[CATP] Tám tỷ người sống trên hành tinh trái đất liệu có quá nhiều? Khi chúng ta đạt tới cột mốc này vào ngày 15-11-2022, hầu hết các chuyên gia đều cho rằng vấn đề đáng lo không phải là có quá đông người, mà là việc tiêu thụ nguồn tài nguyên quá mức của số cư dân giàu có.
Ca ngợi tuổi thọ con người gia tăng và ít xảy ra tử vong ở bà mẹ, trẻ em hơn, Natalia Kanem - Giám đốc Quỹ Dân số của Liên hợp quốc [LHQ] - cho biết: "8 tỷ người là cột mốc quan trọng đối với nhân loại", nhưng bà cũng quan ngại: "Tôi nhận ra rằng không phải tất cả mọi người đều ăn mừng khoảnh khắc này. Một số chuyên gia lo ngại thế giới của chúng ta quá đông, nhưng trên thực tế đó không phải là nguyên nhân gây nên sự sợ hãi".
Ông Joel Cohen - chuyên gia Phòng thí nghiệm dân số của Đại học Rockefeller - cho rằng, câu hỏi về việc khả năng trái đất chịu được bao nhiêu người có hai mặt: những giới hạn tự nhiên và sự lựa chọn của con người. Theo đó, sự lựa chọn của chúng ta dẫn đến việc con người đang tiêu thụ nhiều tài nguyên hơn, chẳng hạn như rừng và đất, so với những gì hành tinh có thể tái tạo mỗi năm.
Cohen lấy ví dụ tình trạng "nghiện" tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch quá mức đang dẫn tới việc phát thải nhiều hơn lượng khí carbon dioxide gây nóng lên toàn cầu. Theo Mạng Global Footprint và Các tổ chức phi chính phủ [NGO] của Tổ chức quốc tế về bảo tồn thiên nhiên [WWF], với nhu cầu của dân số hiện tại, chúng ta sẽ cần khả năng sinh học của tới 1,75 trái đất mới đáp ứng bền vững được.
Báo cáo về khí hậu của LHQ gần đây nhất đề cập đến sự gia tăng dân số như một trong những nguyên nhân chính của gia tăng khí nhà kính. Tuy nhiên, điều này đóng vai trò nhỏ hơn so với tăng trưởng kinh tế. Cho rằng: "Chúng ta thiếu tầm nhìn xa, sự lựa chọn và các vấn đề đều nằm ở đó”, theo ông Cohen, con người nên được trao sự lựa chọn tốt hơn.
Dân số toàn cầu sẽ đạt mức 8 tỷ người vào ngày 15-11
Bà Jennifer Sciubba - chuyên gia nghiên cứu thuộc Trung tâm Wilson, một tổ chức chuyên về tư vấn - cũng cho rằng: "Tác động của chúng ta lên hành tinh bị thúc đẩy bởi hành vi của chúng ta nhiều hơn là những con số thống kê” và cho biết thêm: "Thật tai hại nếu tiếp tục quay trở lại chủ đề dân số quá đông..., khi điều này cho phép những người ở các quốc gia giàu có, vốn tiêu thụ nhiều tài nguyên nhất, đổ lỗi những tai ương của hành tinh cho các quốc gia đang phát triển, nơi có tốc độ tăng dân số cao".
Chuyên gia này nhấn mạnh: "Tất cả đều do chúng ta, cả tôi lẫn bạn, điều hòa nhiệt độ mà tôi tận hưởng, hồ bơi mà tôi vẫy vùng bên ngoài, các loại thịt mà tôi ăn... là những nguyên nhân gây ra nhiều thiệt hại hơn nữa".
Theo Mạng lưới Global Footprint và WWF, nếu tất cả mọi người trên hành tinh sống như công dân Ấn Độ thì chỉ cần khả năng của 0,8 trái đất mỗi năm; còn nếu tất cả tiêu thụ như một công dân Mỹ, chúng ta sẽ cần tới 5 trái đất mỗi năm. Liên hợp quốc ước tính, hành tinh của chúng ta sẽ là quê hương của 9,7 tỷ người vào năm 2050.
Một trong những câu hỏi phức tạp nhất nảy sinh khi thảo luận về dân số là kiểm soát mức sinh, nhưng ngay cả những người tin rằng cần phải giảm dân số trái đất cũng kiên quyết về việc bảo vệ quyền phụ nữ. Ông Robin Maynard - Giám đốc điều hành của NGO về vấn đề dân số - cho rằng, cần phải giảm dân số nhưng "phải thông qua các biện pháp tích cực, tôn trọng nhân quyền", chứ không phải "các ví dụ đáng trách" về kiểm soát dân số.
NGO Project Drawdown liệt kê những con số liên quan đến giáo dục và kế hoạch hóa gia đình nằm trong số 100 giải pháp hàng đầu để ngăn chặn tình trạng nóng lên toàn cầu. Theo tổ chức này, dân số ít hơn với các mức tiêu thụ có thể chấp nhận được sẽ giúp giảm nhu cầu về năng lượng, giao thông vận tải, vật liệu, lương thực và các hệ thống tự nhiên".
Ông Cohen chỉ ra rằng, ngay cả khi chúng ta sản xuất lương thực cho đủ 8 tỷ người thì vẫn có 800 triệu người rơi vào tình trạng suy dinh dưỡng kinh niên. Ông nhấn mạnh: "Vấn đề là chúng ta có đang sử dụng những gì mình biết để làm cho con người khỏe mạnh, hạnh phúc, an lành và thịnh vượng nhất có thể không?".
TTO - Liên Hiệp Quốc cho biết dân số thế giới chính thức chạm mốc 8 tỉ người vào hôm nay 15-11. Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc nói cột mốc quan trọng này là dịp để xem xét trách nhiệm chung của nhân loại đối với Trái đất.
Dân số tại các nước [màu xanh càng đậm thì càng cao] và so sánh dân số tại một số quốc gia vào năm 2012 và 2022. Trong đó, India là Ấn Độ, USA là Mỹ, UK là Vương quốc Anh, China là Trung Quốc - Đồ họa: DAILY MAIL/LIÊN HIỆP QUỐC
Kể từ lúc xuất hiện người tinh khôn [Homo sapiens], phải mất khoảng 300.000 năm trước khi số người sinh sống trên Trái đất cán mốc 1 tỉ. Đó là vào khoảng năm 1804 - năm phát hiện ra thuốc giảm đau morphine, năm Haiti tuyên bố độc lập khỏi Pháp, và là năm nhà soạn nhạc cổ điển người Đức Beethoven lần đầu tiên biểu diễn Bản giao hưởng số 3 của mình tại Vienna, theo tạp chí National Geographic.
Giờ đây, Liên Hiệp Quốc cho biết dân số thế giới chạm mốc 8 tỉ người vào hôm nay 15-11.
"Vào ngày 15-11-2022, dân số thế giới dự kiến đạt 8 tỉ người, một cột mốc quan trọng trong sự phát triển của nhân loại.
Sự gia tăng dân số chưa từng có này là do tuổi thọ con người tăng dần nhờ sự cải thiện về sức khỏe cộng đồng, dinh dưỡng, vệ sinh cá nhân và y học. Đây cũng là kết quả của mức sinh cao và liên tục ở một số quốc gia" - Liên Hiệp Quốc thông báo trên trang web.
Cột mốc quan trọng này là dịp để tôn vinh sự đa dạng và các tiến bộ, đồng thời xem xét trách nhiệm chung của nhân loại đối với hành tinh này.
Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc António Guterres
Hành khách tại ga xe lửa Hồng Kiều ở Thượng Hải, Trung Quốc vào hôm 30-9 - Ảnh: BLOOMBERG
Các quốc gia có mức sinh cao nhất có xu hướng là những quốc gia có thu nhập bình quân đầu người thấp nhất. Do đó, qua thời gian sự gia tăng dân số toàn cầu ngày càng tập trung ở các nước nghèo nhất thế giới, trong số hầu hết quốc gia nằm tại vùng Hạ Sahara ở châu Phi.
Ở những quốc gia này, tốc độ gia tăng dân số nhanh liên tục có thể cản trở việc đạt được các Mục tiêu phát triển bền vững [SDG]. Liên Hiệp Quốc đánh giá SDG vẫn là con đường tốt nhất của thế giới hướng tới một tương lai hạnh phúc và khỏe mạnh.
Trong khi đó, các quốc gia có mức tiêu thụ tài nguyên vật chất và phát thải khí nhà kính bình quân đầu người cao nhất có xu hướng là những quốc gia có thu nhập bình quân đầu người cao và không phải là những quốc gia có dân số tăng nhanh.
Dân số tăng nhanh cũng sẽ làm trầm trọng thêm tác động của phát triển kinh tế tới môi trường.
Người đi đường tại một khu mua sắm ở Hong Kong vào ngày 30-10-2022 - Ảnh: USA TODAY/GETTY IMAGES
Mặc dù dân số toàn cầu mất 12 năm để tăng từ 7 lên 8 tỉ người, nhưng Liên Hiệp Quốc dự báo sẽ mất khoảng 15 năm nữa [tức đến năm 2037] mới đạt mốc 9 tỉ người. Đây là dấu hiệu cho thấy tốc độ gia tăng dân số toàn cầu đang chậm lại.
Sự gia tăng dân số chậm hơn trong nhiều thập niên tới có thể giúp giảm thiểu các thiệt hại môi trường trong nửa sau của thế kỷ hiện tại.
2023 có bao nhiêu người trên Trái Đất?
Cụ thể, dân số đã tăng từ 1,6 tỷ người vào năm 1900, lên con số hơn 8 tỷ vào năm 2023. Một số người có thể sẽ cho rằng, số người hiện sống trên Trái Đất có lẽ còn nhiều hơn số người từng sống từ trước tới nay.
Trên Trái Đất hiện nay có bao nhiêu người?
Hiện nay, dân số thế giới là 7,3 tỷ người. Theo dự đoán của Liên Hiệp Quốc, dân số có thể đạt 9,7 tỷ người vào năm 2050 và 11 tỷ người vào năm 2100. Dân số tăng trưởng nhanh đến mức chúng ta khó có thể lường trước hậu quả.
Dân số Việt Nam 2023 đứng thứ mấy thế giới?
Dân số hiện tại của Việt Nam là 100.042.448 người vào ngày 23/12/2023 theo số liệu mới nhất từ Liên Hợp Quốc. Dân số Việt Nam hiện chiếm 1,24% dân số thế giới. Việt Nam đang đứng thứ 15 trên thế giới trong bảng xếp hạng dân số các nước và vùng lãnh thổ.
Có bao nhiêu người đã chết trên Trái Đất?
Ước tính công bố năm 2015 bởi Cục điều tra dân số Mỹ cho biết từ xưa giờ đã có 108,2 tỷ người được sinh ra trên Trái đất, 100,2 tỷ người đã chết và hiện giờ "chỉ còn" có khoảng 8 tỷ người đang sinh sống.