Xương khẩu cái là gì

KHỐI U HIẾM GẶP NẰM SUỐT 3 NĂM Ở VÒM MIỆNG CỦA CÔ GIÁO KHIẾN GIỌNG NÓI BỊ BIẾN ĐỔI

Các bác sĩ Khoa Ngoại Đầu Cổ - Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội vừa phẫu thuật thành công cho cô giáo có khối u trong miệng khá hiếm gặp. Bệnh nhân được chẩn đoán trước mổ là u hỗn hợp tuyến nước bọt phụ chưa loại trừ ung thư. Khối u sinh mạch máu nhiều, nhẵn, to như quả táo, kích thước 3x3.5cm, ngay sát chân răng số tám bên phải, không di động. Kết quả chụp CT cho thấy khối u đã ăn mòn xương khẩu cái cứng, lan một phần vào sàn mũi.

Xương khẩu cái là gì

Ảnh 1: Khối u kích thước 3.5x3 cm trên vòm miệng

Ca phẫu thuật diễn ra khá phức tạp do phải tạo hình trong khoang miệng hẹp sâu có cả ống thở, khối u xâm lấn vào sàn mũi, động mạch khẩu cái lớn gây chảy máu nhiều, khó cầm máu dù đã sử dụng dao laser. Nếu sử dụng dao thường có thể gây chảy máu ồ ạt, hu phẫu sau mổ cũng gặp nhiều khó khăn do khoang miệng có nhiều vi khuẩn nếu không vệ sinh tốt dễ gây ra nhiễm trùng, nước bọt làm tiêu chỉ khâu, dẫn tới khả năng bục vết mổ. Đặc biệt, sau khi khối u được lấy ra toàn bộ đã để lại một khuyết hổng lớn chiếm 2/3 vòm miệng. Tổ chức khối u chắc, niêm mạc vùng khẩu cái không chun giãn, nền khối u dễ rách không thể kéo ra để lấp vùng khuyết hổng. Các bác sĩ phải tạo hình bằng cách cắt toàn bộ lưỡi gà phần khẩu cái mềm tạo vạt che nhằm cầm máu và khuyết hổng không bị thông thương miệng mũi.

Sau ca phẫu thuật, bệnh nhân hồi phục tốt. Do tạo hình che phủ khuyết hổng nên các chức năng nói được đảm bảo(không bị giọng mũi hở), ăn không bị sặc, không biến dạng hàm mặt ảnh hưởng thẩm mỹ.

Xương khẩu cái là gì

Ảnh 2: Ca phẫu thuật được thực hiện bằng phương pháp laser

Bệnh nhân Đ.T.N là một cô giáo 44 tuổi đến từ Bắc Từ Liêm, Hà Nội. Chị phát hiện có khối u trong miệng đã 3 năm nhưng chủ quan không đi khám. Cho đến khi khối u phát triển chiếm đến gần 2/3 vòm miệng gây nuốt vướng, buồn nôn, ảnh hưởng đến giọng nói thì bệnh nhân mới đến khám tại Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội và được chẩn chẩn đoán u tuyến nước bọt phụ có khả năng ung thư hóa cần phẫu thuật sớm.

TS.BS. Đàm Trọng Nghĩa - Trưởng khoa Ngoại Đầu Cổ - Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội cho biết: u tuyến nước bọt chủ yếu gặp là tuyến mang tai chiếm từ 80-90% và tuyến dưới hàm hầu hết là u tuyến lành tính. Điều trị u tuyến nước bọt chủ yếu bằng phẫu thuật. Tuyến nước bọt phụ như tuyến dưới lưỡi, vùng khoang miệng ít gặp (chỉ chiếm khoảng 10%). Tuy nhiên, u tuyến nước bọt phụ có tỉ lệ ung thư hóa khá cao (chiếm từ 70 đến 80%). Như trường hợp chị N, kết quả giải phẫu khối u sau mổ xác định là ung thư.

TS. Nghĩa khuyến cáo, nếu người bệnh phát hiện có u tuyến nước bọt phụ kích thước hơn 5 mm nên được phẫu thuật và điều trị sớm, tránh các nguy cơ ung thư hóa gây xâm lấn phá hủy xương, khối u càng to, việc phẫu thuật càng khó khăn. Nếu không được chẩn đoán điều trị kịp thời, khối u ở vùng vòm miệng xâm lấn thường gây chảy máu ồ ạt, xâm lấn mũi miệng rộng, bệnh nhân bị ảnh hưởng đến giọng nói, ăn uống. Điều trị sớm bệnh nhân sẽ có khả năng khỏi bệnh cao, không bị ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hoặc tính mạng. Vì vậy, nếu người dân phát hiện khối u bất thường vùng đầu cổ nhất là khoang miệng hãy đi khám chuyên khoa ung bướu sớm để được chẩn đoán và điều trị tốt nhất.

TS.BS. Đàm Trọng Nghĩa - Trưởng khoa Ngoại Đầu Cổ

LỒI XƯƠNG HÀM (TORUS)

Thứ Hai, 31st Tháng Năm , 2021 14:06Thứ Hai, 31st Tháng Năm , 2021 14:07 administrator 0 Comments

LỒI XƯƠNG HÀM (TORUS)

BS Đinh Ngọc Thảo Khoa RHM

Torus khẩu cái và torus hàm dưới đã là một vấn đề được nhiều nhà khoa học quan tâm lưu ý từ thế kỷ 19. Tuy lồi xương này không được xem như là một biến đổi bệnh lý nhưng vẫn đặt ra vấn đề khi nó phát triển quá lớn làm ảnh hưởng đến các chức năng nhai, nuốt nói và làm cản trở điều trị phục hình.

  1. Định nghĩa

Lồi xương hàm (Torus) là lồi xương đặc không phải khối u, hình tròn, nhẵn, lành tính, phát triển chậm , có thể có ở cả hai hàm. Vị trí thường gặp ở hàm trên là đường giữa của vòm miệng. Vị trí thường gặp ở hàm dưới là phía lưỡi của xương hàm dưới vùng ranh nanh va răng cối nhỏ. Thường Torus phát triển từ nhỏ nhưng chỉ khi lớn hơn bệnh nhân mới phát hiện ra, gây cảm giác lo sợ, và kích thước ngưng lại sau khi đã phát triển.

Xương khẩu cái là gì
Torus hàm trên (ở vòm khẩu)
Xương khẩu cái là gì
Torus hàm dưới vùng răng nanh và răng cối nhỏ

2. Dịch tễ

-Torus là biến dạng thường gặp của xương khẩu cái, thường xuất hiện và phát triển sau tuổi 30 (có thể sớm hơn) sau nhiều năm thì ngưng phát triển

-Ở Việt Nam 75% dân số có Torus hàm trên trong miệng. Tỷ lệ có Torus khẩu cái ở nữ là (73%) cao hơn so với nam ( 61,1%)

-Ở Việt Nam dân số có Torus hàm dưới có tỷ lệ thấp chiếm 3.6% dân số. Tỷ lệ này ở nam (4,8%) nhiều hơn nữ (3%).

Hơn nữa tỷ lệ nam vừa có Torus hàm trên vừa có Torus hàm dưới cao gấp đôi nữ

3. Nguyên nhân

Di truyền ( chiếm 70%): Chủng người, giới tính, gia đình.

-Môi trường ( chiếm 30%):

+ Chế độ ăn: Người Việt Nam cùng với các nhóm dân khác như Nhật Bản, Thái Lan đều thường xuyên dùng đồ biển trong các bữa ăn hằng ngày, mà các thực phẩm này rất giàu Vitamine D (chủ yếu trong gan cá) và acid béo y3-polinsatures (thường có trong mỡ cá). Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng sự hiện diện của Vitamine D làm tặng sự hiện diện của một loại protein cảm ứng tạo xương. Còn Acid béo y3-polinsatures là chất quan trọng có tác dụng kích thích quá trình tăng trưởng xương và phát triển của Protein TGF (Tumor Growth Factor), thành phần của protein này chứa đựng BMP (Bone Morphogenetic Protein), đây cũng là loại protein làm kích thích sự tạo xương. Vì vậy, tần suất xuất hiện torus khá cao

+ Quá tải lực: Sở dĩ Torus hàm dưới xuất hiện ở nam nhiều hơn ở nữ là do nam có cơ hàm khỏe hơn nữ. Lực nhai có xu hướng đẩy các chóp răng cối nhỏ hàm dưới hướng vào phía lưỡi, điều này làm kích thích sự tăng sinh lớp xương ở phía trong xương hàm dưới. Một số tác giả cho rằng, Torus hàm dưới xuất hiện là một dấu hiệu của tình trạng quá tải lực nhai trong quá khứ hoặc trong hiện tại, nhất là có liên quan với nghiến răng.

4. Đặc điểm lồi xương

4.1 Lồi xương hàm trên (vòm miệng)

Lồi xương hàm trên (vòm miệng) có đặc điểm sau:

-Vị trí ở đường giữa vòm miệng.

-Gặp ở bệnh nhân trên 40 tuổi

-Phát triển chậm

-Khối xương có nhiều múi, niêm mạc mỏng.

-Có thể cản trở hàm giả, nói, vệ sinh răng miệng.

-Có thể loét kéo dài (VD: khi hàm giả không phù hợp) và gây viêm xương

Xương khẩu cái là gì

4.2 Lồi xương hàm dưới

Lồi xương hàm dưới có đặc điểm:

-Ở hai bên mặt trong hàm dưới (vùng răng nanh và răng cối nhỏ).

-Phát triển chậm, nhiều thùy.

-Có thể cản trở hàm giả, nói, vệ sinh răng miệng.

-Khi loét khó liền

Xương khẩu cái là gì

Xương khẩu cái là gì

5. Điều trị

Không cần điều trị trừ khi quá to gây khó chịu hoặc khó lắp hàm giả.

Nếu cần điều trị thì phẩu thuật lấy bỏ toàn bộ u.

Xương khẩu cái là gì
Phẩu thuật cắt Torus hàm trên

Tài liệu tham khảo

Sách Bệnh Lý và Phẩu Thuật hàm mặt Trường Đại học Y Hà Nội Viện Đào tạo Răng Hàm Mặt (PGS. TS Lê Văn Sơn) Tập 1.

Related