Hiện nay, thuốc lá đã trở thành kẻ sát thủ công khai gây ra cái chết cho hàng triệu người mỗi năm. Vấn nạn thuốc lá là điều mà hầu như ai cũng biết xong việc bỏ được thuốc lá không phải là điều dễ dàng. Thuốc lá gây ảnh hưởng đến hầu hết các bộ phận của cơ thể trong đó có hệ tiêu hóa. Tác hại hút thuốc lá đến bệnh lý loét dạ dày tá tràng diễn ra như thế nào? Trong bài viết dưới đây, chúng ta cùng tìm hiểu vấn đề trên.
Tìm hiểu sơ lược về thuốc lá
Thuốc lá là tên gọi của một loại sản phẩm được làm chủ yếu từ nguyên liệu lá thuốc lá đã thái sợi, được cuốn hay nhồi định hình bằng giấy, có dạng hình trụ và gọi là “điếu thuốc”. Thuốc lá điếu thường được đốt cháy ở một đầu, để cháy âm ỉ nhằm mục đích tạo khói và khói này theo dòng khí vào miệng người hút từ đầu đối diện. Thuật ngữ thuốc lá thường được dùng theo nghĩa chung liên quan đến thuốc lá trong khi thuốc lá điếu nhằm chỉ cụ thể loại sản phẩm thuốc lá sợi đã cuốn thành điếu.
Thuốc lá là một loại cây có độc với hàm lượng Nicotin rất cao. Đây là một chất có khả năng kích thích thần kinh và gây nghiện. Khí độc từ khói thuốc lá có thể phá hủy hệ hô hấp, phá hủy thần kinh và các bộ phận khác. Những thí nghiệm cho thấy, người lớn có thể chết do dùng khoảng 15 – 20g thuốc lá dưới dạng thuốc nước. Trẻ con chỉ cần uống một vài gram sẽ tử vong.
Hoạt chất chủ yếu của thuốc lá hoặc thuốc lào là chất Nicotin. Hàm lượng Nicotin trong các loại thuốc lá thay đổi từ 2 – 10% tùy theo nhà sản xuất. Thuốc có nồng độ Nicotin cao sẽ dễ dàng gây hưng phấn và được sử dụng nhiều hơn. Nicotin được sử dụng ở liều thấp, tạo ra sự sảng khoái nhẹ nhàng, làm dịu cơn đói và bớt mệt mỏi. Tuy nhiên nếu dùng lâu dài sẽ gây lệ thuộc [hay còn gọi là nghiện] và độc hại cho cơ thể, liều cao sẽ gây chết người.
Vì sao thuốc lá độc hại?
Chất Nicotin là nguyên nhân chính khiến cho thuốc lá trở nên độc hại. Với những người lần đầu hít phải thuốc lá sẽ cảm thấy khó chịu. Tuy nhiên nếu hút vài lần sẽ bị ghiền thuốc. Chỉ cần vài giây sau khi rít một hơi thuốc lá vào phổi, chúng ta sẽ cảm nhận được những kích thích của chất Nicotine lên hệ thần kinh trung ương và lên toàn cơ thể. Nicotine có thể được hấp thụ ở một số vùng cảu não, cho nên khi hút thuốc lá, người hút có thể thấy trí óc sáng suốt và làm việc có hiệu quả hoặc trong những lúc căng thẳng, lo âu, thuốc lá có thể làm cho người hút cảm thấy thư giãn và bình tĩnh hơn.
Nicotine tác động làm tăng tiết các chất dẫn truyền thần kinh trung gian và các nội tiết tố tham dự vào chức năng kháng lại các stress của cơ thể. Những chất này làm cho người hút thuốc lá cảm thấy bình tỉnh, tự tin, bớt lo âu và có sức để làm việc nhiều hơn. Tuy nhiên nếu cơ thể bị kích thích tiết các chất nội tiết tố liên tục cho đến khi các chất này bị cạn kiệt, lúc ấy thay vì có cảm giác sảng khoái, người bệnh lại thấy mệt mỏi hơn, khó tập trung tư tưởng, cáu gắt và suy sụp tinh thần mau chóng. Phổi sẽ là cơ quan bị chịu tổn thương nặng nề nhất khi bạn hút thuốc lá. Thuốc lá có thể làm khàn giọng, gây khó thở, suy giảm chức năng hô hấp và nguy hiểm nhất là sưng phổi, ung thư phổi.
Những tác căn bệnh do thuốc lá gây nên
Việc hút thuốc lá chủ động hay bị động có thể gây ra các căn bệnh như:
+ Các bệnh hô hấp trên: viêm mũi mạn tính, viêm họng mạn tính, viêm thanh quản mạn tính, ung thư xoang hàm, ung thư vòm họng, ung thư thanh quản.
+ Các bệnh lý ở phổi: viêm phổi, dãn phế nang, ung thư phổi.
+ Các bệnh liên quan đến hệ thần kinh: những chứng minh gần đây cho thấy hút thuốc lá làm giảm số lượng các tế bào thần kinh trong não.
+ Các bệnh lý hệ mạch máu: bệnh xơ vữa động mạch, bệnh động mạch vành, bệnh thuyên tắc động mạch, tai biến mạch máu não.
+ Các bệnh ung thư các cơ quan khác: ung thư môi, ung thư thanh quản, ung thư thực quản, ung thư bàng quang và thận, ung thư cổ tử cung.
+ Các bệnh ở thời kì thai nghén: giảm trọng lượng thai nhi trung bình khoảng 200g, sinh non, băng huyết sau sinh, dễ sẩy thai ngẩu nhiên, gia tăng tần suất sinh ra thai nhi bị bất thường bẩm sinh.
+ Thời kỳ cho con bú: nicotine được thải qua sữa có thể ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh. Nam giới hút thuốc lá có thể bị suy nhược sinh dục hay liệt dương.
Tác hại hút thuốc lá đến bệnh lý loét dạ dày tá tràng như thế nào?
Theo tổ chức y tế thế giới, ước tính có đến 41% của bệnh viêm loét dạ dày tá tràng có nguyên nhân do hút thuốc lá. Và cũng theo tổ chức này thì nguy cơ mắc bệnh loét dạ dày tá tràng là phụ thuộc vào lượng hút và thời gian hút thuốc.
Cơ chế dẫn đến bệnh loét dạ dày tá tràng của thuốc lá diễn ra như sau. Khi hút thuốc lá sẽ làm suy yếu tác dụng điều trị của thuốc đối kháng histamin-2. Bên cạnh đó, thuốc lá có thể kích thích bài tiết pepsin – một chất có chức năng thúc đẩy trào ngược tá tràng vào dạ dày, làm tăng nguy cơ và tác hại của vi khuẩn helicobacter pylori . Bên cạnh đó, thuốc lá còn làm tăng sản xuất các gốc tự do, vasopressin tiết bởi tuyến yên, tiết endothelin bởi niêm mạc dạ dày, và sản xuất các yếu tố kích hoạt tiểu cầu.
Nicotin trong thuốc cũng ảnh hưởng đến cơ chế bảo vệ niêm mạc. Nó làm giảm lưu lượng máu niêm mạc dạ dày và ức chế dạ dày bài tiết chất nhầy, bài tiết prostaglandin dạ dày, nước bọt tiết ra yếu tố tăng trưởng biểu bì, bài tiết bicarbonat niêm mạc dạ dày và bài tiết bicarbonat tụy. Khi bị viêm loét dạ dày tá tràng, người bệnh thường có các biểu hiện như
+ Bệnh nhân thường có biểu hiện đau:
+ Thường xuyên bị ợ chua:
+ Bệnh nhân có dấu hiệu đầy bụng, khó tiêu
+ Có thể bị táo bón:
+ Thường có hiện tượng ợ hơi, ợ chua:
+ Nôn mửa thường xuyên sau khi ăn
Khi đã bị mắc bệnh, người bệnh cần bỏ ngay thuốc lá vì nếu tiếp tục hút nó sẽ làm giảm tái tạo tế bào nên làm cho loét lâu lành. Bên cạnh đó, người bệnh cần đến bệnh viện để có hướng điều trị tốt nhất.
Tác hại hút thuốc lá đến bệnh lý loét dạ dày tá tràng là điều rất rõ ràng. Để hạn chế nguy cơ bị loét dạ dày tá tràng cũng như các bệnh lý khác, cách tốt nhất là nên bỏ thuốc ngay từ hôm nay. Điều này không chỉ có ý nghĩa với người bệnh mà còn có tác dụng đối với cộng đồng.
Để cai thuốc lá được hiệu quả Nước súc miệng cai thuốc lá Thanh Nghị với 100% thành phần thiên nhiên giúp bạn cai thuốc lá thành công, dứt điểm và không gây tác dụng phụ.
+ Website: www.caithuoclatainha.com
+ Facebook: //www.facebook.com/Caithuoclatainhahieuqua/
Bình luận
Thuốc lá phá hoại dạ dày bạn như thế nào?
VTV.vn - Khói thuốc lá đi vào cơ thể sẽ làm hư lớp nhầy bảo vệ dạ dày, gây ra các bệnh lý như viêm loét dạ dày, hành tá tràng...
Thuốc lá gây bệnh dạ dày thế nào
Bên cạnh việc gây ảnh hưởng đến lá phổi và tim mạch, hút thuốc lá cũng gây nhiều nguy hại cho hệ tiêu hóa của bạn, đặc biệt là dạ dày. Đừng ngạc nhiên khi bạn bị viêm loét dạ dày dù chẳng bao giờ nhịn đói. Chỉ cần hút thuốc cũng đủ khiến dạ dày của bạn có nguy cơ mắc hàng tá bệnh lý khác nhau về đường tiêu hóa, bất kể bạn có lối sống ăn uống khoa học đến đâu.
Cụ thể, trong khói thuốc lá chứa hàm lượng chất độc nicotin rất cao, loại chất này đã được chứng minh là có khả năng kích thích và phá hủy thần kinh, cơ quan hô hấp và các bộ phận khác trong cơ thể. Ở những người bị viêm loét dạ dày tá tràng thì chất nicotin có trong khói thuốc lá khi được hít vào trong sẽ kích thích sản sinh nhiều chất cortisol - tác nhân gây viêm loét dạ dày tá tràng và làm tăng nguy cơ mắc bệnh nếu như người bệnh có nhiễm vi khuẩn HP.
Bên cạnh đó, thuốc lá còn kích thích niêm mạc dạ dày sản sinh ra chất endothelin làm cho cơ chế tự bảo vệ của niêm mạc dạ dày bị suy yếu. Hút thuốc lá làm giảm lưu lượng máu đến vùng niêm mạc dạ dày và ngăn cản không cho dạ dày bài tiết ra chất nhầy. Do vậy, những đối tượng có hút thuốc lá, đặc biệt là những người hút thuốc lá thường xuyên với số lượng nhiều rất dễ bị viêm loét dạ dày tá tràng.
Đó là cách thuốc lá làm hư lớp nhầy bảo vệ dạ dày, khiến các bệnh lý về dạ dày như viêm, loét, hành tá tràng... phát triển mạnh hơn. Cùng vì thế mà nguy cơ mắc các bệnh ung thư cao hơn rất nhiều so với những người không hút thuốc.
Bạn có biết, ước tính 41% của bệnh viêm loét dạ dày tá tràng ở nam giới và 33% các bệnh ở phụ nữ có thể là do hút thuốc lá. Hút thuốc lá làm suy yếu tác dụng điều trị của thuốc đối kháng histamin-2, có thể kích thích bài tiết pepsin, thúc đẩy trào ngược tá tràng vào dạ dày, làm tăng nguy cơ và tác hại của vi khuẩn HP và làm tăng sản xuất các gốc tự do, vasopressin tiết bởi tuyến yên, tiết endothelin bởi niêm mạc dạ dày và sản xuất các yếu tố kích hoạt tiểu cầu.
Hút thuốc cũng ảnh hưởng đến cơ chế bảo vệ niêm mạc. Thuốc lá đóng góp quan trọng đối với sinh bệnh học của bệnh viêm loét dạ dày tá tràng và chỉ ra rằng hút thuốc đóng vai trò thuận lợi đáng kể trong bệnh loét dạ dày tá tràng. Nó làm giảm lưu lượng máu niêm mạc dạ dày và ức chế dạ dày bài tiết chất nhầy, bài tiết prostaglandin dạ dày, nước bọt tiết ra yếu tố tăng trưởng biểu bì, bài tiết bicarbonat niêm mạc dạ dày và bài tiết bicarbonat tụy, thuốc lá làm giảm tái tạo tế bào nên cho loét lâu lành.
Nhiều người có thói quen ăn xong thì hút 1 điếu thuốc, nhưng họ lại không ý thức được rằng ngay sau khi ăn, dạ dày và ruột co bóp mạnh, tuần hoàn máu tăng nhanh, vì vậy hút 1 điếu thuốc lá vào thời điểm sau ăn sẽ khiến cơ thể hấp thu lượng độc tố gấp 10 lần.
Những chất độc hại trong khói thuốc lá
Trong khói thuốc lá chứa hơn 4.000 loại hóa chất. Trong đó có hơn 200 loại có hại cho sức khỏe, bao gồm chất gây nghiện và các chất gây độc. Người ta chia ra 4 nhóm chính:
- Nicotine: Nicotine là một chất không màu, chuyển thành màu nâu khi cháy và có mùi thuốc khi tiếp xúc với không khí.
- Monoxit carbon [khí CO]: Khí CO có nồng độ cao trong khói thuốc lá và sẽ được hấp thụ vào máu, gắn với hemoglobine với ái lực mạnh hơn 20 lần oxy.
- Các phân tử nhỏ trong khói thuốc lá: Khói thuốc lá chứa nhiều chất kích thích dạng khí hoặc dạng hạt nhỏ. Những phân tử này bám rất chặt ở môi trường xung quanh như quần áo, bàn ghế, khiến nhiều người có khả năng bị phơi nhiễm thụ động khói thuốc mà không biết.
- Các chất gây ung thư: Trong khói thuốc lá có trên 40 chất trong số đó gồm cả các hợp chất thơm có vòng như: Benzopyrene có tính chất gây ung thư.
- Khói thuốc tỏa ra ở đầu điếu thuốc để cháy tự nhiên khi không hút và thành phần chất độc chứa trong khói thuốc phụ cũng tương tự như trong khói thuốc chính nhưng cao hơn rất nhiều lần vì vậy nó rất nguy hiểm cho người hút đặc biệt là những người hút thuốc thụ động.
Chính vì vậy, khi hút thuốc lá nguy cơ bị những bệnh lý cao hơn người bình thường gấp nhiều lần. Vì sức khỏe của bạn, của những người xung quanh, ngay từ bây giờ bạn hãy nói không với thuốc lá.
Phát động cuộc thi làm phim ngắn về phòng chống tác hại thuốc lá:
Quỹ Phòng chống Tác hại Thuốc lá [VINACOSH] phối hợp với Báo Điện tử VTVNews phát động cuộc thi làm phim ngắn [3 phút] về phòng chống tác hại thuốc lá.
Đối tượng: Học sinh từ 13 - 18 tuổi trên phạm vi toàn quốc.
Thời gian tiếp nhận tác phẩm: Từ 01/11/2018 đến 30/01/2019 [tính theo thời gian hiện trên dấu tem bưu điện hoặc ngày chuyển email].
Cuộc thi sẽ có 15 giải thưởng: 01 giải Nhất: 8.000.000 VNĐ; 02 giải Nhì: 5.000.000 VNĐ; 03 giải Ba: 3.000.000 VNĐ; 05 giải khuyến khích: 1.500.000 VNĐ.
Sản phẩm dự thi có thể quay bằng thiết bị liên lạc cầm tay, máy ảnh, máy quay không chuyên dụng hoặc máy quay chuyên dụng với tín hiệu HD. Sản phẩm dự thi gửi về Ban Tổ chức dưới dạng đĩa DVD hoặc qua email của Ban Tổ chức với đầy đủ thông tin họ và tên, trường, lớp và số điện thoại liên lạc
Điểm tiếp nhận sản phẩm dự gửi về: Mr Phạm Trọng Phòng [Email: ]
Hoặc gửi DVD trực tiếp về địa chỉ: Báo Điện tử VTV News, tầng 24, số 43 Nguyễn Chí Thanh, Ba Đình, Hà Nội.
VTV.vn - Ngay trong buổi phát động, rất nhiều học sinh trường THPT Ngô Sĩ Liên, Bắc Giang đã hào hứng hưởng ứng cuộc thi làm phim về phòng chống tác hại thuốc lá.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của trên TV Online!
Từ khóa:
thuốc lá, Ung thư phổi, Bệnh tim mạch