Nhiều người cũng có chung một trải nghiệm như vậy, đó là buổi sáng thức dậy luôn cảm thấy miệng có mùi hôi. Đa số cho rằng nguyên nhân là do thiếu nước hoặc không đánh răng...
Trên thực tế, buổi sáng thức dậy với mùi hôi trong miệng có thể cho thấy cơ thể đã mắc một số bệnh. Một số vị khác như chua, đắng, ngọt, mặn cũng có những thông điệp về sức khoẻ mà bạn cần đặc biệt lưu ý.
1. Miệng chua
Một số người thức dậy vào buổi sáng cảm thấy chua trong miệng, giống như uống giấm hoặc ăn táo gai. Y học cổ truyền Trung Quốc cho rằng chua miệng chủ yếu liên quan đến nhiệt gan, và nó cũng sẽ đi kèm với vết loét trên lưỡi, khó chịu, phân khô, nước tiểu vàng, chóng mặt và các cảm giác khó chịu khác.
Axit trong miệng cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh về đường tiêu hóa, chẳng hạn như viêm dạ dày, loét dạ dày, trào ngược dạ dày,… Lúc này, bạn có thể chọn uống một số loại thuốc có tác dụng giảm khí, tăng cường dạ dày và tiêu hóa. Ngoài ra, người bị đau miệng không nên ăn quá nhiều đồ cay, rán trong bữa ăn hàng ngày. Nên ăn nhiều thức ăn có cùng nguồn gốc thảo dược, thức ăn có tác dụng bổ tỳ vị gan, thanh nhiệt, giải độc như cây sói rừng, câu kỷ tử, khoai mỡ...
Quả câu kỷ tử
2. Miệng đắng
Nhiều người thức dậy thấy có vị đắng trong miệng giống như ăn mướp đắng. Hầu hết vị đắng trong miệng là do mất cân bằng chuyển hóa ở gan, thường gặp ở một số bệnh viêm gan cấp tính. Theo Đông y, hỏa trong gan quá mạnh, theo thời gian, mật sẽ trào ngược lên miệng dưới tác dụng của hỏa.
Những người thường xuyên bị đắng miệng có thể ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin C để thúc đẩy tuần hoàn máu và tiết nước bọt ở lưỡi, cải thiện tình trạng đắng miệng. Tuy nhiên, đây là cách chữa triệu chứng chứ không chữa được tận gốc.
Chìa khóa để bạn tạm biệt vị đắng ở miệng, bạn có thể lựa chọn một số loại thuốc bổ gan, giảm trầm cảm. Ngoài ra, bạn có thể ăn thêm trong đời những thực phẩm có tác dụng thanh nhiệt, giải độc như trà hoa cúc, canh đậu xanh,… Nên bổ sung chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi điều độ và duy trì tâm trạng vui vẻ cũng rất quan trọng.
Trà hoa cúc
3. Hôi miệng
Người bị hôi miệng phần lớn là do dạ dày bị hỏa vượng, sinh hơi, bụng đầy trướng, chất lưỡi dày và nhờn. Tuy nhiên, muốn tạm biệt hoàn toàn bệnh hôi miệng thì thói quen sinh hoạt và ăn uống điều độ là quan trọng nhất, ăn ít đồ cay, lạnh và kích thích, uống ít rượu, ít hút thuốc, uống nhiều trà lài, trà bạc hà..., điều này cũng sẽ giúp chứng hôi miệng có sự cải thiện đáng kể.
Lá bạc hà
4. Ngọt miệng
Trong miệng có vị ngọt như ăn đường, bạn đừng nghĩ rằng đây là điều tốt. Nguyên nhân phần lớn là do tỳ vị tích nhiệt hoặc tỳ vị hư nhược dẫn đến hệ tiêu hóa của con người bị hư hỏng.
Trong nước bọt tiết quá nhiều amylase, tạo ra vị ngọt. Lúc này bạn có thể lựa chọn uống một số vị thuốc bắc có tác dụng dưỡng khí, bổ tỳ, thông tỳ vị. Ngoài ra bạn có thể ăn thêm các món ăn bổ tỳ vị, bổ tỳ dưỡng vị như khoai mỡ, lúa mạch,… Bạn cũng có thể dùng cây đinh lăng đắng pha trà để uống, có tác dụng bổ phổi, kiện tỳ.
Cây đinh lăng
5. Miệng có vị mặn
Miệng có vị mặn như vừa uống nước muối, đây đa phần là biểu hiện của thận thiếu, thường gặp ở bệnh viêm thận mãn tính, viêm họng mãn tính và các chứng khó chịu khác.
Lúc này, bạn có thể lựa chọn một số loại thuốc bắc bổ thận tráng dương. Ngoài ra bạn có thể uống thêm chanh và trà quất, vì chanh chứa nhiều vitamin C có tác dụng làm sạch miệng, kháng khuẩn và tiêu viêm. Bạn cũng có thể dùng quả sói rừng có tác dụng bổ gan, cải thiện thị lực. bổ thận và tăng cường sinh lực khí. Theo Đông y, cây sói rừng có vị đắng cay, tính hơi ấm; có tác dụng hoạt huyết giảm đau, khư phong trừ thấp, tiêu viêm giải độc.
Các chuyên gia nhận định, hầu hết vị đắng trong miệng là do mất cân bằng chuyển hóa ở gan. Nếu đắng miệng diễn ra thời gian dài, không có dấu hiệu thuyên giảm nên đi khám sớm để được điều trị kịp thời. Vì đây là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nguy hiểm: tổn thương dây thần kinh, suy gan, nhiễm trùng,..
Thức dậy vào buổi sáng thấy có vị đắng trong miệng giống như ăn mướp đắng khiến nhiều Cô Chú, Anh Chị hoang mang lo lắng không biết đây là bệnh lý gì. Các chuyên gia nhận định rằng hầu hết vị đắng trong miệng là do mất cân bằng chuyển hóa ở gan.
Nếu việc đắng miệng chỉ diễn ra trong một thời gian ngắn, Cô Chú, Anh Chị có thể yên tâm vì nó sẽ hết sau vài ngày. Tuy nhiên, nếu cảm thấy đắng miệng sau khi ngủ dậy diễn ra thời gian dài, không có dấu hiệu thuyên giảm và kèm theo một số triệu chứng khác như buồn nôn, đắng họng, hôi miệng, đau đầu, chóng mặt,… thì Cô Chú, Anh Chị nên đi khám sớm để được điều trị kịp thời. Vì đây là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nguy hiểm như tổn thương dây thần kinh, suy gan, nhiễm trùng,...
Kính mời Cô Chú, Anh Chị tìm hiểu thêm về chủ đề Implant Bảng giá trồng răng Implant chuẩn y khoa tại Dr. Care [2023] Top 10 địa chỉ trồng răng Implant uy tín tại TPHCM
- Top 9 nha khoa gần đây chất lượng, chuyên sâu trồng răng
Nguyên nhân gây ra đắng miệng
Tình trạng đắng miệng sau khi ngủ dậy xảy ra bởi khá nhiều nguyên nhân, chủ yếu tới từ thói quen sinh hoạt, một số khác phụ thuộc vào các yếu tố khách quan, yếu tố bẩm sinh,… Dưới đây là 18 nguyên nhân gây đắng miệng, Cô Chú, Anh Chị cần lưu ý.
Chăm sóc răng miệng kém
Vệ sinh răng miệng kém hoặc không đúng cách tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển có thể gây ra tình trạng đắng miệng và gia tăng nguy cơ sâu răng, nhiễm trùng, các bệnh về nướu…
Khô miệng
Khô miệng là tình trạng tuyến nước bọt không hoạt động hiệu quả, sản xuất quá ít nước bọt trong khoang miệng do dùng thuốc men, sử dụng thuốc lá…. Điều này khiến vi khuẩn có nhiều cơ hội để sinh sôi, phát triển và gây đắng miệng, hôi miệng.
Hội chứng miệng bỏng rát
Một số người mắc hội chứng miệng bỏng rát được mô tả tương tự như ăn ớt cay và kèm theo đó là tình trạng hôi miệng hay miệng có vị đắng. Tình trạng này có thể xảy ra trong một khoảng thời gian ngắn hoặc cũng có thể trở thành bệnh mạn tính.
Mang thai
Trong ba tháng đầu của thai kỳ, mẹ bầu có thể cảm giác miệng bị đắng hoặc có vị kim loại. Nguyên nhân là do hormone trong cơ thể có sự biến đổi, ảnh hưởng đến các giác quan, có thể gây ra cảm giác khó chịu với một số thực phẩm có mùi. Tình trạng này thường tự biến mất sau khi sinh.
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản [GERD] xảy ra khi cơ vòng ở đỉnh dạ dày trở nên suy yếu, axit từ dạ dày có thể trào ngược lên thực quản khiến người bệnh cảm giác rất khó chịu, bụng bỏng rát, đắng miệng và hơi thở có mùi.
Mãn kinh gây đắng miệng
Phụ nữ đang trong độ tuổi tiền mãn kinh thường gặp phải tình trạng có vị đắng trong miệng. Nguyên nhân là do suy giảm nồng độ estrogen trong cơ thể, dẫn đến miệng bỏng rát, khô miệng hay đắng miệng.
Căng thẳng gây đắng miệng
Căng thẳng và lo lắng quá mức cũng có thể gây ra những kích thích phản ứng trong cơ thể điều này thường làm thay đổi vị giác và khiến người bệnh dễ bị khô miệng, đắng miệng.
Tổn thương dây thần kinh
Giống như các giác quan khác trong cơ thể, vị giác được kết nối trực tiếp với các dây thần kinh của não. Việc tổn thương dây thần kinh có thể gây ra sự thay đổi vị giác, trong đó có đắng miệng. Các tổn thương dây thần kinh như chấn thương đầu, động kinh, liệt mặt, mất trí nhớ,...
Nấm miệng gây đắng miệng
Người bị nhiễm trùng nấm men trong miệng thường xuất hiện các vết, đốm trắng trên lưỡi, khoang miệng hoặc cổ họng, kèm theo đó là vị đắng trong miệng.
Cảm lạnh gây đắng miệng
Những bệnh như nhiễm trùng xoang hoặc cảm lạnh thường đi với cảm giác sốt cao, bởi cơ thể sẽ tiết ra rất nhiều kháng thể chống lại vi khuẩn. Những protein này thường gây rối loạn vị giác, tạo ra vị đắng bên trong khoang miệng.
Sử dụng thuốc gây đắng miệng
Một số loại thuốc, chất bổ sung hoặc phương pháp điều trị y tế có thể làm vị giác thay đổi. Do bản chất thuốc có vị đắng hoặc do hóa chất trong thuốc được bài tiết vào nước bọt. Các loại thuốc có thể khiến miệng bị đắng: thuốc tim mạch, lithium, kháng sinh, vitamin có chứa khoáng chất đồng, sắt hoặc kẽm…
Điều trị ung thư gây đắng miệng
Người đang điều trị ung thư bằng các phương pháp hóa trị, xạ trị có thể khiến cho cơ thể mệt mỏi, gây rối loạn vị giác, cảm thấy có vị đắng và vị kim loại trong miệng. Chính vì vậy, người bị bệnh ung thư luôn có cảm giác chán ăn, đắng miệng.
Trào ngược dịch mật
Túi mật và gan là cơ quan sản xuất dịch mật, giúp tiêu hóa lipid và quét sạch tế bào hồng cầu đã chết. Nếu vách ngăn giữa dạ dày và ruột non bị tổn thương, dịch mật sẽ đẩy ngược lên khỏi dạ dày gây trào ngược thực quản. Các axit tác dụng với dịch mật làm cho miệng có cảm giác đắng, một số biến chứng khác như ợ nóng, ợ chua, nôn ra chất lỏng xanh vàng, ho khan…
Suy giảm chức năng gan
Một số bệnh lý về gan như viêm gan, gan nhiễm mỡ, xơ gan,… có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa dịch mật. Khi dịch mật tiết quá ít, thức ăn sẽ được chuyển hóa chậm hơn, khiến người bệnh có cảm giác khó tiêu và miệng đắng.
Thiếu vitamin
Vitamin là dưỡng chất giúp cho cơ thể hoạt động bình thường, điều hòa sự hoạt động của các cơ quan, trong đó có chức năng cảm nhận mùi vị. Nếu cơ thể thiếu hụt vitamin, miệng sẽ thường xuyên cảm giác có vị đắng.
Hút thuốc lá
Các thành phần độc hại có trong khói thuốc có thể gây ảnh hưởng tới khả năng cảm nhận mùi vị của cơ thể, dẫn đến vị đắng trong miệng. Thuốc lá có thể kéo theo một số tình trạng bệnh lý gây nguy hiểm như ung thư phổi, viêm phổi, và khiến cho hàm răng trở nên kém thẩm mỹ do mảng bám cao răng, hơi thở có mùi hôi,…
Lão hoá
Khi cơ thể bước vào giai đoạn lão hóa, một số chức năng của các hệ cơ quan cũng bị suy giảm dần dần, trong đó là cơ quan vị giác. Điều này lý giải cho việc vì sao những người cao tuổi thường cảm thấy có vị đắng ở trong miệng
Nhiễm trùng
Bệnh lý như nhiễm trùng, các căn bệnh mãn tính, rối loạn hệ miễn dịch sẽ thúc đẩy cơ thể sản sinh ra protein TNF gây đắng miệng. Lưỡi sẽ cảm nhận được loại protein này rõ ràng hơn não, vậy nên cảm giác miệng bị đắng sẽ rất rõ rệt.
Ngủ dậy bị miệng đắng cần phải làm gì? Cách chữa đắng miệng hiệu quả tại nhà
Tình trạng ngủ dậy bị đắng miệng hoàn toàn có thể được giải quyết bằng một số phương pháp đơn giản thông dụng. Điều quan trọng là chúng ta phải kiên thì áp dụng thường xuyên mới có thể đạt được hiệu quả tốt nhất. Vậy ngủ dậy bị miệng đắng cần phải làm gì? Dưới đây là một số cách chữa đắng miệng hiệu quả tại nhà Cô Chú, Anh Chị có thể tham khảo:
Chăm sóc răng miệng thường xuyên
Vệ sinh răng miệng đúng cách như chải 2 lần/ ngày, sử dụng bàn chải mềm, kết hợp tăm nước, chỉ nha khoa loại bỏ cặn thức ăn thừa, thường xuyên cạo vôi răng định kỳ mỗi 6 tháng cũng là một cách giúp khoang miệng luôn sạch sẽ và loại bỏ vị đắng trong miệng.
Uống nước lọc
Tình trạng đắng miệng xảy ra đôi khi bắt nguồn từ tình trạng khô miệng do tuyến nước bọt hoạt động yếu. Uống nhiều nước khoảng 2 - 3 lít mỗi ngày giúp giảm tăng tiết nước bọt,đảm bảo đủ độ ẩm cho khoang miệng, từ đó giảm đắng miệng, khô miệng rất hiệu quả.
Tránh các yếu tố nguy cơ gây trào ngược axit
Với những trường hợp bị trào ngược dạ dày thì nên ăn cháo hoặc những loại đồ ăn dễ tiêu hóa để giảm vị đắng trong miệng và ợ chua. Tránh thức ăn nhiều dầu mỡ hoặc cay, thuốc lá và rượu bia… Không nên ăn quá nhiều, chia nhỏ bữa ăn để tránh gây kích thích trào ngược dịch vị và dịch mật.
Sử dụng nước súc miệng
Cô Chú, Anh Chị có thể súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc nước súc miệng kháng khuẩn để làm sạch khoang miệng, giảm cảm giác đắng miệng và hơi thở có mùi hôi. Các loại nước súc miệng từ thảo dược thiên nhiên thường phát huy công hiệu tốt nhất.
Bị đắng miệng thì nên ăn gì?
Khi gặp phải tình trạng đắng miệng, Cô Chú, Anh Chị có thể cải thiện tình trạng này bằng cách bổ sung một số loại thực phẩm sau:
- Cháo nóng: Cháo là nguồn dinh dưỡng đầy đủ và cần thiết, rất dễ nuốt, dễ tiêu hóa, giúp người bệnh ăn ngon miệng hơn, hạn chế được tình trạng ợ chua, ợ nóng, trào ngược dạ dày.
- Uống nước ấm sau khi thức dậy: Uống một cốc nước ấm ngay sau khi thức dậy sẽ giúp dạ dày trung hòa lượng axit vào mỗi buổi sáng. Cô Chú, Anh Chị có thể pha thêm một ít mật ong để kích thích tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
- Ăn nhiều trái cây, rau xanh: Các loại trái cây, rau xanh chứa đa dạng các loại vitamin như A, B, C, E,… cung cấp dưỡng chất dồi dào, làm giảm bớt cảm giác đắng miệng và mùi kim loại có trong khoang miệng.
- Ngậm ô mai: Vị chua ngọt của ô mai có thể giảm thiểu vị đắng trong khoang miệng. Đặc biệt sẽ kích thích tuyến nước bọt hoạt động mạnh mẽ hơn, hỗ trợ hệ tiêu hóa tốt hơn.
- Kẹo cao su không đường: Nhai kẹo cao su hương cam, quýt cũng là một cách trị đắng miệng, tăng khả năng tiết nước bọt làm ẩm khoang miệng, lấn át vị đắng trong miệng.
Bị đắng miệng thì không nên ăn gì?
Người bị đắng miệng có một số thực phẩm nên hạn chế hoặc tránh để không làm tăng thêm cảm giác đắng. Dưới đây là danh sách các loại thực phẩm bạn nên hạn chế gồm:
- Tránh thực phẩm cay nóng: Các loại thực phẩm cay nóng [có nhiều ớt] càng làm cho tình trạng đắng miệng trở nên trầm trọng hơn vì trong ớt có chứa capsaicin - hoạt chất kích thích vị giác, gây đắng miệng.
- Đồ ăn quá ngọt và nhiều tinh bột: Đây là nhóm thực phẩm gây chứng rối loạn vị giác nghiêm trọng, sẽ sinh ra cảm nhận mọi món ăn đều có vị đắng và vị kim loại.
- Thức ăn nhiều dầu mỡ hoặc chế biến sẵn: Những loại đồ ăn này nếu ăn nhiều sẽ tạo gánh nặng cho dạ dày, dễ gây ra rối loạn tiêu hóa, trào ngược axit dạ dày lên thực quản, gây đắng miệng.
- Đồ uống có ga, rượu bia, thuốc lá: Đồ có ga, rượu bia đã có vị hơi đắng. Ngoài ra, hút thuốc lá cũng chi phối tới vị giác, gây ra đắng miệng.
Các thói quen xấu nên hạn chế để tránh tình trạng bị đắng miệng
Bên cạnh bệnh lý và các yếu tố bẩm sinh gây đắng miệng, Cô Chú, Anh Chị cũng cần hạn chế một số thói quen xấu khi ngủ và sinh hoạt hằng ngày cũng gây nên tình trạng đắng miệng:
- Hút thuốc lá, uống rượu bia, nước có gas thường xuyên: Điều này ảnh hưởng đến khả năng tự tiết nước bọt, chi phối tới vị giác, gây ra đắng miệng, lâu dần gây mất bị giác và nhiều bệnh lý nguy hiểm.
- Hay ăn đồ cay nóng, quá chua: Sẽ gây kích thích dạ dày làm axit trào ngược, gây tình trạng tích tụ vi khuẩn khoang miệng, khiến lưỡi có cảm giác đắng, không cảm nhận được rõ vị.
- Lười vệ sinh răng miệng, vệ sinh không đúng cách: Sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển gây hôi miệng, đắng miệng, dễ mắc bệnh sâu răng, viêm nướu…
- Há miệng khi ngủ: Bên dưới lưỡi tiết nước bọt theo bản năng, làm ẩm cổ họng và miệng mọi lúc bằng cách nuốt. Nếu há miệng hoặc ngáy, việc tiết nước bọt sẽ bị cản trở, vi khuẩn dễ xâm nhập vào khoang miệng, làm dơ lưỡi, hay hôi và đắng miệng.
Một số điều cần lưu ý khi bị đắng miệng
Khi mắc phải tình trạng đắng miệng muốn nhanh chóng chữa khỏi và dứt điểm, hạn chế các biến chứng do bệnh lý nguy hiểm, Cô Chú, Anh Chị cũng cần lưu tâm tới một số điều sau:
Nằm tư thế cao đầu khi đầu
Nằm ngửa và gối đầu cao sẽ giúp dạ dày nằm thấp hơn thực quản. Hạn chế tối đa khả năng bị trào ngược axit từ dạ dày.
Tập thể dục thường xuyên
Việc tập thể dục thường xuyên giúp nên khỏe mạnh hơn, ngăn ngừa nguy cơ mắc phải các căn bệnh nguy hiểm gây nên tình trạng đắng miệng.
Thăm khám sức khỏe định kỳ
Tình trạng đắng miệng xảy ra là một biểu hiện của việc sức khỏe gặp vấn đề. Chính vì vậy, việc thăm khám sức khỏe định kỳ sẽ giúp phát hiện và điều trị những căn bệnh này một cách kịp thời.
Giữ tinh thần lạc quan vui vẻ
Việc giữ cho tinh thần luôn lạc quan, vui vẻ, thoải mái sẽ giúp giảm áp lực trong cuộc sống một cách dễ dàng hơn. Từ đó chất lượng sức khỏe cũng được nâng cao.
Tuân thủ chỉ định của bác sĩ
Sử dụng đúng liều lượng thuốc, phương pháp điều trị mà bác sĩ chỉ định sẽ hỗ trợ khỏi bệnh nhanh chóng hơn và góp phần giảm thiểu những nguy cơ xảy ra tác dụng phụ nguy hiểm.
Chia nhỏ bữa ăn trong ngày
Việc phân chia nhiều bữa ăn sẽ giảm bớt áp lực tác động lên dạ dày. Từ đó dạ dày được hoạt động điều độ, nhịp nhàng, giảm thiểu các nguy cơ bị trào ngược thực quản, giúp cơ thể hấp thụ được nhiều dưỡng chất thiết yếu hơn.