cơ hội nhận trợ giúp từ cộng đồng Laravel thấp hơn đáng kể
  • Khách hàng của bạn cũng sẽ không trả tiền cho cho điều đó Yêu cầu Công cụ của Laravel Công cụ của bên thứ 3 Authorization - Quyền hạn Policies Entrust, Sentinel, ... Compiling assets - biên dịch tài nguyên Laravel Mix Grunt, Gulp,... Development Environment - Môi trường DEV Homestead Docker Deployment - Triển khai Laravel Forge Deployer... Unit testing PHPUnit, Mockery Phpspec Browser testing Laravel Dusk Codeception DB Eloquent SQL, Doctrine Templates Engineer Blade Twig Làm việc với dữ liệu Laravel collections Arrays Form validation Request classes bên thứ 3, validation in controller Authentication - Chứng thực Built-in [có sẵn] bên thứ 3, giải pháp của bạn API authentication Laravel Passport bên thứ 3 JWT và OAuth packages Creating API Built-in [có sẵn] Dingo API và gói tương tự Working with DB structure Migrations Thao tác trực tiếp trên DB Localization - Đa ngôn ngữ Built-in [có sẵn] bên thứ 3 Realtime user interfaces Laravel Echo, Pusher bên thứ 3 làm việc trực tiếp với WebSockets Generating testing data - Tạo dữ liệu test Seeder classes, Model Factories, Faker Làm tay Task scheduling - Lịch công việc Laravel Task Scheduler Scripts và bên thứ 3 DB MySQL, PostgreSQL, SQLite, SQL Server MongoDB

13. Tuân theo quy ước đặt tên của Laravel

Đặt tên trong Laravel trước tiên phải tuân thủ quy cách đặt tên của PHP, đó là chuẩn PSR-2 Chung Nguyễn Blog sẽ viết sau

Ngoài ra, hãy làm theo các quy ước đặt tên được chấp nhận bởi cộng đồng Laravel như sau:

What How Good Bad Controller số ít ArticleController ArticlesController Route số nhiều articles/1 article/1 Named route snake_case [kiểu rắn 🐍] với dấu chấm users.show_active users.show-active, show-active-users Model số ít User Users hasOne hoặc belongsTo relationship số ít articleComment articleComments, article_comment Tất cả các relationships khác số nhiều articleComments articleComment, article_comments Table - bảng số nhiều article_comments article_comment, articleComments Bảng Pivot gồm tên 2 bảng số ít, xếp theo an pha bét 🤣 article_user user_article, articles_users tên cột trong bảng snake_case [kiểu rắn 🐍] không bao gồm tên bảng meta_title MetaTitle; article_meta_title Thuộc tính của Model snake_case [kiểu rắn 🐍] $model->created_at $model->createdAt Foreign key - khóa ngoại tên model số ít, kèm _id đằng sau article_id ArticleId, id_article, articles_id Primary key - id custom_id Migration - 2017_01_01_000000_create_articles_table 2017_01_01_000000_articles Method camelCase [kiểu lạc đà 🐫] getAll get_all Method trong resource controller store saveArticle Method in test class camelCase [kiểu lạc đà 🐫] testGuestCannotSeeArticle test_guest_cannot_see_article Variable camelCase [kiểu lạc đà 🐫] $articlesWithAuthor $articles_with_author Collection có nghĩa mô tả, số nhiều $activeUsers = User::active[]->get[] $active, $data Object có nghĩa mô tả, số ít $activeUser = User::active[]->first[] $users, $obj Config and language files index snake_case [kiểu rắn 🐍] articles_enabled ArticlesEnabled; articles-enabled View kebab_case show-filtered.blade.php showFiltered.blade.php, show_filtered.blade.php Config snake_case [kiểu rắn 🐍] google_calendar.php googleCalendar.php, google-calendar.php Contract [interface] tính từ hoặc danh từ Authenticatable AuthenticationInterface, IAuthentication Trait tính từ Notifiable NotificationTrait

14. Sử dụng cú pháp ngắn hơn và dễ đọc hơn nếu có thể

Laravel hỗ trợ rất nhiều helpers method để tạo nên những đoạn code ngắn và rõ ngữ nghĩa. Danh sách helpers method xem ở đây nhé

Bad: 

public function index[]  
{  
    $clients = Client::verified[]  
        ->with[['orders' => function [$q] {  
            $q->where['created_at', '>', Carbon::today[]->subWeek[]];  
        }]]  
        ->get[];
    return view['index', ['clients' => $clients]];  
}

9

Good: 

public function index[]  
{  
    return view['index', ['clients' => $this->client->getWithNewOrders[]]];  
}
class Client extends Model  
{  
    public function getWithNewOrders[]  
    {  
        return $this->verified[]  
            ->with[['orders' => function [$q] {  
                $q->where['created_at', '>', Carbon::today[]->subWeek[]];  
            }]]  
            ->get[];  
    }  
}

0

Nhiều ví dụ hơn

Cú pháp thông thường Cú pháp ngắn và rõ nghĩa hơn 

public function store[Request $request]  
{  
    $request->validate[[  
        'title' => 'required|unique:posts|max:255',  
        'body' => 'required',  
        'publish_at' => 'nullable|date',  
    ]];
    ....  
}

2 

public function store[Request $request]  
{  
    $request->validate[[  
        'title' => 'required|unique:posts|max:255',  
        'body' => 'required',  
        'publish_at' => 'nullable|date',  
    ]];
    ....  
}

3 

public function store[Request $request]  
{  
    $request->validate[[  
        'title' => 'required|unique:posts|max:255',  
        'body' => 'required',  
        'publish_at' => 'nullable|date',  
    ]];
    ....  
}

4 

public function store[Request $request]  
{  
    $request->validate[[  
        'title' => 'required|unique:posts|max:255',  
        'body' => 'required',  
        'publish_at' => 'nullable|date',  
    ]];
    ....  
}

3 

public function store[Request $request]  
{  
    $request->validate[[  
        'title' => 'required|unique:posts|max:255',  
        'body' => 'required',  
        'publish_at' => 'nullable|date',  
    ]];
    ....  
}

6 

public function store[Request $request]  
{  
    $request->validate[[  
        'title' => 'required|unique:posts|max:255',  
        'body' => 'required',  
        'publish_at' => 'nullable|date',  
    ]];
    ....  
}

7 

public function store[Request $request]  
{  
    $request->validate[[  
        'title' => 'required|unique:posts|max:255',  
        'body' => 'required',  
        'publish_at' => 'nullable|date',  
    ]];
    ....  
}

8 

public function store[Request $request]  
{  
    $request->validate[[  
        'title' => 'required|unique:posts|max:255',  
        'body' => 'required',  
        'publish_at' => 'nullable|date',  
    ]];
    ....  
}

9 

public function store[PostRequest $request]  
{      
    ....  
}
// chạy lệnh: php artisan make:request PostRequest  
class PostRequest extends Request  
{  
    public function authorize[]  
    {  
        true;  
    }
    public function rules[]  
    {  
        return [  
            'title' => 'required|unique:posts|max:255',  
            'body' => 'required',  
            'publish_at' => 'nullable|date',  
        ];  
    }  
}

0 

public function store[PostRequest $request]  
{      
    ....  
}
// chạy lệnh: php artisan make:request PostRequest  
class PostRequest extends Request  
{  
    public function authorize[]  
    {  
        true;  
    }
    public function rules[]  
    {  
        return [  
            'title' => 'required|unique:posts|max:255',  
            'body' => 'required',  
            'publish_at' => 'nullable|date',  
        ];  
    }  
}

1 

public function store[PostRequest $request]  
{      
    ....  
}
// chạy lệnh: php artisan make:request PostRequest  
class PostRequest extends Request  
{  
    public function authorize[]  
    {  
        true;  
    }
    public function rules[]  
    {  
        return [  
            'title' => 'required|unique:posts|max:255',  
            'body' => 'required',  
            'publish_at' => 'nullable|date',  
        ];  
    }  
}

2 

public function store[PostRequest $request]  
{      
    ....  
}
// chạy lệnh: php artisan make:request PostRequest  
class PostRequest extends Request  
{  
    public function authorize[]  
    {  
        true;  
    }
    public function rules[]  
    {  
        return [  
            'title' => 'required|unique:posts|max:255',  
            'body' => 'required',  
            'publish_at' => 'nullable|date',  
        ];  
    }  
}

3 

public function store[PostRequest $request]  
{      
    ....  
}
// chạy lệnh: php artisan make:request PostRequest  
class PostRequest extends Request  
{  
    public function authorize[]  
    {  
        true;  
    }
    public function rules[]  
    {  
        return [  
            'title' => 'required|unique:posts|max:255',  
            'body' => 'required',  
            'publish_at' => 'nullable|date',  
        ];  
    }  
}

4 

public function store[PostRequest $request]  
{      
    ....  
}
// chạy lệnh: php artisan make:request PostRequest  
class PostRequest extends Request  
{  
    public function authorize[]  
    {  
        true;  
    }
    public function rules[]  
    {  
        return [  
            'title' => 'required|unique:posts|max:255',  
            'body' => 'required',  
            'publish_at' => 'nullable|date',  
        ];  
    }  
}

5 

public function store[PostRequest $request]  
{      
    ....  
}
// chạy lệnh: php artisan make:request PostRequest  
class PostRequest extends Request  
{  
    public function authorize[]  
    {  
        true;  
    }
    public function rules[]  
    {  
        return [  
            'title' => 'required|unique:posts|max:255',  
            'body' => 'required',  
            'publish_at' => 'nullable|date',  
        ];  
    }  
}

6 

public function store[PostRequest $request]  
{      
    ....  
}
// chạy lệnh: php artisan make:request PostRequest  
class PostRequest extends Request  
{  
    public function authorize[]  
    {  
        true;  
    }
    public function rules[]  
    {  
        return [  
            'title' => 'required|unique:posts|max:255',  
            'body' => 'required',  
            'publish_at' => 'nullable|date',  
        ];  
    }  
}

7 

public function store[PostRequest $request]  
{      
    ....  
}
// chạy lệnh: php artisan make:request PostRequest  
class PostRequest extends Request  
{  
    public function authorize[]  
    {  
        true;  
    }
    public function rules[]  
    {  
        return [  
            'title' => 'required|unique:posts|max:255',  
            'body' => 'required',  
            'publish_at' => 'nullable|date',  
        ];  
    }  
}

8 

public function store[PostRequest $request]  
{      
    ....  
}
// chạy lệnh: php artisan make:request PostRequest  
class PostRequest extends Request  
{  
    public function authorize[]  
    {  
        true;  
    }
    public function rules[]  
    {  
        return [  
            'title' => 'required|unique:posts|max:255',  
            'body' => 'required',  
            'publish_at' => 'nullable|date',  
        ];  
    }  
}

9 

public function store[Request $request]  
{  
    if [$request->hasFile['image']] {  
        // move file vào 1 thư mục nào đó  
        $request->file['image']->move[public_path['images'] . 'temp'];  
    }  
    ....  
}

0 

public function store[Request $request]  
{  
    if [$request->hasFile['image']] {  
        // move file vào 1 thư mục nào đó  
        $request->file['image']->move[public_path['images'] . 'temp'];  
    }  
    ....  
}

1 

public function store[Request $request]  
{  
    if [$request->hasFile['image']] {  
        // move file vào 1 thư mục nào đó  
        $request->file['image']->move[public_path['images'] . 'temp'];  
    }  
    ....  
}

2 

public function store[Request $request]  
{  
    if [$request->hasFile['image']] {  
        // move file vào 1 thư mục nào đó  
        $request->file['image']->move[public_path['images'] . 'temp'];  
    }  
    ....  
}

3 

public function store[Request $request]  
{  
    if [$request->hasFile['image']] {  
        // move file vào 1 thư mục nào đó  
        $request->file['image']->move[public_path['images'] . 'temp'];  
    }  
    ....  
}

4 

public function store[Request $request]  
{  
    if [$request->hasFile['image']] {  
        // move file vào 1 thư mục nào đó  
        $request->file['image']->move[public_path['images'] . 'temp'];  
    }  
    ....  
}

5 

public function store[Request $request]  
{  
    if [$request->hasFile['image']] {  
        // move file vào 1 thư mục nào đó  
        $request->file['image']->move[public_path['images'] . 'temp'];  
    }  
    ....  
}

6 

public function store[Request $request]  
{  
    if [$request->hasFile['image']] {  
        // move file vào 1 thư mục nào đó  
        $request->file['image']->move[public_path['images'] . 'temp'];  
    }  
    ....  
}

7 

public function store[Request $request]  
{  
    if [$request->hasFile['image']] {  
        // move file vào 1 thư mục nào đó  
        $request->file['image']->move[public_path['images'] . 'temp'];  
    }  
    ....  
}

8 

public function store[Request $request]  
{  
    if [$request->hasFile['image']] {  
        // move file vào 1 thư mục nào đó  
        $request->file['image']->move[public_path['images'] . 'temp'];  
    }  
    ....  
}

9 

public function store[Request $request]  
{  
    $this->articleService->handleUploadedImage[$request->file['image']];
    ....  
}
class ArticleService  
{  
    public function handleUploadedImage[$image]  
    {  
        if [!is_null[$image]] {  
            $image->move[public_path['images'] . 'temp'];  
        }  
    }  
}

0 

public function store[Request $request]  
{  
    $this->articleService->handleUploadedImage[$request->file['image']];
    ....  
}
class ArticleService  
{  
    public function handleUploadedImage[$image]  
    {  
        if [!is_null[$image]] {  
            $image->move[public_path['images'] . 'temp'];  
        }  
    }  
}

1 

public function store[Request $request]  
{  
    $this->articleService->handleUploadedImage[$request->file['image']];
    ....  
}
class ArticleService  
{  
    public function handleUploadedImage[$image]  
    {  
        if [!is_null[$image]] {  
            $image->move[public_path['images'] . 'temp'];  
        }  
    }  
}

2 

public function store[Request $request]  
{  
    $this->articleService->handleUploadedImage[$request->file['image']];
    ....  
}
class ArticleService  
{  
    public function handleUploadedImage[$image]  
    {  
        if [!is_null[$image]] {  
            $image->move[public_path['images'] . 'temp'];  
        }  
    }  
}

3

15. Sử dụng IoC container hoặc facades thay vì new Class

Chả biết nói sao với cái này, vì nó hơi hướng trừu tượng khó hiểu. Đại loại object của class phải được khởi tạo qua IoC container hoặc facade trong Laravel. Khởi tạo ở __construct

Coder mới vào Laravel sẽ viết 

public function index[]  
{  
    return view['index', ['clients' => $this->client->getWithNewOrders[]]];  
}
class Client extends Model  
{  
    public function getWithNewOrders[]  
    {  
        return $this->verified[]  
            ->with[['orders' => function [$q] {  
                $q->where['created_at', '>', Carbon::today[]->subWeek[]];  
            }]]  
            ->get[];  
    }  
}

1

Còn áp dụng nguyên tắc 15 trên thì viết lại như sau: 

public function index[]  
{  
    return view['index', ['clients' => $this->client->getWithNewOrders[]]];  
}
class Client extends Model  
{  
    public function getWithNewOrders[]  
    {  
        return $this->verified[]  
            ->with[['orders' => function [$q] {  
                $q->where['created_at', '>', Carbon::today[]->subWeek[]];  
            }]]  
            ->get[];  
    }  
}

2

16. Không lấy dữ liệu trực tiếp từ tệp .env

Đây là lỗi phổ biến khá nhiều bạn mắc phải nè, mục đích ENV sinh ra là để cá nhân hóa môi trường [env trong environment] để làm việc tập thể, ngoài ra còn để chứa 1 số dữ liệu nhạy cảm như mật khẩu, ... khi share, public code.

Quy trình chuẩn phải là như sau: khai báo trong .env ⏩ nạp vào config ⏩ lấy ra dữ liệu.

Gà thì viết như vầy: 

public function index[]  
{  
    return view['index', ['clients' => $this->client->getWithNewOrders[]]];  
}
class Client extends Model  
{  
    public function getWithNewOrders[]  
    {  
        return $this->verified[]  
            ->with[['orders' => function [$q] {  
                $q->where['created_at', '>', Carbon::today[]->subWeek[]];  
            }]]  
            ->get[];  
    }  
}

3

Còn ... à mà thôi 

public function index[]  
{  
    return view['index', ['clients' => $this->client->getWithNewOrders[]]];  
}
class Client extends Model  
{  
    public function getWithNewOrders[]  
    {  
        return $this->verified[]  
            ->with[['orders' => function [$q] {  
                $q->where['created_at', '>', Carbon::today[]->subWeek[]];  
            }]]  
            ->get[];  
    }  
}

4

17. Lưu trữ ngày theo định dạng chuẩn. Sử dụng accessors and mutators để sửa đổi định dạng ngày

Chung hay nhận được nhiều inbox về vấn đề này, cũng như gặp các câu hỏi dạng như thế này trên các group về việc lưu vào db định dạng theo ý muốn cá nhân.

Bad 

public function index[]  
{  
    return view['index', ['clients' => $this->client->getWithNewOrders[]]];  
}
class Client extends Model  
{  
    public function getWithNewOrders[]  
    {  
        return $this->verified[]  
            ->with[['orders' => function [$q] {  
                $q->where['created_at', '>', Carbon::today[]->subWeek[]];  
            }]]  
            ->get[];  
    }  
}

5

Good: 

public function index[]  
{  
    return view['index', ['clients' => $this->client->getWithNewOrders[]]];  
}
class Client extends Model  
{  
    public function getWithNewOrders[]  
    {  
        return $this->verified[]  
            ->with[['orders' => function [$q] {  
                $q->where['created_at', '>', Carbon::today[]->subWeek[]];  
            }]]  
            ->get[];  
    }  
}

6

18. Khác

  1. Không bao giờ đặt bất kỳ logic nào trong các tệp routes [web.php, api.php, ...].
  2. Giảm thiểu việc sử dụng Vanilla PHP trong Blade templates. [Thay vì viết

    public function store[Request $request] { 

    $this->articleService->handleUploadedImage[$request->file['image']];  
....
    } class ArticleService { 
    public function handleUploadedImage[$image]  
{  
    if [!is_null[$image]] {  
        $image->move[public_path['images'] . 'temp'];  
    }  
}
    }

    4 hoặc

    public function store[Request $request] { 

    $this->articleService->handleUploadedImage[$request->file['image']];  
....
    } class ArticleService { 
    public function handleUploadedImage[$image]  
{  
    if [!is_null[$image]] {  
        $image->move[public_path['images'] . 'temp'];  
    }  
}
    }

    5 bạn lại đi viết

    public function store[Request $request] { 

    $this->articleService->handleUploadedImage[$request->file['image']];  
....
    } class ArticleService { 
    public function handleUploadedImage[$image]  
{  
    if [!is_null[$image]] {  
        $image->move[public_path['images'] . 'temp'];  
    }  
}
    }

    6]

Tổng kết

Ai cũng một thời trẻ trâu 🤔🤔, và cũng một thời từ gà 🐤🐓 đi lên. Quan trọng ai trở nên pro trước, code cũng như võ công 🤸🏻, phụ thuộc vào sự lĩnh hội của người tập, sự kiên trì khổ luyện 💪. Cộng đồng đã đúc kết thành 1 quyển chân kinh, được Chung Nguyễn Blog mang về dịch, phơi rành rành ra trước mắt cho mọi người đọc.

Kẻ sĩ tất thảy đều nhìn qua, người sáng mắt như vớ được vàng. Kẻ thịnh nộ tìm coi có điểm gì sai mà trách móc, chỉ có đấng anh hùng, quang minh chính đại, giơ tay thật cao những khẽ nhẹ nhàng góp ý cho bài viết hoàn thiện hơn. Kết quả như thế nào âu là phúc phần ăn ở của tại hạ.

Nhân tiện, bạn có những đứa bạn vỗ ngực xưng danh code Laravel nhiều năm, hãy táng vào mặt nó cuốn chân kinh này, coi thử nó luyện được bao nhiêu trong 18 tầng 😆😆 võ học này, tầng 19, 20.. sâu quá tại hạ chưa xuống tới. Cần lắm một cao nhân chỉ điểm.

Chung Nguyễn kính bút!

Nguồn alexeymezenin dịch và chém bởi Chung Nguyễn

If you like this article, please star the original repository: //github.com/alexeymezenin/laravel-best-practices

Bạn luyện được mấy tầng ?/18 hãy để lại bình luận nhé 😍.

Ủng hộ Chung Nguyễn Blog

Chung Nguyễn Blog sử dụng FlashVPS - Dịch vụ quản trị máy chủ chuyên nghiệp để quản lý VPS

FlashVPS là dịch vụ cloud panel trên nền tảng web hỗ trợ khách hàng:

  • * Quản lý máy chủ số lượng nhiều
  • * Không có kinh nghiệm quản lý máy chủ
  • * Thích sử dụng giao diện web đơn giản, trực quan hơn terminal
  • * Quá nhàm chán với việc ghi nhớ và lặp lại việc gõ các câu lệnh
  • * Muốn tự động hóa mọi thao tác
  • * Muốn tiết kiệm thời gian quản trị máy chủ
  • * Muốn tiết kiệm tiền bạc, nhân lực quản trị máy chủ 👉 //flashvps.dev

Các bài viết trên website thường xuyên được đăng tải và cập nhật trên trang Facebook Chung Nguyễn Blog hãy tặng cho Chung một LIKE nhé! Mãi yêu các bạn!

Bài Viết Liên Quan

Hướng dẫn ghép nhiều file word
Tập làm văn lớp 3 tuần 11 trang 57
Giải toán lớp 4 trong sách giáo khoa trang 84
Hướng dẫn ghi giấy chuyển hộ khẩu
Top phim anh hùng hay nhất mọi thời đjai
Bảng cân đối kế toán là gì hocketoanthuehcm
Khắc phục lỗi máy tính để lâu chạy chậm
Hướng dẫn bật bluetooth trên win 7 laptop
Lỗi chứng từ khi thanh toán l c
Hướng dẫn lắp bóng đèn vs nguồn điện song song
Trung bình 1 tháng bao nhiêu số điện
Hướng dẫn sửa máy xay sinh tố
Thuê chung cư mini văn quán hà đông
Con bo meo thường đốt những người nhóm máu nào
Hướng dẫn giải đề toán không chuyên ptnk
Lỗi không mở được file subtitles trong aegisub
Bộ câu hỏi rung chuông vàng môn ngữ văn
Địa chỉ nhà hàng king palace thanh hóa
Bài tập chương 2 hóa học 12 sgk
Hướng dẫn cài đặt woo bán pod

Toplist mới

#1
Top 4 uống nước chanh sả mật ong có tác dụng gì 2023
7 tháng trước
#2
Top 10 bài tập làm văn số 5 lớp 7 de 4 2023
7 tháng trước
#3
Top 3 vừa chơi đã có tài khoản vương giả chap 1 2023
7 tháng trước
#4
Top 6 anh sẽ on thôi cover phạm nguyên ngọc lyrics 2023
7 tháng trước
#5
Top 7 tài liệu quản lý nhà nước và quản lý ngành giáo dục đào tạo 2023
7 tháng trước
#6
Top 7 hãy ra khỏi người đó đi hợp âm 2023
7 tháng trước
#7
Top 6 giáo án thơ về thăm nhà bác 2023
7 tháng trước
#8
Top 8 giáo án ngữ văn 6 cánh diều 2023
7 tháng trước
#9
Top 9 tinh bột tham gia phản ứng nào 2023
7 tháng trước

Bài mới nhất

Thôn tân hải xã hải lộc hậu lộc thanh hóa năm 2024
Top phim hành động điểm imdb cao nhất năm 2024
155 lê văn khương quận 12 hồ chí minh năm 2024
Luực lượng sản xuất có tính xã hội hóa năm 2024
My heart will go on sáo trúc lỗi mp3 năm 2024
Danh mục hàng hóa kiểm tra vsattp bộ xây dựng năm 2024
Chèn hình ảnh vào trang chiếu bằng cách nào năm 2024
Bài tập chuyên đề góc trong không gian violet năm 2024
Lưu thông hàng hóa dựa trên nguyên tắc ngang giá năm 2024
Coông văn sôố 196 ngày 04 9 2023 của tandtc năm 2024

Chủ Đề

programming Hỏi Đáp Mẹo Hay Toplist Là gì Địa Điểm Hay Học Tốt mẹo hay Công Nghệ Nghĩa của từ Khỏe Đẹp Bao nhiêu đánh giá Top List bao nhieu bao nhiêu hướng dẫn So Sánh Bài tập Tiếng anh So sánh Xây Đựng Sản phẩm tốt Ngôn ngữ Bài Tập Máy tính javascript Ở đâu Thế nào Hướng dẫn Dịch Tại sao Đại học Món Ngon Facebook Khoa Học