Trong thực tế, doanh nghiệp thường có nhiều lô hàng khuyến mãi, lỗi, hỏng hay cận date nên thực hiện giảm giá cho khách hàng. Lúc này, kế toán sẽ hạch toán giảm giá hàng bán.
Bản chất của thuật ngữ này là gì và có các quy định nào cần lưu tâm, mời bạn cùng tìm hiểu.
Giảm giá hàng bán là gì
Theo thông tư 200/2014/TT-BTC, giảm giá hàng bán là việc hạ giá bán hoặc tổng giá trị đơn hàng cho người mua do sản phẩm hoặc dịch vụ kém quy cách.
Các trường hợp giảm giá hàng bán bao gồm:
- Hàng hóa/dịch vụ kém chất lượng
- Hàng hóa sai quy cách với thỏa thuận ban đầu
- Hàng hóa/dịch vụ đã lạc hậu so với thị trường…
Ví dụ: Bên A bán 1 lô hàng cho bên B, đã xuất hóa đơn và giao hàng cho bên B. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng, bên B phát hiện lô sản phẩm có chất lượng kém hơn mong muốn. Qua thỏa thuận, bên A đồng ý giảm số tiền hàng cho bên B để bên B chấp nhận lô hàng của mình. Đây là khoản giảm giá hàng bán.
Cần phân biệt giảm giá hàng bán và chiết khấu thương mại. Mặc dù đây đều là hai khoản giảm trừ doanh thu. Tuy nhiên, chiết khấu thương mại lại là khoản giảm giá để kích thích khách hàng mua nhiều hơn chứ không phải do sản phẩm gặp vấn đề.
Hạch toán giảm giá hàng bán theo thông tư 200 & 133
Nếu việc giảm giá được thực hiện trước khi xuất hóa đơn, kế toán ghi giá trị trên hóa đơn là giá đã giảm và hạch toán phần giá trị còn lại này vào doanh thu thuần như bình thường.
Còn nếu việc giảm giá hàng bán được thực hiện sau khi đã xuất hóa đơn, kế toán bên bán phải lập 1 hóa đơn điều chỉnh giảm để ghi nhận khoản giảm giá hàng bán này.
Lúc này, khoản giảm giá hàng bán được hạch toán vào tài khoản 5213 [nếu áp dụng thông tư 200] hoặc bên nợ TK 511 [nếu theo thông tư 133]
Cách hạch toán như sau:
Tại bên bán
Nợ TK 5213 [nếu áp dụng TT 200] / Nợ TK 511 [nếu áp dụng TT 133] – Khoản giảm giá
Nợ TK 333 – Số thuế GTGT được giảm tương ứng.
Có TK 111, 112, 131… – Khoản phải trả lại cho người mua hoặc trừ trực tiếp vào công nợ phải thu.
Ngoài ra, nếu áp dụng theo TT 200, cuối kỳ kế toán cần thực hiện bút toán kết chuyển để xác định doanh thu thuần: Nợ TK 511 / Có TK 521.
Tại bên mua
Dựa trên tình hình của hàng hóa mua về lúc đó mà kế toán bên mua sẽ hạch toán khoản giảm giá nhận được cho phù hợp.
Lưu ý: Trong trường hợp hàng hóa được giảm giá có một số đã xuất bán hay sử dụng, một số còn lưu kho… kế toán phải phân bổ tổng khoản giảm giá nhận được theo tỷ trọng các loại này để ghi nhận cho đúng.
Cụ thể:
Nợ TK 111, 112, 331… – Khoản giảm giá hàng bán nhận được bằng tiền hoặc trừ vào công nợ hai bên
Có TK 152, 153, 154, 156… [giá trị khoản giảm giá của lượng hàng tồn kho chưa sử dụng]
Có TK 632 [giá trị khoản giảm giá của lượng hàng đã bán]
Có TK 641, 642… [giá trị khoản giảm giá liên quan đến dịch vụ đã sử dụng]
Có TK 131 – Thuế GTGT được khấu trừ [nếu có]
Quy định về giảm giá hàng bán
- Khi phát sinh giảm giá hàng bán do hàng hóa lỗi, hỏng, hai bên đều phải lập biên bản thỏa thuận việc điều chỉnh giá bán so với giá thực tế trên hợp đồng. Nếu không, doanh nghiệp dễ bị nghi ngờ gian lận thuế và bị ấn định thuế
- Trên hóa đơn điều chỉn h phải ghi rõ: Điều chỉnh theo thỏa thuận tại số biên bản nào.
- Hóa đơn điều chỉnh ghi nhận khoản giảm giá phải ghi số dương [không ghi số âm], ghi rõ số hóa đơn gốc và số hiệu biên bản thỏa thuận.
- Bên bán và bên mua đều phải kê khai hóa đơn giảm giá hàng bán vào kỳ phát sinh hóa đơn này.
Tổng quan về hóa đơn điều chỉnh giảm giá, chiết khấu? Hướng dẫn viết hóa đơn điều chỉnh giảm giá hàng bán? Hướng dẫn kê khai, hạch toán đối với hóa đơn điều chỉnh giá bán hàng hóa?
Một trong số những thủ tục mà các doanh nghiệp cần thực hiện khi đang chạy chương trình khuyến mại hoặc trường hợp khác là do hàng hóa bị lỗi, kém chất lượng đó chính là xuất hóa đơn điều chỉnh giảm giá hàng bán, chiết khấu thương mại. Đây là một trong những vấn đề đã được các nhà làm luật quan tâm và đưa nó vào quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành. Vậy để hiểu rõ được các nội dung liên quan đến vấn đề viết hóa đơn giảm giá hàng bán, chiết khấu thương mại và các quy định liên quan đến hóa đơn giảm giá hàng bán, chiết khấu thương mại hãy cũng chúng tôi tìm hiểu nội dung này trong bài viết dưới đây:
Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài trực tuyến 24/7: 1900.6568
Cơ sở pháp lý:
– Thông tư 200/2014/TT-BTC hướng dẫn Chế độ kế toán Doanh nghiệp do Bộ Tài chính ban hành;
– Thông tư 133/2016/TT-BTC hướng dẫn Chế độ kế toán doanh nghiệp nhỏ và vừa do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành;
– Thông tư số 39/2014/TT-BTC ngày 31/3/2014 của Bộ Tài chính.
Mục lục bài viết
- 1 1. Tổng quan về hóa đơn điều chỉnh giảm giá, chiết khấu:
- 2 2. Hướng dẫn viết hóa đơn điều chỉnh giảm giá hàng bán:
- 3 3. Hướng dẫn kê khai, hạch toán đối với hóa đơn điều chỉnh giá bán hàng hóa:
Khi mà doanh nghiệp thực hiện giảm giá bán niêm yết cho khách hàng theo khối lượng, số lượng đã thỏa thuận thì khoản giảm giá này đucợ biết đến là khoản chiết khấu thương mại. Đối với việc giảm giá bán niêm yết cho khách hàng theo khối lượng, số lượng đã thỏa thuận này đã được các bên khi tham gia giao kết, thỏa thuân đã trực tiếp thể hiện trên hợp đồng kinh tế hoặc các cam kết mua bán hàng hóa. Khoản chiết khấu thương mại này sẽ được trừ vào giá trước thuế giá trị gia tăng.
Đối với việc áp dụng hình thức chiết khấu thương mại với các hàng hóa, dịch vụ dành cho khách hàng thì trên hóa đơn giá trị gia tăng ghi giá đã chiết khấu thương mại dành cho khách hàng, thuế giá trị gia tăng, tổng giá thanh toán đã có thuế giá trị gia tăng.
Dựa trên các căn cứ vào số lượng, doanh số hàng hoá, dịch vụ mà việc các doanh nghiệp thực hiện việc chiết khấu thương mại một cách chính xác nhất. Qua đó mà số tiền chiết khấu của hàng hoá đã bán được tính điều chỉnh trên hoá đơn bán hàng hoá, dịch vụ của lần mua cuối cùng hoặc kỳ tiếp sau. Ngoài ra, pháp luật còn có quy định về việc hoá đơn điều chỉnh kèm bảng kê các số hoá đơn cần điều chỉnh, số tiền, tiền thuế điều chỉnh được lập ra trong trường hợp số tiền chiết khấu được lập khi kết thúc chương trình [kỳ] chiết khấu hàng bán. Chiết khấu thương mại có nhiều hình thức thực hiện cụ thể như sau:
– Theo từng lần mua hàng [việc các doanh nghiệp thực hiện hoạt đông chiết khấu này được hiểu là việc doanh nghiệp sẽ trưc tiếp giảm giá hàng bán ngay trong lần mua hàng đầu tiên]
Xem thêm: Trình tự, thủ tục để được xuất hoá đơn giá trị gia tăng [Hoá đơn đỏ]
– Sau nhiều lần mua hàng [việc các doanh nghiệp thực hiện hoạt đông chiết khấu này được hiểu là việc doanh nghiệp sẽ trưc tiếp giảm giá hàng bán sau nhiều lần mua hàng mới đạt khối lượng hưởng chiết khấu].
– Sau chương trình khuyến mại [việc các doanh nghiệp thực hiện hoạt đông chiết khấu này được hiểu là việc doanh nghiệp sẽ trưc tiếp giảm giá hàng bán sau khi đã xuất hóa đơn bán hàng rồi mới tính toán chiết khấu được hưởng trong kỳ].
Mỗi hình thức chiết khấu đều có những quy định riêng và thực hiện xuất hóa đơn, kê khai thuế khác nhau.
Ngoài ra, còn một trường hợp giảm giá hàng bán khá phổ biến và được hiểu là việc doanh nghiệp đó đưa ra khoản giảm trừ cho người mua do sản phẩm, hàng hóa không đúng quy cách, chất lượng trong hợp đồng kinh tế hoặc cam kết.
Trong các trường hợp này, kế toán cần phải lập hóa đơn điều chỉnh. Khi viết hóa đơn điều chỉnh, kế toán cần lưu ý:
– Hóa đơn bị sai chỉ tiêu nào thì thực hiện điều chỉnh chỉ tiêu đó.
– Chỉ ghi giá trị chênh lệch cần điều chỉnh lên hóa đơn điều chỉnh.
– Hóa đơn điều chỉnh không được ghi số âm.
Xem thêm: Mẫu biên bản điều chỉnh hoá đơn, chỉnh sửa lại hoá đơn mới nhất
– Khi lập hóa đơn điều chỉnh, người bán và người mua phải lập biên bản có thỏa thuận bằng văn bản thể hiện chi tiết sai sót hoặc lý do điều chỉnh hóa đơn.
2. Hướng dẫn viết hóa đơn điều chỉnh giảm giá hàng bán:
Trên cơ sở quy định tại Khoản 2.5, Phụ lục 4, Thông tư số 39/2014/TT-BTC ngày 31/3/2014 của Bộ Tài, quy định:
“2.5. Hàng hoá, dịch vụ áp dụng hình thức chiết khấu thương mại dành cho khách hàng thì trên hóa đơn giá trị gia tăng ghi giá bán đã chiết khấu thương mại dành cho khách hàng, thuế giá trị gia tăng, tổng giá thanh toán đã có thuế giá trị gia tăng.
Nếu việc chiết khấu thương mại căn cứ vào số lượng, doanh số hàng hoá, dịch vụ thì số tiền chiết khấu của hàng hoá đã bán được tính điều chỉnh trên hoá đơn bán hàng hoá, dịch vụ của lần mua cuối cùng hoặc kỳ tiếp sau. Trường hợp số tiền chiết khấu được lập khi kết thúc chương trình [kỳ] chiết khấu hàng bán thì được lập hoá đơn điều chỉnh kèm bảng kê các số hoá đơn cần điều chỉnh, số tiền, tiền thuế điều chỉnh. Căn cứ vào hoá đơn điều chỉnh, bên bán và bên mua kê khai điều chỉnh doanh số mua, bán, thuế đầu ra, đầu vào.”
Như vây, có thể dựa trên quy định tại khoản 2.5 Phụ lục 4 Thông tư số 39/2014/TT-BTC ngày 31/3/2014 của Bộ Tài chính quy định về có 3 trường hợp chiết khấu thương mại được quy định như sau:.
Trường hợp 1: Chiết khấu theo từng lần mua
Theo như quy định của pháp luật hiện hành, đối với trường hợp này thì những hàng hóa, dịch vụ được doanh nghiệp áp dụng hình thức chiết khấu thương mại, giảm giá cho khách hàng thì trên hóa đơn giá trị gia tăng doanh nghiệp phải có để một phần ghi giá bán đã chiết khấu thương mại dành cho khách hàng, thuế giá trị gia tăng, tổng giá thanh toán đã có thuế giá trị gia tăng theo như quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành.
Ví dụ: Công ty ABC đang chạy chương trình khuyến mại “Mua 1 bộ điều hòa Midea trị giá 15tr/bộ, chiết khấu thương mại 10%”.
Xem thêm: Cách viết hóa đơn giá trị gia tăng trong công trình xây dựng
Khi đó, giá bán chưa thuế = 15.000.000 – 1.500.000 = 13.500.000
Cách viết hoá đơn chiết khấu thương mại như sau:
| STT | Tên hàng hóa, dịch vụ | Đơn vị tính | Số lượng | Đơn giá | Thành tiền |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6=4×5 |
| 01 | Điều hòa Midea | bộ | 10 | 13.500.000 | 13.500.000 |
| Cộng tiền hàng: 13.500.000 |
| Thuế suất giá trị gia tăng: .10 %, Tiền thuế giá trị gia tăng: 1.350.000 |
| Tổng cộng tiền thanh toán 14.850.000 |
Chú ý: Trên hóa đơn không được phép ghi [-] âm.
Trường hợp 2: Hóa đơn chiết khấu thương mại theo số lượng, doanh số
Đối với trường hợp các doanh nghiệp lựa chọn việc áp dụng chiết khấu thương mại theo số lượng, doanh số bán hàng mà doanh nghiệp đó đạt được thì số tiền chiết khấu được điều chỉnh trên hóa đơn bán hàng hóa, dịch vụ của lần mua cuối cùng hoặc của kỳ tiếp theo:
– Một là, nếu tiền chiết khấu, giảm giá được doanh nghiệp đưa ra nhỏ hơn số tiền trên hóa đơn lần cuối cùng thì trừ tiền trực tiếp trên hóa đơn cuối cùng.
– Hai là, nếu số tiền chiết khấu, giảm giá được doanh nghiệp đưa ra lớn hơn số tiền trên hóa đơn lần cuối cùng thì kế toán phải lập hóa đơn điều chỉnh giảm kèm theo bảng kê của hóa đơn trước đó.
Trường hợp 3: Lập hóa đơn sau khi kết thúc chương trình khuyến mại
Xem thêm: Các từ được viết tắt trên hóa đơn? Quy định về viết tắt trên hóa đơn?
Đối với trường hợp các doanh nghiệp lựa chọn việc lập hóa đơn điều chỉnh sau khi kết thúc chương trình khuyến mại thì theo như quy định của pháp luật phần hóa đơn điều chỉnh kèm bảng kê các số hóa đơn điều chỉnh, số tiền, tiền thuế điều chỉnh.
Tuy nhiên khi thực hiện việc điều chỉnh này thì doanh nghiệp cũng cần phải lưu ý đến một số vấn đề sau nếu chiết khấu thương mại cho cá nhân:
– Một là, việc chiết khấu thương mại giảm trực tiếp trên hóa đơn được thực hiện dựa theo quy định tại Công văn 4447/TCT-TNCN hướng dẫn Công ty EH, khoản chiết khấu thương mại cho cá nhân không thuộc diện điều chỉnh của Luật thuế thu nhập cá nhân nên không phải khấu trừ thuế thu nhập cá nhân .
– Hai là, việc chiết khấu thương mại bằng tiền được thực hiện dựa theo quy định tại Công văn 1615/TCT-CS, nếu khách hàng là cá nhân được chiết khấu thương mại bằng tiền thì khoản tiền này thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân.
3. Hướng dẫn kê khai, hạch toán đối với hóa đơn điều chỉnh giá bán hàng hóa:
Theo như quy định của pháp luật hiện hành thì đối với mỗi trường hợp tương ứng khác nhau sẽ được quy định về cách kê khai thuế sẽ khác nhau tương ứng theo từng trường hợp cụ thể:
– Thứ nhất, đối với trường hợp cơ sở kinh doanh áp dụng hình thức chiết khấu thương mại cho khách hàng và trường hợp chiết khấu thương mại căn cứ theo doanh số thì doanh nghiệp sẽ cần phải thực hiện việc kê khai của mình như đối với các hóa đơn giá trị gia tăng thông thường mà pháp luật đã quy định.
– Thứ hai, đối với trường hợp chiết khấu theo số lượng, doanh số nhưng nhưng doanh nghiệp lại quy định về số tiền chiết khấu được lập khi kết thúc chương trình thì doanh nghiệp sẽ cần phải thực hiện việc kê khai của mình căn cứ vào hóa đơn điều chỉnh giảm để kê khai vào kỳ hiện tại mà pháp luật đã quy định, như sau:
+ Công ty bán ra: Kê khai âm vào chỉ tiêu 29 – 33 [theo thuế suất tương ứng của mặt hàng] hoặc trừ đi số tiền tương ứng của hóa đơn điều chỉnh giảm.
Xem thêm: Cách xử lý hàng bán bị trả lại và cách viết hóa đơn trả lại hàng
+ Công ty mua vào: Kê khai âm vào chỉ tiêu 23 – 25 hoặc trừ đi số tiền tương ứng của hóa đơn điều chỉnh Thứ hai, đối với trường hợp .
Thứ ba, đối với trường hợp hạch toán chiết khấu thương mại – giảm giá hàng bán:
+ Nếu căn cứ theo Thông tư 200/2014/TT-BTC hướng dẫn Chế độ kế toán Doanh nghiệp do Bộ Tài chính ban hành thì kế toán hạch toán khoản chiết khấu thương mại vào TK 521.
+ Nếu doanh nghiệp căn cứ theo Thông tư 133/2016/TT-BTC hướng dẫn Chế độ kế toán doanh nghiệp nhỏ và vừa do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành thì hạch toán Khoản chiết khấu thương mại vào TK 511.