Mô hình quản lý theo chiều ngang là gì

  • 1. Trên dưới hay đồng đẳng
  • 2. Vạch rõ ranh giới hay đề cao tinh thần chia sẻ
  • 3. Mức độ minh bạch
  • 4. Cảm giác người trên kẻ dưới

Thực tế, các công ty khởi nghiệp thường có xu hướng lựa chọn mô hình quản lý nhân sự theo chiều ngang, lấy nhân viên làm trung tâm, giảm sự quản lý theo cấp bậc. Trong khi, các công ty đàn anh lại thích sử dụng mô hình quản lý nhân sự theo chiều dọc truyền thống, có sự phân cấp quyền hạn rõ rệt theo cấp bậc nhân viên.

Vốn không có mô hình quản lý nhân sự nào đúng hay sai, quan trọng là nó có phù hợp với quy mô, tầm nhìn và đặc trưng văn hóa của công ty hay không. Và để giúp bạn đưa ra lựa chọn mô hình phù hợp, dưới đây là những ưu nhược điểm của 2 mô hình quản lý này:

1. Trên dưới hay đồng đẳng

Về việc đưa ra các quyết định mang tính chiến lược, mô hình quản trị nhân sự theo chiều dọc và ngang có cách tiếp cận rất khác nhau.

Mô hình quản lý theo chiều ngang là gì
Trên dưới hay đồng đẳng

Trong mô hình quản lý nhân sự theo chiều dọc, các quyết định được thực hiện theo trình tự từ trên xuống với mức độ quan trọng giảm dần. Đối với doanh nghiệp lớn, mô hình này khá hiệu quả vì mọi quyết định nhờ đó được tiến hành nhanh chóng, dễ dàng hơn so với việc phải trông chờ vào sự nhất quán của mọi người.

Ngược lại, thay vì làm việc theo hệ thống phân cấp cụ thể, điểm nổi bật của mô hình quản lý theo chiều ngang là mọi người đều có quyền quyết định. Quy mô ban lãnh đạo của mô hình này không lớn, thậm chí nhiều công ty chỉ có một lớp nhân viên đồng đẳng, việc đưa ra quyết định cũng tương đối nhanh chóng. Vì vậy, mô hình này rất phù hợp với các doanh nghiệp nhỏ hay các công ty khởi nghiệp.

2. Vạch rõ ranh giới hay đề cao tinh thần chia sẻ

Mô hình quản lý theo chiều dọc có hệ thống phân cấp rõ ràng dựa trên vai trò, trách nhiệm của cá nhân trong tập thể. Tổng giám đốc có vị trí cao nhân sẽ trao quyền lãnh đạo nhân viên cho những nhà lãnh đạo ở cấp thấp hơn, thường là các giám đốc bộ phận. Đương nhiên, không hề có bất cứ sự mơ hồ hay nhầm lẫn nào trong việc báo cáo công việc theo cấp bậc.

Nhược điểm của mô hình theo chiều ngang là không phải lúc nào nhân viên cũng biết mình sẽ phải báo cáo công việc cho ai vì quyền hạn và trách nhiệm gần như được chia đều trong tổ chức.

Tính chất phẳng giúp nhân viên dễ dàng được công nhận những đóng góp của mình cho công ty nhưng cũng dễ khiến họ cảm thấy mơ hồ với vai trò của mình. Đôi khi, các nhân viên này cũng có thể khiến đối tác hay khách hàng tiềm năng thất vọng vì họ không có nhiều quyền hành.

Xem thêm: Chiến lược thu hút nhân tài: Startup cần làm gì để cạnh tranh với các ông lớn trong ngành.

3. Mức độ minh bạch

Một trong những khác biệt rõ ràng nhất của hai mô hình quản lý theo chiều dọc và theo chiều ngang là mức độ minh bạch trong tổ chức.

Hệ thống phân cấp của mô hình quản lý nhân sự theo chiều dọc sẽ chia sẻ các thông tin dựa trên cơ sở chọn lọc trước, truyền đạt sau. Nhân viên tiếp nhận thông tin qua nhiều tần lãnh đạo, điều này có thể dễ gây ra nhầm lẫn hoặc lộn xộn trong khâu truyền đạt.

Còn mô hình quản lý nhân sự theo chiều ngang thì luôn đề cao tính minh bạch trong tổ chức. Việc sắp xếp thông tin và phối hợp làm việc giữa các thành viên luôn dựa trên tinh thần đề cao nhân viên.

Do đó, để nói về tính minh bạch thì mô hình quản trị theo chiều ngang cho thấy sự vượt trội hơn so với người anh em còn lại. Đương nhiên, không phải điều này có nghĩa mô hình theo chiều dọc kém minh bạch mà nó còn phụ thuộc vào quyết định của ban lãnh đạo tại tổ chức nữa.

4. Cảm giác người trên kẻ dưới

Mô hình quản lý theo chiều ngang là gì
Cảm giác người trên kẻ dưới

Mô hình quản lý theo chiều dọc truyền thường dễ tạo cho nhân viên cảm giác người trên kẻ dưới, bởi vì quản lý và nhân viên được phân chia rạch ròi thành 2 cấp bậc khác nhau.

Còn mô hình quản lý theo chiều ngang thì khác, nó loại bỏ hoàn toàn cảm giác đó cho nhân viên bằng cách đề cao trình độ, kỹ năng hơn so với vấn đề phân cấp trong hệ thống. Do đó, quản lý và nhân viên gần như có rất ít khoảng cách với nhau.

Tuy nhiên, về mặt này, các công ty ứng dụng mô hình quản lý theo chiều dọc sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển cá nhân nhiều hơn, vì ai trong tổ chức cũng đều đều mong muốn mình sẽ leo lên một bậc thang cao hơn chức vụ hiện tại. Trong khi đó, các tổ chức dạng phẳng không mang đến cơ hội như thế, mặc dù nhân viên có thể thoải mái phát triển khả năng của mình nhờ kiến thức, kinh nghiệm và thông qua quá trình đào tạo của công ty.