Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc BVTV không đúng phương pháp không những không đem lại hiệu quả phòng trừ mà còn ảnh hưởng đến sức khoẻ của người lao động, người sử dụng nông sản [gạo, các loại rau, củ, quả…] và môi trường sống. Những nhược điểm về sử dụng thuốc BVTV mà nông dân thường mắc phải như sau:
1. Vấn đề lựa chọn loại thuốc
Quan niệm sai lầm khi chọn thuốc BVTV của người nông dân [thường theo kinh nghiệm truyền miệng], thích dùng loại thuốc có độ độc cao, gây chết nhanh để trừ sâu vì cho rằng hiệu quả sẽ tốt hơn.
2. Pha chế thuốc chưa đúng kỹ thuật
- Không cân, đong thuốc đúng liều lượng.
- Thích tăng liều và pha trộn nhiều loại thuốc.
- Pha thuốc sai cách: đổ thuốc vào bình phun trước rồi đổ nước vào sau.
- Dùng thuốc hạt hoà nước để phun.
3. Dụng cụ phun xịt chưa tốt
- Bình phun đơn giản, không đủ áp lực tạo mù sương.
- Bình phun rò rỉ, da bơm hư.
- Bét phun dễ nghẹt, chỉ sử dụng một loại bét.
- Nếu phun bằng máy thì áp lực phun thuốc còn lớn [dễ gây dập nát lá, gãy thân hoặc bật gốc cây con…].
4. Sử dụng thuốc chưa theo nguyên tắc 4 đúng
- Dùng chưa đúng thuốc: sử dụng thuốc không đúng đối tượng phòng trừ. [Ví dụ: sử dụng thuốc sâu để trừ bệnh và ngược lại lấy thuốc bệnh để trừ sâu]. Thói quen thích dùng thuốc có độ độc cao để làm sâu chết nhanh, không chú ý đến vấn đề môi trường và người tiêu thụ nông sản.
- Dùng chưa đúng lúc: phun thuốc sớm để ngừa hoặc phun định kỳ.
- Dùng chưa đúng liều lượng: nồng độ thuốc thường tăng hơn so với khuyến cáo. Lượng nước thuốc trên diện tích giảm so với yêu cầu.
- Dùng chưa đúng cách: phun thuốc không đúng nơi dịch hại sống. Phun thuốc khi gió to, nắng gắt, sử dụng thuốc hạt pha với nước để phun.
5. Chưa quan tâm đến an toàn sử dụng thuốc BVTV cho người phun thuốc, người sử dụng nông sản và môi trường
- Không trang bị bảo hộ lao động khi pha thuốc [kính đeo, khẩu trang, găng tay].
- Không trang bị bảo hộ lao động khi phun thuốc [quần áo dài tay, nón, ủng, găng tay, khẩu trang, mắt kính].
- Ít quan tâm đến thời gian cách ly.
6. Lưu trữ - tiêu huỷ bao bì thuốc BVTV
- Không có nơi bảo quản, cất giữ thuốc an toàn.
- Còn súc rửa bình phun ở sông, kênh, mương.
- Việc xử lý thuốc thừa sau khi phun chưa đúng [đổ trực tiếp thuốc còn dư xuống kênh, mương].
- Vứt bừa bãi vỏ chai, bao bì thuốc BVTV trên đồng ruộng./
Nông Tuyên Huấn
Gây ra hiệu ứng cháy và táp lá, thân, làm ảnh hưởng xấu đến sinh trưởng, phát triển của cây, làm giảm năng suất, chất lượng nông sảnTác động xấu đến quần thể sinh vật có ích trên đồng ruộng, trong đất, trong nước, phá vỡ thế cân bằng đã ổn định của quần thể sinh vậtDo thuốc có phổ độc rất rộng: 1 loại thuốc có thể sử dụng cho nhiều loại cây trồng, nhiều loại sâu, bệnh hạiDo sử dụng thuốc không hợp líSử dụng với nồng độ hoặc tổng lượng caoSử dụng 1 loại thuốc liên tục hoặc nhiều loại thuốc có tính năng gần giống nhau, hình thành các dạng dịch hại đột biến có khả năng chịu đựng cao vơi thuôc hóa học bảo vệ thực vậtSử dụng các loại thuốc bị cấm không có nguồn gốc hoặc không có hạn sử dụngGây ô nhiễm môi trường đất, môi trường nước, không khí và nông sảnGây tác hại xấu đến sức khỏe của con người và nhiều loại vật nuôi như gây ngộ độc,gây ra một số bệnh hiểm nghèo,…Do sử dụng thuốc không hợp lí: nồng độ, liều lượng quá cao, thời gian cách li ngắn,…Do thuốc được tích lũy trong lương thực, thực phẩm. Tích luỹ trong đất, nước, không khí, đi vào cơ thể động vật thuỷ sinh, cuối cùng vào cơ thể con người
Hình 1. Sơ đồ đường truyền thuốc hóa học bảo vệ thực vật vào môi trường và con người
III - BIỆN PHÁP HẠN CHẾ NHỮNG ẢNH HƯỞNG XẤU CỦA THUỐC HOÁ HỌC BẢO VỆ THỰC VẬT
Chỉ dùng thuốc hóa học bảo vệ khi dịch hại tới ngưỡng gây hạiSử dụng loại thuốc có tính chọn lọc cao; phân huỷ nhanh trong môi trườngSử dụng đúng thuốc, đúng thời gian, đúng nồng độ và liều lượng, đúng cách:Đúng thuốc: là sử dụng thuốc hóa học bảo vệ thực vật đúng loại sâu, bệnh hại cây trồngĐúng thời gian: là dịch bệnh tới ngưỡng gây hại, phun thuốc vào sáng sớm hay chiều mát, không có gió hoặc có gió nhẹĐúng nồng độ và liều lượng: là đúng theo hướng dẫn sử dụng của thuốc có nhãn ghi trên lọ chai thuốc, hoặc trên bao bì chứa thuốc hóa học bảo vệ thực vậtĐúng cách: là cách pha chế thuốc, cách sử dụng bình phun thuốc, cách đi phun thuốc trên đồng, phun thuốc vào những bộ phận cây trồng đang bị sâu, bệnh phá hoạiTrong quá trình bảo quản, sử dụng thuốc hóa học bảo vệ thực vật cần tuân thủ quy định về an toàn lao động và vệ sinh môi trườngKhi phun thuốc:Phun thuốc xuôi theo chiều gióDi chuyển theo hướng ngược chiều gióLuôn có trang bị đồ bảo hộ lao động đầy đủKhông được ăn, uống hoặc hút thuốc láKhông phun thuốc lúc nắng gắt hoặc sắp mưaKhi sử dụng và bảo quản thuốc:Vỏ chai, bao bì đựng thuốc hoá học bảo vệ thực vật phải thu gom và tiêu huỷThuốc phải được cất trữ nơi riêng biệt cách xa chỗ để thực phẩm và tầm tay trẻ emChai lọ chứa đựng thuốc phải có nhãn ghi đầy đủ các thông tin và cảnh báo độc hạiBài 21: Ôn tập chương 1 – Câu 12 trang 64 SGK Công nghệ 10. Nêu ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học bảo vệ thực vật đến môi trường xung quanh và biện pháp hạn chế.
Nêu ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học bảo vệ thực vật đến môi trường xung quanh và biện pháp hạn chế.
– Ảnh hưởng xấu đến quần thể sinh vật:
+ Do sử dụng không đúng quy trình, sử dụng nhiều với nồng độ cao… làm cháy, táp lá ảnh hưởng đến sinh trưởng, phát triển của cây trồng, giảm chất lượng nông sản.
+ Diệt trừ cả sinh vật có ích, phá vỡ cân bằng sinh thái
+ Xuất hiện quần thể sinh vật gây hại kháng thuốc.
– Ảnh hưởng đến môi trường
+ Thuốc hoá học BVTV theo nước mưa, nước tưới trôi xuống đất, ngấm vào nguồn nước gây ô nhiễm đất, nước ảnh hưởng xấu đến sinh vật thuỷ sinh.
+ Thuốc tồn lưu trong cơ thể cây trồng, vật nuôi theo thức ăn vào người gây bệnh hiểm nghèo.
Quảng cáo+ Thực phẩm có dư thừa thuốc hoá học BVTV có thể gây ngô độc cấp tính.
– Biện pháp hạn chế:
+ Chỉ dùng thuốc hoá học BVTV khi dịch hại tới ngưỡng gây bệnh.
+ Sử dụng thuốc có hệ số chọn lọc cao, phân huỷ nhanh
+ Sử dụng đúng thời gian, đúng thuốc, đúng nồng độ và liều lượng
+ Bảo quản phải tuân thủ quy định an toàn lao động, bảo vệ môi trường.