Tại sao phải nằm than sau sinh

Sau khi sinh có nên cho mẹ và bé nằm than hay không?

Thứ Hai ngày 25/01/2021

  • Những thực phẩm phụ nữ nên tránh xa trong ngày đèn đỏ
  • 3 loại thực phẩm có hại cho sức khỏe của nam giới
  • 10 nguyên nhân làm giảm tinh trùng nam giới nên tránh

Nằm than sau sinh là một phong tục tồn tại từ lâu đời và được nhiều gia đình duy trì cho đến nay. Vậy việc hơ than như vậy có tốt cho người mẹ sau sinh không? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết này.

Cho người mẹ sau khi sinh nằm than là một tập tục đã tồn tại từ lâu đời. Cho đến nay, vẫn nhiều gia đình duy trì việc hơ lửa sau sinh gây khá nhiều tranh cãi xoay quanh vấn đề sức khỏe. Vậy việc cho mẹ nằm than sau sinh có tốt không? Sau đây chính là câu trả lời dành cho bạn.

Tại sao phải nằm than sau sinh

Có nên nằm than sau sinh hay không?

Nguồn gốc của tập tục nằm than sau sinh

Máu là chất dịch lưu thông khắp mọi bộ phận và cơ quan trong cơ thể, có nhiều chức năng quan trọng như cung cấp oxy, dưỡng chất và điều hòa thân nhiệt. Khi chuyển dạ sinh con, người mẹ thường mất một lượng mái nhất định. Trung bình lượng máu mất đi là khoảng 300ml, nhưng có người thậm chí còn mất đến 500ml máu khi sinh nở. Chính vì lượng máu mất đi quá lớn, mô không được cung cấp chất dinh dưỡng và bị mất nhiệt.

Nằm than sau sinh là một phong tục phổ biến tại các tỉnh thành ở miền bắc và miền trung Việt Nam, nơi có khí hậu lạnh giá vào mùa đông. Mục đích của việc này là giữ ấm cơ thể của người mẹ để bù đắp cho việc mất nhiệt do mất máu khi sinh. Đồng thời, hơi nóng khi hơ than cũng giúp làm giảm mùi tanh của máu và sản dịch.

Bên cạnh đó, người mẹ thời bấy giờ phải ở cữ trong một căn nhà tạm không chắn được khí lạnh từ bên ngoài tràn vào. Thời xưa cũng không có các thiết bị hiện đại như điều hòa hay lò sưởi, do đó gia đình thường đốt bếp hơ than để giúp làm ấm cơ thể cho mẹ và bé không bị nhiễm lạnh.

Tại sao phải nằm than sau sinh

Tục nằm than là để giữ ấm cho cơ thể mẹ và bé.

Nguy cơ từ việc hơ than cho mẹ và bé sau sinh

Tục nằm than sau sinh từ xưa xuất hiện là do điều kiện thời bấy giờ không tốt như hiện nay. Nếu có thể, không nên cho mẹ và bé hơ than bếp lửa để tránh những nguy cơ bao gồm:

  • Ngộ độc khí: Than khi được đốt lên sẽ sản sinh ra hai loại khí: CO và CO2. Chúng là loại khí có thể gây ngạt và gây ngộ độc, nhẹ thì suy hô hấp, viêm phổi, nặng thì khiến bé ngạt thở hay thậm chí là tử vong.
  • Gây bỏng: Bếp than được đặt dưới giường có thế tiềm ẩn nguy cơ gây bỏng cho mẹ và bé. Đặc biệt là trẻ sơ sinh có làn da mỏng và nhạy cảm, rất dễ bị tổn thương và bỏng do nhiệt độ cao từ bếp than.
  • Gây hỏa hoạn: Bếp than đặt dưới giường gỗ và nệm cao su tiềm ẩn nguy cơ gây cháy rất cao.
  • Gây sốc nhiệt: Bếp than tỏa ra nhiệt độ không đồng đều có thể khiến mẹ và bé cảm thấy mệt mỏi.
  • Thiếu vệ sinh: Nhiệt độ cao khiến cơ thể ra nhiều mồ hôi kết hợp với tro than trong không khí gây bám bẩn trên da bé. Bên cạnh đó, trẻ sơ sinh còn phải kiêng tắm rửa nên sẽ dễ gặp phải vấn đề về da như: hăm, rôm sảy, ngứa ngáy. Trường hợp nặng còn bị nhiễm trùng da, nếu không phát hiện và điều trị sớm có thể dẫn đến nhiễm trùng máu.

Tại sao phải nằm than sau sinh

Bếp than tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe mẹ và bé.

Biện pháp giữ ấm thay thế việc nằm than

Tục nằm than sau sinh thực chất chỉ để giữ ấm cho cơ thể mẹ và bé. Vối sự tiến bộ của khoa học, chúng ta có thể làm ấm bằng những biện pháp an toàn và tiện lợi hơn như:

  • Cho mẹ và bé nằm trong phòng kín gió.
  • Tùy vào khí hậu của từng vùng mà người mẹ có thể cần mặc đồ ấm hoặc không. Trang phục giữ ấm bao gồm: áo ấm, tất chân, găng tay và khăn choàng cổ.
  • Sử dụng các thiết bị hiệu đại như lò sưởi điện hay máy điều hòa.
  • Giữ ấm cơ thể bằng các phương pháp như xông hơ, xoa bóp bằng dầu, rượu gừng hoặc rượu nghệ.
  • Đảm bảo chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng.
  • Tắm gội bằng nước ấm để làm sạch cơ thể và lau khô ngay sau khi tắm.
  • Vận động sớm sau sinh để cơ thể sinh nhiệt và giúp máu huyết lưu thông tốt hơn.

Tại sao phải nằm than sau sinh

Mặc đồ ấm là cách hiệu quả để giữ thân nhiệt mẹ và bé sau sinh.

Nhìn chung, tục nằm than sau sinh chỉ phù hợp với điều kiện sinh nở thời xưa khi khoa học còn lạc hậu. Nếu có thể thì nên áp dụng những biện pháp giữ ấm khác an toàn hơn để tránh những rủi về sức khỏe cho cả mẹ và bé.

Uyên

Nguồn tham khảo: HelloBacsi

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.

  • sinh sản
  • sức khỏe sinh sản

Tại sao các bà, các mẹ lại muốn sản phụ nằm than sau sinh?

Theo quan niệm cũ, khi sinh con người mẹ bị mất khá nhiều máu. Thêm vào đó, khi mang thai, tim, mạch máu, cơ, phổi... của sản phụ phải tăng cường hoạt động để nuôi thai nhi nên đến khi sinh, mọi thứ đột ngột trở lại như cũ sẽ khiến cơ thể có sự dao động, yếu và thân nhiệt thấp hơn so với bình thường. Vì vậy, phụ nữ sau sinh phải nằm hơ than để cơ thể ấm lại, máu huyết lưu thông, tuần hoàn máu tốt hơn. Cũng có quan niệm cho rằng nằm than sẽ giúp sản phụ và trẻ cứng cáp hơn. Lâu dài về sau, sản phụ không bị đau nhức mình mẩy, không bị lạnh run...

Tại sao phải nằm than sau sinh

Nằm hơ than sau sinh giúp phụ nữ nhanh khỏe hơn là quan niệm được nhiều người tin tưởng. (Ảnh minh họa)

Đặc biệt, trong những ngày nhiệt độ xuống thấp như hiện nay thì càng nhiều gia đình cho rằng việc sản phụ phải nằm hơ than là điều tất yếu. 

Quan điểm của các bác sĩ thế nào?

Trên thực tế, tất cả các bác sĩ đều cho rằng nằm than sau khi sinh mang lại nhiều tác hại hơn là lợi ích. 

Theo bác sĩ Anh Tiên (Khoa Sơ sinh, BV Nhi Đồng 1, TP HCM), đây là một trong những thói quen sai lầm nghiêm trọng, việc nằm than sau khi sinh lợi ít mà hại thì nhiều. Cũng theo bác sĩ  Anh Tiên, Bệnh viện Nhi Đồng 1 đã từng tiếp nhận bé L.H.S quê ở Bạc Liêu nhập viện vì nhiễm trùng da nặng dẫn đến nhiễm trùng huyết. Khi thăm khám, các bác sĩ Khoa Sơ sinh ghi nhận bé có nằm than từ sau sinh.

Sở dĩ trẻ phải nhập viện cấp cứu sau khi nằm than là do đường hô hấp của cả mẹ và bé rất nhạy cảm, trong khi khói than có chứa rất nhiều khí CO2, đây là khí độc không tốt cho mẹ, đặc biệt là trẻ nhỏ có thể khiến cho bé ngạt thở hoặc có thể gây tử vong, nhẹ nhất cũng gây những ảnh hưởng xấu đến đường hô hấp, gây viêm phổi cho cả mẹ và bé. Đặc biệt, đối với những bé sinh mổ, nằm than sẽ khiến chất đàm nhớt bên trong vốn chưa được tống ra trong quá trình chuyển dạ bị khô cứng lại, bé sẽ dễ bị bệnh đường hô hấp tái đi tái lại nhiều lần.

Tại sao phải nằm than sau sinh

Nằm than sau sinh ảnh hưởng không tốt đến cả mẹ và bé. (Ảnh minh họa)

Da của em bé còn rất non nớt, than nóng sẽ làm bé dễ bị bỏng. Ngoài ra, tro than bám vào người bé cộng với mồ hôi do môi trường quá nóng trong phòng nằm than làm cho bé bị rôm sảy, nặng thì nhiễm trùng da, nếu không phát hiện và điều trị sớm có thể dẫn đến nhiễm trùng máu.

Nhiệt độ của bếp than không phải lúc nào cũng giống nhau. Có lúc nóng hừng hực, có lúc tắt ngấm. Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột làm cơ thể yếu và mệt mỏi hơn. Thực tế, hàng năm vẫn có những trường hợp trẻ sơ sinh bị bỏng do nằm than. Lửa than bén lên giường, nệm gây cháy và làm bỏng bé. 

Các biện pháp sưởi ấm an toàn khác 

Mục đích chính của việc nằm hơ than sau sinh chính là giữ ấm cho mẹ và bé. Vậy thì mẹ hoàn toàn có thể áp dụng những biện pháp sưởi ấm khác an toàn hơn dưới đây. 

- Giữ ấm cơ thể bằng cách mặc áo ấm, khăn choàng cổ, đi tất, mang bao tay.

- Phụ nữ trong tháng không được đụng nước lạnh nhưng vẫn phải tắm, vệ sinh thân thể bằng nước ấm.

Tại sao phải nằm than sau sinh

Mẹ có thể lựa chọn những biện pháp sưởi ấm sau sinh khác an toàn hơn. (Ảnh minh họa)

- Thoa rượu gừng, rượu nghệ, dầu để giữ ấm cơ thể và kích thích các huyệt dưới da hoạt động. Thoa rượu gừng, rượu nghệ có tác dụng giữ ấm, làm đẹp da và giảm mỡ bụng hiệu quả.

- Sử dụng các thiết bị sưởi.

- Vận động nhẹ nhàng sau khi sinh vài tuần.

Chuyên mục Bà bầu – nơi cung cấp những thông tin, kiến thức hữu ích về thụ thai, mang bầu, những kinh nghiệm sinh nở cho phụ nữ trước, trong và sau khi có thai.

Mời độc giả có những thắc mắc, chia sẻ, tâm sự liên quan đến vấn đề này gửi thư về địa chỉ để được chia sẻ, tư vấn từ chuyên gia.  

Xem thêm chủ đề Chăm sóc cơ thể sau sinh

Theo Minh An (T/h) (Khám Phá)