Chia tách cổ phiếu thường được doanh nghiệp thực hiện với mong muốn hoạt động kinh doanh hiệu quả hơn. Vậy ? Ưu nhược điểm của hành động này là gì? Tại sao doanh nghiệp lại thực hiện chia tách? Tất cả đều có trong bài viết dưới đây, đọc để biết được câu trả lời nhé!
Chia tách cổ phiếu [stock split] được thực hiện bởi các công ty phát hành cổ phiếu. Thông qua việc làm tăng số lượng cổ phiếu được chào bán nhờ bổ sung điều lệ của công ty.
Theo đó, số lượng cổ phiếu sẽ gia tăng và mệnh giá cổ phiếu giảm tương ứng theo tỷ lệ. Điều này diễn ra không làm thay đổi khối lượng vốn của doanh nghiệp.
Việc bổ sung số cổ phiếu thường được gọi là chia tách tăng. Hay giảm xuống được gọi là chia tách giảm hay chia tách ngược cổ phiếu dự trữ. Các giao dịch này đều không ảnh hưởng đến vốn cổ phần. Đối với chia tách ngược doanh nghiệp sẽ giảm số lượng cổ phiếu đang lưu hành. Và được so sánh với quyền chào bán [Rights Offering].
2. Ví dụ về hoạt động chia tách cổ phiếu
Năm 2023, Doanh nghiệp X hoạt động ổn định và phát hành 10.000 cổ phiếu. Với mệnh giá 100 nghìn đồng/cp. Tổng số vốn cổ đông ghi nhận trong bảng tổng kết tài sản là 1 tỷ đồng. Tài sản doanh nghiệp có thể được định giá lại qua hiệu quả kinh doanh trên thị trường chứng khoán.
Kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp tốt đạt hiệu quả cao. Khi thị trường chứng khoán định giá doanh nghiệp đạt mức 10 tỷ đồng. Như vậy mỗi cổ phiếu có mệnh giá tương ứng là 1 triệu đồng. Con số này vừa mang đến cho cổ phiếu giá trị định giá cao. Đồng thời cũng phản ánh hiệu quả hoạt động và tìm kiếm lợi nhuận. Tuy nhiên, nhu cầu hay vốn của cổ đông có thể thay đổi. Do vốn đầu tư của họ là có giới hạn được xác định cụ thể.
Doanh nghiệp X muốn thu hút thêm nhiều cổ đông hơn bằng việc giảm giá cổ phiếu. Nhưng đảm bảo rằng định giá doanh nghiệp và hoạt động kinh doanh không bị ảnh hưởng. Để tiến hành, doanh nghiệp quyết định chia tách cổ phiếu. Theo đó, doanh nghiệp X chia nhỏ cổ phiếu theo tỷ lệ 2:1. Đồng nghĩa với việc cổ đông sẽ nhận được số lượng cổ phiếu gấp đôi. Nếu như trước khi họ nắm giữ 1 cổ phiếu thì hiện tại sẽ tăng lên là 2 cổ phiếu.
Doanh nghiệp sau khi tiến hành chia tách sẽ có 20.000 cổ phiếu. Giá cổ phiếu lúc này giảm một nửa, đạt mức giá 50 nghìn đồng/cp. Tuy nhiên khối lượng vốn cổ phần của doanh nghiệp X vẫn là 1 tỷ đồng. Nhưng giá thị trường của cổ phiếu chỉ còn 500 nghìn đồng/cp. Thể hiện giá trị cổ phiếu cũng giảm đi một nửa tương ứng. Nhu cầu mua vào của nhà đầu tư cũng sẽ cao hơn khi giá trị mới nhỏ hơn. Với mức giá giảm thấp dự kiến cổ phiếu của doanh nghiệp X sẽ dễ tiêu thụ hơn.
3. Mục đích khi chia tách cổ phiếu
Cổ phiếu được định giá cao có thể gây ảnh hưởng đến huy động vốn sau này của doanh nghiệp. Đối với nhà đầu tư, chia tách cổ phiếu là cơ hội để có thể sở hữu tài sản của doanh nghiệp. Trước kia được định giá quá cao. Trong dài hạn, việc sở hữu nhiều cổ phiếu có thể mang đến nhiều lợi nhuận hơn. Vậy hoạt động này mang đến lợi ích gì? Có 3 mục đích chính mà doanh nghiệp tiến hành chia tách cổ phiếu như sau:
3.1 Giảm giá cổ phiếu để tăng tính thanh khoản
Khi giá cổ phiếu của doanh nghiệp trên thị trường bị đẩy lên giá quá cao. Nhà đầu tư cẩn thận thận hơn trong quyết định mua, cổ phiếu vì thế cũng khó bán hơn.
Do đó, Việc chia tách cổ phiếu kích thích nhu cầu mua công ty tiến hành tách cổ phiếu. Khả năng chuyển đổi thành vốn và tiền mặt trở nên nhanh chóng. Tăng tính thanh khoản của cổ phiếu nhờ việc giảm giá. Khả năng cung gia tăng góp phần thúc đẩy nhu cầu mua. Các giao dịch trên thị trường diễn ra sôi động phản ảnh giá trị thị trường của cổ phiếu, giúp nhà đầu tư có thể dễ dàng tiếp cận hơn.
3.2 Chia tách nhằm thúc đẩy giá cổ phiếu
Cổ phiếu tiềm năng sau khi giảm giá, giá cổ phiếu của doanh nghiệp sẽ được đẩy tăng trở lại. Khi doanh nghiệp đạt được hoạt động kinh doanh hiệu quả. Bạn có thể tận dụng thời điểm này để kiếm lợi nhuận. Số lượng cổ phiếu sau khi phân tách tăng lên, mệnh giá không thay đổi. Nhưng thu hút được nhiều nhà đầu tư hơn nhờ tính thanh khoản tăng.
Công ty lúc này cũng sẽ giữ lại một phần lợi nhuận. Phân bổ cho các hoạt động mở rộng phát triển doanh nghiệp. Tạo điều kiện thúc đẩy gia tăng giá cổ phiếu. Đồng thời mang đến cho nhà đầu tư nhiều lợi nhuận hấp dẫn hơn.
3.3 Thu hút nhà các đầu tư nhỏ lẻ
Như đã trình bày, giá cổ phiếu quá cao gây khó khăn cho các nhà đầu tư phổ thông, không có nhiều vốn. Nếu doanh nghiệp có mong muốn thu hút đầu tư đến từ nhiều nguồn. Hay cần nguồn vốn gấp sẽ tiến hành hoạt động chia tách. Điều này mở ra cơ hội cho các nhà đầu tư nhỏ. Có thể kiếm được nhiều lợi nhuận và mở rộng quy mô đầu tư.
4. Các hình thức phân tách cổ phiếu
Có nhiều hình thức phân tách cổ phiếu trên sàn. Mỗi doanh nghiệp sẽ tiến hành những cách khác nhau cho những trường hợp khác nhau. Cách thức tiến hành khác nhau sẽ tác động đến những đối tượng riêng biệt. Nhà đầu tư cũng sẽ hưởng được những khoản lợi khác nhau. Vì vậy cần hiểu rõ bản chất của các hoạt động để có được quyết định đầu tư hiệu quả nhất.
4.1 Chia cổ tức bằng cổ phiếu
Chia cổ tức bằng cổ phiếu là hoạt động phát hành bổ sung thêm một lượng cổ phiếu nhất định. Để chi trả cổ tức cho các cổ đông. Theo đó, tình hình tài chính của doanh nghiệp trên cơ bản là không thay đổi. Có những đặc điểm sau:
- Số lượng cổ phiếu tăng.
- Giá trị của mỗi cổ phiếu giảm.
- Vào ngày giao dịch không hưởng quyền. Chia cổ tức bằng cổ phiếu làm ảnh hưởng đến hoạt động điều chỉnh giá.
- Bản chất là doanh nghiệp không tạo ra bất kỳ dòng tiền nào. Mặc dù số lượng cổ phiếu đang lưu hành của doanh nghiệp tăng lên.
- Bên cạnh đó, vốn chủ sở hữu và tỷ lệ nắm giữ của nhà đầu tư cũng không thay đổi.
4.2 Phát hành cho cổ đông hiện hữu
Ưu tiên quyền mua cho các cổ đông đang sở hữu cổ phần tại công ty. Bao gồm những cá nhân hay tổ chức đang nắm giữ cổ phần doanh nghiệp. Theo đó, họ sẽ được mua cổ phiếu với giá ưu đãi. So với giá thị trường mức giá sẽ thấp hơn. Quyền thường tồn tại trong thời gian ngắn từ 30-45 ngày. Có những đặc điểm sau:
- Số lượng cổ phiếu tăng.
- Giảm lợi nhuận trên một cổ phiếu.
- Vào ngày giao dịch không hưởng quyền, ảnh hưởng đến hỏa động điều chỉnh giá.
- Dòng tiền đầu tư chảy vào doanh nghiệp tăng. Khi phát hành cổ phiếu mới cổ đông hiện hữu sẽ bỏ tiền để sở hữu.
- Vốn chủ sở hữu tăng.
- Tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư sẽ giảm nếu không thực hiện quyền mua. Nếu thực hiện quyền mua tỷ lệ này sẽ không bị thay đổi.
4.3 Phát hành cổ phiếu riêng lẻ
Hoạt động này được doanh nghiệp thực hiện trong một phạm vi nhất định. Cổ đông chiến lược hoặc chuyên gia đầu tư thường là đối tượng sở hữu cổ phiếu này. Hoạt động phát hành này của doanh nghiệp sẽ chịu sự điều chỉnh từ Luật công ty. Có những đặc điểm sau:
- Số lượng cổ phiếu tăng.
- Lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu giảm.
- Không ảnh hưởng đến việc điều chỉnh giá vào ngày giao dịch không hưởng quyền.
- Mục đích phát hành là giảm chi phí vì thế lượng vốn huy động nhỏ. Chủ yếu dành cho các các bộ, viên chức thuộc doanh nghiệp.
- Tạo ra dòng tiền vào doanh nghiệp.
- Vốn chủ sở hữu tăng.
- Tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư giảm xuống theo tỷ lệ tương ứng.
4.4 Cổ phiếu ESOP
Đây là cổ phần ưu đãi được phát hành cho người lao động của doanh nghiệp. Giá cổ phiếu rẻ hơn giá thị trường. Những nhân viên có đóng góp vào sự phát triển của công ty. Thường là những thành viên hội đồng quản trị, quan giám đốc và nhân viên. Có những đặc điểm sau:
- Số lượng cổ phiếu tăng.
- Giảm lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu.
- Không ảnh hưởng đến việc điều chỉnh giá vào ngày giao dịch không hưởng quyền.
- Dòng tiền chảy vào doanh nghiệp và vốn chủ sở hữu sẽ không thay đổi. Nếu giá mua cổ phiếu với giá ưu đãi là 0 đồng.
- Ngược lại nếu mua với mức giá khác. Vốn chủ sở hữu sẽ tăng.
- Tỷ lệ sở hữu cổ phần của nhà đầu tư giảm.
- Số lượng cổ phiếu phát hành mỗi 12 tháng phải nhỏ hơn mức 5% tổng số cổ phiếu lưu hành.
Các hình thức phân tách cổ phiếu
5. Ưu và nhược điểm của việc chia tách cổ phiếu
Hoạt động chia tách cổ phiếu vẫn tồn tại những ưu nhược điểm như sau:
5.1 Ưu điểm chia tách cổ phiếu
- Tính thanh khoản tăng, chênh lệch giá bán/mua được thu hẹp.
- Quyết định mua/bán cổ phiếu cũ để mua cổ phiếu mới dễ dàng hơn. Khi giá cổ phiếu giảm xuống mức thấp.
- Theo nhiều nghiên cứu cổ phiếu phân tách có khả năng hoạt động tốt hơn sau trong những năm sau.
- Thường quyền chọn bán sẽ rẻ hơn.
- Sau khi phân tách giá cổ phiếu thường có xu hướng tăng.
5.2 Nhược điểm chia tách cổ phiếu
Giá cổ phiếu thay đổi ảnh có thể khiến thị trường biến động nhiều hơn. Nhà đầu tư có thể mua nhiều cổ phiếu hơn vì nó rẻ hơn nhiều so với trước. Đối với những nhà đầu tư mới, sẽ dễ nhầm lẫn đây là một tín hiệu đầu tư tốt.
Tuy nói sau chia tách giá cổ phiếu sẽ tăng nhưng không phải lúc nào cũng vậy. Giá trị lâu dài của doanh nghiệp mới là yếu tố quan trọng nhất.
Đối với doanh nghiệp chia tách cổ phiếu luôn là một hoạt động đặc biệt. Điều này có tác động đến quyền lợi của mỗi nhà đầu tư và cổ đông nắm giữ cổ phần. Vì vậy bạn nên tìm hiểu những thông tin liên quan đến hoạt động này để đầu tư an toàn. Hy vọng qua bài viết bạn đã biết được như thế nào là chia tách cổ phiếu. Đọc những bài viết khác trên trang để có thêm nhiều kiến thức thú vị về đầu tư chứng khoán nhé! Chúc bạn đầu tư thành công.
\>>Đăng ký và nhận tài liệu chứng khoán miễn phí: tại đây
Tôi là Đặng Trọng Khang, người sáng lập & chia sẻ Phương Pháp Đầu Tư Chứng Khoán Theo LUẬT NHÂN QUẢ [Causality Investing]. Một hệ thống mang tính ứng dụng rất cao và dễ dàng áp dụng, giúp mọi Nhà Đầu Tư đạt được thành công trong thị trường.