Vì sao nền dân chủ phải gắn liền với pháp luật, kỉ luật, kỉ cương
Câu 1 trang 90 SGK GDCD lớp 11Đề bài Show
Những biểu hiện về mặt bản chất của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa là gì? Lời giải chi tiết Những biểu hiện về mặt bản chất của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa là: - Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa mang bản chất giai cấp công nhân. + Bản chất giai cấp công nhân của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa thể hiện ở sự lãnh đạo của giai cấp công nhân thông qua chính đảng của mình là Đảng Cộng sản nhằm thực hiện quyền lực và lợi ích của giai cấp công nhân, của toàn thể nhân dân lao động. + Chỉ có sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, giai cấp công nhân và nhân dân lao động mới có thể tiến hành cuộc đấu tranh có hiệu quả chống lại mọi biểu hiện của chủ nghĩa quan liêu, vô chính phủ, vi phạm quyền tự do dân chủ của nhân dân. - Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa có cơ sở kinh tế là chế độ công hữu về tư liệu sản xuất. + Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa được xây dựng trên nền tảng của chế độ công hữu về những tư liệu sản xuất chủ yếu. Trên cơ sở kinh tế đó, giai cấp công nhân và nhân dân lao động trở thành người làm chủ nền sản xuất và chi phối mọi hoạt động của đời sống xã hội. + Trong các lĩnh vực của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa thì thực hiện dân chủ trong lĩnh vực kinh tế có ý nghĩa cơ bản vì chủ khi nào người lao động thực sự làm chủ về kinh tế thì họ mới có dân chủ thực sự và trở thành lực lượng quyết định quá trình phát triển của xã hội. - Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa lấy hệ tư tưởng Mác – Lê-nin làm nền tảng tinh thần của xã hội. - Dân chủ xã hội chủ nghĩa là nền dân chủ của nhân dân lao động. + Dân chủ xã hội chủ nghĩa là nền dân chủ rộng rãi nhất và triệt để nhất trong lịch sử vì trong chế độ xã hội chủ nghĩa chẳng những mọi người dân đều được hưởng quyền dân chủ, mà nhà nước còn chăm lo nâng cao trình độ dân trí, tạo điều kiện thực tế cho mọi người có khả năng thực hiện quyền dân chủ của mình. + Nhà nước xã hội chủ nghĩa – cơ quan quyền lực của nhân dân – do nhân dân lập ra, hoạt động của nó vì lợi ích của toàn thể nhân dân lao động. Nhà nước xã hội chủ nghĩa ngay từ buổi đầu hình thành đã xác định quyền lực thuộc về nhân dân, đó là một trong những nguyên tắc cơ bản xây dựng nhà nước xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do dân và vì dân. - Dân chủ xã hội chủ nghĩa gắn liền với pháp luật, kỉ luật, kỉ cương. Dân chủ xã hội chủ nghĩa không thể thực hiện được nếu những hành vi gây tác hại đến quyền dân chủ của nhân dân không được xử lí kịp thời, đúng đắn. Vì vậy, để có dân chủ và dân chủ được thực hiện thì các quyền dân chủ của nhân dân phải được thể chế hóa thành Hiến pháp, pháp luật và được thực hiện bằng những thiết chế tương ứng của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Loigiaihay.com
Phát huy dân chủ gắn với tăng cường kỷ luật, kỷ cương ở nước ta trong giai đoạn hiện nay – một góc nhìn từ vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh1. Đặt vấn đề TS. Nguyễn Văn Cương* [1]Trong nguyên nghĩa tiếng Hy Lạp cổ đại, từ “dân chủ” (demokratia) được cấu thành bởi 2 thành tố “demos” (“nhân dân”) và “kratos” (“trị vì”), do đó, “dân chủ” có nghĩa là “sự trị vì bởi nhân dân” [Xem: Jørgen Møller and Svend-Erik Skaaning,Democracy and Democratization in Comparative Perspective Conceptions: Conjunctures, Causes, and Consequences(London: Routledge, 2013) at 2]. [2]Xem GS.TS. Hoàng Chí Bảo, “Nhận thức lý luận về dân chủ qua văn kiện Đại hội XI của Đảng” trong tác phẩm của Hội đồng Lý luận trung ươngKiên định mục tiêu và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta(Hà Nội: NXB Chính trị quốc gia Sự thật, 2013) tr. 314-332; GS.TS. Phạm Ngọc Quang, “Dân chủ là bản chất của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam” cũng trong tác phẩm trên tại trang 333-346. Xem thêm: Takashi Inoguchi, Edward Newman, and John Keane (eds),The Changing Nature of Democracy(Tokyo: United Nations University Press, 1998) at 1; Jørgen Møller and Svend-Erik Skaaning,Democracy and Democratization in Comparative Perspective Conceptions: Conjunctures, Causes, and Consequences(London: Routledge, 2013) at 2. [3]Hồ Chí Minh: Toàn tập, NXB Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2000, t.5, tr. 698. [4]Hồ Chí Minh: Toàn tập, NXB Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2000, t.4, tr. 56-58. [5]Hồ Chí Minh: Toàn tập, NXB Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2000, t.8, tr. 375. [6]Renske Doorenspleet,Rethinking the Value of Democracy: A Comparative Perspective(Switzerland: Palgrave Macmillan, 2019) at 1. [7]“Kỷ luật” theo nghĩa thông thường là “tổng thể những điều quy định có tính bắt buộc đối với hoạt động của các thành viên trong một tổ chức, để bảo đảm tính chặt chẽ của tổ chức” hoặc “hình thức phạt đối với người vi phạm kỷ luật” [Xem: Hoàng Phê (chủ biên),Từ điển tiếng Việt(Hà Nội: NXB Đà Nẵng và Trung tâm từ điển học, 2004) tr. 519]. “Kỷ cương” theo nghĩa thông thường là “những phép tắc làm nên trật tự của một xã hội (nói tổng quát)” [Xem: Hoàng Phê (chủ biên),Từ điển tiếng Việt(Hà Nội: NXB Đà Nẵng và Trung tâm từ điển học, 2004) tr. 519]. [8]Hồ Chí Minh: Toàn tập, NXB Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2000, t.4, tr. 163 (Báo Cứu quốc, số 155 ngày 05/02/1946). [9]Các bản Hiến pháp về sau này như Hiến pháp năm 1980 (Điều 78), Hiến pháp năm 1992 (Điều 79), Hiến pháp năm 2013 (Điều 46) đều có quy định về nội dung này. [10]Đảng Cộng sản Việt Nam,Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI(Hà Nội: NXB Chính trị quốc gia Sự thật, 2011) tr. 84-85. [11]Đảng Cộng sản Việt Nam,Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI(Hà Nội: NXB Chính trị quốc gia Sự thật, 2011) tr. 65. [12]Khoản 2 Điều 2 Hiến pháp năm 2013. [13]Trước đó, Việt Nam đã ban hành các đạo luật về bầu cử như: Luật Bầu cử Đại biểu Quốc hội năm 1959, 1980, 1992, 1997, 2001; Luật Bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân năm 1983, 1989, 1994, 2003… [14]Trước đó, Việt Nam đã ban hành các đạo luật về xây dựng văn bản quy phạm pháp luật trong đó có quy định quyền tham gia của nhân dân trong hoạt động xây dựng pháp luật như Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 1996 (sửa đổi, bổ sung năm 2002), 2008 và Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân năm 2004. [15]Trước đó, Việt Nam đã ban hành các đạo luật về khiếu nại, tố cáo như: Luật Khiếu nại, tố cáo năm 1998 (sửa đổi, bổ sung năm 2004 và 2005). [16]Trước đó, Việt Nam đã ban hành Luật Công ty và Luật Doanh nghiệp tư nhân năm 1990 (sửa đổi, bổ sung năm 1994), Luật Doanh nghiệp năm 1999, Luật Doanh nghiệp năm 2005. [17]Trước đó, Việt Nam đã ban hành Luật Bảo hiểm xã hội năm 2006. [18]Trước đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 29/1998/NĐ-CP ngày 11/5/1998 về việc ban hành Quy chế thực hiện dân chủ ở xã (sau đó được thay thế bởi Nghị định số 79/2003/NĐ-CP ngày 07/7/2003). [19]Trước đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 71/1998/NĐ-CP ngày 08/9/1998 ban hành Quy chế thực hiện dân chủ trong hoạt động của cơ quan. [20]Hoa Nguyễn, “Để nâng tầm đối ngoại đa phương Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế” [21]07 quốc gia công nghiệp phát triển: Hoa Kỳ, Anh, Đức, Pháp, Nhật, Ý và Canada. [22]Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế là diễn đàn hợp tác của 34 quốc gia có nền kinh tế thị trường phát triển nhất thế giới, bao gồm các nước G7 còn có các quốc gia khác như Úc, Niu Di Lân, Hàn Quốc... [23]Cục quản lý đăng ký kinh doanh [24]Số luật, pháp lệnh ban hành từ năm 1945 tới năm 1986 là 63. [25]Bộ Tư pháp, Báo cáo số 322/BC-BTP ngày 15/11/2017 về Công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật năm 2017. [26]Đảng Cộng sản Việt Nam,Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI(Hà Nội: NXB Chính trị quốc gia Sự thật, 2011) tr. 65. [27]Hiền Hòa, “Năm 2020, công tác phòng, chống tham nhũng cần quyết liệt hơn, hiệu quả hơn” [28]Hiền Hòa, “Năm 2020, công tác phòng, chống tham nhũng cần quyết liệt hơn, hiệu quả hơn”, tlđd. [29]Tấn Việt, “Việt Nam là điểm đến an toàn cho các nước” [30]Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII (Hà Nội: NXB Chính trị quốc gia Sự thật, 2016) tr. 169. [31]Lời đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đã phát biểu trong Lễ Kỷ niệm 130 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (Báo Chính phủ Điện tử, “Nguyện kế tục trung thành và xuất sắc sự nghiệp vĩ đại của Bác Hồ” *Viện trưởng Viện Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp. |