Câu hỏi: So sánh phủ định biện chứng và phủ định siêu hình?
Lời giải:
*Điểm giống nhau giữa phủ định biện chứng và phủ định siêu hình:
*Phủ định biện chứng và phủ định siêu hình đều giống nhau ở việc là xóa bỏ hoặc là phủ nhận sự tồn tại của một hiện tượng nào đó.
Điểm khác nhau:
+ Phủ định siêu hình: Cản trở việc xóa bỏ tận gốc sự tồn tại của các sự vật, hiện tượng.
+ Phủ định biện chứng: Đây cũng là phủ nhận sự tồn tại của một sự vật hiện tượng nhưng lại không xóa bỏ và phủ nhận sạch sự vật hiện tượng đó. Việc phủ định này chỉ xóa bỏ đi những cái lạch hậu, những cái tiêu cực, lỗi thời tồn tại từ đó sẽ kế thừa những yếu tố tích cực để tạo điều kiện cho sự vật, hiện tượng được phát triển không ngừng theo những cái mới.
Như vậy việc phủ định siêu hình chính là việc xóa bỏ hoàn toàn nguồn gốc tồn tại sự phát triển của sự vật cũng như hiện tượng. Sự xóa bỏ này bao gồm cả xóa bỏ những cái tốt cũng như là những cái xấu. Còn phủ định biện chứng chỉ xóa bỏ những cái lỗi thời và lạc hậu.
Cùng Top lời giải tìm hiểu chi tiết hơn về phủ định biện chứng và phủ định siêu hình
1.Phủ định siêu hình là gì?
Phủ định siêu hình là sự phủ định được diễn ra do sự can thiệp, sự tác động từ bên ngoài, cản trở hoặc xóa bỏ sự tồn tại và phát triển tự nhiên của sự vật.
Phủ định siêu hình được thể hiện trong qua phương pháp luận siêu hình. Phương pháp này chỉ thấy sự vật, hiện tượng trong sự cô lập, tách rời, không thấy sự liên kết tác động qua lại.
Tạo nên một sự vật hiện tượng mới.
Tuy nhiên, phủ định siêu hình Không có tính kế thừa hay phát huy sự vật và hiện tượng cũ.
2.Phủ định biện chứng là gì?
Phủ định biện chứng là phạm trù triết học dùng để chỉ sự phủ định tự thân, là mắt khâu trong quá trình dẫn đến tới sự ra đời sự vật mới, tiến bộ hơn sự vật cũ.
Phủ định biện chứng có đặc trưng cơ bản là tính khách quan và tính kế thừa. Trong đó:
– Tính khách quan xuất phát từ sự phủ định nằm trong bản thân sự vật. Đó chính là kết quả giải quyết những mâu thuẫn bên trong của sự vật. Việc giải quyết các mâu thuẫn bên trong sự vật thúc đẩy quá trình phát triển, do đó phủ định biện chứng là một tất yếu khách quan trong quá trình vận động và phát triển của sự vật.
– Tính kế thừa của phủ định biện chứng xuất phát từ kết quả của sự phát triển tự thân của sự vật, nên nó không thể là sự thủ tiêu, sự phá hủy hoàn toàn cái cũ.
3. Phương pháp luận siêu hình
Đặc trưng của phương pháp siêu hình là chỉ thấy sự vật hiện tượng trong sự cô lập, tách rời, không thấy sự liên hệ tác động qua lại và chỉ thấy sự tĩnh tại mà không thấy sự vận động phát triển của sự vật hiện tượng.
Phương pháp siêu hình là phương pháp chỉ có giá trị khi nghiên cứu sự vật, hiện tượng ở trạng thái tĩnh tại. Nhưng nhìn chung, quan điểm siêu hình có tính phiến diện, máy móc không thể giúp con người phản ánh đúng bản chất của sự vật, hiện tượng.
- Ý nghĩa:
Thông qua tìm hiểu về so sánh phủ định biện chứng và phủ định siêu hình, ta thấy phủ định biện chứng có quan điểm đúng đắn về sự phát triển của sự vật, hiện tượng. Sự vật, hiện tượng luôn vận động và phát triển theo các chu kỳ khác nhau, chu kỳ sau tiến bộ hơn chu kỳ trước.
Bên cạnh đó, phủ định biện cứng cũng cho thấy mọi sự vật luôn xuất hiện cái mới thay thế cái cũ, cái tiến bộ thay đế cái lạc hậu; cái mới ra đời từ cái cũ. Từ đó, kế thừa và phát huy cái cũ, rút ra bài học kinh nghiệm đồng thời tránh thái độ phủ định hoàn toàn.
Như vậy, việc so sánh phủ định biện chứng và phủ định siêu hìnhcó ý nghĩa rất lớn đến việc tìm hiểu, nghiên cứu quá trình phát triển của các sự vật và hiện tượng. Do đó, trong hoạt động nhận thức và thực tiễn, đòi hỏi cần vận dụng tổng hợp các quy luật một cách đầy đủ, sâu sắc, năng động và sáng tạo phù hợp với điều kiện cụ thể.
Xem thêm các bài cùng chuyên mục
Xem thêm các chủ đề liên quan
Loạt bài Lớp 10 hay nhất
Câu hỏi: Ví dụ về phủ định siêu hình?
Lời giải:
Ví dụ về phủ định siêu hình:
– Gió bão làm đổ cây cối.
– Động đất làm sập nhà.
– Nước chảy đá mòn.
– Không có lửa làm sao có khói.
– Gạo đem cán thành mì để ăn
– Người tối cửa tiến hoá thành người tinh khôn
Cùng Top lời giải tìm hiểu chi tiết hơn về phủ định siêu hình nhé!
1.Khái niệm phủ định siêu hình
– Phủ định là sự thay thế bằng sự vật khác trong quá trình vận động và phát triển.
– Phủ định siêu hình là sự phủ định được diễn ra do sự can thiệp, sự tác động từ bên ngoài, cản trở hoặc xóa bỏ sự tồn tại và phát triển tự nhiên của sự vật.
– Đặc trưng của phương pháp siêu hình là chỉ thấy sự vật hiện tượng trong sự cô lập, tách rời, không thấy sự liên hệ tác động qua lại và chỉ thấy sự tĩnh tại mà không thấy sự vận động phát triển của sự vật hiện tượng.
– Phương pháp siêu hình là phương pháp chỉ có giá trị khi nghiên cứu sự vật, hiện tượng ở trạng thái tĩnh tại. Nhưng nhìn chung, quan điểm siêu hình có tính phiến diện, máy móc không thể giúp con người phản ánh đúng bản chất của sự vật, hiện tượng.
2. Phân biệt giữa phủ định siêu hình và phủ định biện chứng.
Sự giống nhau: giữa phủ định biện chứng và phủ định siêu hình là đều xóa bỏ , phủ nhận sự tồn tại cua một sự vật hiện tượng nào đó .
Sự khác nhau:
– Phủ định siêu hình:
+ Diễn ra do sự can thiệp, tác động từ bên ngoài
+ Xóa bỏ sự tồn tại và phát triển tự nhiên của sự vật
+ Sự vật và hiện tượng sẽ bị xóa bỏ hoàn toàn, không tạo ra và không liên quan đến sự vật mới
– Phủ định biện chứng:
+ Diễn ra do sự phát triển bên trong bản thân sự vật, hiện tượng
+ Không xóa bỏ sự tồn tại và phát triển tự nhiên của sự vật
+ Sự vật sẽ không bị xóa bỏ hoàn toàn, là cơ sở cho sự xuất hiện sự vật mới và sẽ tiếp tục tồn tại và phát triển trong sự vật mới.
3. Quy luật phủ định của phủ định
a. Khái niệm
Quy luật phủ định của phủ định là quy luật nói lên mối liên hệ, sự kế thừa giữa cái bị phủ định và cái phủ định; do sự kế thừa đó, phủ định biện chứng không phải là sự phủ định sạch trơn, bác bỏ tất cả sự phát triển trước đó, mà là điều kiện cho sự phát triển, nó duy trì và gìn giữ nội dung tích cực của các giai đoạn trước, lặp lại một số đặc điểm cơ bản của cái xuất phát nhưng trên cơ sở mới cao hơn; do vậy, sự phát triển có tính chất tiến lên không phải theo đường thẳng mà theo đường xoáy ốc.
b. Phân tích nội dung quy luật phủ định của phủ định:
Quy luật phủ định của phủ định biểu hiện sự phát triển của sự vật là do mâu thuẫn trong bản thân sự vật quyết định. Mỗi lần phủ định là kết quả đấu tranh và chuyển hóa giữa các mặt đối lập trong bản thân sự vật – giữa mặt khẳng định và mặt phủ định. Sự phủ định lần thứ nhất diễn ra làm cho sự vật cũ chuyển thành cái đối lập với cái khẳng định ban đầu. Sự phủ định lần thứ hai, sự vật mới với tư cách là cái phủ định của phủ định đối lập với cái phủ định và trở lại cái ban đầu nhưng không giống nguyên vẹn như cái cũ mà trên cơ sở cao hơn, tốt hơn.
Phủ định của phủ định là sự thống nhất biện chứng của cái khẳng định và phủ định, là kết quả của sự tổng hợp tất cả nhân tố tích cực của cái khẳng định ban đầu và cái phủ định lần thứ nhất, cũng như các giai đoạn trước đó. Cái tổng hợp này là sự lọc bỏ những giai đoạn đã qua, vì vậy, nó có nội dung phong phú hơn, toàn diện hơn.
Kết quả của sự phủ định của phủ định là điểm kết thúc của một chu kỳ phát triển và cũng là điểm khởi đầu cho chu kỳ phát triển tiếp theo. Sự vật lại tiếp tục biện chứng chính mình để phát triển. Cứ như vậy sự vật mới ngày càng mới hơn. Theo triết học Mác-Lênin thì quy luật phủ định của phủ định là quy luật phổ biến của sự phát triển của tự nhiên, xã hội và tư duy.