Giới thiệu về đầu tư chứng khoán
1. Mục đích của đầu tư chứng khoán:
Đơn giản như đan rổ: Mục đích của đầu tư chứng khoán là kiếm tiền. Có thể là kiếm thêm thu nhập hoặc làm giàu.
2. Làm thế nào để đầu tư được chứng khoán.
Cái này cũng đơn giản. Bạn mở một tài khoản ở công ty chứng khoán. Sau đó nộp tiền vào, số tiền từ vài chục triệu đồng tới vài trăm triệu đồng hoặc vài tỷ đồng Nhờ nhân viên công ty chứng khoán hướng dẫn giao dịch trên website của họ hoặc phần mềm của họ. Chọn cổ phiếu để mua. Và ngồi chờ đợi: Có tiền hoặc mất tiền [nếu không hiểu biết về hoạt động đầu tư chứng khoán thì bạn mất tiền].
3. Các phương pháp cơ bản để đầu tư chứng khoán.
Cái này phức tạp hơn một chút: Mình chia ra làm 2 loại cơ bản: Đầu tư dài hạn, hoặc ngắn hạn.
a. Đầu tư dài hạn:
- Chọn cổ phiếu tốt.
- Cổ phiếu có triển vọng tăng trưởng.
- Định giá được nó. Lưu ý là cái này rất ít người làm được.
- Mua ở giá vừa phải, hoặc giá rẻ.
- Chờ đợi 5 hoặc 10 năm sau để thu hái thành quả.
- Lợi nhuận từ 10% tới 20% nếu làm tốt.
- Thuận lợi: Không phải vất vả ra vào thị trường nhiều, không mất nhiều phí giao dịch, an toàn và ổn định. Phương pháp này cũng cần dựa theo xác suất, nhưng ít phụ thuộc vào xác suất giống như đầu tư ngắn hạn.
- Khó khăn: Không dễ làm với những người không có kiến thức về tài chính, định giá và đánh giá doanh nghiệp. Cần phải cực kỳ kiên nhẫn. Chỉ số ít nhà đầu tư làm được việc này.
b. Lướt sóng ngắn hạn:
- Có thể dựa vào một trong các cách sau đây, hoặc kết hợp chúng với nhau: Phân tích kỹ thuật, Phân tích định lượng, Phân tích tin tức thị trường, Đi theo cá mập
- Chọn cổ phiếu đang tăng và mua nó. Chờ một vài ngày hoặc một hai tháng sẽ có kết quả: Lãi hoặc Lỗ.
- Xu hướng và Thời điểm: là hai điều cần lưu ý nhất khi lướt sóng ngắn hạn. Nếu bạn nắm được hai điều này và kết hợp với quản lý rủi ro tốt bạn sẽ có cơ hội dành chiến thắng.
- Ưu điểm: Nhanh gọn, có lợi nhuận ngay. Nếu làm tốt lợi nhuận sẽ cao hơn đầu tư dài hạn.
- Nhược điểm: Phương pháp này yêu cầu bạn phải có lợi thế giao dịch và giao dịch theo xác suất. Rủi ro thua lỗ lặng lề nếu bạn không kiểm soát được cảm xúc và quản lý vốn. Đa phần các nhà đầu tư là lướt sóng ngắn hạn, và đa phần đều thua lỗ. Thị trường nào cũng vậy nó không dành cho số đông, số đông sẽ mất tiền.
4. Ba yếu tố cần thiết trong đầu tư thành công trong chứng khoán.
a. Quản lý vốn.
- Quản lý vốn là thứ dễ học nhưng lại khó làm. Nó cần kết hợp với tư duy đúng để có thể làm tốt.
- Ví dụ đơn giản để bạn dễ hình dung. Bạn có một 100 triệu đồng trong tài khoản. Bạn sử dụng margin và giao dịch. Bạn mua hết số tiền đó vào 1 cổ phiếu. Cổ phiếu đó mất giá, bạn cứ giữ, nó cứ giảm, đến khi bạn mất gần hết tiền. Bạn dừng cuộc chơi vì hết tiền, bạn chửi rủa thị trường là một cái sòng bạc, bạn mắng nhà tư vấn hoặc nhân viên broker, Đây là bạn đang đánh bạc, không phải là đầu tư.
- Vậy đầu tư đúng là gì? Bạn có 100 triệu, bạn mua cổ phiếu. Bạn tính toán số lượng cổ phiếu dựa theo giá của nó ở hiện tại. Bạn xác định nó giảm đến lúc nào mà bạn mất 10 triệu là bạn dừng lại và bán nó đi, đây là rủi ro 10%, bạn có thể chọn thấp hơn chứ đừng lên chọn rủi ro cao hơn 10%. Hoặc nếu nó lãi được 20 triệu bạn cũng bán nó đi để chờ cơ hội khác. Bạn cứ lặp đi lặp lại như vậy. Một năm bạn giao dịch 10 lần, có thể cùng một cổ phiếu hoặc nhiều cổ phiếu khác nhau, bạn thắng 6 lần và thua 4 lần. Tổng số tiền lãi là 120 triệu, tổng số tiền lỗ là 40 triệu. Bạn lấy tổng tiền lãi trừ đi tổng tiền lỗ bạn còn dư ra 80 triệu. Vậy là bạn thành công rồi.
- Dưới đây là lỗ kép. Nhớ là lỗ kép chứ không phải lãi kép nhé. Mọi nhà đầu tư chỉ nghĩ đến lãi kép chứ không biết rằng lỗ kép mới là thứ cực kỳ nguy hiểm. Nhìn và nhớ lấy để đừng bao giờ tất tay vào một cổ phiếu, vì bạn sai sẽ không có cơ hội để sửa sai đâu.
Nếu bạn lỗ 10% tài khoản thì bạn cần có lãi 11.1% tài khoản thì bạn mới có thể hồi phục lại vốn ban đầu.
Nếu bạn lỗ 20% tài khoản thì bạn cần có lãi 25% tài khoản thì bạn mới có thể hồi phục lại vốn ban đầu.
Nếu bạn lỗ 50% tài khoản thì bạn cần có lãi 100% tài khoản thì bạn mới có thể hồi phục lại vốn ban đầu [lãi 100% bạn nghĩ có dễ làm không]
Nếu bạn lỗ 90% tài khoản thì bạn cần có lãi 900% tài khoản thì bạn mới có thể hồi phục lại vốn ban đầu [đây là con số không tưởng] - Bạn phải có tư duy đúng thì mới thực hành đúng được quản lý vốn. Cụ thể ở đây bạn cần có tư duy xác suất trong giao dịch. Cái này mình sẽ nói cụ thể trong phần ba là Tư duy đúng đắn.
b. Phương pháp giao dịch có lợi thế.
- Phương pháp giao dịch là gì. Theo mình hiểu Phương pháp giao dịch là cách thức mà bạn giao dịch cùng với hệ thống giao dịch của bạn. Hệ thống giao dịch có thể chỉ đơn thuần là hệ thống phân tích kỹ thuật, hoặc là phân tích định lượng, tin tức , hoặc là kết hợp nhiều cái với nhau. Hệ thống giao dịch của bạn yêu cầu càng rõ ràng càng tốt, càng ít yếu tố nhận định, phán đoán chủ quan càng tốt. Nó phải chỉ rõ cho bạn là mua cổ phiếu nào, khi nào mở lệnh, đặt cắt lỗ ở đâu, đặt chốt lời ở đâu.
- Trong phần phương pháp giao dịch này thì điều quan trọng nhất, các bạn chú ý nhé, điều quan trọng nhất bắt buộc phải có đó là Lợi Thế - The Edge. Lợi thế là cái gì nhỉ? Nghe trừu tượng nhưng nó rất đơn giản. Cái đem lại chiến thắng cho bạn trong dài hạn chính là lợi thế. Muốn chiến thắng trong dài hạn thì tổng số tiền lãi phải lớn hơn tổng số tiền lỗ. Muốn tổng số tiền lãi lớn hơn tổng số tiền lỗ bạn có hai cách sau để làm.
Cách thứ nhất: tăng số lệnh thắng so với số lệnh thua. Ví dụ, bạn giao dịch 10 lệnh trong một năm, thắng được 10 triệu, thua mất 10 triệu cho mỗi lệnh. Nếu bạn có 6 lệnh thắng bạn có tổng số tiền lãi là 60 triệu, bạn thua 4 lệnh bạn có tổng số tiền lỗ là 40 triệu. Lấy tổng số tiền lãi trừ đi tổng số tiền lỗ thì cuối năm bạn lời số tiền là: 20 triệu. Vậy là bạn có lợi thế, và lợi thế của bạn ở đây là tỉ lệ lãi/lỗ cao.
Cách thứ hai: tăng tỷ lệ lời so với lỗ. Ví dụ, bạn giao dịch 10 lệnh trong một năm, thắng được 20 triệu, thua mất 10 triệu cho một lần giao dịch. Nếu bạn có 5 lệnh thắng bạn có tổng số tiền lãi là 100 triệu, nếu bạn thua 5 lệnh bạn có tổng số tiền lỗ là 50 triệu. Lấy tổng số tiền lãi trừ đi tổng số tiền lãi thì cuối năm bạn lời là: 50 triệu. Ngon, thế là kiếm thêm được ít tiền ngoài công việc hiện tại.
c. Tư duy đúng đắn. - Trước tiên bạn cần xem sét là đầu tư có phải đánh bạc không? Nếu bạn nghĩ nó là hên xui, là dự đoán đúng sai may rủi thì không nên tham gia, vì đó là đánh bạc. Nếu bạn cho rằng nó là xác suất, là thống kê và có quy luật thì có thể tiếp tục.
- Giao dịch là làm việc với xác suất thống kê, tức là bạn làm việc với một lượng lớn số mẫu giao dịch. Hay nói đơn giản là bạn làm việc với hàng trăm và hàng ngàn lệnh giao dịch. Không phải là canh giao dịch một lệnh lớn để hoặc là được ăn cả hai là ngã về không, giao dịch kiểu này gọi là đánh bạc.
- Cổ phiếu chuyển động theo những mô hình tăng giảm và những mô hình này hoàn toàn không giống nhau. Lúc nó đi thẳng lên hoặc xuống, lúc nó chạy theo parabol, lúc nó chạy zigzag, lúc nó lại đi ngang, lúc nó lượn lên lượn xuống trong một vùng giá, lúc thì nó lại chạy thẳng lên xong lại chạy mạnh xuống không có phương hướng rõ ràng. Nếu bạn không có cách để phân biệt những mô hình này thì với bạn thị trường chạy hoàn toàn ngẫu nhiên, bạn mất tiền và bạn cho rằng thị trường lừa bạn. Còn nếu bạn có cách để phân biệt những mô hình này thì bạn đang làm việc với xác suất, bạn có lợi thế để kiếm tiền.
- Các bạn chú ý giúp mình điều này rất quan trọng: Xu hướng hiện tại của cổ phiếu có thể tiếp tục tăng giá hay khong hoàn toàn không thể giống được với quá khứ nhé và nó có tiếp diễn hay không là điều không chắc chắn. Lý do nằm ở chỗ: Thông tin ở hiện tại đã khác với quá khứ, Tình hình sản xuất kinh doanh của công ty đã khác trước, Tình hình kinh tế chính trị vĩ mô đã khác với quá khứ, Số lượng các nhà đầu tư tham gia ở mô hình hiện tại đã khác với quá khứ, Tâm lý của nhà đầu tư ở hiện tại cũng khác với quá khứ, Số tiền tham gia ở mô hình hiện tại cũng khác với quá khứ, Mục đích của nhà đầu tư tham gia ở mô hình hiện tại cũng khác với quá khứ Đủ thứ khác hoàn toàn với quá khứ, do đó mô hình hiện tại không thể nào giống với quá khứ được.
- Ngoài ra một nhà đầu tư nào đó nắm lượng lớn cần phải bán cổ phần để lo cho gia đình, hoặc là tái cơ cấu đầu tư khiến họ phải bán ra một lượng lớn cổ phiếu thì cũng có thể làm giá thay đổi đột ngột. Hoặc là công ty bỗng dưng xuất hiện một tin rất xấu khiến nội bộ công ty biết tin cũng bán luôn thì giá cổ phiếu sẽ giảm. Hoặc là thị trường chung về vĩ mô có một tin nào đó khiến toàn bộ cổ phiếu đều giảm rất mạnh, nhà đầu tư tháo chạy khỏi thị trường thì cổ phiếu của bạn mua cũng giảm giá theo và còn vô số lý do khác khiến cổ phiếu tăng giảm hoàn toàn bạn không làm chủ được. Toàn là những yếu tố bạn không thể nào biết được, không có gì là chắc chắn cổ phiếu sẽ tăng hay giảm ở tương lai. Điều này sẽ giúp bạn hiểu rằng: xu hướng của cổ phiếu có tiếp diễn hay không hoàn toàn không ai biết được, và không bao giờ là chắc chắn cả. Đừng bao giờ có ý nghĩ tìm một cổ phiếu tôt để tất tay, nếu còn suy nghĩ này bạn sẽ mất hết tiền sớm hay muộn mà thôi. Vậy hiểu điều này giúp bạn điều gì. Nó cho bạn biết thị trường sẽ thay đổi liên tục, và luôn rơi vào tình trạng không chắc chắn, vì vậy phải quản lý vốn thật chặt và thích ứng với sự thay đổi của thị trường.
- Bây giờ bạn lại đặt ra câu hỏi: Các mô hình là ngẫu nhiên, các xu hướng tăng giảm của cổ phiếu là ngẫu, thế thì làm cách nào để kiếm tiền?
- Ví dụ thử để các bạn dễ hình dung. Bạn có một phương pháp, một hệ thống giao dịch, hay một cách khác biệt nào đó để xác nhận xu hướng cổ phiếu tăng mạnh đang hình thành. Bạn mở một lệnh, tỉ lệ lãi lỗ là nếu thua 10 triệu, nếu lãi được 20 triệu. Bạn có biết lần đầu tư này thắng hay thua không? Câu trả lời là bạn không biết được, tôi cũng chẳng biết được, và cũng chẳng có nhà đầu tư nào trên thế giới này biết được lệnh đó thắng hay thua. Bạn cứ mở lệnh thôi, thắng thua là việc của thị trường. Vậy làm thế nào để bạn thắng trong dài hạn? Có đấy, nếu bạn kiểm tra lại quá khứ, có thể là hàng chục năm, bạn nhận thấy rằng, với cách giao dịch theo phương pháp và hệ thống của bạn, bạn có tỷ lệ thắng cao hơn tỷ lệ thua. Vậy thì về dài hạn bạn có lợi thế, về dài hạn bạn sẽ có tiền, và bạn cứ làm đúng như vậy thôi, không quan tâm tới thắng thua nữa. Xác xuất thắng thua một lệnh cụ thể bạn hoàn toàn không biết. Nhưng dài hạn bạn biết bạn sẽ thắng. Vì vậy người ta mới gọi giao dịch là làm việc với xác suất thống kê, mà xác suất thống kê làm việc trên mẫu lớn hàng trăm hàng ngàn lệnh, chứ không phải một vài lệnh.
- Bạn hiểu được vấn đề này, bạn sẽ có tư duy đúng, tư duy đúng thì bạn sẽ làm chủ được cảm xúc của mình, không còn tham lam, hay sợ hãi nữa, cho dù lệnh có thắng hay thua.
Kết luận: 3 yếu tố này ví như 3 cái chân của một chiếc kiềng, một chiếc kiềng ba chân sẽ không đứng vững được nếu bạn thiếu đi một chân. Cái nào cũng quan trọng cả, thiếu một trong ba cái này bạn sẽ thất bại trong đầu tư.
Tác giả: Quants Trader.