Xơ gan giai đoạn 4 là mức độ cuối và cũng là nặng nhất của bệnh xơ gan. Ngoài biểu hiện vàng da, ăn uống kém, người bệnh còn bị tăng áp lực tĩnh mạch cửa dẫn đến biến chứng cổ trướng hay xuất huyết tiêu hóa ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng. Vậy bệnh xơ gan giai đoạn cuối sống được bao lâu? Cần điều trị như thế nào cho hiệu quả?
Bệnh xơ gan giai đoạn 4 [ còn gọi là xơ gan F4 hay xơ gan giai đoạn cuối ] là giai đoạn nặng nhất của bệnh xơ gan. Phần lớn các tế bào gan khỏe mạnh đã bị thay thế bằng mô sẹo khiến cho gan bị chai cứng và mất chức năng. Điều này khiến cho chất độc tích tụ nhiều trong cơ thể gây suy giảm sức khỏe nghiêm trọng. Cùng với đó, người bệnh phải đối mặt với nguy cơ cao bị tăng áp lực tĩnh mạch cửa, xuất huyết tiêu hóa, xơ gan và nhiều biến chứng nguy hiểm khác.
Bệnh xơ gan giai bắt đầu với sự xuất hiện của một số tế bào gan bị xơ hóa do tình trạng tổn thương kéo dài. Bệnh được chia thành 4 giai đoạn tương ứng với các mức độ từ nhẹ đến nặng. Từ xơ gan giai đoạn đầu đến xơ gan giai đoạn cuối chính là một quá trình phát triển lâu dài.
- Xơ gan giai đoạn 1: Gan có biểu hiện viêm và xơ hóa nhẹ. Do chưa bị tổn thương nhiều nên tình trạng xơ gan chưa gây ảnh hưởng rõ ràng đến cấu trúc cũng như chức năng hoạt động của gan. Hầu hết các trường hợp đều không có triệu chứng, nếu có thì cũng chỉ là cảm giác mệt mỏi, chán ăn.
- Xơ gan giai đoạn 2: Các mô sẹo trong gan bắt đầu hình thành nhiều hơn và thế chỗ cho các mô khỏe mạnh. Chức năng hoạt động của gan cũng giảm sút khiến cho người mắc xơ gan giai đoạn 2 gặp phải nhiều triệu chứng rõ ràng như thường xuyên mệt mỏi, giảm cân, cơ thể uể oải không muốn vận động, ăn lâu tiêu.
- Xơ gan giai đoạn 3: Gan bị xơ hóa trên diện rộng và các mô sẹo chiếm diện tích lớn trong gan. Khả năng thải độc cùng các chức năng khác của gan bị suy giảm nghiêm trọng. Bệnh nhân bị giảm nhiều cân trong thời gian ngắn, cơ thể gầy yếu, vàng da, vàng mắt, buồn nôn cùng nhiều triệu chứng nghiêm trọng khác.
- Xơ gan giai đoạn 4: Gan bị xơ hóa gần như hoàn toàn dẫn đến mất chức năng gan. Bệnh nhân phải đối mặt với nhiều triệu chứng nghiêm trọng như vàng da toàn thân, cổ trướng. Trong một số trường hợp, các mô bị tổn thương còn ác tính hóa dẫn đến bệnh ung thư gan.
Bệnh xơ gan ở các giai đoạn đầu nếu không được kiểm soát tốt có thể tiến triển thành xơ gan giai đoạn cuối. Một số vấn đề như nhiễm trùng gan, dị tật bẩm sinh, bệnh tim mạch hay chế độ ăn uống hàng ngày được xác định là nguyên nhân gây xơ gan và cũng là yếu tố thuận lợi thúc đẩy bệnh phát triển qua giai đoạn 4. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến nhất.
Với đội ngũ chuyên gia, bác sĩ giỏi trong lĩnh vực giúp thăm khám, chẩn bệnh chính xác và kê đơn, bốc thuốc chuẩn bệnh cùng giải pháp đặc trị bệnh gan "có một không hai" từ YHCT, Trung tâm Thuốc dân tộc đã giúp hàng ngàn người thoát khỏi đau đớn, phiền toái, lo lắng biến chứng do bệnh gan gây ra. Bệnh nhân trên khắp cả nước đã có những phản hồi rất tích cực về chất lượng, hiệu quả khám chữa tại đây.
- Viêm gan virus: Bệnh viêm gan B, C mãn tính gây tổn thương trong gan kéo dài. Các tế bào gan bị hủy hoại ngày càng nhiều và bị xơ hóa hình thành nên mô sẹo trong gan.
- Các nhiễm trùng khác: Chẳng hạn như lỵ amip, nhiễm ký sinh trùng sốt rét hay sán lá gan cũng có thể thúc đẩy bệnh xơ gan phát triển mạnh sang giai đoạn 4.
- Dị tật bẩm sinh: Một số dị tật bẩm sinh ở ống dẫn mật, chẳng hạn như teo hay không có ống dẫn mật làm cho dịch mật bị ứ trệ tại gan cũng có thể tạo mầm mống cho bệnh xơ gan phát triển.
- Các vấn đề ở đường tiêu hóa cũng dẫn đến xơ gan, phổ biến nhất là tình trạng viêm ruột hay viêm ống dẫn mật.
- Bệnh tim mạch: Suy tim hay viêm tĩnh mạch trên gan
- Hút thuốc lá chủ động hay thụ động trong thời gian dài
- Uống nhiều bia rượu
- Điều trị bệnh bằng các thuốc chuyển hóa tại gan, làm chức năng gan bị suy yếu, tổn thương và xơ hóa.
- Tiếp xúc thường xuyên với chất độc
- Chế độ ăn nhiều dầu mỡ hoặc ăn uống không đầy đủ làm thiếu hụt các chất nuôi dưỡng gan
- Thừa cân, béo phì
- Gan nhiễm mỡ
Bệnh xơ gan giai đoạn 4 có các triệu chứng rất rõ ràng. Người bệnh nên thận trọng tới bệnh viện làm xét nghiệm kiểm tra ngay khi có những dấu hiệu sau:
- Luôn cảm thấy mệt mỏi trong người dù đã nghỉ ngơi
- Cơ thể yếu ớt, sức khỏe suy kiệt. Không muốn vận động hay khó tập trung trong công việc
- Chán ăn, đầy bụng do thức ăn lâu được tiêu hóa
- Giảm cân nhanh
- Thiếu máu
- Dễ bị cảm, sốt hay nhiễm trùng do hệ miễn dịch suy giảm
- Vàng mắt, vàng da, các vùng niêm mạc cũng chuyển sang màu vàng.
- Móng tay có màu trắng và lòng bàn tay son
- Có hiện tượng cổ trướng do tích tụ nhiều dịch trong khoang bụng. Lúc này, bụng phình to như quả trống, hệ thống mạch máu trên vùng bụng nổi rõ.
- Phù chân, nhất là mắt cá chân.
Ở giai đoạn cuối, chức năng gan gần như bị mất hoàn toàn và không thể hồi phục khiến cho người bệnh có nguy cơ gặp phải nhiều biến chứng nghiêm trọng như:
- Xuất huyết nội tạng: Các mô sẹo trong gan làm tuần hoàn máu bị tắc nghẽn, từ đó dẫn đến hiện tượng tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Hiện tượng này kéo dài gây phình giãn và vỡ tĩnh mạch, từ đó dẫn đến xuất huyết tiêu hóa.
- Cổ trướng: Khoảng 85% bệnh nhân bị xơ gan giai đoạn 4 có biến chứng cổ trướng. Lúc này dịch tích tụ nhiều trong khoang bụng gây đau đớn và làm gia tăng áp lực lên đường hô hấp dưới khiến cho bệnh nhân bị khó thở.
- Bệnh não gan: Amoniac không được gan đào thải hết sẽ theo máu lên não gây ảnh hưởng đến thần kinh và dẫn đến bệnh não gan. Trường hợp này, người bệnh có thể bị rối loạn hành vi, nhận thức, co giật, thậm chí là hôn mê.
- Suy thận cấp: Khi gan bị mất chức năng thải độc, thận phải hoạt động nhiều hơn để lọc bỏ độc tố trong máu. Theo thời gian, chức năng thận cũng dần suy giảm do chịu nhiều áp lực.
Người bệnh xơ gan giai đoạn cuối sống được bao lâu còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi tác, sức khỏe tổng thể, phương pháp điều trị và các biến chứng. Thống kê cho thấy, một người bị xơ gan giai đoạn 4 có thể sống thêm được từ 1 – 3 năm nếu được chăm sóc tốt và có phác đồ điều trị phù hợp. Tuy nhiên, ghi nhận thực tế thì có đến 50% ca bệnh tử vong trong vòng 1 năm tính từ lúc được xác định mắc xơ gan giai đoạn cuối.
Thời gian sống của bệnh nhân càng rút ngắn nếu đã xuất hiện biến chứng. Có đến 55% bệnh nhân tử vong ngay ở lần đầu tiên bị xuất huyết do tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Trong khi đó, có rất nhiều bệnh nhân phát hiện bị ung thư gan qua đời chỉ trong vòng 6 tháng sau đó.
Ngày nay, kỹ thuật ghép gan đã giúp bệnh nhân bị xơ gan giai đoạn cuối kéo dài thời gian sống. Nếu ca phẫu thuật ghép gan thành công và khả năng phục hồi sức khỏe tốt, người bệnh có thể sống thêm được vài năm hoặc lâu hơn.
Việc kéo dài thời gian sống, ngăn ngừa các biến chứng và giảm nhẹ các triệu chứng cho người bệnh là mục tiêu hàng đầu của quá trình điều trị xơ gan giai đoạn cuối. Người bệnh nên phối hợp với bác sĩ để bệnh được kiểm soát tốt và có thời gian sống lâu hơn.
Bệnh xơ gan giai đoạn 4 được chẩn đoán thông qua các triệu chứng lâm sàng kết hợp với một số phương pháp cận lâm sàng. Bao gồm:
- Làm xét nghiệm máu để kiểm tra các chỉ số đánh giá chức năng gan
- Siêu âm gan
- Chụp x-quang
- Chụp CT scan
- Chụp cộng hưởng từ MRI
- Sinh thiết gan
Các xét nghiệm trên không chỉ giúp xác định được nguyên nhân gây bệnh, mức độ gan bị xơ hóa, đánh giá chức năng gan mà còn phát hiện được các biến chứng nếu có. Kết quả chẩn đoán sẽ là căn cứ quan trọng để bác sĩ lựa chọn phương án điều trị xơ gan giai đoạn 4 phù hợp với từng bệnh nhân.
Mục tiêu của điều trị:
- Điều trị các triệu chứng và nguyên nhân gây bệnh
- Ức chế tình trạng xơ hóa gan
- Điều trị các biến chứng
- Kéo dài thời gian sống cho người bệnh
Các phương pháp được lựa chọn để điều trị xơ gan giai đoạn 4 bao gồm:
– Sử dụng thuốc điều trị triệu chứng:
- Thuốc lợi tiểu giúp giảm tích nước trong bụng hay phù chân
- Thuốc ức chế miễn dịch có tác dụng làm giảm phản ứng viêm tại gan, ổn định hoạt động của hệ miễn dịch.
- Thuốc cải thiện khả năng chuyển hóa tế bào gan…
– Điều trị biến chứng của xơ gan giai đoạn 4:
- Cổ trướng và phù nề: Nếu thuốc lợi tiểu không hiệu quả, người bệnh được chỉ định chọc hút dịch trong khoang bụng hoặc làm phẫu thuật nếu cần thiết. Duy trì chế độ ăn ít muối để hạn chế lượng dịch tích tụ trong cơ thể.
- Giãn tĩnh mạch thực quản – dạ dày: Ban đầu, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để làm giảm áp lực cho tĩnh mạch, đồng thời tăng sức bền thành mạch. Tuy nhiên nếu có biến chứng xuất huyết tiêu hóa, nôn ói ra máu hoặc phân lẫn máu thì cần áp dụng các biện pháp mạnh như tiêm xơ, đặt stent nối thông tĩnh mạch hoặc thắt tĩnh mạch thực quản…
- Trường hợp có nhiễm trùng: Điều trị bằng phác đồ kháng sinh và các thuốc khác từ theo loại nhiễm trùng.
- Hội chứng não gan: Bệnh nhân cần dùng thuốc để giảm độc tố trong máu, ngăn ngừa bệnh não gan tiến triển nặng hơn.
- Ung thư gan: Hóa trị, xạ trị hay phẫu thuật ghép gan nếu có gan hiến tặng. Tuy nhiên, chi phí cho một ca phẫu thuật ghép gan khá cao và không phải trường hợp nào cũng tiếp nhận được lá gan mới.
- Suy thận: Tiến hành chạy thận nhân tạo đối với các trường hợp bị suy thận nặng.
Người bị xơ gan giai đoạn 4 cần được chăm sóc đúng cách để nâng cao sức khỏe, giúp chống lại bệnh tốt hơn. Do đó, ngoài việc tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ, người bệnh cần lưu ý:
- Dành nhiều thời gian nghỉ ngơi, cố gắng ngủ đủ giấc mỗi ngày và không thức khuya
- Không làm việc nặng quá sức khiến sức khỏe giảm sút nhanh
- Hạn chế ăn uống, đường, chất béo và các loại gia vị cay nóng
- Tăng cường bổ sung chất xơ, vitamin và các khoáng chất thiết yếu cho gan bằng cách thường xuyên ăn rau xanh và hoa quả tươi. Chúng sẽ giúp hỗ trợ tiêu hóa, thải độc, nuôi dưỡng các mô khỏe mạnh trong gan và nâng cao khả năng miễn dịch cho người bệnh.
- Các loại quả mọng, rau lá xanh đặc biệt giàu chất chống oxy hóa. Người bị xơ gan giai đoạn 4 nên bổ sung các thực phẩm này vào thực đơn hàng ngày để giảm viêm, tiêu diệt gốc tự do, bảo vệ gan và ngăn ngừa ung thư gan.
- Tham gia các hoạt động thể chất dưới sự hướng dẫn của bác sĩ
- Tránh tự ý sử dụng thuốc giảm đau, thuốc kháng viêm hay bất cứ loại thuốc nào khác khi chưa được sự đồng ý của bác sĩ, kể cả thuốc thảo dược.
- Tuân thủ dùng thuốc điều trị xơ gan giai đoạn 4 theo đúng hướng dẫn và tái khám định kỳ để kiểm tra sức khỏe.
Có thể bạn quan tâm