Pháp luật cho phép khám chỗ ở của công dân trong máy trường hợp

Thủ tục khám xét chỗ ở đúng quy định được quy định ra sao? Theo Hiến pháp mọi người có quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở nên việc khám xét chỗ ở phải được tiến hành theo trình tự “thủ tục” nhất định. Vậy việc khám xét chỗ ở được tiến hành theo thủ tục HÀNH CHÍNH và trình tự tố tụng hình sự ra sao? Nếu bạn có thắc mắc về vấn đề này thì bài viết dưới đây sẽ hỗ trợ bạn điều đấy.

Thủ tục khám xét chỗ ở đúng quy định

>>> Xem thêm: Thủ Tục Khám Xét Trong Vụ Án Hình Sự

Các vấn đề pháp lý về khám xét chỗ ở?

Khám xét chỗ ở là gì?

Căn cứ tại Khoản 9 Điều 2 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012, Điều 195 Bộ Luật tố tụng hình sự 2015 có thể hiểu khám xét chỗ ở như sau:

Khám xét là biện pháp điều tra được tiến hành bằng cách tìm tòi, lục soát cưỡng chế người, chỗ ở, địa điểm, thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm nhằm phát hiện, thu giữ công cụ, phương tiện phạm tội; đồ vật, tài sản do phạm tội mà có, đồ vật, tài liệu khác có liên quan đến vụ án hoặc phát hiện xác chết hay người đang bị truy nã, người bị bắt cóc.

Thẩm quyền khám xét chỗ ở

Căn cứ điều 193 Bộ Luật tố tụng hình sự 2015 quy định như sau:

• Những người có thẩm quyền quy định tại khoản 1 Điều 113 của Bộ luật này có quyền ra lệnh khám xét. Lệnh khám xét của những người được quy định tại khoản 2 Điều 35 và điểm a khoản 1 Điều 113 của Bộ luật này phải được Viện kiểm sát có thẩm quyền phê chuẩn trước khi thi hành.
• Trong trường hợp khẩn cấp, những người có thẩm quyền quy định tại khoản 2 Điều 110 của Bộ luật này có quyền ra lệnh khám xét. Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi khám xét xong, người ra lệnh khám xét phải thông báo bằng văn bản cho Viện kiểm sát cùng cấp hoặc Viện kiểm sát có thẩm quyền thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra vụ việc, vụ án.
• Trước khi tiến hành khám xét, Điều tra viên phải thông báo cho Viện kiểm sát cùng cấp về thời gian và địa điểm tiến hành khám xét để cử Kiểm sát viên kiểm sát việc khám xét, trừ trường hợp khám xét khẩn cấp. Kiểm sát viên phải có mặt để kiểm sát việc khám xét. Nếu Kiểm sát viên vắng mặt thì ghi rõ vào biên bản khám xét.
• Mọi trường hợp khám xét đều được lập biên bản theo quy định tại Điều 178 của Bộ luật này và đưa vào hồ sơ vụ án.

Khi nào công an được quyền khám xét chỗ ở theo quy định pháp luật

Căn cứ Điều 192 Bộ Luật tố tụng hình sự 2015 quy định về căn cứ xét chỗ ở như sau:

• “ Việc khám chỗ ở chỉ được tiến hành khi có căn cứ để nhận định chỗ ở có công cụ, phương tiện phạm tội, tài liệu, đồ vật, tài sản do phạm tội mà có hoặc đồ vật, dữ liệu điện tử, tài liệu khác có liên quan đến vụ án.
• Việc khám xét chỗ ở, nơi làm việc, địa điểm, phương tiện cũng được tiến hành khi cần phát hiện người đang bị truy nã, truy tìm và giải cứu nạn nhân”.

>> Xem thêm: Quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở.

Khám xét theo thủ tục hành chính

Căn cứ Điều 129 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012 quy định như sau:

• Trước khi tiến hành khám xét:

Chủ tịch UBND cấp huyện xem xét, quyết định khám nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính là nhà ở.

Mọi trường hợp khám nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính phải có quyết định bằng văn bản và phải lập biên bản.

• Trong quá trình khám xét:

Khi khám nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính phải có mặt người chủ nhà, nơi bị khám hoặc người thành niên trong gia đình họ và người chứng kiến. Trong trường hợp người chủ nơi bị khám, người thành niên trong gia đình họ vắng mặt mà việc khám không thể trì hoãn thì phải có đại diện chính quyền và 02 người chứng kiến.

Không được khám xét nơi cất giấu phương tiện, tang vật vi phạm hành chính vào ban đêm, trừ trường hợp khẩn cấp hoặc đang thực hiện việc khám xét mà chưa kết thúc phải ghi rõ vào văn bản.

Khám xét chỗ ở theo thủ tục hành chính

Khám xét theo thủ tục tố tụng hình sự

Căn cứ khoản 1 Điều 192, Điều 195 Bộ Luật tố tụng hình sự 2015 quy định như sau:

Trước khi tiến hành khám xét, Điều tra viên phải thông báo cho VKS cùng cấp về thời gian và địa điểm tiến hành khám xét để cử Kiểm sát viên kiểm sát việc khám xét, trừ trường hợp khám xét khẩn cấp. Kiểm sát viên phải có mặt để kiểm sát việc khám xét. Nếu Kiểm sát viên vắng mặt thì ghi rõ vào biên bản khám xét.

Khi khám xét chỗ ở thì phải có mặt người đó hoặc người từ đủ 18 tuổi trở lên cùng chỗ ở, có đại diện chính quyền xã, phường, thị trấn và người chứng kiến.

Trường hợp người đó, người từ đủ 18 tuổi trở lên cùng chỗ ở cố tình vắng mặt, bỏ trốn hoặc vì lý do khác họ không có mặt mà việc khám xét không thể trì hoãn thì việc khám xét vẫn được tiến hành nhưng phải có đại diện chính quyền xã, phường, thị trấn nơi khám xét và hai người chứng kiến.

Không được bắt đầu việc khám xét chỗ ở vào ban đêm, trừ trường hợp khẩn cấp nhưng phải ghi rõ lý do vào biên bản.

Khi tiến hành khám xét chỗ ở những người có mặt không được tự ý rời khỏi nơi đang bị khám, không được liên hệ, trao đổi với nhau hoặc với những người khác cho đến khi khám xét xong.

Cá nhân được phép làm gì khi bị cá nhân, tổ chức khám xét nhà ở sai luật

Khi bị cá nhân, tổ chức khám xét không có căn cứ và không đúng thẩm quyền thì cá nhân được quyền khởi kiện với hành vi khám xét chỗ ở trái pháp luật. Vì quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở là quyền hiến định của mỗi công dân, không ai được tùy tiện vào nơi ở của họ. Tùy theo tính chất, mức độ mà hành vi đó có thể bị xử phạt hành chính hoặc bị xử lý hình sự.

Luật sư tư vấn vấn đề pháp lý về khám xét chỗ ở

Trên đây là bài viết tư vấn về các vấn đề pháp lý liên quan đến khám xét chỗ ở. Trong quá trình tìm hiểu, nếu quý bạn đọc có bất kỳ khó khăn, vướng mắc liên quan đến vấn đề này thì hãy gọi ngay vào HOTLINE 1900.63.63.87 để được đội ngũ Luật sư công ty Luật Long Phan PMT TƯ VẤN LUẬT HÌNH SỰ. Xin cảm ơn!