Bạch mã tướng quân là ai

Vị hoàng tử Đại Việt đã đến Hàn Quốc cách đây hơn 800 năm

Một bài viết hay và cũng đầy đủ. Các bạn có thể đọc thêm qua Wilkipedia L.T

Vân Nam Vương

22-08-2009, 02:29 PM

Bạch Mã Tướng Quân [ Lý Long Tường ] niềm tự hào người con đất việt

Lý Long Tường [ Hàn ngữ : Yi Nyeong - sang] là Hoàng tử nhà Lý nước Đại Việt, Hoa Sơn Tướng quân [Hwasan Sanggun] nước Cao Ly và là ông tổ của một dòng họ Lý ngày nay tại Hàn Quốc.

Lý Long Tường sinh năm 1174 [Giáp Ngọ], là con thứ bảy của Vua Lý Anh Tông [trị vì 1138-1175] và Hiền Phi Lê Mỹ Nga. Ông được trần Thái Tông phong chức: Thái sư Thương trụ quốc, Khai phủ Nghi đồng Tam ty, Thượng thư Tả bộc xạ, lĩnh Đại đô đốc, tước Kiến Bình Vương.

Năm 1225, Trần Thủ Độ lật đổ nhà Lý bằng cách đưa cháu là Trần Cảnh vào hầu Lý Chiêu Hoàng, dàn xếp để Trần Cảnh lấy Lý Chiêu Hoàng và nhường ngôi để lập ra nhà Trần. Sau đó Trần Thủ Độ tiến hành tàn sát con cháu nhà Lý [1], buộc con cháu nhà Lý đổi qua họ Nguyễn, đày con cháu nhà Lý đi lên vùng núi non hiểm trở phía bắc.

Tị nạn

Năm 1226 [tức niên hiệu Kiến Trung thứ hai đời Vua Thái Tông nhà Trần], để bảo toàn tính mạng và lo việc thờ cúng tổ tiên, Lý Long Tường đã mang đồ thờ cúng, vương miện, áo long bào và thanh Thượng phương bảo kiếm truyền từ đời Vua Lý Thái Tổ cùng sáu ngàn gia thuộc qua cửa Thần Phù, Thanh Hóa chạy ra biển Đông trên ba hạm đội. Sau một tháng lênh đênh trên biển, đoàn thuyền gặp bão lớn phải ghé vào Đài Loan. Khi Lý Long Tường quyết định lên đường thì con trai là Lý Long Hiền ốm nặng nên phải ở lại cùng 200 gia thuộc. Trên đường đi tiếp đoàn thuyền bị bão dạt vào Trấn Sơn, huyện Bồn Tân, tỉnh Hoàng Hải, trên bờ biển phía tây Cao Ly [gần Pusan ngày nay]. Tương truyền rằng trước đó Vua Cao Tông của Cao Ly nằm mơ thấy một con chim cực lớn bay từ phương Nam lên, vì vậy ông lệnh cho chính quyền địa phương tiếp đón ân cần, và đồng ý cho Lý Long Tường ở lại dung thân.

Tại đây Lý Long Tường cùng tướng sĩ, gia thuộc trồng trọt, đánh cá, chăn nuôi. Ông cho mở Độc thư đường dạy văn [thi phú, lễ nhạc, tế tự] và Giảng võ đường dạy võ [binh pháp, võ thuật]. Học trò theo học rất đông, lúc nào cũng trên nghìn người.

 Chống quân Nguyên Mông

Năm 1232, Đại hãn Oa Khoát Đài đem quân tiến đánh Cao Ly bằng hai đường thủy bộ. Về đường thủy, quân Nguyên Mông vượt biển tiến đánh Hoàng Hải nhưng bị Lý Long Tường lãnh đạo tướng sĩ, gia thuộc và quân dân địa phương đẩy lui. Khi ra trận, ông thường cưỡi ngựa trắng đôn đốc quân sĩ nhân dân gọi ông là Bạch Mã Tướng quân.

Năm 1253, Đại hãn Mông Ca lại đem quân đánh Cao Ly lần thứ hai. Quân Nguyên Mông do Đường Cơ chỉ huy tấn công Hoàng Hải cả đường thủy lẫn đường bộ. Lý Long Tường lãnh đạo quân dân trong vùng chống trả quân Nguyên Mông suốt 5 tháng ròng. Sau chiến công này, Vua Cao Ly đổi tên Trấn Sơn thành Hoa Sơn, phong Lý Long Tường làm Hoa Sơn Tướng quân. Nơi quân Nguyên Mông đầu hàng gọi là Thụ hàng môn và Vua Cao Ly cũng cho lập bia tại đây để ghi công ông [di tích này hiện nay vẫn còn].

Khi mất, ông được chôn tại chân núi Di Ất, gần Bàn Môn Điếm bây giờ. Thời gian sống ở Hoa Sơn, Lý Long Tường thường lên đỉnh núi ngồi trông về phương Nam mà khóc, nơi ấy gọi là Vọng quốc đàn.

Một vài tờ báo hải ngoại phong đùa ông là "Ông tổ tị nạn" hay "Ông tổ thuyền nhân". Ngày nay hậu duệ họ Lý dòng dõi Lý Long Tường có khoảng hơn 600 người.

Hậu duệ

Ngày 6 tháng 11 năm 1958, trong dịp viếng thăm Việt Nam Cộng hòa, Lý Thừa Vãn, Tổng thống Đại Hàn Dân Quốc đã tuyên bố rằng tổ tiên ông là người Việt. Theo nhà nghiên cứu Trần Đại Sỹ thì Lý Thừa Vãn là hậu duệ đời thứ 25 của Lý Long Tường.

Cũng có giả thuyết rằng Cựu Tổng thống Đài Loan Lý Đăng Huy là hậu duệ của Lý Long Hiền - con trai Lý Long Tường.

Năm 1994, ông Lý Xương Căn, cháu đời thứ 26 [có tài liệu là đời thứ 31] của Lý Long Tường, qua Việt Nam, tìm đến từ đường họ Lý ở làng Đình Bảng, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh để bái tổ tiên.

[sửa] Dòng họ Lý gốc Việt thứ hai

Ngoài Lý Long Tường là ông tổ họ Lý gốc Việt tại Hàn Quốc và Triều Tiên, tại đây còn có một họ Lý gốc Việt khác mà ông tổ là Lý Dương Côn con nuôi của Vua Lý Nhân Tông. Năm 1150, Đô đốc Thủy quân Lý Dương Côn đã cùng tông tộc dùng thuyền sang Cao Ly tị nạn để tránh bị giết trong cuộc tranh giành ngôi báu lúc bấy giờ.

Hậu duệ đời thứ sáu của Lý Dương Côn là Lý Nghĩa Mẫn [Lee Ui Min] trở thành nhân vật kiệt xuất trong lịch sử Cao ly.

Lý Nghĩa Mẫn [李義旼] dòng dõi hoàng tộc nhà Lý là Tể tướng nước Cao Ly  dưới triều Vua Minh Tông [1170-1179].

Năm 1150 , Đô đốc Thủy quân Kiến Hải Vương Lý Dương Côn [con nuôi Vua Lý Nhân Tông  đã cùng tông tộc dùng thuyền sang Cao Ly tỵ nạn, để tránh bị giết trong cuộc tranh giành ngôi báu. Lý Nghĩa Mẫn là hậu duệ đời thứ sáu của Lý Dương Côn[1] 

Năm 1170 , tướng Trịnh Trọng Phu lật đổ Vua Nghị Tông lập Vua Minh Tông. Lý Nghĩa Mẫn phò tá Trịnh Trọng Phu đem quân dẹp các cuộc nổi dậy chống đối.

Năm 1173  ông được thăng Đại tướng quân.

Năm 1174  thăng Thượng tướng quân.

Năm 1178 giữ chức Tây Bắc bộ Binh mã sứ.

Năm 1179  Khánh Đại Thăng, một võ quan làm cuộc chính biến, giết chết Trịnh Trọng Phu, lên nắm quyền.

Năm 1181 Lý Nghĩa Mẫn từ quan vì bị nghi kỵ là đồng đảng với Trịnh Trọng Phu, lúc này ông đang giữ chức Hình Bộ Thượng thư.

Sau khi Khánh Đại Thăng chết, Vua Minh Tông trao cho Lý Nghĩa Mẫn chức Tể tướng và ông giữ nhiệm vụ này trong 14 năm [1183-1196].

Năm 1196  võ tướng Thôi Chung Hiếu làm cuộc đảo chính, giết chết Lý Nghĩa Mẫn và ba con trai là Lý Chính Thuần, Lý Chí Vinh, Lý Chí Quang.

Công lao của ông đối với Cao Ly cũng được thể hiện trong một bộ phim dã sử do Đài truyền hình KBS thực hiện, trong đó nói rõ Lý Nghĩa Mẫn là dòng dõi hoàng tộc nhà Lý, Đại Việt[1] 

Vân Nam Vương

03-09-2009, 07:29 PM

Đi tìm dòng họ Lý ở Hàn Quốc [Kỳ: 2]“Thụ hàng môn” - nơi có bia ghi ơn công trạng Lý Long Tường tại Hoa Sơn - Ảnh chụp lại từ “Hoa Sơn Lý thị tộc phổ”

Tích xưa kể rằng nhà vua Cao Ly Kojong nằm mộng thấy một con chim lớn bay từ phương Nam đậu lại bên bờ Tây Hải, như báo điềm gặp được dũng tướng phương xa.

Sau đêm mộng báo điềm, nhà vua Kojong sai người đến Tây Hải tìm kiếm và gặp được hạm đội của Kiến Bình vương Lý Long Tường vừa trôi dạt vào bờ. Vị hoàng thân nước Nam được diện kiến nhà vua và các đại thần triều Goryeo.

Kỳ 1: Hoàng tử ra đi 

Tướng quân tha hương

Theo các tài liệu phóng viên TS thu thập được qua chuyến đi Hàn Quốc, nhà vua Kojong đối đãi rất tốt với hoàng thân Lý Long Tường, đồng ý cho trú ngụ tại một khu đất rộng ở Hae-ju, tỉnh Hwang-hae [Hoàng Hải]. Từ đó, hoàng thân Lý Long Tường cùng tướng sĩ, thân bằng quyến thuộc bắt tay xây dựng cuộc sống lưu vong trên đất khách bằng các nghề trồng trọt, chăn nuôi, đánh cá và cả mở trường dạy thi phú, lễ nhạc, võ thuật...

Những hậu duệ Lý Long Tường đang sinh sống tại Seoul khi kể lại dòng dõi của mình đã không giấu niềm hãnh diện về sự kiện vẫn còn lưu trong nhiều sách sử cổ hay truyện dã sử Hàn Quốc về “Hoa Sơn tướng quân”: “Năm Quí Sửu 1253, quân Mông Cổ cậy binh hùng tướng mạnh xâm lăng Cao Ly. Lý Long Tường năm ấy đã vào tuổi thất thập cổ lai hi, nhưng vẫn cưỡi ngựa trắng đôn đốc binh sĩ, dân chúng trong vùng xây thành An Nam chống trả quân Mông Cổ suốt năm tháng ròng.

Ông còn mang binh pháp Đại Việt ra để tham mưu cho các tướng lĩnh Cao Ly và kết quả cùng lập chiến công lớn khi đánh bại giặc Nguyên Mông”. Vua Kojong đã phong Lý Long Tường làm tướng quân, cho lập bia ghi ơn công trạng Lý Long Tường tại nơi quân Nguyên Mông đầu hàng [gọi là “Thụ hàng môn”], đổi tên nơi họ Lý trú ngụ là Hoa Sơn. Nên từ đó dân chúng trong vùng suy tôn Lý Long Tường là Hoa Sơn tướng quân hay Bạch mã tướng quân [dũng tướng cưỡi ngựa trắng].

Một điều khiến hậu duệ họ Lý ngày nay không khỏi xúc động là chi tiết gia phả kể lại năm xưa, dù được vua sở tại trọng thị, lập chiến công hiển hách nhưng Hoa Sơn tướng quân vẫn không nguôi nỗi nhớ về quê cha đất tổ. Ông cho xây dựng một ngôi đình kiểu Đại Việt để thờ các vị vua Lý và muốn mọi người có một nơi chốn cụ thể để hoài niệm cố hương. Vào cuối đời, ông hay lên đỉnh núi Quảng Đại, ngồi nhìn về phương Nam xa xăm mà lệ tuôn trào vì nỗi nhớ quê. Vì thế ngày nay nơi này được gọi là Vọng quốc đàn.

Theo văn bia nơi “Thụ hàng môn” ở Ongjin, con cháu Hoa Sơn tướng quân có rất nhiều người đỗ đạt làm quan, giữ học vị cao hoặc có chức tước trọng thị trong triều đình Cao Ly. Một chi tiết phóng viên TS ghi nhận được tại Hàn Quốc là đến hậu duệ đời thứ 6 của Lý Long Tường, danh sĩ Lee Maeng Woo trung thành với triều đình Goryeo đến nỗi khi triều đại vua Chosun bắt đầu thì ông quyết từ quan trở về quê ở ẩn để thể hiện lòng trung nghĩa “một tôi trung không thể thờ hai vua”. Các hậu duệ họ Lý cho rằng cha ông họ “đã thể hiện truyền thống về sự trung thành và chính trực rất đáng tự hào trên đất khách!”.

Gia phả Lý Hoa sơn cho biết trên đất Cao Ly, dòng dõi họ Lý lại chia làm hai nhánh rẽ. Một số hậu duệ của Lý Long Tường từ Hoa Sơn đã di cư xuống miền Nam [tức Hàn Quốc ngày nay], lập nghiệp tại vùng An-dong và Bong-hwa [gần thành phố lớn Daegu]. Qua nhiều đời, đến khi xảy ra cuộc chiến Triều Tiên thập niên 1950, cũng như nhiều người Triều Tiên, con cháu dòng họ Lý lại thêm một lần chia ly sống ở hai miền Triều Tiên. Hiện nay dòng họ Lý Long Tường ở Hoa Sơn ngày xưa còn khoảng 1.500 hộ ở CHDCND Triều Tiên, còn ở Hàn Quốc thì trên 600 người. Hằng năm vào dịp Tết Nguyên đán, các hậu duệ họ Lý lại về Hoa Sơn dự lễ tế tổ, gióng lên chín tiếng trống tượng trưng cho chín đời vua triều Lý để mọi người tưởng nhớ quê hương.Trung Hiếu đường do hậu duệ Lý Long Tường xây theo kiểu kiến trúc mái đình Đại Việt tại Bong-hwa [Hàn Quốc] - Ảnh chụp lại từ “Hoa Sơn Lý thị tộc phổ”

“Tuy sống xa vạn dặm…” Trải qua mấy trăm năm, các hậu duệ họ Lý ly hương đã có nhiều người tìm đường quay trở về cố hương. Báo chí Sài Gòn trước năm 1975 đã đưa tin tổng thống Đại Hàn dân quốc lúc bấy giờ là Lý Thừa Vãn [Syngman Rhee] khi sang Nam VN [ngày 6-11-1958] đã tuyên bố rằng tổ tiên ông là người Việt.

Dòng họ Lý gốc Việt tại Hàn Quốc thừa nhận cựu tổng thống Lý Thừa Vãn là hậu duệ đời thứ 25 của hoàng thân Lý Long Tường. Nhiều người thuộc dòng họ Lý tại Hàn Quốc còn cho biết trước năm 1975, ông Lý Khánh Huân - hậu duệ đời thứ 30 của Lý Long Tường - đã cất công sang Sài Gòn tìm kiếm cội nguồn nhưng ông chưa thể toại nguyện trong lúc đất nước VN còn chiến tranh.

Tại Seoul, qua sự giúp đỡ của các đồng nghiệp Hàn Quốc, phóng viên TS đã có được một bộ phim tư liệu quí giá do Đài truyền hình quốc gia KBS thực hiện về dòng họ Lý gốc Việt tại Hàn Quốc [phát sóng cuối năm 1995].

Bộ phim chứa thông tin về một cột mốc quan trọng: Ngày 18-5-1994, người con của ông Lý Khánh Huân là ông Lý Xương Căn - hậu duệ đời thứ 31 - đã sang VN, lần đầu tiên về đến tận từ đường họ Lý ở làng Đình Bảng, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh để làm lễ cúng bái tổ tiên ở đền Lý Bát Đế [thờ tám vị vua Lý].

Ông Lý Xương Căn [từng làm chủ tịch ủy ban tổ chức những người họ Lý gốc Việt ở Hàn Quốc] đã ghi vào sổ lưu niệm tại đền Lý Bát Đế rằng: “Cháu chắt xin thề nguyện không làm điều gì tổn thương đến vong linh tổ tiên bằng cả tinh thần và sứ mệnh đặc biệt”. Các hậu duệ họ Lý cho rằng có thể hiểu “sứ mệnh đặc biệt” ở đây chính là việc tìm lại được quê cha đất tổ như nỗi mong đợi hàng trăm năm qua của dòng dõi.

Năm 1995, người con hậu duệ đời thứ 31 ấy lại trở về VN nhiều lần. Ông dự lễ kỷ niệm Quốc khánh 2-9 tại quảng trường Ba Đình, được gặp Tổng bí thư Đỗ Mười và đã tặng nhà lãnh đạo VN tấm liễn có dòng chữ đầy ý nghĩa: “Tuy sống nơi xa vạn dặm. Nhưng lòng vẫn luôn hướng về Việt Nam”. Năm 2001, ông Lý Xương Căn thành lập Công ty cổ phần Việt Lý hoạt động trong ngành xử lý nhựa ở Hà Nội. Năm 2005, ông bắt đầu xúc tiến việc xây nhà thờ tổ tại huyện Từ Sơn.

Sau bộ phim tư liệu của Đài KBS, đến lượt Đài truyền hình tư nhân SBS cũng sang VN thực hiện phóng sự tài liệu về chuyến đi tìm về cội nguồn của những hậu duệ Lý Long Tường mang tên “Trở về quê hương sau 800 năm”. Phóng sự này phát sóng tại Hàn Quốc năm 2002 tiếp tục tạo nên sự xúc động đối với nhiều người mang dòng họ Lý sống trên đất khách.

Có hai họ Lý!

Trước khi Lý Long Tường sang Cao Ly năm 1226, đã có một người thuộc vương triều Lý là Kiến Hải vương Lý Dương Côn, chức tước đô đốc thủy quân, cũng mang gia quyến lên thuyền lưu vong đến Cao Ly vào năm 1150 [tức trước Lý Long Tường 76 năm]. Lý Dương Côn là hoàng tử con nuôi của vua Lý Nhân Tông, khi vua Lý Thần Tông băng hà, triều thần muốn đưa Lý Dương Côn lên làm vua nhưng không được, rốt cuộc ông phải ra đi để tránh bị diệt trừ hậu họa trong cuộc tranh giành ngôi báu lúc bấy giờ.

Tại Hàn Quốc, giáo sư sử học Pyun Hong Kee đã công bố công trình nghiên cứu của mình về dòng họ Lý gốc Việt thứ hai tại Hàn Quốc, được gọi là dòng họ Lý Tinh thiện - hậu duệ của Lý Dương Côn. Theo gia phả “Tinh thiện Lý thị tộc phả” lưu tại Thư viện quốc gia Hàn Quốc, hậu duệ đời thứ 6 của Lý Dương Côn là một nhân vật kiệt xuất trong lịch sử Cao Ly: tướng quân Lý Nghĩa Mẫn nổi lên dưới triều vua Uijiong, kế đó theo phò tướng Jeong Jung-bu, sau này giữ chức tể tướng suốt 14 năm.

Tiếc là một cuộc binh biến trong triều đã hạ sát Lý Nghĩa Mẫn cùng các con trai, chỉ còn một người anh bà con trốn thoát. Từ đó dòng họ Lý Tinh thiện phát triển không mạnh mẽ dù hậu duệ vẫn còn đến hôm nay [như giáo sư Lý Gia Trung ở Đại học Seoul]. Công lao của tể tướng Lý Nghĩa Mẫn từng được phản ánh trong một bộ phim truyền hình nhiều tập thể loại dã sử do Đài truyền hình KBS phát sóng cuối năm 2002, trong đó đề cập cụ thể Lý Nghĩa Mẫn có dòng dõi từ vua nhà Lý ở An Nam.

TRUNG NGHĨA

Có một chủ tịch tập đoàn tài chính ở Seoul tìm lại gốc gác qua gia phả, nhiều lần sang VN thắp hương cúng bái tổ tiên và quyết định góp tay đầu tư phát triển kinh tế ở VN. Từ đó, dòng máu Việt trong ông không ngừng thôi thúc...

Sau gần 900 năm xa Tổ quốc, những người con đầu tiên trong dòng họ Lý Tinh Thiện, con cháu của Kiến Hải Vương Lý Dương Côn, con nuôi vua Lý Nhân Tông, một nhánh khác với họ Lý Cao Sơn, con cháu hoàng tử Lý Long Tường về quê hương.

Đoàn gồm có bốn người, trở về với mong muốn nhận lại tổ tiên và bước đầu tìm hiểu tình hình đất nước. 

Theo một số tài liệu lịch sử, 76 năm trước khi Lý Long Tường sang Cao Ly [năm 1226], đã có một người thuộc vương triều Lý là Kiến Hải vương Lý Dương Côn, đô đốc thuỷ quân, cũng mang gia quyến lên thuyền lưu vong đến Cao Ly vào năm 1150. 

Đoàn gồm có bốn người, trở về với mong muốn nhận lại tổ tiên và bước đầu tìm hiểu tình hình đất nước. 

Năm 1975, người đầu tiên trong dòng họ Lý là Lý Khánh Huân, hậu duệ đời thứ 30 của Lý Long Tường, đã cất công về TP HCM tìm kiếm cội nguồn nhưng ông chưa thể toại nguyện trong lúc đất nước Việt Nam còn chiến tranh. Tiếp đó, ngày 18/5/1994, người con của ông Lý Khánh Huân là ông Lý Xương Căn, hậu duệ đời thứ 31, đã sang Việt Nam, lần đầu tiên về đến tận từ đường họ Lý ở làng Đình Bảng tỉnh Bắc Ninh để làm lễ cúng bái tổ tiên ở đền Lý Bát Đế [thờ tám vị vua Lý]. 

Theo một số tài liệu lịch sử, 76 năm trước khi Lý Long Tường sang Cao Ly [năm 1226], đã có một người thuộc vương triều Lý là Kiến Hải vương Lý Dương Côn, đô đốc thuỷ quân, cũng mang gia quyến lên thuyền lưu vong đến Cao Ly vào năm 1150. 

Lý Dương Côn là hoàng tử, con nuôi của vua Lý Nhân Tông. Khi vua Lý Thần Tông băng hà, triều thần muốn đưa Lý Dương Côn lên làm vua nhưng không được, rốt cuộc ông phải ra đi để tránh bị diệt trừ trong cuộc tranh giành ngôi báu lúc bấy giờ. 

Cũng theo những tài liệu công bố tại Hàn Quốc do giáo sư sử học Pyun Hong Kee thực hiện, dòng họ Lý Tinh thiện, hậu duệ của Lý Dương Côn Lý, là một trong hai dòng họ Lý gốc Việt tại Hàn Quốc. Mặt khác, theo gia phả Tinh thiện Lý thị tộc phả lưu tại Thư viện quốc gia Hàn Quốc , hậu duệ đời thứ 6 của Lý Dương Côn là một nhân vật kiệt xuất trong lịch sử Cao Ly: tướng quân Lý Nghĩa Mẫn [//tintuc.xalo.vn/L%C3%BD_Ngh%C4%A9a_M%E1%BA%ABn] nổi lên dưới triều vua Uijiong, kế đó theo phò tướng Jeong Jung-bu, sau này giữ chức tể tướng suốt 14 năm. 

Tiếc là một cuộc binh biến trong triều đã hạ sát Lý Nghĩa Mẫn cùng các con trai, chỉ còn một người anh bà con trốn thoát. Từ đó dòng họ Lý Tinh thiện phát triển không mạnh mẽ dù hậu duệ còn đến hôm nay. Công lao của tể tướng Lý Nghĩa Mẫn từng được phản ánh trong một bộ phim truyền hình nhiều tập thể loại dã sử do Đài truyền hình KBS phát sóng cuối năm 2002, trong đó, đề cập cụ thể Lý Nghĩa Mẫn có dòng dõi từ vua nhà Lý ở An Nam. 

Phát biểu tại buổi gặp mặt lãnh đạo Uỷ ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, ông Lý Châng Kil, Chi hội trưởng chi hội Seoul - dòng họ Lý Tinh Thiện, tâm sự: Từ lâu, thông qua cha anh, chúng tôi đã biết mình là người Việt Nam. Cũng từ lâu, cụ tổ của chúng tôi cặn dặn phải tìm về cố quốc nhưng cho tới hôm nay chúng tôi mới thực hiện được. Giờ đây, đứng ngay trên mảnh đất tổ, tôi cảm thấy vô cùng hạnh phúc như thể đang trong một giấc mơ. 

Theo ông Châng Kil, kể từ ngày 18/5/1994, Lý Xương Căn, hậu duệ đời thứ 31 của dòng họ Lý trở về Việt Nam đến từ đường họ Lý ở làng Đình Bảng, huyện Từ Sơn [Bắc Ninh] làm lễ cúng bái tổ tiên ở đền Lý Bát Đế [thờ 8 vị vua Lý], con cháu dòng họ Lý đã được chào đón và tạo điều kiện về mọi mặt để nhận lại tổ tiên, làm ăn và sinh sống. Bản thân những người con cháu dòng họ Lý dù trở về quê hương hay còn ở Hàn Quốc vẫn cố gắng đóng góp xây dựng và làm rạng danh nước nhà. Chính vì vậy, những đại diện đầu tiên của dòng họ Lý Tinh Thiện hôm nay cũng sẽ tiếp nối truyền thống của những người đi trước, bằng khả năng sẽ nỗ lực trở thành cầu nối cho kiều bào xa quê và tình hữu nghị Việt - Hàn. Chuyến đi này sẽ mở gia một giai đoạn sôi đội giữa những người con họ Lý với quê hương, ông Châng Kil nói. 

Cũng theo ông Châng Kil, sau chuyến trở về này, ông sẽ cùng những người con cháu họ Lý Tinh Thiện thành lập nên một một tổ chức của dòng họ. Họ cũng sẽ tổ chức các hoạt động văn hoá, xã hội nhằm giúp cho hơn 32.000 cô dâu Việt hiểu biết về văn hoá Hàn Quốc và giúp cho những người chàng rể Hàn Quốc hiểu về phong tục, tập quán cũng như đất nước, con người Việt Nam để biết cách xây dựng và bảo vệ hạnh phúc gia đình. 

Chào đón những người con xa xứ trở về đất Tổ, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Trần Trọng Toàn nói: Xa quê hương gần 900 năm, các bạn vẫn nhớ về mảnh đất tổ của mình, điều đó thật đáng trân trọng. Tổ quốc Việt Nam luôn giang rộng vòng tay chào đón và tạo điều kiện, hỗ trợ những người con trở về. Cũng theo ông Toàn, đây là thời điểm Việt Nam có điều kiện tốt nhất vì vậy là cơ hội tốt cho mọi kiều bào làm ăn, sinh sống. 

Sau chuyến ra mắt, chào lãnh đạo Uỷ ban Nhà nước về Người Việt Nam ở nước ngoài, ngày mai, những người con dòng họ Lý Tinh Thiện sẽ về Bắc Ninh tham dự lễ hội đền Đô. 

Về dòng họ Lý Cao Sơn : 

Tích xưa kể rằng nhà vua Cao Ly Kojong nằm mộng thấy một con chim lớn bay từ phương Nam đậu lại bên bờ Tây Hải, như báo điềm gặp được dũng tướng phương xa. Sau đêm mộng báo điềm, nhà vua Kojong sai người đến Tây Hải tìm kiếm và gặp được hạm đội của Kiến Bình vương Lý Long Tường vừa trôi dạt vào bờ. Vị hoàng thân nước Nam được diện kiến nhà vua và các đại thần triều Goryeo. 

Sau này, Hoàng tử Lý Long Tường đã có công dẹp giặc Nguyên Mông giúp triều đình Ly Kojong ổn định, thái bình nên được phong làm tướng quân, được lập bia ghi ơn công trạng đổi tên nơi họ Lý trú ngụ là Hoa Sơn. Từ đó dân chúng trong vùng suy tôn Lý Long Tường là Hoa Sơn tướng quân hay Bạch mã tướng quân [dũng tướng cưỡi ngựa trắng]. Con cháu hoàng tử Lý Long Tường cũng mang họ Lý Cao Sơn từ đó.

Vân Nam Vương

03-09-2009, 07:35 PM

Dòng họ Lý Tinh Thiện ở Hàn Quốc trở về cố quốc

Từ một cuốn gia phả được ghi chép cách đây gần 900 năm, ba người con của dòng họ Lý Tinh Thiện ở Hàn Quốc gồm Lý Châng Kil, Lý Man Su và Lý Chul Sik đã quyết chí tìm về cố hương Đình Bảng  huyện Từ Sơn [//tintuc.xalo.vn/T%E1%BB%AB_S%C6%A1n], tỉnh Bắc Ninh [Việt Nam] để lấy lại tên tuổi cho gia tộc và có thêm những bằng chứng mới về gốc gác người Việt của mình.

Hạnh phúc ngày trở về 

Gần 1.000 năm nay [tính từ khi thành lập vương triều Lý], người dân làng Đình Bảng [Từ Sơn, Bắc Ninh] vẫn truyền tụng câu hát "Đền Đô đến hẹn lại lên…" để nói về lễ hội lớn tại nơi thờ tự 8 vị vua nhà Lý. Quả thật, lễ hội đền Đô ngày càng thu hút sự tham gia đông đảo của không chỉ con cháu nhà Lý mà cả những người dân trên khắp Việt Nam . 

Đáng chú ý là, từ năm 1994, khi ông Lý Xương Căn, người thuộc dòng họ Lý Hoa Sơn ở Hàn Quốc tìm về cố hương thì lễ hội nơi đây càng thêm nhộn nhịp. Gần 20 năm qua, hàng chục thế hệ dòng họ Lý Hoa Sơn đã về Đình Bảng, Bắc Ninh, thắp hương cho liệt tổ, liệt tông và khẳng định dòng máu "con Rồng cháu Lạc" thiêng liêng. Và nay, có thêm đoàn con cháu dòng họ Lý Tinh Thiện ở Hàn Quốc gồm Lý Châng Kil, Lý Man Su và Lý Chul Sik cũng đã có mặt tại đền Đô đúng ngày giỗ tổ. 

Đặt chân lên mảnh đất tổ tông, ông Lý Man Su, Chủ tịch Uỷ ban trù bị thành lập Ban lãnh đạo dòng họ Lý Tinh Thiện không kìm nổi xúc động, nói: "Chúng tôi là hậu duệ của vị vua thứ ba của dòng họ Lý. Từ rất lâu rồi, tổ tiên luôn luôn dặn dò rằng Tổ quốc của chúng tôi là Việt Nam . Vậy mà mấy trăm năm nay, bây giờ, lần đầu tiên chúng tôi mới thực hiện được ước nguyện đó". 

Ông Lý Man Su cho biết, các hậu duệ của họ Lý đều mong muốn tìm về cội nguồn và làm cầu nối văn hoá, lịch sử, kinh tế với Việt Nam . Cũng giống như những người con họ Lý ở Việt Nam, các con cháu nhà Lý ở Hàn Quốc đều coi ngày rằm tháng 3 âm lịch là ngày giỗ tổ và họ đều muốn có mặt tại Đình Bảng để tham gia lễ hội, tìm hiểu về lịch sử nhà Lý. 

Còn theo ông Lý Châng Kil, kể từ khi hậu duệ đời thứ 31 của dòng họ Lý trở về Việt Nam đến từ đường họ Lý ở làng Đình Bảng làm lễ cúng bái tổ tiên ở đền Lý Bát Đế, con cháu dòng họ Lý đã được chào đón và tạo điều kiện về mọi mặt để nhận lại tổ tiên, làm ăn và sinh sống. 

Bản thân những người con cháu dòng họ Lý dù trở về quê hương hay còn ở Hàn Quốc vẫn cố gắng đóng góp xây dựng và làm rạng danh nước nhà. Chính vì vậy, những đại diện đầu tiên của dòng họ Lý Tinh Thiện hôm nay sẽ tiếp nối truyền thống của những người đi trước, sẽ nỗ lực trở thành cầu nối cho kiều bào xa quê và tình hữu nghị Việt - Hàn. 

"Chuyến đi này sẽ mở ra một giai đoạn sôi động giữa những người con họ Lý với quê hương", ông Lý Châng Kil nói. Với tư cách là Chi hội trưởng Chi hội Seoul của dòng họ Lý Tinh Thiện, ông Lý Châng Kil cho biết, sau chuyến trở về Việt Nam đầu tiên này, ông sẽ cùng những người con cháu họ Lý Tinh Thiện thành lập một tổ chức của dòng họ. 

Họ cũng sẽ tổ chức các hoạt động văn hoá, xã hội nhằm giúp cho hơn 32.000 cô dâu Việt hiểu biết về văn hoá Hàn Quốc và giúp cho những chàng rể Hàn Quốc hiểu về phong tục, tập quán cũng như đất nước, con người Việt Nam để biết cách xây dựng và bảo vệ hạnh phúc gia đình. 

Bên cạnh đó, đại diện của dòng họ Lý Tinh Thiện cũng sẽ có những buổi làm việc với lãnh đạo Bộ Công Thương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, UBND tỉnh Bắc Ninh để tìm hiểu cơ hội đầu tư mới. 

"Chúng tôi là người Việt Nam " 

Điều khiến cánh nhà báo chúng tôi xúc động khi được trò chuyện với những người thuộc dòng họ Lý Tinh Thiện chính là lòng tự tôn, tự hào dân tộc của họ. Ngay từ phút đầu gặp gỡ, cả 3 ông Lý Châng Kil, Lý Man Su và Lý Chul Sik đều khẳng định họ chính là người Việt Nam , là con cháu của dòng họ Lý ở Đình Bảng, Từ Sơn [Bắc Ninh]. 

Trong cuộc tiếp xúc với lãnh đạo Uỷ ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, ông Lý Man Su còn ngỏ ý muốn xin phép Uỷ ban tạo điều kiện để Chính phủ sớm công nhận là người Việt Nam. Ông Lý Man Su khẳng định, con cháu dòng họ Lý Tinh Thiện phần lớn đều thành danh ở Hàn Quốc, nhưng không bao giờ quên dòng máu Việt. Vì thế, trở về Việt Nam, họ không những muốn được công nhận là người Việt Nam mà còn mong được đồng bào người Việt biết đến dòng họ Lý Tinh Thiện, niềm tự hào của nhà Lý tại Hàn Quốc. 

Ông Lý Hi Uyên [thứ 2 từ phải sang] trong trang phục thời nhà Lý tại lễ hội đền Đô ở làng Đình Bảng [Từ Sơn, Bắc Ninh]. 

Có dịp trở lại cố hương, ông Lý Man Su kể với chúng tôi rằng tâm niệm lớn nhất của ông bây giờ là làm sao để những thế hệ sau này của dòng họ Lý Tinh Thiện luôn nhớ đến quê cha đất tổ, nhớ về ngày cúng bái lễ đường. Ông đã cùng với ông Lý Châng Kil xây dựng cả một kế hoạch chi tiết về hội của dòng họ Lý Tinh Thiện. Hiện tại, ở Hàn Quốc đang có khoảng 3.600 người mang họ Lý có nguồn gốc ở Việt Nam . 

Vì thế, ông Lý Man Su mong mỏi có nhiều hoạt động gắn bó chặt chẽ với một nhánh khác của dòng họ Lý tại Hàn Quốc là Lý Hoa Sơn. Trước khi về Việt Nam, ba người họ Lý Tinh Thiện đã tìm tới Hội trưởng dòng họ Lý Hoa Sơn ở Hàn Quốc, đồng thời là Phó Chủ tịch Hội Hữu nghị giao lưu Hàn - Việt Lý Hi Uyên nhờ giúp đỡ và dẫn đường. 

Được may mắn hơn "những người em" họ Lý Tinh Thiện, ông Lý Hi Uyên đã về Việt Nam từ năm 1994. Kể từ đó đến nay, ông đã trở lại cố hương không dưới 40 lần và không bao giờ vắng mặt trong Ngày Hội đền Đô rằm tháng 3 âm lịch. 

Riêng năm ngoái, ông Lý Hi Uyên về cố hương tới 5 lần và lần nào cũng đầy ắp kỷ niệm ngọt ngào. Nước mắt nhoè đi sau đôi kính cận, ông Lý Hi Uyên cho biết, ông thực sự hạnh phúc khi được uỷ quyền dẫn dắt thêm những người thuộc dòng dõi nhà Lý bị ly tán cách đây hàng mấy trăm năm trở lại quê nhà. 

Là người từng trải qua những thăng trầm lớn trong cuộc hành trình tìm về cố hương, Lý Hi Uyên hiểu nỗi lòng của những người anh em Lý Tinh Thiện. Ông nguyện sẽ đem hết sức mình để giúp họ Lý Tinh Thiện sớm có được sự công nhận chính thức như dòng họ Lý Hoa Sơn. 

Ông Lý Hi Uyên cho biết, gần 20 năm qua, nhiều con cháu của dòng họ Lý Hoa Sơn đã tìm về Việt Nam đầu tư, kinh doanh, góp một phần công sức cho sự nghiệp phát triển của cố hương. Tuy nhiên, những hoạt động đó vẫn mang tính chất cá nhân như việc kinh doanh và mở công ty của ông Lý Xương Căn [người con họ Lý đầu tiên trở về Việt Nam sau khi hoà bình lập lại] và Lý Tường Tuấn [Chủ tịch Tập đoàn Golden Bridge]. 

Thời gian tới, dòng họ Lý Hoa Sơn sẽ cùng với dòng họ Lý Tinh Thiện tổ chức các chương trình lớn với mục đích trở thành cây cầu hữu nghị cho tình đoàn kết, tình hữu nghị Việt Nam - Hàn Quốc, đồng thời cũng là những món quà tri ân mà những người thuộc dòng họ Lý ở Hàn Quốc muốn gửi lại những người anh em Việt Nam cùng chung huyết thống. 

Đi tìm dòng họ Lý Tinh Thiện 

Là người trẻ tuổi nhất trong 3 anh em dòng họ Lý Tinh Thiện về Việt Nam, Lý Chul Sik giới thiệu với chúng tôi những gì mà ông sưu tầm được về dòng họ của mình. Qua người phiên dịch cũng là một người con nhà Lý đang sinh sống ở Bắc Ninh là Lý Thế Vọng, ông Lý Chul Sik cho biết, tuy ghi chép trong gia phả của dòng họ ông có lúc bị gián đoạn, song con cháu luôn ý thức gìn giữ từ đời này qua đời khác để có bằng chứng tìm về cố quốc. 

Theo như lời người dịch và xác nhận của ông Lý Chul Sik thì cụ tổ của dòng họ Lý Tinh Thiện là Hoàng tử Lý Dương Hoán [nhưng thực chất là Hoàng tử Lý Dương Côn], con vua Lý Càn Đức [tức vua Lý Nhân Tông]. Sau một chuyến công cán sang Trung Quốc và qua thăm đất nước Triều Tiên cổ, Hoàng tử đã quyết định định cư tại miền Bắc nước này. Cái tên Lý Tinh Thiện chính là tên ghép của họ Lý và địa danh nơi Hoàng tử sinh sống. Như vậy đến nay, dòng họ Lý Tinh Thiện đã sinh sống tại Hàn Quốc được hơn 900 năm. 

Tuy nhiên, theo nghiên cứu của các nhà sử học Hàn Quốc và Việt Nam mới được công bố thì cụ tổ của dòng họ Lý Tinh Thiện là Hoàng tử Lý Dương Côn, con nuôi của vua Lý Nhân Tông , em vua Lý Thần Tông 1128 -1138 [tức Lý Dương Hoán]. Vua Lý Nhân Tông không có hoàng nam nên đã nhận con của các thân vương trong hoàng tộc làm con nuôi. Khi vua Lý Thần Tông băng hà, Thái tử Thiên Tộ còn ẵm ngửa, triều thần muốn tôn con của Thành Quảng hầu là Lý Dương Côn lên nối ngôi. Nhưng vợ của vua Lý Thần Tông là Cảm Thánh Thái hậu nhờ có tình nhân là Đỗ Anh Vũ giúp đỡ, đã loại hết các địch thủ, âm mưu giết hết tông tộc của các thân vương. 

Bấy giờ Kiến Hải vương Lý Dương Côn đang là đô đốc Thuỷ quân, bèn đem gia tộc xuống chiến thuyền chạy sang Cao Ly. Cũng theo thông tin của các nhà sử học thì Hoàng tử Lý Dương Côn lưu lạc và định cư ở vùng Tinh Thiện [Cao Ly] trước Hoàng tử Lý Long Tường khoảng 100 năm. 

Các tài liệu cho biết nhiều hậu duệ của Hoàng tử Lý Dương Côn làm quan to trong các triều đại ở Hàn Quốc. 

Chẳng hạn, đời thứ 2 là Lý Lan làm đến chức Kim tử Quang lộc đại phu Lễ nhi phán thư. Đời thứ 3 là Lý Mậu Trinh làm đến chức Khuông Tĩnh đại phu Chính đường văn học. Đặc biệt là hậu duệ đời thứ 6 Lý Nghĩa Mẫn được phong Đại Tướng quân, Tây Bắc bộ binh mã sứ … Công lao của ông đối với Cao Ly cũng được thể hiện trong một bộ phim dã sử do Đài truyền hình KBS [Hàn Quốc] thực hiện, trong đó nói rõ Lý Nghĩa Mẫn  là dòng dõi hoàng tộc nhà Lý ở An Nam 

Như vậy, tại Hàn Quốc hiện nay tồn tại hai chi của dòng họ Lý có nguồn gốc Việt Nam . Hai Hoàng tử Lý Dương Côn và Lý Long Tường dù phải trốn khỏi quê hương do loạn lạc, đã lưu danh sử sách nơi xứ người bằng những cống hiến to lớn cho lịch sử. Và nỗi nhớ cố hương khôn nguôi của những "cụ tổ" họ Lý ở Hàn Quốc này đã thôi thúc hậu duệ hàng mấy chục đời sau tìm lại cội nguồn của mình. 

Lịch sử Việt Nam mãi khắc ghi công đức của các vị vua đời Lý và cả tấm lòng hướng về nguồn cội nơi con cháu họ 

Vân Nam Vương

03-09-2009, 07:37 PM

Có hai Hoàng tử Việt Nam thành danh ở Cao Ly

TP - Các nhà khoa học đã làm sáng tỏ sự thật về Hoàng tử Lý Long Tường của VN tại Cao Ly [Hàn Quốc] và phát hiện mới về một Hoàng tử triều Lý khác là Lý Dương Côn cũng làm nên sử sách ở xứ sở này.

Trao đổi với Tiền phong bên lề hội thảo quốc tế tại HN [20/8], ông Kim Yong Deok, Chủ tịch Quỹ lịch sử Đông Bắc Á, cho biết thông tin trên.

Ông Kim Yong Deok 

Xin ông cho biết đâu là sự thật quanh những câu chuyện lưu truyền về Hoàng tử Việt Nam Lý Long Tường và dòng họ Lý Hoa Sơn ở Cao Ly? 

Hoàng tử Lý Long Tường lưu lạc đến Cao Ly vào thế kỷ 13 khi nước này đang chống lại giặc ngoại xâm Mông Cổ. 

Các tài liệu mới phát hiện khẳng định, Hoàng tử Lý Long Tường lập công lớn dẹp giặc Mông Cổ và được Vua Cao Ly phong là Hoa Sơn Quân - tước vị cao trong vương triều.

Vua Cao Ly còn ban đất cho Hoàng tử triều Lý tại Hoa Sơn, từ đó lập nên dòng họ Lý Hoa Sơn. Dòng họ Lý Hoa Sơn luôn hiếu thuận, trung nghĩa với vương triều Cao Ly. 

Thời Vua Chô Sơn cũng rất trọng dụng con cháu Lý Long Tường. Một người họ Lý Hoa Sơn được phong chức Thị trưởng Seoul, nhưng ông từ chối và về quê ở ẩn. 

Có người lập luận rằng nước nào có dân số hơn 80 triệu thì mới có thể đứng vào hàng cường quốc thế giới. 

Với ý nghĩa đó, Việt Nam là nước có nguồn tài nguyên vật chất phong phú nếu kết hợp với nguồn nhân lực xuất sắc thì chỉ cần trong một thời gian ngắn sắp tới, tôi hi vọng Việt Nam sẽ vượt hàng các cường quốc châu Á, vươn tới hàng ngũ các nước tiên tiến trên thế giới - Ông Kim Yong Deok 

* Giáo sư Phan Huy Lê cho biết nhiều hậu duệ của Hoàng tử Lý Dương Côn làm quan trong vương triều Cao Ly. Đời thứ 2 là Lý Lan làm đến chức Kim tử Quang lộc đại phu Lễ nghi phán thư. 

Đời thứ 3 là Lý Mậu Trinh làm đến chức Khuông Tĩnh đại phu Chính đường văn học. Đặc biệt là hậu duệ đời thứ 6 Lý Nghĩa Mẫn được phong Đại tướng quân, Tây Bắc bộ binh mã sứ… 

Hiện nay, nhiều người thuộc dòng họ Lý Hoa Sơn sống ở CHDCND Triều Tiên. Còn tại Hàn Quốc, hậu duệ của Hoàng tử Lý Long Tường có nhiều người thành danh như ông Lý Thường Tuấn là Chủ tịch tập đoàn Golden Bridge đang làm ăn ở Việt Nam, ông Lee Hee Boem là cựu Thứ trưởng Bộ Công nghiệp, ông Lee Chang Kem là Chủ tịch tập đoàn lớn kinh doanh ở Việt Nam…

Các nhà sử học mới phát hiện về một dòng họ Lý khác từ Việt Nam cũng khá nổi tiếng ở Hàn Quốc? 

Thực ra, đây chưa hẳn là phát hiện mới vì cách đây hơn 20 năm đã có nhà sử học Hàn Quốc công bố về dòng họ Lý Tinh Thiện của Hoàng tử Việt Nam Lý Dương Côn. 

Tuy nhiên, tộc phả dòng họ này nửa chừng không được ghi chép nên việc nghiên cứu bị gián đoạn và ít người biết đến.

Giáo sư Phan Huy Lê – Chủ tịch Hội khoa học Lịch sử Việt Nam – cùng các nhà sử học Hàn Quốc vừa công bố nhiều thông tin mới về dòng họ Lý Tinh Thiện. Hoàng tử Lý Dương Côn lưu lạc và định cư ở vùng Tinh Thiện [Cao Ly] trước Hoàng tử Lý Long Tường khoảng 100 năm. Các tài liệu cho biết nhiều hậu duệ của Hoàng tử Lý Dương Côn làm quan to trong các triều đại ở Hàn Quốc. 

Dưới góc nhìn sử học, theo ông đâu là lý do dẫn tới việc Hàn Quốc nhanh chóng trở thành nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Việt Nam? 

Tôi thực sự ngỡ ngàng vì chỉ trong một thời gian ngắn, đầu tư trực tiếp của Hàn Quốc đã đứng đầu ở Việt Nam. Tuy nhiên, khi suy ngẫm lại thì điều này cũng có cơ sở vì Việt- Hàn vốn tương đồng về văn hoá, con người và trong lịch sử vốn có mối quan hệ gần gũi, tự nhiên, không bị gò ép. 

Từ xa xưa đã có nhiều người Việt vượt biển đến Trung Quốc, nhưng lại trôi dạt đến Hàn Quốc và ngược lại. Đây là sự giao lưu rất tự nhiên. Mặt khác, sứ thần rồi đến các trí thức, chí sĩ yêu nước Việt – Hàn từng gặp gỡ, trao đổi tại Nhật Bản, Trung Quốc với cùng chí hướng vận động giải phóng dân tộc… 

Chính điều này là động cơ mạnh mẽ, thúc đẩy quan hệ kinh tế giữa hai nước. Việt Nam thuận lợi khi đón nhận làn sóng đầu tư ồ ạt từ Hàn Quốc và ngược lại doanh nghiệp Hàn Quốc cũng tin tưởng khi rót tiền vào Việt Nam. Nếu không có sự tương đồng, không có tình cảm chân thành thì mối quan hệ giữa hai nước chỉ có thể dừng lại ở việc trao đổi thương mại.