Thư viện Di truyền họcCơ bảnHoạt động của gen
Cơ chế biểu hiện gen
Mỗi tế bào cho phép biểu hiện hoặc bật hoạt động chỉ một phần nhỏ trong số các gen của nó. Phần gen còn lại sẽ bị ức chế biểu hiện hoặc bị bất hoạt. Quá trình kích hoạt gen hoạt động hoặc bất hoạt gen được gọi là cơ chế điều hòa hoạt động gen. Quá trình điều hòa biểu hiện gen đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình phát triển bình thường của cơ thể. Gen được kích hoạt và bất hoạt tùy thuộc vào các dạng tế bào, vị trí của gen trong suốt quá trình phát triển chẳng hạn như quá trình này dẫn đến sự phân hóa làm cho các tế bào não có hình dạng và hoạt động chức năng khác so với tế bào gan hoặc tế bào cơ, Điều hòa biểu hiện gen cho phép các tế bào phản ứng nhanh chóng với các thay đổi của môi trường. Mặc dù chúng ta biết rằng cơ chế điều hòa biểu hiện gen đóng vai trò thiết yếu cho sự sống nhưng rất nhiều cơ chế điều hòa gen phức tạp vẫn chưa được hiểu hoàn toàn.
Điều hòa biểu hiện gen có thể xảy ra tại bất kỳ điểm nào trong quá trình gen biểu hiện nhưng phần lớn thường xuất hiện tại quá trình phiên mã [khi thông tin di truyền trên ADN được phiên mã thành dạng thông tin di truyền chứa trên mARN]. Các tín hiệu từ môi trường hoặc từ các tế bào khác kích hoạt các protein được gọi là các nhân tố phiên mã. Những protein này bám vào các vùng điều hòa trên gen và làm tăng hoặc làm giảm mức độ phiên mã gen. Bằng cách điều khiển mức độ phiên mã, quá trình này có thể xác định được số lượng sản phẩm protein được tạo ra bởi một gen tại bất kì thời điểm nào.
Cùng chuyên mục
- Protein là gì và vai trò thế nào?
- Gen chỉ dẫn sản xuất protein như thế nào?
- Gen được tắt hay mở trong tế bào ra sao?
- Di truyền học biểu sinh là gì?
- Tế bào phân chia như thế nào?
- Gen điều khiển sự phân chia và phát triển của tế bào như thế nào?
Xem thêm các bài viết khác về sinh học phân tử
Tài liệu tham khảo
- U.S National Library of Medicine. Can genes be turned on and off in cells?. Retrieved July 14, 2020 from //medlineplus.gov/genetics/understanding/howgeneswork/geneonoff/