Giá trị là một khái niệm trừu tượng, là ý nghĩa của sự vật trên phương diện phù hợp với nhu cầu của con người. Tạm thời có thể xem giá trị kinh tế của sự vật liên quan mật thiết đến ba mặt chính yếu của nhu cầu là sản xuất, tiêu thụ, sở hữu, của chủ thể kinh tế ở bất kỳ cấp bậc nào [cá nhân, công ty, nhà nước, toàn thế giới].
Các sự vật có khả năng thỏa mãn nhu cầu con người ở dạng đơn lẻ, riêng biệt, nhưng giá trị của chúng được liên kết lại thành hệ thống thông qua sự tương tác của các nhu cầu chính yếu nói trên.
Mục lục
- 1 Khái niệm
- 2 Phân biệt
- 3 Định lượng
- 4 Xem thêm
- 5 Tham khảo
Giá trị của hàng hoá là một thuộc tính của hàng hoá, đó chính là lao động hao phí của người sản xuất để sản xuất ra nó đã được kết tinh vào trong hàng hoá. Để hiểu khái niệm này, phải đi từ sự trao đổi và giá trị trao đổi.
Giá trị trao đổi là một quan hệ về số lượng, là tỉ lệ theo một giá trị sử dụng loại hàng hoá này được trao đổi với một giá trị sử dụng khác. Ví dụ 1 m vải có thể đổi được 4kg gạo. Gạo và vải, tại sao lại trao đổi được với nhau, hơn nữa lại trao đổi được theo một tỉ lệ nhất định như vậy, rõ ràng nó phải có một cơ sở chung, đó không phải là giá trị sử dụng của chúng vì vải và gạo có giá trị sử dụng hoàn toàn khác nhau, cái chung đó là cả vải và gạo đều là sản phẩm của lao động, do lao động [thời gian lao động và công sức lao động] được chứa đựng trong hàng hoá, đó chính là cơ sở giá trị của hàng hoá.
Đây là khái niệm được khẳng định trong các giáo trình kinh tế chính trị. Nếu xét nó trên quan điểm của trường phái hiệu dụng biên thì vẫn đạt được lý lẽ hoàn chỉnh. Theo đó, đối tượng chung của nhu cầu có trong các cá nhân khác nhau vẫn đảm bảo cơ sở cho trao đổi. Ví dụ: nhu cầu ăn và mặc có trong hai cá nhân A và B, trong lúc A sở hữu áo và B sở hữu gạo thì nhu cầu chung kia sẽ tạo tiền đề cho trao đổi, tỷ lệ trao đổi tùy thuộc rất nhiều yếu tố: vị thế, độ bức xúc nhu cầu, thói quen tâm lý, quy định xã hội v.v., vì thế tỷ lệ trao đổi sẽ là ngẫu nhiên nhưng mang tính ổn định nhất định.
Cần phân biệt giữa giá trị với Giá trị sử dụng, Giá trị trao đổi và Giá cả.
Karl Marx cho rằng sản phẩm lao động mang giá trị sử dụng và giá trị tiềm năng - phần giá trị của sản phẩm dôi dư mà cá thể tạo ra chúng nhưng không tiêu thụ hết. Khi tham gia vào quá trình trao đổi giá trị sử dụng giãn rộng ra phần giá trị tiềm năng và tạo thành giá trị trao đổi. Có thể hiểu rằng, giá trị trao đổi vẫn chỉ là giá trị sử dụng trong quy mô xã hội, ở đó diễn ra sản xuất hàng hóa và trao đổi hàng hóa.
Giá trị sử dụng được biểu hiện bằng tiền nếu xã hội áp dụng định chế tiền tệ, đó là giá cả. Xuất phát từ đây ý nghĩ về quy luật giá trị, hay là "giá cả xoay quanh giá trị". Có thể suy ra rằng sự chênh lệch giữa giá trị và giá cả chính là phần giá trị tiềm năng. Như vậy phạm trù giá trị không chỉ thu hẹp trong phạm vi trao đổi vì giá trị tiềm năng chưa thuộc quan hệ trao đổi. Nghĩa là không thể phân định được ranh giới giữa giá trị kinh tế, theo Marx K. và những nhà kinh tế học cổ điển khác, và giá trị nói chung.
Định lượng giá trị là vấn đề quan tâm của các nhà nghiên cứu kinh tế lý thuyết. Các nhà kinh tế chính trị cổ điển và Marx K. cho rằng tính chất chung của giá trị xuất phát từ lao động. Giá trị lao động được đo bằng thời gian lao động. Giá trị của hàng hóa là lượng lao động trung bình cần thiết để sản xuất hàng hóa đó. Tuy nhiên lý thuyết này không giải thích được giá trị của tài nguyên, yếu tố chưa liên quan đến lao động.
Trường phái hiệu dụng biên cho rằng cơ sở giá trị của sản phẩm là tính ích dụng và sự khan hiếm. Tính ích dụng đối với từng cá nhân và ở những thời điểm, hoàn cảnh khác nhau cũng khác nhau. Nhờ vào lý thuyết cận biên trong toán học được lập ra ở cuối thế kỷ XIX, các nhà nghiên cứu của trường phái này đã giải thích hoàn chỉnh nguồn gốc giá trị của hàng hóa. Tuy nhiên học thuyết này cũng gặp phải sự phê phán khi bỏ qua vai trò của lao động trong việc tạo ra giá trị.
Lý thuyết hiện đại về giá trị giải quyết những vướng mắc trong định lượng giá trị bằng cơ chế cung-cầu. Đó là đóng góp của Alfred Marshall với nguyên lý cung cầu của ông. Tuy nhiên học thuyết này dựa trên tiên đề về "sự cân bằng kinh tế" mà hiện nay nhiều nhà nghiên cứu ngờ vực, có hai loại định nghĩa về giá cả đó là
- Giá cả là người mua trả cho người bán để được quyền sở hữu sản phẩm dịch vụ
- Giá cả là khoản thu nhập mà người bán nhận được khi tiêu thụ một loại sản phẩm dịch vụ.
Theo chế độ kế toán IVSC giá cả là số tiền được đưa ra yêu cầu đối với một loại sản phẩm dịch vụ. Giá trị thị trường là số tiền trao đổi ước tính về tài sản tại thời điểm thẩm định giá giữa một bên là người bán sẵn sàng bán với một bên là người mua sẵn sàng mua, sau một quá trình tiếp thị công khai, mà tại đó các bên hành động khách quan, hiểu biết và không bị ép buộc. Giá trị phi thị trường là số tiền ước tính một tài sản dựa trên việc đánh giá yếu tố chủ quan của giá trị nhiều hơn là dựa vào khả năng có thể mua bán trên thị trường
- Quy luật giá trị
Cần phải lưu ý rằng, những giá trị tiềm năng của các sản phẩm từ tự nhiên xét cho cùng chính là "tiềm năng" + Lao động. Loại trừ những sự may mắn, những sản phẩm từ tự nhiên như vàng, bạc, đá quý...đều phải liên quan đến lao động. Người ta phải mất rất nhiều công sức, thậm chí mất mạng, vì việc tìm kiếm, bào chế, chế tác...các quặng hay những phôi....để có được sản phẩm có giá trị. Như vậy, giá trị của sản phẩm của nó trước hết là do lao động tạo nên, có nguồn gốc từ lao động. Còn giá trị tiềm năng thể hiện ở tính chất và công dụng của vật chất. Cả hai thứ đó đề liên quan những bài viết và quan điểm của K.Max, vì thế theo K. Max thì mọi giá trị đều liên quan và có nguồn gốc từ lao động, là không thể bị bác bỏ.
- Tư bản luận volum 1
- Tư bản luận T.2
- Tư bản luận 3T.
- Bài viết về Thuyết hiệu dụng biên
29/10/2020 0 Kinh tế
Trong lĩnh vực kinh tế hay triết học có lẽ mọi người đã quen thuộc với thuật ngữ “giá trị hàng hóa”. Bất cứ một mặt hàng hóa nào cũng đều có những giá trị nhất định. Vậy giá trị hàng hóa là gì? Các yếu tố cấu thành là gì? Các yếu tố ảnh hưởng đến giá trị hàng hóa như thế nào? Tất cả câu trả lời sẽ có trong chia sẻ của Khóa Luận Tốt Nghiệp sau đây.
1. Giá trị hàng hóa là gì?
Giá trị hàng hóa là thuộc tính của hàng hóa, là công sức của người sản xuất để có thể tạo ra hàng hóa đó. Hay hiểu một cách đơn giản thì giá trị của hàng hóa chính là giá trị lượng lao động mà người sản xuất đã bỏ ra. Chúng được tính bằng thời gian lao động xã hội cần thiết.
2. Các yếu tố cấu thành giá trị hàng hóa là gì?
Giá trị của hàng hóa do rất nhiều các yếu tố cấu thành cụ thể như sau:
- Lượng giá trị của hàng hóa [như đã nêu trên] là lượng lao động của người sản xuất ra chính hàng hóa đó bằng thời gian lao động.
- Lượng giá trị đặc biệt của từng người sản xuất là khác nhau bởi mỗi người có một tay nghề riêng.
- Khi hàng hóa được trao đổi trên thị trường thì chúng không căn cứ vào lượng giá trị của từng người sản xuất. Bởi như vậy người có tay nghề tốt thì có nhiều lợi thế hơn. Thay vào đó, giá trị của hàng hóa được căn cứ vào lượng giá trị xã hội.
- Lượng thời gian sản xuất lao động tạo ra hàng hóa được tính là khoảng thời gian cần thiết để sản xuất ra hàng hóa trong điều kiện sản xuất trung bình của xã hội, tức trình độ kỹ thuật và tay nghề ở mức trung bình và thời gian làm việc cũng không cao.
3. Những yếu tố ảnh hưởng đến giá trị của hàng hóa
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến giá trị của hàng hóa cụ thể như sau:
3.1. Năng suất lao động
Yếu tố đầu tiên ảnh hưởng đến giá trị hàng hóa là gì? Đó chính là năng suất lao động, nghĩa là năng lực của người lao động. Chúng được tính bằng số lượng sản phẩm được sản xuất ra trong 1 đơn vị thời gian nhất định. Hay chính là khoảng thời gian để có thể tạo ra được 1 sản phẩm.
Khi năng suất lao động tăng lên thì chắc chắn số lượng sản phẩm cũng tăng lên tương ứng. Tuy nhiên, lượng giá trị sản phẩm có thể sẽ giảm đi kéo theo đó năng suất lao động sẽ tỉ lệ nghịch với lượng hàng hóa.
3.2. Cường độ lao động
Cường độ lao động cũng ảnh hưởng tới giá trị của hàng hóa. Cường độ lao động được hiểu là mức độ hao phí lao động trên 1 đơn vị thời gian nhất định. Nếu cường độ lao động tăng lên thì đồng nghĩa với số lượng sản phẩm cũng tăng lên và thời gian lao động xã hội cần thiết nhất. Chính vì vậy, giá trị của hàng hóa không có sự thay đổi.
Nếu tăng cường độ lao động hay mà kéo dài thời gian lao động thì chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến giá trị của hàng hóa. Bởi dĩ nhiên, thời gian lao động kéo dài sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của người lao động, kết quả hoàn thành sẽ không đạt chất lượng.
3.3. Mức độ phức tạp của lao động
Mức độ phức tạp của lao động cũng có những ảnh hưởng nhất định đến lượng giá trị của hàng hóa. Độ phức tạp của hàng hóa thường được chia ra là lao động đơn giản và lao động phức tạp.
Lao động đơn giản là sự hao phí lao động một cách đơn giản mà bất cứ người lao động nào cũng thực hiện được. Còn lao động phức tạp đòi hỏi người lao động đó phải trải qua quá trình đào tạo, huấn luyện trở thành một lao động lành nghề. Lao động phức tạp luôn mang lại giá trị hàng hóa cao hơn.
4. Thuộc tính của giá trị hàng hóa là gì?
Hai thuộc tính cơ bản của giá trị hàng hóa là giá trị trao đổi và giá trị sử dụng.
4.1. Giá trị sử dụng
Khái niệm:
Giá trị sử dụng là công dụng của việc tiêu dùng hàng hóa; sức mạnh thỏa mãn mong muốn của con người đối với một hàng hóa hoặc dịch vụ trong nền kinh tế chính trị cổ điển.
Giá trị sử dụng của hàng hóa cung cấp tài liệu cho một nghiên cứu đặc biệt, đó là kiến thức thương mại của hàng hóa. Giá trị sử dụng chỉ trở thành hiện thực khi sử dụng hoặc tiêu dùng: chúng cũng cấu thành bản chất của mọi của cải, bất kể hình thái xã hội của của cải đó. Trong hình thức xã hội mà chúng ta sắp xem xét, ngoài ra, chúng còn là những kho vật chất có giá trị trao đổi.
Ví dụ, nước có giá trị sử dụng vô cùng to lớn nhưng không có giá trị trao đổi. Ngược lại, kim cương có giá trị trao đổi rất lớn nhưng không có giá trị sử dụng.
Đặc trưng:
- Một loại hàng hóa không chỉ có một mà có thể có nhiều giá trị sử dụng khác nhau. Giá trị sử dụng của một hàng hóa không phải phát hiện ra ngay trong một thời điểm mà nó được phát hiện dần dần qua quá trình phát triển.
- Giá trị sử dụng của hàng hóa là một phạm trù vĩnh viễn vì nó do thuộc tính tự nhiên của vật thể quyết định.
- Giá trị sử dụng chỉ được thể hiện khi con người sử dụng hoặc tiêu dùng hàng hóa, vật chất của cải.
- Xã hội ngày càng phát triển, hàng hóa ngày càng đa dạng, phong phú, do đó giá trị sử dụng của hàng hóa ngày càng cao.
4.2. Giá trị trao đổi
Khái niệm:
Giá trị trao đổi là số lượng hàng hóa và dịch vụ mà chúng ta có thể có được trên thị trường để đổi lấy một thứ cụ thể. Nói cách khác, đó là giá của một hàng hóa cụ thể có thể được bán và mua trên thị trường.
Giá trị trao đổi phụ thuộc vào yếu tố thời gian. Có nghĩa là, với sự thay đổi của giá trị thời gian đổi lấy một hàng hóa so với hàng hóa khác sẽ thay đổi.
Giá trị trao đổi cũng tùy thuộc vào địa điểm. Giá trị trao đổi đối với một hàng hóa cụ thể thay đổi từ thị trường này sang thị trường khác. Do đó, nó thay đổi tùy theo thời gian và địa điểm. Một loại hàng hóa có thể có giá trị sử dụng to lớn nhưng không có giá trị trao đổi hoặc ngược lại.
Ví dụ, 1m vải = 10kg thóc.
Đặc trưng:
- Giá trị trao đổi là thuộc tính xã hội của hàng hóa.
- Giá trị trao đổi của hàng hóa là một phạm trù lịch sử bởi nó chỉ tồn tại ở những phương thức sản xuất, nơi có sản xuất và trao đổi.
- Giá trị trao đổi biểu hiện quan hệ kinh tế giữa những người sản xuất hàng hóa, tức quan hệ sản xuất xã hội.
- Khi giá trị sử dụng thay đổi thì giá trị trao đổi cũng thay đổi theo.
Với những thông tin nêu trên, Khóa Luận Tốt Nghiệp hy vọng giúp cho các bạn hiểu được giá trị hàng hóa là gì? Các yếu tố cấu thành đến giá hay thuộc tính của hàng hóa. Để có thêm nhiều thông tin hấp dẫn khác các bạn có thể truy cập vào website của chúng tôi để theo dõi hoặc gọi điện trực tiếp đến số 0915 686 999 để được tư vấn trực tiếp và hỗ trợ.
Nguồn: Khoaluantotnghiep.com
Tôi là Nguyễn Thủy Tiên, tôi theo học chuyên ngành kinh tế nhưng lại rất yêu thích viết lách. Đến nay, tôi đã có hơn 5 năm kinh nghiệm viết bài cũng như trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Hiện tại tôi là người đảm nhiệm vị trí Content Leader tại Khóa Luận Tốt Nghiệp, tất cả nội dung trên website đều được tôi lên kế hoạch và kiểm duyệt.
Hy vọng với vốn kiến thức và chuyên môn của mình, tôi có thể giúp các bạn tiếp cận thêm được thật nhiều những kiến thức bổ ích nhất!