Đa số những cây trồng họ đậu, nếu bạn đảm bảo trồng đúng vụ thì hầu hết đều không mất mùa. Nhưng để đạt năng suất cao buộc bạn phải trang bị những kiến thức cần thiết. Hôm nay, Khuyến Nông TPHCM sẽ chia sẻ một số hướng dẫn trồng chăm sóc đậu đen sao cho đạt năng suất cao nhất. Ngoài ra, bài viết còn nhắc đến một số công dụng của loại đậu này. Hy vọng sẽ giúp bạn có những vụ mùa bội thu.
Đặc điểm cây đậu đen
Đây là một trong những loại cây trồng thuộc họ Đậu. Chúng còn được biết đến với tên gọi là cây đỗ đen, tên khoa học là Vigna unguiculata [L., ] Walp subsp.
Đậu đen là cây thân thảo, phân thành nhiều nhánh và được nhân giống bằng hạt. Lá có màu xanh lục, mọc kép gồm 3 lá chét và mọc so le nhau. Những lá ở 2 bên nhỏ, là giữa to.
Hoa có màu tím nhạt. Quả đậu đen mọc thành chùm và mỗi quả được tạo thành bởi 2 mảnh ghép lại, hình trụ [thẳng hoặc hơi cong]. Kích thước quả dài, bên trong chứa tầm 10 hạt. Lúc mới ra, quả có màu xanh nhưng khi già chuyển màu nâu đen hoặc vàng.
Phần đươc sử dụng nhiều nhất là hạt đậu đen. Bạn sẽ dễ dàng lấy hạt khi phơi khô nguyên quả rồi tách vỏ.
Thời gian sinh trưởng của cây không dài. Khoảng 80 90 ngày là có thể thu hoạch.
Loại đậu này được trồng phổ biến tại các tỉnh Tây Nguyên, vùng Duyên Hải Nam Trung Bộ. Trong đó, đất Gia Lai và Bình Định được xem là 2 nơi cho ra sản phẩm hạt đậu đen ngon nhất.
Cách trồng đậu đen
Chọn thời điểm thích hợp
Chọn đúng thời điểm là xem như bạn đã đáp ứng được 60% yêu cầu rồi đấy. Vì nếu trồng đậu đen không đúng vụ thì không thể thu năng suất cao được.
Với những cây trồng họ đậu, bạn có thể trồng vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Nhưng để cây phát triển khỏe mạnh, ít bị thiên tai hay sâu bệnh tấn công và cho vụ mùa bội thu, bạn hãy trồng vào khoảng tháng 2 đến tháng 6 hoặc tháng 11, 12 hàng năm.
Chuẩn bị giống
Bạn lưu ý chọn những hạt to, mẩy, chắc, vỏ bóng mịn, không xây xát để tỷ lệ nảy mầm cao. Ngoài ra, bạn còn cần chọn kích thước hạt đồng đều để cây sau này đồng đều về thể chất.
Hiện có 2 giống đậu đen là xanh lòng và trắng lòng. Tuy theo nhu cầu sử dụng mà bạn lựa chọn giống phù hợp.
Vì vỏ đậu khá mỏng nên bạn gieo trực tiếp mà không cần thông qua ngâm ủ.
Chuẩn bị đất trồng
Đậu đen không kén đất và khá dễ trồng. Nhưng theo các chuyên gia nghiên cứu, loại đất phù hợp nhất cần đạt yêu cầu về đặc tính: tơi xốp, thoáng khí, không chai cứng hay thiếu nuóc và cũng không nên quá ẩm ướt. Ngoài ra, những vùng đất phèn cũng không cho năng suất cao.
Công việc quan trọng bạn cần thực hiện trước khi trồng là làm sạch cỏ dại, cày xới cho tơi đất rồi lên luống. Chiều rộng luống trồng khoảng 1,2 1,5m, cao tầm 35cm. Các luống cách nhau 25cm để thoát nước và sau này bạn có lối đi để xới đậu.
Tiến hành bón lót bằng phân hữu cơ, phân chuồng ủ hoai cùng với ít tro để tanwg dinh dưỡng cho đất. Cuối cùng là rạch hàng sâu 4 5cm chạy dài theo luống để sẵn sàng gieo hạt.
Tiến hành gieo trồng đậu đen
Mỗi sào đất [tương đương 1000 mét vuông diện tích] bạn gieo khoảng 1,8 kg hạt giống lf phù hợp.
Khoảng cách tiêu chuẩn giữa các hàng là 40cm, mỗi hốc gieo 2 hạt và hốc này cách hốc kia 25cm.
Gieo hạt giống đậu đen đã chuẩn bị theo những hàng đã rạch. Cuối cùng là phủ kín đất lại.
Kỹ thuật chăm sóc
Đây là những công việc bạn cần làm để có vụ mùa bội thu. Khi chăm sóc cây đậu đen bạn cần lưu ý những điều sau:
Trồng dặm
Khi đậu mọc được 2 lá mầm và đều đám, bạn cần kiểm tra những hốc không mọc để dặm lại cho đều. Bạn nhổ tỉa những cây mọc đôi ở hốc đã gieo và trồng lại nơi mới.
Làm cỏ, xới xáo đất
Quá trình cây sinh trưởng không nên để cỏ mọc dễ bị cạnh tranh dinh dưỡng, không tốt cho cây đậu đen. Đồng thời việc xới xáo còn giúp đất tơi xốp. Có 3 thời điểm làm cỏ và xới xáo như sau:
- Lần 1: Khi cây được 10 ngày tuổi, bạn kết hợp làm cỏ và xới nhẹ để cào bỏ lớp váng trên bề mặt. Thao tác phải thật cẩn thận để không ảnh hưởng đến cây đậu con.
- Lần 2: 20 ngày sau đó bạn làm cỏ, xới đất và vun gốc lần 2.
- Lần 3: Trước khi cây ra hoa nên thực hiện việc này để hạn chế sự đổ ngã cây. Đây là lúc vun gốc quan trọng nhất.
Hãm ngọn
Đây là việc cần làm để cây cho nhiều hoa, đậu nhiều quả. Nếu không, cây tiếp tục vươn xa mà không nhảy nhiều nhánh. Bạn chỉ cần thường xuyên cắt bỏ phần ngọn cây là được. Thời điểm ngắt ngọn thích hợp là khi cây sắp ra hoa.
Phòng trừ sâu bệnh
Đậu đen thường bị tấn công bởi các loại sâu ăn lá, sâu đục thân, sâu đục trái, rầy rệp, bệnh cháy lá, lở cổ rễ hay bệnh đốm lá,
Để phòng trừ những loại sâu bệnh này, bạn cần:
- Thực hiện tốt công tác vệ sinh đồng ruộng;
- Luân canh thường xuyên những loại hoa màu khác như lúa, bắp,
- Khi mật độ sâu ít, bạn không cần phun thuốc để không làm hại thiên địch
Thu hoạch và bảo quản
Thời điểm thu hoạch thích hợp là khi quả vàng chuyển màu nâu đậm. Thu hái nhẹ nhàng rồi đem phơi, tách bỏ vỏ, lấy hạt rồi tiếp tục phơi khô và loại bỏ tạp chất.
Tuyệt đối không ủ đống lâu ngày dễ làm ẩm hỏng hạt.
Nếu muốn để giống, bạn nên chọn những hạt to mẩy trong đợt thu hái đầu tiên và đợt 2.
Trong quá trình bảo quản, bạn cần chú ý kiểm tra chống sâu mọt cho hạt đậu đen.
Có thể bạn quan tâm :
- Trồng đậu xanh đạt năng suất cao [theo chuyên gia hướng dẫn]
- Đậu đỏ nhiều công dụng lại dễ trồng và thu được năng suất cao
- Trồng đậu nành đem lại hiệu quả kinh tế rất cao cho nông dân
Đậu đen có tác dụng gì?
Hạt đậu này tuy nhỏ nhưng khá nhiều công dụng tích cực. Bạn có thể chế biến nhiều món như nấu chè, nấu xôi hay pha nước uống. Ngoài ra, trong Đông y, đậu đen còn là vị thuốc đem lại nhiều giá trị tốt cho sức khỏe như:
- Hỗ trợ xương cốt khỏe mạnh, dẻo dai;
- Hạ huyết áp, bảo vệ sức khỏe tim mạch;
- Giảm cân, làm đẹp, hỗ trợ tiêu hóa;
- Hỗ trợ sức khỏe cho bệnh nhân tiểu đường;
- Phòng ngừa một số bệnh ung thư.
Đậu đen là loại hạt đem lại nhiều giá trị tốt cho sức khỏe con người. Nếu gia đình có ruộng thích hợp bạn hãy tận dụng để trồng đậu đen cho cả nhà dùng nhé! Nắm vững những kỹ thuật trên, chắc chắn bạn sẽ thu được những vụ mùa bội thu. Hy vọng những kiến thức này hữu ích đối với bạn.
Chúc bạn thành công nhé!