1. Cuộc đấu tranh thống nhất nước Đức.
- Giữa thế kỷ XIX, kinh tế tư bản Đức phát triển nhanh chóng, Đức trở thành nước công nghiệp.
- Phương thức kinh doanh theo đường lối tư bản chủ nghĩa đã xâm nhập vào sản xuất như sử dụng máy móc, thuê mướn công nhân, đẩy mạnh khai thác... tạo nên tầng lớp quý tộc tư sản gọi chung là Gioongke.
- Nước Đức bị chia sẻ thành nhiều vương quốc nhỏ, cản trở sự phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa, đặt ra yêu cầu cấp thiết cần thống nhất đất nước.
- Năm 1864, Bi-xmác tấn công Đan Mạch [1864], chống Áo [1866], chống Pháp [1870 - 1871].
- Năm 1867, Liên bang Bắc Đức ra đời gồm 18 quốc gia ở Bắc Đức và 3 thành phố tự do, Hiến pháp được thông qua, thừa nhận quyền lực tối cao của vua Phổ và hạn chế vai trò của quốc hội.
- Năm 1870 1871, Bi-xmác gây chiến với Pháp, thu phục các bang miền Nam hoàn thành thống nhất Đức.
- Ngày 18/1/1871, vua Phổ Vin-hem I lên ngôi hoàng đế, Bi-xmác trở thành Thủ tướng, tháng 4/1781, Hiến pháp mới được ban hành quy định nước Đức gồm 22 bang và 3 thành phố tự do.
- Việc thống nhất nước Đức là một cuộc cách mạng tư sản, tạo điều kiện cho kinh tế tư bản cách mạng phát triển mạnh mẽ ở Đức.
2. Cuộc đấu tranh thống nhất I-ta-li-a.
- Giữa thế kỷ XIX, I-ta-li-a vẫn bị chia thành 7 vương quốc nhỏ và chịu sự thống trị của đế quốc Áo.
- Dưới sự đô hộ của đế quốc Áo và ách thống trị của các thế lực phong kiến, hầu hết các quốc gia đều trì trệ, kinh tế lạc hậu chậm phát triển. Chỉ có vương quốc Pi-ê-môn-tê giữ được độc lập, kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển.
- Yêu cầu cấp bách là giải phóng dân tộc khỏi sự lệ thuộc vào Áo, xóa bỏ sự cản trở của các thế lực phong kiến.
- Tháng 4/1859, chiến tranh giữa liên quân Pi-ê-môn-tê - Pháp với sự hỗ trợ của đoàn quân tình nguyện Ga-ri-ban-đi đẩy quân Áo tình thế khó khăn, tháng 3/1860, các vương quốc miền Bắc sáp nhập vào Pi-ê-môn-tê.
- Tháng 4/1860, khởi nghĩa nhân dân ở đảo Xi-xi-li-a bùng nổ, đòi lật đổ chính quyền tay sai Áo thống nhất đất nước, Ga-ri-ban-đi cùng đội quân "Áo đỏ" đổ bộ lên đảo giải phóng miền Nam I-ta-li-a. Sau đó miền Nam I-ta-li-a sáp nhập vào Pi-ê-môn-tê [10/1860] thành lập vương quốc I-ta-li-a. Vua Pi-ê-môn-tê là Em-ma-nu-en II làm quốc vương, Ca-vua làm thủ tướng.
- Năm 1866, I-ta-li-a liên minh với Phổ chống Áo giải phóng được Vê-nê-xi-a.
- Năm 1870, Pháp thất bại trong cuộc chiến tranh Pháp - Phổ, Rô-ma thuộc về I-ta-li-a.
- Cuộc đấu tranh thống nhất I-ta-li-a mang tính chất một cuộc cách mạng tư sản, lật đổ sự thống trị của đế quốc Áo và các thế lực phong kiến, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
3. Nội chiến ở Mĩ.
- Sau chiến tranh giành độc lập, nước Mĩ ra đời gồm 13 bang ven Đại Tây Dương.
- Đến giữa thế kỷ XIX, lãnh thổ Mĩ kéo dài tới bờ Thái Bình Dương gồm 30 bang.
- Kinh tế Mĩ phát triển theo 2 con đường: Miền Bắc phát triển nền công nghiệp tư bản chủ nghĩa, miền Nam phát triển kinh tế đồn điền dựa trên bóc lột sức lao động nô lệ.
- Nông nghiệp ở miền Bắc và miền Tây, kinh tế trại chủ nhỏ và nông dân tự do chiếm ưu thế phục vụ thị trường công nghiệp, miền Nam kinh tế đồn điền phát triển dựa trên sức lao động nô lệ làm giàu nhanh chóng cho giới chủ nô. Tuy nhiên, chế độ nô lệ đã cản trở nền kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển.
- Mâu thuẫn giữa tư sản và trại chủ nhỏ ở miền Bắc với chủ nô miền Nam dẫn đến phong trào đấu tranh đòi thủ tiêu chế độ nô lệ mở đường cho CNTB phát triển.
- Nguyên nhân trực tiếp:
+ Lin-côn ứng cử viên của Đảng Cộng hòa đại diện cho giai cấp tư sản và trại chủ miền Bắc trúng cử Tổng thống đe dọa quyền lợi các chủ nô ở miền Nam [vì Đảng Cộng hòa chủ trương bác bỏ chế độ nô lệ].
+ 11 bang miền Nam phản đối tách khỏi Liên bang thành lập Hiệp bang mới có chính phủ, Tổng thống riêng và chuẩn bị lực lượng chống lại chính phủ trung ương.
- Diễn biến:
+ Ngày 12/4/1861, nội chiến bùng nổ.
+ Giữa năm 1862, Tổng thống Lin-côn ký sắc lệnh cấp đất ở miền Tây cho dân di cư.
+ Ngày 1/1/1863, ra sắc lệnh bãi bỏ chế độ nô lệ nên hàng vạn nô lệ và người dân gia nhập quân đội Liên bang.
+ Ngày 9/4/1865, quân đội miền Bắc giành thắng lợi quyết định trong trận đánh thủ phủ Hiệp bang miền Nam, nội chiến chấm dứt.
- Cuộc nội chiến 1861 1865 là cuộc cách mạng tư sản lần thứ 2 ở Mĩ.
- Xóa bỏ chế độ nô lệ ở miền Nam, tạo điều kiện cho CNTB phát triển.
- Nền kinh tế Mĩ phát triển nhanh chóng sau nội chiến.
Bài tập