Có hai cách để tìm ra chất béo có trong thực phẩm, đó là bằng cách thủy phân bằng axit hoặc bằng cách chiết xuất bằng dung môi. Phương pháp chiết xuất dung môi được gọi rõ ràng hơn là phương pháp Soxhlet.
Chất béo đóng một vai trò quan trọng trong nhiều loại thực phẩm. Chất béo góp phần vào hương vị của thực phẩm cũng như nó tạo ra kết cấu và cũng như cảm giác ngon miệng cho thực phẩm. Nó là một thành phần quan trọng cung cấp cho chúng ta năng lượng tối đa. Khoảng 9 Kcal năng lượng mỗi gam. Ăn thêm chất béo chủ yếu dẫn đến béo phì và dưới mức dẫn đến suy dinh dưỡng. Nó nuôi dưỡng cơ thể với tất cả các axit béo thiết yếu mà cơ thể không thể tổng hợp và cũng giúp xây dựng cơ thể.
Do đó, cần phải đo lượng chất béo có trong thực phẩm, để chúng ta có ước tính được lượng chất béo có trong thức ăn và do đó chúng ta có thể quản lý chế độ ăn uống của mình. Nó cũng giúp chiết xuất tất cả dầu có trong thực phẩm.
Phương pháp Soxhlet ra đời vào năm 1897. Phương pháp này được sử dụng rộng rãi trong hầu hết các ngành công nghiệp thực phẩm và chủ yếu được sử dụng trong các ngành công nghiệp khai thác dầu.
.jpg]Sơ đồ quy trình 3 bước của phương pháp chiết Soxhlet do Edward Randall cải tiến vào năm 1974
NGUYÊN TẮC - PHƯƠNG PHÁP CHIẾT XUẤT SOXHLET
Lipid trong thực phẩm hiện diện ở nhiều dạng khác nhau như monoglycerid, diglycerid, triglycerid và sterol và axit béo tự do, phospholipid và carotenoid và các vitamin tan trong chất béo. Lipid hòa tan trong dung môi hữu cơ và không hòa tan trong nước, do đó, các dung môi hữu cơ như hexan, ete dầu hỏa có khả năng hòa tan chất béo và chất béo được chiết xuất từ thực phẩm kết hợp với dung môi. Sau đó, chất béo được thu thập bằng cách làm bay hơi dung môi, hầu hết tất cả dung môi được chưng cất và có thể được sử dụng lại.
YÊU CẦU CỦA DUNG MÔI DÙNG ĐỂ CHIẾT:
1. Hệ số phân bố: Đây là tỷ lệ [ở trạng thái cân bằng] của nồng độ chất tan trong dịch chiết và pha raffinate.
2. Tính chọn lọc [Hệ số phân tách]: Nếu có nhiều hơn một chất tan, thì chúng ta phải chọn dung môi thích hợp do khả năng trộn lẫn.
3. Tính không hòa tan của dung môi: Dung môi phải có độ hòa tan thấp trong dung dịch thức ăn chăn nuôi.
4. Khả năng thu hồi: Dung môi phải ổn định nhiệt ở nhiệt độ chưng cất do tính dễ bay hơi của nó.
5. Mật độ: Mật độ nên thấp hơn nước.
6. Lực căng giữa các bề mặt: Sức căng bề mặt càng lớn thì sự phân tán của chất lỏng này trong chất lỏng kia càng khó khăn.
7. Khả năng phản ứng hóa học: Dung môi phải ổn định về mặt hóa học và trơ.
8. không độc hại
.jpg]
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
CHUẨN BỊ MẪU:
Trước hết phải làm khô sản phẩm và loại bỏ độ ẩm để dung môi hữu cơ xâm nhập dễ dàng, vì độ ẩm hạn chế sự xâm nhập của dung môi hữu cơ. Sau đó, giảm kích thước để tăng diện tích bề mặt và do đó, có bề mặt tiếp xúc lớn hơn. Sau đó, chúng tôi tiến hành thủy phân bằng axit giúp phá vỡ nhũ tương chất béo protein và tăng khả năng cung cấp chất béo cho dung môi. Hơn nữa, chúng ta có thể thu dung môi bằng cách chưng cất.
THIẾT BỊ, HÓA CHẤT:
- Cân phân tích
- Hệ Soxhlet
- Lò sấy
- Bình hút ẩm với silica gel
- Ete dầu mỏ [Nhiệt độ sôi 60 ° -80 ° c]
.jpg]Cấu tạo bộ chiết Soxhlet
QUY TRÌNH THỰC HIỆN:
1. Tráng tất cả các thiết bị thủy tinh sử dụng bằng ete dầu hỏa và sấy khô trong tủ sấy ở 102 ° c và sau khi lấy ra được giữ trong bình hút ẩm.
2. Cân khoảng 5 gam mẫu đã nghiền và khô rồi cho vào ống chiết.
3. Bước Đặt ống chiết vào bộ chiết soxhlet.
4. Đổ ete dầu hỏa vào khoảng 2/3 bình cầu hoặc hai lần dung tích ống chiết.
5. Đặt toàn bộ cài đặt trên một lớp phủ gia nhiệt và để ete dầu mỏ sôi.
6. Tiếp tục quá trình chiết xuất trong vài giờ, gần 6 giờ. Để tránh tổn thất dung môi, dung môi trong bình cầu không được sôi mạnh, đảm bảo khoảng 5 - 6 chu trình trong 1 giờ.
Trong quá trình chiết cần chú ý:
+ Kiểm tra nước làm lạnh có chạy liên tục hay không?
+ Kiểm tra dung môi nếu thấy hao hụt phải gia thêm vào.
+ Khi cần máy nghỉ giữa chừng cần giữ ống giấy ngập trong dung môi.
7. Tháo bộ ngưng tụ ra khỏi bộ chiết và để mẫu nguội bớt. Cuối cùng, nó loại bỏ tất cả các lipid.
8. Thu gần hết dung môi sau khi chưng cất.
9. Đặt mẫu vào tủ sấy ở nhiệt độ 100-1050 C trong 1 giờ, lấy ra để nguội ở bình hút ẩm và cân. sấy tiếp trong 30 phút, sấy đến trọng lượng sai lệch nhau không quá 0,002gam là được.
10. Tính kết quả
Hàm lượng chất béo trong mẫu tính bằng % theo công thức:
Chất béo = [[m1 − m2]/m0]*100[%]
Trong đó: m1: khối lượng của cốc [g]
m2: khối lượng của cốc và khối lượng của chất béo sau khi sấy[g]
m0: khối lượng mẫu [g]
Đây là một phương pháp hiệu quả để chiết xuất tất cả chất béo có trong thực phẩm.
Tài liệu tham khảo:
- AOAC International [2016] Official methods of analysis, 20th edn, [On-line]. AOAC International, Rockville, MD