Năm 2023, xảy ra hơn 1.800 vụ xâm hại trẻ em, tăng 41,88% so với cùng kỳ năm 2022. Đây là vấn đề được các đại biểu đề nghị cần có giải pháp khi thảo luận về Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật.
Theo đại biểu, đã xảy ra nhiều vụ việc người thân, người có trách nhiệm nuôi dưỡng xâm hại thân thể, tính mạng, xâm hại tình dục trẻ em gây bức xúc dư luận. Mặc dù Quốc hội đã ban hành nghị quyết riêng về phòng chống xâm hại trẻ em từ năm 2020. Về tư pháp người chưa thành niên, Việt Nam hiện nay đang có 7 bộ luật. Song nhìn chung, công tác bảo vệ người chưa thành niên thời gian qua vẫn còn nhiều bất cập.
Theo Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp, tội phạm xâm hại trẻ em tăng so với cùng kỳ năm 2022, đã xảy ra 1.853 vụ tăng 41,88% .
Tình trạng người chưa thành niên vi phạm pháp luật bị xâm hại vẫn diễn biến phức tạp và có xu hướng gia tăng cũng đặt ra nhiều giải pháp mang tính đồng bộ trong thời gian tới.
Sáng 11/1, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì phiên họp thường kì của Ủy ban Quốc gia về trẻ em. Nhận định công tác phối hợp liên ngành để bảo vệ trẻ em trong năm 2023 có nhiều chuyển biến tích cực, song các đại biểu vẫn lo ngại về tình trạng bạo lực trẻ em.
Trong năm qua, việc thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em được đẩy mạnh, thông qua các sự kiện tiêu biểu như Diễn đàn Trẻ em lần Quốc gia lần thứ 7 và Quốc hội trẻ em lần thứ nhất. Việc lấy ý kiến, lồng ghép các vấn đề về trẻ em trong quá trình xây dựng chính sách, pháp luật cũng được quan tâm hơn, đặc biệt là trong quá trình làm Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ và Luật Tiêu chuẩn, Quy chuẩn kĩ thuật.
Tuy nhiên, tình hình xâm hại trẻ em năm 2023 tăng so với năm trước đó. Việc xét xử các vụ án xâm hại trẻ em còn khó khăn do nhiều bị hại không tham gia phiên tòa; cơ sở vật chất, phòng xử án tại nhiều địa phương hầu hết không đáp ứng mong muốn trong xét xử án đặc thù này. Nguồn kinh phí dành cho công tác trẻ em rất thấp, nhiều địa phương chưa quan tâm bố trí.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đề nghị cần đặt công tác bảo vệ trẻ em lên hàng đầu để dành nguồn lực phù hợp. Đặc biệt, Phó Thủ tướng đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân quan tâm các khuyến nghị của Liên hợp Quốc trong xử án về trẻ em, đảm bảo các cam kết về quyền trẻ em mà Việt Nam đã tham gia.
Các trẻ em khác bị xâm hại đều phải gánh chịu những tổn hại về thể chất, tinh thần với những mức độ khác nhau. Việc giải quyết các vụ án xâm hại trẻ em, theo đánh giá của Đoàn giám sát đã được xử lý nghiêm. Cơ quan điều tra đã khởi tố 7.119 vụ với 7.211 bị can. Tỷ lệ giải quyết án của Viện kiểm sát đạt 98,5% số vụ và 98,7% số bị can. Tòa án đã đưa ra xét xử 6.892 vụ với 7.686 bị cáo; việc áp dụng hình phạt cơ bản nghiêm minh, bảo đảm tính răn đe. Dự báo tình hình xâm hại trẻ em thời gian tới, Đoàn giám sát phân tích, mặt trái của kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế, internet, mạng xã hội, việc di dân tự do, sự xuống cấp nghiêm trọng về đạo đức xã hội trong một bộ phận người dân, tình trạng lạm dụng rượu, bia, chất kích thích mạnh khác chưa được ngăn chặn hiệu quả; cùng với đó, còn số lượng lớn trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, trẻ em có cha mẹ ly hôn, cha mẹ mắc các tệ nạn xã hội, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn với trẻ. Trong bối cảnh đó, Đoàn giám sát dự báo, tình hình trẻ em bị xâm hại thời gian tới tiếp tục diễn biến phức tạp, nghiêm trọng và có chiều hướng gia tăng.
Ngày 26/12, Sở LĐ-TB&XH Nghệ An cho biết, toàn tỉnh này xảy ra 33 vụ trẻ em đuối nước; 14 vụ trẻ bị tử vong do tai nạn giao thông, cháy nổ, điện giật, chó dại cắn; 1 vụ trẻ bị thương nặng do cháy nổ; 1 vụ ngộ độc thực phẩm.
Bên cạnh đó, trong năm 2023, trên địa bàn toàn tỉnh Nghệ An đã xảy ra 24 vụ trẻ em bị xâm hại tình dục.
Thầy giáo Nguyễn Văn Hữu N. [SN 1971, trú thị trấn Con Cuông, Nghệ An] - giáo viên Trường Tiểu học Bồng Khê - nghi liên quan đến việc "đụng chạm" nhiều học sinh nữ trong trường bị Công an huyện Con Cuông bắt giữ [Ảnh: Con Cuông].
Trong năm 2023, Nghệ An đã xảy ra 12 vụ bạo lực học đường trong nhà trường, giảm 57% số vụ; 24 vụ bạo lực học đường ngoài nhà trường, tăng 41% số vụ. So với cùng kỳ năm 2022, số trẻ em bị đuối nước, tai nạn thương tích giảm cả về số vụ và số trẻ, các quyền cơ bản của trẻ em được đảm bảo.
Cũng trong năm qua, Quỹ bảo trợ trẻ em Nghệ An đã thực hiện các chương trình chăm sóc sức khỏe và dinh dưỡng 12.111 trẻ, hỗ trợ giáo dục 20.447 trẻ, hỗ trợ bảo vệ 491 trẻ, hoạt động hỗ trợ trẻ em tham gia phát triển 4.720 trẻ.
Công tác xã hội hóa, hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn được duy trì. Nhân dịp tết Nguyên đán Quý Mão 2023, có 14.104 em được tặng quà, số tiền hơn 7,4 tỷ đồng; trao tặng đồ ấm cho 800 trẻ em các xã đặc biệt khó khăn thuộc vùng dân tộc thiểu số, miền núi tại 4 huyện Quế Phong, Quỳ Hợp, Kỳ Sơn, Tương Dương.
Việc huy động nguồn lực theo đề án vận động nguồn lực xã hội hỗ trợ trẻ em các xã đặc biệt khó khăn thuộc vùng dân tộc thiểu số và miền núi; trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, khó khăn trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2021-2025 tiếp tục đạt nhiều kết quả tích cực.
Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh Nghệ An đã huy động tiền và hiện vật trị giá trên 20 tỷ đồng [tăng gần 3 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2022] hỗ trợ cho nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, khó khăn, trẻ em thuộc đồng bào dân tộc thiểu số, vùng miền núi trên địa bàn tỉnh.
Một số huyện, đơn vị thực hiện tốt công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em như: Thị xã Hoàng Mai, các huyện Yên Thành, Hưng Nguyên, Kỳ Sơn, Thanh Chương, Nghĩa Đàn, Con Cuông.
Bên cạnh đó, trong năm qua UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành quyết định và quy chế phối hợp hỗ trợ, can thiệp, xử lý đối với các trường hợp trẻ em bị bạo lực, xâm hại, xâm hại tình dục trên địa bàn; tăng cường truyền thông, giáo dục, tập huấn cho đội ngũ cán bộ làm công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em các cấp, ngành, địa phương, nhất là cấp xã, phường, thị trấn và cộng tác viên bảo vệ chăm sóc trẻ em ở khối, xóm, bản.
Tổ chức phát động Tháng hành động vì trẻ em năm 2023 với chủ đề: "Chung tay giảm thiểu tổn hại trẻ em", ký cam kết "Mùa hè an toàn cho trẻ em"; tổ chức Diễn đàn trẻ em năm 2023 với chủ đề: "Trẻ em tham gia xây dựng môi trường sống an toàn, thân thiện, lành mạnh cho trẻ em" từ cấp huyện đến cấp tỉnh...