Với những người làm việc trong lĩnh vực đòi hỏi tính sáng tạo thì làm sao để nghĩ ra các ý tưởng sáng tạo luôn là điều cần quan tâm hàng đầu. Việc “bí” ý tưởng, không biết bắt đầu từ đâu sẽ làm hạn chế và gây khó khăn cho công việc.
Vậy làm thế nào giúp bạn luôn dồi dào ý tưởng sáng tạo – điều mà các nhà tuyển dụng Bình Dương, Đồng Nai hay TPHCM đều mong muốn thấy ở nhân viên? Hãy cùng tham khảo một vài gợi ý sau.
Kiến thức
Bạn không thể sáng tạo khi bạn bị hạn chế về kiến thức chuyên ngành trong lĩnh vực bạn làm việc. Bạn không thể sáng tạo khi bạn không hiểu sâu, rộng về chuyên môn, đặc thù nghề nghiệp.
Bởi vậy, đầu tiên để có sự sáng tạo chính là kiến thức. Chỉ khi có hiểu biết, có trí tuệ về lĩnh vực này thì bạn mới có thể hoàn thành được công việc và có thể sáng tạo, cũng như để sự sáng tạo thăng hoa tạo nên đột phá trong công việc.
Học tập những người thầy giỏi, đọc sách, mở rộng tầm nhìn, học hỏi bạn bè, tham gia cộng đồng sáng tạo… đó là cách để bạn nâng cao kiến thức bản thân. Không chỉ kiến thức về chuyên môn, bạn cần mở rộng kiến thức về cuộc sống, kiến thức xã hội… Càng dồi dào kiến thức, ý tưởng của bạn sẽ càng phong phú.
Kỷ luật
Phần lớn mọi người đều nghĩ, sáng tạo sẽ đến khi ta có cảm xúc, cảm hứng. Điều đó đúng nhưng không có nghĩa là bạn không cần làm gì và chỉ cần “chờ” cảm hứng tự đến. Ý tưởng có thể bất chợt đến vào lúc bạn nghỉ ngơi nhưng không phải là bạn không làm việc, hay bạn làm việc tùy hứng, hời hợt mà vẫn luôn duy trì được sự sáng tạo. Kết quả của những phút “cảm hứng” ấy chính quá trình kiên trì lao động, làm việc không ngừng.
Chưa kể, có những công việc vào thời điểm không có cảm hứng, bạn vẫn phải sáng tạo thì phải làm thế nào? Chỉ có sự kỷ luật và chăm chỉ làm việc, tập trung cao độ thậm chí áp lực cao độ mới giúp bạn sáng tạo. Hãy lên danh sách công việc bạn cần làm, đặt ra mục tiêu nhỏ đến mục tiêu lớn và kiên trì theo đuổi. Cảm hứng chỉ đến khi bạn kiên trì suy nghĩ và làm việc.
Tự tin
Rất nhiều người không đưa ra được ý tưởng sáng tạo không phải họ không có ý tưởng mà thực tế là họ sợ. Họ sợ bản thân không có khả năng sáng tạo, họ sợ những ý tưởng của họ không đủ “độc” và lạ so với người khác. Chính nỗi sợ đó giới hạn bản thân họ lại. Khi đó họ rất dễ hoang mang và kéo theo công việc trở nên bế tắc hoặc khó giải quyết.
Để ý tưởng sáng tạo luôn dồi dào thì một trong những điều bạn cần làm chính là tự tin. Tự tin vào chính bản thân và những gì bạn đang có. Chỉ khi bạn gỡ được khúc mắc niềm tin này, khả năng sáng tạo của bạn mới nở rộ.
Khi bạn tin mình làm được, thay đổi được, bạn gieo trong đầu hạt mầm tích cực của sự phát triển. Ngược lại, khi thiếu niềm tin, bạn sẽ không vượt qua được chính mình. Khi những sợ hãi đó càng lớn, bạn sẽ càng bị thu hẹp, năng lượng sáng tạo của bạn cũng sẽ dần mất đi.
Nghỉ ngơi
Khi bế tắc ý tưởng thì điều quan trọng nhất không phải là lao vào công việc mà là nghỉ ngơi, tìm lại sự cân bằng.
Hãy để cho tâm trí bạn được thư giãn và hướng góc nhìn của bạn đi một nơi khác. Bạn hãy bước ra khỏi văn phòng, khỏi nơi làm việc và cân bằng lại bản thân. Chính những điều thú vị bên ngoài công việc, không khí, môi trường, gia đình… sẽ giúp bạn mở rộng tư duy và tìm ra cách giải quyết vấn đề dễ dàng hơn.
Đam mê Ngoài kiến thức, kỷ luật, tư duy thì người thành công trong ngành nghề đòi hỏi sự sáng tạo đều là những người đam mê.
Đam mê tạo ra sức mạnh giúp bạn vượt qua cả giới hạn của bản thân. Đam mê đánh thức khao khát trong bạn, từ đó thúc đẩy bạn vượt qua chính mình. Nếu bạn chưa đủ đam mê, hãy nuôi dưỡng nó mỗi ngày. Đam mê sẽ giúp bạn sáng tạo không ngừng.
Không phải muốn là sẽ nảy sinh ra được ý tưởng sáng tạo. Nó là quá trình rèn luyện, thực hành và kỷ luật đối với bất kỳ ai. Mong rằng qua bài viết này, bạn sẽ cải thiện được khả năng sáng tạo của bản thân cũng như không còn sợ hãi khi “bí” ý tưởng.
Nhiều người cho rằng sự sáng tạo là một thiên phú – thứ gì đó chỉ dành cho những Vincent Van Goghs, Toni Morrisons hay Annie Leibovitzes.
Nhưng sự thật là, sự sáng tạo không phải là một thiên phú – đúng hơn thì nó là một kỹ năng. Và nó là một kỹ năng mà bất cứ ai – họa sĩ, nhà văn, kế toán, CEO, nhà thiết kế hay bất cứ ai nào khác – có thể cải thiện theo thời gian với những chiến lược thực hành đúng đắn.
Nhưng sự thực hành như này cụ thể như thế nào? Chính xác bằng cách nào bạn có thể trở nên sáng tạo hơn?
Nói chung, có 3 mạng lưới trong não bạn phụ trách cho sự sáng tạo: mạng lưới chú ý thực thi [có vai trò tập trung và chú ý], mạng lưới tưởng tượng [có vai trò tưởng tượng và mơ mộng], và mạng lưới phục hồi [có vai trò tái tạo kết nối giữa những kiến thức lưu trữ trong não bạn và môi trường bên ngoài]. Và nếu bạn muốn trở nên sáng tạo hơn, bạn cần tìm ra cách phát triển và tận dụng cả ba mạng lưới trên.
May mắn là, không có một phương pháp vạn năng nào giúp rèn luyện sự sáng tạo. Hãy nghĩ về nói như việc chạy bộ: mục tiêu là trở thành một vận động viên tốt hơn, nhưng có hàng đống cách để thực hiện điều đó. Bạn có thể luyện tập chạy đua nếu bạn muốn trở thành một vận động viên cạnh tranh, luyện tập chạy tốc độ [tempo run] nếu muốn trở nên nhanh hơn; hoặc chỉ đi giày vào và chạy loanh quanh khi bạn cần tăng endorphin trong máu sau khi chạy [điều chắc chắn sẽ khiến bạn trở nên hạnh phúc hơn]. Những cách luyện tập khác nhau, nhưng trong mỗi trường hợp bạn sẽ dần trở nên tốt hơn.
Điều tương tự cũng xảy ra với sự sáng tạo. Có rất nhiều cách tiếp cận khác nhau bạn có thể sử dụng, phụ thuộc vào mục tiêu của mình – và mỗi cách tiếp cận sẽ giúp bạn tăng cường một kiểu sáng tạo khác nhau.
Vậy thì những thực hành đó sẽ như thế nào? Đâu là những điều dễ thấy bạn có thể làm để trở nên sáng tạo hơn?
—
- Lên kế hoạch rèn luyện sự sáng tạo của bạn
Ứng dụng bởi inznan
Hãy dành thời gian cho việc rèn luyện sáng tạo cũng giống như cách bạn làm với bất cứ mục tiêu quan trọng nào khác – và theo sát kế hoạch đó. Và khi tôi nói “dành thời gian”, đó về nghĩa đen là bạn cần đầu tư đủ thời gian một cách cụ thể, ví dụ như thứ 3, từ 6 giờ tối tới 7 giờ tối và thêm nó vào lịch của bạn. Và khi thời gian được lên lịch đến, cứ theo lịch trình và làm việc với một dự án sáng tạo nào đó. Điều này có thể là động não tư duy cho một cuốn sách mới, dành vài tiếng cho một thiết kế mới, hoặc thậm chí đơn giản như việc tô màu hay viết lên một tờ báo nào đó – điều bạn làm không quan trọng, miễn là nó mang tính sáng tạo.
Việc ưu tiên sự sáng tạo và dành thời gian cho nó sẽ kích hoạt mạng lưới chú ý thực thi trong não bạn và giúp bạn tập trung sự chú ý vào những dự án sáng tạo – bước đầu tiên hướng tới trở nên sáng tạo hơn.
- Cho phép bản thân chán nản
Minh họa bởi Ava N Garda
Nhiều người trong số chúng ta thường quá bận rộn, tới mức chúng ta dành từng giây từng phút làm việc này việc khác cả ngày. Nhưng nếu luôn luôn bận rộn, bạn đang không dành không gian cho tư duy bản thân phát triển.
Nếu bạn muốn trở nên sáng tạo hơn, bạn cần cho phép bản thân chán nản và lơ đễnh! Lúc bạn, bạn sẽ mơ mộng và kích hoạt mạng lưới tưởng tượng của não bạn. Và nhiều nghiên cứu cho thấy những sự chán nản và những điều vớ vẩn mà bạn làm khi bạn chán nản – châm ngòi cho tư duy sáng tạo và có thể dẫn tới một loạt những ý tưởng mới mẻ, sáng tạo [và một lối suy nghĩ mới mẻ, sáng tạo nữa].
Nếu bạn đang cố gắng “gỡ rối” với một dự án khó khăn…
—
- Thử tiếp cận dự án ở một thời điểm không mong đợi
Nếu bạn đang mắc kẹt ở một dự án nào đó, bạn cần tạo ra những mối liên hệ mới và bắt đầu nhìn nhận dự án theo một cách khác. Và một trong những cách hay nhất để làm điều đó là gì?
Đó là thực hiện dự án đó ở một thời điểm khác.
Thiết kế bởi Dudeowl.
Thay đổi mọi thứ và thực hiện những dự án ở một thời điểm không mong đợi có thể giúp bạn tư duy một cách khác đi. Điều này có thể kích hoạt mạng lưới phục hồi trong não bạn – khiến nó dễ tạo ra những kết nối mới, không ngờ đến giữa ngân hàng kiến thức của bạn và môi trường. Thực ra, một nghiên cứu gần đây cho thấy bạn dễ giải quyết những “vấn đề mang tính bản chất” [thực ra đòi hỏi sự sáng tạo] khi bạn chú ý một cách tối thiểu nhất – nên nếu bạn là một con người làm việc ban ngày, bạn sẽ sáng tạo hơn khi giải quyết những vấn đề vào ban đêm. Điều này có lẽ bởi tư duy sáng tạo đòi hỏi những vùng khác nhau của bộ não – nên trong khi chắc chắn bạn cần đỉnh điểm của sự tập trung và chú ý để giải quyết những vấn đề mang tính phân tích thì những vấn đề mang tính sáng tạo hơn thực ra cần một tâm trí thư giãn hơn.
Nên, nói chung – nếu bạn đang mắc kẹt ở một dự án nào đó, hãy thử làm việc với nó ở một thời điểm không lường trước. Sự thay đổi lịch trình đơn giản này có thể giúp bạn tư duy một cách khác biệt – điều có thể dẫn tới những câu trả lời sáng tạo hơn bạn cần để hoàn thành dự án.
- Đi bộ
Đôi khi, tất cả những thứ bạn cần để suy nghĩ khác đi về một vấn đề chỉ là thay đổi khung cảnh quanh mình – và một trong những cách hay nhất để nuôi dưỡng tư duy sáng tạo là đi ra ngoài.
Thiết kế bởi Dusan Klepic DK™
Đi bộ [đặc biệt là ở ngoài trời] là một trong những cách tuyệt vời nhất bạn có thể làm để tăng cường sự sáng tạo và khuyến khi những lối tư duy mới. Phương pháp này được chứng minh giúp cải thiện hiệu quả sáng tạo lên tới 60% – có lẽ bởi việc dành thời gian ở ngoài có thể kích hoạt cả ba mạng lưới sáng tạo trong não [bạn sẽ kích hoạt mạng lưới chú ý thực thi bởi bạn sẽ phải tập trung vào nơi mình sẽ đi; bạn sẽ thoải mái mơ tưởng – điều kích hoạt mạng lưới tưởng tượng; và tất cả những sự kích thích mới mẻ này trong môi trường của bạn sẽ kích hoạt mạng lưới phục hồi].
Thêm vào đó, nếu bạn muốn tăng nhanh lợi ích của việc đi bộ, hãy mang theo mình tai nghe và tận hưởng những giai điệu âm nhạc vui vẻ – thứ được nghiên cứu cho thấy tạo điều kiện cho tư duy phân kỳ và mang tới tiềm năng phát triển sáng tạo.
—
- Thử thứ gì đó bên ngoài vùng an toàn của bạn
Nếu bạn đang theo đuổi sự sáng tạo nhưng muốn rèn luyện nó ở mức độ cao hơn, hãy bước ra ngoài vùng sáng tạo an toàn của mình và thử thứ gì đó hoàn toàn mới.
Nguồn: Bernd Geropp YouTube
Nếu bạn là một nhà thiết kế, hãy thử sáng tác một bài thơ. Nếu bạn là một nhà văn, hãy thử chơi một nhạc cụ mới. Điều quan trọng là, có nhiều cách khác nhau để trở nên sáng tạo hơn – và khi bạn thử một điều gì đó mới mẻ, nó có thể giúp não bạn tạo ra những liên kết mới [lại liên quan tới mạng lưới phục hồi!] và truyền cảm hứng một loại sáng tạo mới. Sau đó, loại sáng tạo mới này có thể giúp bạn sáng tạo hơn ở những khía cạnh khác của cuộc sống [nên việc viết một bài thơ có thể giúp truyền cảm hứng cho những ý tưởng mới trong những thiết kế của bạn, hoặc chơi một nhạc cụ có thể giúp bạn trở thành một nhà văn xuất sắc hơn]. Việc chuyển đổi tác vụ đã được chứng minh giúp tăng sự sáng tạo – và trong khi bạn chuyển đổi giữa những tác vụ sáng tạo, nó còn mang tới lợi ích lớn hơn.
- Trở thành một cỗ máy ý tưởng
Khi nhắc tới sự sáng tạo, chúng tôi muốn nêu ra đây một cá nhân tiêu biểu: James Altucher. Anh ta là một tác gia, nhà đầu tư, người dẫn chương trình podcast và nhà sáng tạo xuất sắc. Và theo Altucher, lý do anh ấy có thể tìm thấy những thành cong sáng tạo đa dạng như vậy là bởi anh tự nguyện cống hiến bản thân như là một “cỗ máy ý tưởng”.
Thiết kế bởi DesignsMadeWithLove dành cho Live & Learn Classes
Mỗi buổi sáng, Altucher sẽ ngồi xuống và viết ra 10 tới 20 ý tưởng mới. Chúng không nhất thiết là những ý tưởng tốt. Chúng không nhất thiết phải dẫn tới một ý tưởng làm ăn lớn. Tiêu chí duy nhất là những ý tưởng này phải mới mẻ và thú vị.
Việc tự ép bản thân phải viết ra những ý tưởng hàng ngày sẽ kích thích cả ba mạng lưới sáng tạo trong não bạn – mạng lưới tưởng tượng [bởi bạn nghĩ ra những khái niệm hoàn toàn mới], mạng lưới chú ý thực thi [bởi vì bạn cần tập trung và chú ý để phát triển những ý tưởng mới], và mạng lưới phục hồi [bởi vì bạn tìm kiếm những mối liên kết mới giữa những khái niệm bạn đã biết]. Điều này sẽ giúp bạn phát triển những cách tư duy mới mẻ và sáng tạo – và thấy được những mối liên kết bạn chưa từng có thể thấy trước đây.
Hãy đầu tư thời gian mỗi buổi sáng để làm việc với những ý tưởng mới của mình – và đừng lo lắng rằng liệu ý tưởng của mình có tốt hay không. Hành động đơn giản là ngồi xuống và suy nghĩ một cách sáng tạo mỗi ngày sẽ nuôi dưỡng “cơ bắp” sáng tạo của bạn và giúp bạn trở thành một cỗ máy ý tưởng.
Luyện tập trở nên sáng tạo hơn
—
Sự sáng tạo không phải thứ gì đó dành riêng cho những thiên tài. Nó có sẵn với mọi người, không quan trọng bạn là ai và bạn đang ở giai đoạn nào của cuộc đòi – tất cả bạn cần làm là luyện tập.