Chuyển động của chất điểm là gì

1.Khái niệm chuyển động cơ

Định nghĩa : Chuyển động cơ là sự thay đổi vị trí của một vật so với vật khác theo thời gian.

Ví dụ :

+ Chuyển động của người đi xe đạp so với tòa nhà bên đường.

+ Chuyển động của các cây kim đồng hồ với nhau

2.Khái niệm chất điểm

a/Định nghĩa :Chất điểm là vật có kích thước rất nhỏ so với phạm vi chuyển động của nó.

b/Ý nghĩa :Chất điểm dùng trong tìm vị trí của vật trong chuyển động khi bỏ qua những yếu tố kích thước.

+ Những vật được xem là chất điểm ta biểu diễn vật là những chấm.

+ Chất điểm có những đặc trưng như vận tốc, hướng, tọa độ ban đầu, thời gian chuyển động của vật.

3.Khái niệm quỹ đạo chuyển động

Quỹ đạo chuyển động là tập họp tất cả những điểm mà vật đã đi qua trong quá trình chuyển động.

Sau khi chú chim bay qua xong có những chấm nhỏ để lại trên bầu trời.

Đó là quỹ đạo chuyển động của chú chim.


I. Chất điểm – chuyển động cơ

CHUYỂN ĐỘNG CƠ

I. Chất điểm – chuyển động cơ

1. Chất điểm: Một vật chuyển động được coi là một chất điểm nếu kích thước của nó rất nhỏ so với độ dài đường đi. Chất điểm có khối lượng là khối lượng của vật.

2. Chuyển động cơ: Chuyển động cơ của một vật [gọi tắt là chuyển động] là sự thay đổi vị trí của vật đó so với các vật khác theo thời gian.

3. Quỹ đạo: Quỹ đạo của chuyển động là tập hợp tất cả các vị trí của một chất điểm chuyển động tạo ra một đường nhất định.

II. Cách xác định vị trí của vật trong không gian

Để xác định vị trí của một vật ta cần chọn một vật làm mốc, một hệ trục tọa độ gắn với vật làm mốc đó và dùng một thước đo để xác định tọa độ của vật. Trong trường hợp đã biết rõ quỹ đạo thì cần chọn một vật làm mốc và một chiều dương trên quỹ đạo đó.

* Hệ tọa độ

+ Hệ tọa độ một trục [sử dụng khi vật chuyển động trên một đường thẳng].

Tọa độ của vật ở vị trí M: \[x = \overline {OM} \]

+ Hệ tọa độ hai trục [sử dụng khi vật chuyển động trên một đường cong trong một mặt phẳng]

Tọa độ của vật ở vị trí M là:\[\left\{ \begin{array}{l}x = \overline {O{M_x}} \\y = \overline {O{M_y}} \end{array} \right.\]

III. Cách xác định thời gian trong chuyển động

- Mốc thời gian [hoặc gốc thời gian] là thời điểm mà ta bắt đầu đo thời gian

- Nếu lấy mốc thời gian là thời điểm vật bắt đầu chuyển động [thời điểm 0] thì số chỉ của thời điểm sẽ trùng với số đo khoảng thời gian đã trôi qua kể từ mốc thời gian.

+ Thời điểm là giá trị mà đồng hồ hiện đang chỉ đến theo một mốc cho trước mà ta xét.

+ Thời gian là khoảng thời gian trôi đi trong thực tế giữa hai thời điểm mà ta xét.

- Để đo thời gian người ta dùng một đồng hồ.

- Hệ quy chiếu bao gồm:

+ Một vật làm mốc, một hệ tọa độ gắn với vật làm mốc

+ Một mốc thời gian và một đồng hồ.

Sơ đồ tư duy về chuyển động cơ - Vật lí 10


  • Câu C1 trang 8 SGK Vật lý 10

    Giải Câu C1 trang 8 SGK Vật lý 10

  • Câu C2 trang 9 SGK Vật lý 10

    Giải Câu C2 trang 9 SGK Vật lý 10

  • Câu C3 trang 9 SGK Vật lý 10

    Hãy cho biết các tọa độ của điểm M nằm chính giữa một bức tường hình chữ nhật ABCD

  • Câu C4 trang 10 SGK Vật lý 10

    Cho bảng giờ tàu [bảng 1.1]. Hãy tính xem đoàn tàu chạy từ ga Hà Nội đến ga Sài Gòn trong bao lâu?

  • Bài 1 trang 11 SGK Vật lí 10

    Giải bài 1 trang 11 SGK Vật lí 10. Chất điểm là gì?

>> Xem thêm

Luyện Bài Tập Trắc nghiệm Lí lớp 10 - Xem ngay

Báo lỗi - Góp ý

>> Học trực tuyến Lớp 10 tại Tuyensinh247.com, Cam kết giúp học sinh học tốt, hoàn trả học phí nếu học không hiệu quả.

  • Khái niệm chất điểm
  • Chất điểm là gì? Cho Ví dụ
  • Chất điểm là gì lớp 10

Ô tô con là một vật có khối lượng lớn nhưng so với quãng đường từ Hà Nội đi Tp. Hồ Chí Minh lại rất nhỏ. Nên có thể coi ô tô chính là một chất điểm trên quãng đường nó di chuyển từ Hà Nội vào Tp. Hồ Chí Minh.

Đó là một ví dụ nhắc đến chất điểm, nhưng liệu từ ví dụ trên chúng ta liệu có thể rút ra khái niệm về chất điểm đúng nhất được không? Nếu không, hãy cùng chúng tôi theo dõi nội dung bài viết để hiểu rõ hơn về Chất điểm là gì?

Khái niệm chất điểm

Để giải đáp Chất điểm là gì? Trước tiên chúng ta cùng đi tìm hiểu một số khái niệm có liên quan đến chất điểm như là chuyển động cơ, quỹ đạo chất điểm…

Chuyển động cơ là sự thay đổi vị trí của vật đó so với một vật khác theo thời gian nhất định.

Ví dụ: Khi bạn đứng tại chỗ ném 1 quả bóng ra xa, lúc này quả bóng đang thay đổi vị trí so với bạn và được coi là một vật chuyển động.

Ví dụ: Khi bạn đứng tại chỗ chơi đá cầu, lúc này bạn đá quả cầu đi cho người bạn khác thì lúc đó quả cầu đang thay đổi vị trí so với bạn và đó được coi là một vật đang chuyển động.

Chất điểm [khối điểm] là một khái niệm chỉ những vật có khối lượng hoặc kích thước đáng kể nhưng so với độ dài đường đi [hoặc những khoảng cách được đề cập] lại rất nhỏ. Chất điểm khác với điểm trong toán học vì nó còn gắn với các tính chất vật lý [như khối lượng] và có khối lượng riêng lớn vô hạn.

Quỹ đạo chất điểm là một tập hợp tất cả các vị trí của chất điểm khi nó thực hiện chuyển động cơ của mình. Hay nói cách khác, quỹ đạo của chuyển động chính là đường mà chất điểm khi chuyển động tạo ra trong không gian. Quỹ đạo có tính tương đối thể hiện khi xét trên các phương diện khác nhau thì quỹ đạo cũng không giống nhau.

Chất điểm là gì? Cho Ví dụ

Như ở nội dung trên chúng ta đã giải đáp cho câu hỏi Chất điểm là gì? Một vật chuyển động được coi là chất điểm nếu kích thước của nó rất nhỏ so với độ dài đường đi [hoặc so với những khoảng cách mà ta đề cập đến].

Lưu ý: Khi một vật được coi là chất điểm thì khối lượng của vật coi như tập trung tại chất điểm đó.

Ví dụ: Ô tô con là một vật có khối lượng lớn nhưng so với quãng đường từ Hà Nội đi Tp. Hồ Chí Minh lại rất nhỏ. Nên có thể coi ô tô chính là một chất điểm trên quãng đường nó di chuyển từ Hà Nội vào Tp. Hồ Chí Minh.

Ví dụ: Thả một viên đá có khối lượng từ trên tầng thượng của tòa nhà cao tầng. Lúc này, viên đá cũng được coi là chất điểm trên chính quang đường di chuyển từ tầng thượng cho đến khi chạm đất.

Ví dụ: Một ô tô có kích thước khoảng 5 mét chuyển động trên đường cao tốc Bắc Nam có độ dài 1811 km = 1 811 000 mét => ô tô được coi là một chất điểm vì kích thước của ô tô rất nhỏ so với quãng đường mà ta đề cập đến.

Ví dụ: Trái Đất có bán kính 6400 km chuyển động quanh Mặt Trời theo quỹ đạo gần tròn có bán kính 150 000 000 km. Như vậy, Trái Đất được coi là chất điểm trong chuyển động quanh Mặt Trời vì kích thước của nó là rất nhỏ so với quãng đường mà nó chuyển động.

Ngoài ra, trong bài viết chúng tôi còn có một số ví dụ về quỹ đạo cũng như tính tương đối của quỹ đạo như:

Ví dụ: Trái Đất xét trong chuyển động xung quanh Mặt trời với quỹ đạo hình elip.

Ví dụ: Điểm đầu của kim đồng hồ có quỹ đạo hình tròn so với điểm cố định.

Ví dụ: Hạt mưa rơi từ trên cao xuống có quỹ đạo thẳng đứng…

Ví dụ: Quỹ đạo có tính tương đối thể hiện cụ thể nhất ở đũa xe đạp: khi so với trục của bánh xe thì đũa xe đạp có quỹ đạo hình tròn. Nhưng khi so với người đứng bên đường quan sát thì quỹ đạo của đũa xe đạp lại có hình xicloit.

Chất điểm là gì lớp 10

Câu 1: Trong các trường hợp dưới đây, trường hợp nào có thể coi vật đang chuyển động là một chất điểm?

A. 1 quyển sách bị rơi từ mặt bàn xuống sàn nhà

B. 1 chiếc ô tô đang đỗ trong bãi đậu xe

C. Mặt trăng trong chuyển động quay xung quanh Trái Đất

D. Con cá đang bơi trong xô nước

=> Đáp án: C vì so với khoảng cách từ Mặt trăng đến Trái Đất thì kích thước của Mặt trăng là rất nhỏ nên có thể coi đây là một chất điểm.

Câu 2: Với câu nói: Trái Đất quay quanh Mặt trời với quỹ đạo hình elip, thì vật được chọn làm mốc là:

A. Mặt trời và Trái Đất

B. Mặt trời

C. Mặt trăng

D. Trái Đất

=> Đáp án:  B vì Trái Đất được coi là vật chuyển động quanh mặt trời đứng yên nên Mặt trời sẽ là mốc.

Câu 3: Trường hợp nào sau đây không phải là chất điểm?

A. Máy bay từ Hà Nội đến New York

B. Người thủy thủ đang đi bộ trên boong tàu

C. Viên đạn từ họng súng bắn ra bên ngoài và bay trong không khí

D. Trái Đất trong quỹ đạo khi chuyển động quay quanh mặt trời

=> Đáp án: B vì kích thước của thủy thủ với tàu là đánh kể nên không thể coi là một chất điểm.

Trên đây là một số chia sẻ của chúng tôi về việc giải đáp các vấn đề liên quan đến chất điểm là gì? Khách hàng quan tâm nội dung bài viết, có vướng mắc gì cần được hỗ trợ vui lòng phản hồi trực tiếp để được nhân viên tư vấn chi tiết, tận tình và sớm nhất.

Chủ Đề