Giá xăng A95 trên thị trường hiện nay là 23.490 đồng/lít còn A92 là 22.890 đồng/lít, chênh lệch nhau 600 đồng/lít. Vậy thì xăng A95 khác gì xăng A92? Chắc gì loại xăng tốt nhất là phù hợp nhất với chiếc xe của mình? Đó là những câu hỏi chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong chủ đề này.
Trên thị trường hiện nay có hai loại là xăng A92 và A95 hay Mogas [Motor Gasoline] 92, 95 cũng là nó. Các con số 92 và 95 là chỉ số Octan RON, biểu thị khả năng chống kích nổ của xăng. Xăng có chỉ số Octan càng cao thì tính chống kích nổ càng cao. Để cho dễ hiểu hơn thì điều kiện nhiệt độ, áp suất nén để gây ra hiện tượng cháy của xăng A95 sẽ cao hơn xăng A92, hay cứ nôm na là xăng A95 khó cháy hơn xăng A92.
Mỗi động cơ sẽ được quy định mức tỉ số nén khác nhau, mà vì thế xăng cũng được chia ra nhiều mức Octan nhằm tối ưu hóa khả năng hoạt động của động cơ. Xăng có trị số Octan cao sử dụng cho động cơ có tỉ số nén cao và ngược lại. Xăng A95 thích hợp cho những động cơ có tỉ số nén từ 9,5:1 hoặc cao hơn, còn xăng A92 sẽ lý tưởng cho những động cơ tỉ số nén dưới 9,5:1. Tại sao lại như thế?
Lấy ví dụ chiếc Honda SH động cơ có tỉ số nén 11:1, thì loại xăng tốt nhất dành cho nó là A95. Khi đó thời điểm nổ của động cơ sẽ là tốt nhất, tức là khi xy lanh di chuyển hết hành trình đến điểm chết trên ở cuối kỳ nén và tạo ra được lực nén cao nhất lên hỗn hợp cháy gồm có xăng + không khí. Nếu đổ xăng A92 dễ cháy hơn vào thì thời điểm nổ có thể diễn ra sớm hơn quy định. Lúc này, hỗn hợp cháy vẫn chưa được nén tối ưu mà bị bắt nổ sớm sẽ gây ra hiện tượng mất công suất, hay công suất không đạt được như thiết kế.
Ngược lại, nếu đổ xăng A95 vào chiếc Wave có tỉ số nén 9:1 phù hợp với xăng A92 hơn thì xăng A95 sẽ khó cháy hết do chưa đạt được độ nén lý tưởng và từ đó tạo ra cặn than lâu ngày làm bẩn máy, giảm hiệu suất và khiến xe hao xăng.
Sau 2 ví dụ trên thì chắc các bạn cũng hiểu được sự quan trọng của việc đổ đúng xăng cho phù hợp với chiếc xe của mình. Nó không chỉ giúp chúng ta tiết kiệm được khoảng tiền chênh lệch 600 đồng trước mắt, mà nó còn giúp chiếc xe luôn hoạt động ở điều kiện lý tưởng và bền bỉ hơn là điều chắc chắn. Sau đây là bảng tỉ số nén động cơ của những chiếc xe máy thông dụng trên thị trường để các bạn tham khảo và chọn loại xăng phù hợp nhất. Còn với xe ô tô hay những mẫu xe tay ga cao cấp như Vespa thì xăng A95 là sự lựa chọn duy nhất.
Các chuyên gia đều khẳng định "xăng bẩn" gây hại rất lớn với động cơ, đặc biệt có thể một số vụ xe bốc cháy thời gian qua cũng có nguyên nhân từ sử dụng xăng kém chất lượng.
Các nghiên cứu chỉ ra việc sử dụng xăng “bẩn”, kém chất lượng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới phương tiện, đặc biệt là động cơ xe.
Bộ phận đầu tiên bị ảnh hưởng bởi xăng kém chất lượng chính là lọc xăng. Lọc xăng bẩn có thể gây tắc xăng và không cung cấp đủ nhiên liệu cho động cơ hoạt động đúng công suất. Về lâu dài sẽ hỏng cả bộ phận bơm xăng, kim xăng, buồng đốt. Khi gặp xăng bẩn, xe phải thay rất nhiều chi tiết và giá cả rất đắt.
Hiện nay, một bộ kim phun động cơ thay mới có thể lên đến 20 triệu đồng. Riêng bộ lọc, tùy từng loại xe, có xe khoảng 800.000 đồng/bộ, có xe trên dưới 3 triệu đồng.
Gây hỏng động cơ xe
Ông Lê Tuấn Vũ, Phó tổng giám đốc CTCP Nhiên liệu Sài Gòn [SFC], cho rằng việc sử dụng xăng pha kém chất lượng sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới động cơ.
Cửa hàng kinh doanh xăng dầu của Công ty TNHH Thanh Ngũ tại Nghệ An, nơi vừa bị phát hiện bán hàng nghìn lít xăng bẩn ra thị trường.
“Xăng cho động cơ cũng giống như nước uống với con người. Người ta khuyên nên uống nước sạch, nước đun sôi, nhưng nếu uống nước mưa, nước bẩn chắc chắn sẽ gây hại cho sức khỏe”, ông Vũ nói.
Theo ông Vũ, tên gọi xăng A83, A92, A95 là để trị chỉ số Octan có trong xăng. Trị số Octan quy ước đặc trưng cho tính chống kích nổ của nhiên liệu, để đảm bảo xăng được đốt cháy hoàn hảo trong buồng đốt của động cơ mà không gây nổ, làm hỏng động cơ.
“Những xe đời mới hiện này đều phải sử dụng xăng A92 và A95 mới đảm bảo vận hành hiệu quả và an toàn. Đối với một số xe sử dụng động cơ đời cũ vẫn có thể sử dụng được xăng A83, tuy nhiên loại xăng này hiện này đã không được bày bán nữa.
Trường hợp xe sử dụng xăng trị số Octan xuống dưới mức cho phép chắc chắn sẽ gây hại cho động cơ xe”, ông Vũ khẳng định.
Xăng A92 trị số Octan dưới 92% là đã bị phạt rất nặng
Vị này cũng cho hay một số cá nhân, doanh nghiệp vì trục lợi mà làm giả xăng bằng cách pha các loại dung môi khác nhau vào xăng, thực chất chỉ là làm giảm chỉ số Octan có trong xăng.
Có thể giải thích dễ hiểu là trong quá trình chưng cất dầu mỏ, qua từng giai đoạn sẽ cho ra những sản phẩm khác nhau. Mức đầu tiên là cho ra FO, cao hơn là nhớt, rồi tiếp đó đến DO, cao hơn sẽ cho ra xăng rồi tới dầu hỏa và cao nhất là gas.
Trong quá trình chưng cất, đến một giai đoạn nhất định sẽ cho ra một sản phẩm “lơ lửng”, chưa đảm bảo vào chỉ số Octan về sản phẩm nào. Những người trục lợi sẽ lấy sản phẩm đó để pha vào xăng. Nhưng nếu tỷ lệ pha là 80-20 sẽ không mang lại nhiều lợi nhuận.
Trong trường hợp xảy ra tại Nghệ An, những người này đã pha với tỷ lệ lên tới 50-50, thậm chí thấp hơn.
Hai doanh nghiệp tư nhân sử dụng hàng chục nghìn lít dung môi để pha xăng kém chất lượng.
Và việc xảy ra tình trạng xăng “bẩn” được bán ra thị trường có phần trách nhiệm của cơ quan quản lý tại địa phương đó.
“Quan trọng là do chế tài. Lực lượng quản lý tại địa phương chưa đủ mạnh, không rà soát thường xuyên nên mới xảy ra tình trạng gian lận.
Tại các thành phố lớn, lực lượng quản lý thực hiện lấy mẫu kiểm tra thường xuyên. Nếu phát hiện xăng A92 có chỉ số kém 92% đã bị phạt rất nặng, như cấm kinh doanh 6-12 tháng, niêm phong bồn, phạt tiền số xăng kém chất lượng còn lại trong kho”, ông Vũ cho hay.
Nguyên nhân gây ra những vụ xe bốc cháy?
Theo KS. Lê Văn Tạch, việc sử dụng xăng “bẩn” cũng có thể dẫn tới tình trạng cháy, chập điện, dẫn tới xe đang chạy có thể bốc cháy.
“Xăng bẩn chắc chắn sẽ ảnh hưởng tới động cơ xe, đặc biệt là động cơ ôtô vì tiêu chuẩn cao hơn so với xe máy. Việc sử dụng xăng bẩn sẽ làm giảm công suất xe. Vì khi chưa đến điểm nổ, nhiên liệu đã gây kích nổ, đồng thời gây nóng máy khi sử dụng”, kỹ sư Lê Văn Tạch cho hay.
Đặc biệt, trong quá trình sử dụng xăng bẩn sẽ làm động cơ nóng lên, lâu ngày sẽ khiến vỏ dây điện, vỏ nhựa xung quanh động cơ bị cứng lên, khi di chuyển sẽ bị đứt, gây hở điện, dẫn tới tình trạng cháy chập điện, phát hỏa.
Theo tìm hiểu, xăng “bẩn” chủ yếu được sản xuất bằng cách pha xăng thật với các chất dung môi, mà chủ yếu là methanol, một chất rất nguy hiểm với động cơ.
Theo nghiên cứu của ông David A. Kingston, người có kinh nghiệm 42 năm trong Tập đoàn ExxonMobile [Mỹ], metanol xếp vào loại chất rượu hữu cơ cùng với ethanol. Ethanol rất phổ biến có thể uống, trong khi metanol lại cực độc.
Kết quả giám định chất lượng 12 mẫu xăng A92 của 7 doanh nghiệp tại Nghệ An, có tới 11 mẫu vi phạm về chỉ số Octan dưới mức 92% như quy định.
Methanol có tính chất ăn mòn nhôm [kim loại dùng chế tạo động cơ] cao và ảnh hưởng tới các chất đàn hồi trong hệ thống nhiên liệu.
Thậm chí, liên minh 12 hãng xe gồm BMW, Chrysler, Ford, General Motors, Jaguar, Land Rover, Mazda, Mercedes-Benz Mỹ, Mitsubishi, Porsche, Toyota, Volkswagen Mỹ và Volvo Bắc Mỹ, đã ra bản tuyên bố trên toàn cầu về việc ngăn ngừa sử dụng metanol trong nhiên liệu.
Trước đây, methanol cũng được sử dụng để pha vào xăng, nhưng ngày nay việc này bị hạn chế. Chỉ các xe đua đặc biệt mới sử dụng như nhiên liệu sơ cấp, hoặc một số vùng ở Trung Quốc cho phép xăng pha 15% metanol.
Tại Mỹ, metanol không được sử dụng làm nhiên liệu cho xe đua cũng như cho vào nhiên liệu, nồng độ metanol pha xăng chỉ là 2,75%.
Vào ngày 10/10, Phòng Cảnh sát điều tra về tội phạm kinh tế và Chức vụ Công an tỉnh Nghệ An [PC46] đã bắt quả tang doanh nghiệp đang có hành vi làm giả 2 triệu lít xăng A92.
Cơ quan chức năng cho biết 2 doanh nghiệp tư nhân Thanh Ngũ và Kiên Lục từ tháng 8 đến nay đã làm giả hàng triệu lít xăng A92 bán ra thị trường.
Chủ công ty Thanh Ngũ khai đã pha chất dung môi với xăng A92 theo tỷ lệ 50/50 trong bể chứa 7.000 lít xăng làm cho xăng kém chất lượng. Doanh nghiệp tư nhân Kiên Lục thừa nhận, từ tháng 8 đến nay đã mua 320.000 lít chất dung môi, bán cho công ty Thanh Ngũ 160.000 lít, phần còn lại pha với xăng A92 theo tỷ lệ 80/20.
Đặc biệt, sau khi Sở Khoa học Công nghệ tỉnh Nghệ An gửi 12 mẫu xăng A92 của 7 doanh nghiệp trên địa bàn đi kiểm tra thì có 11 mẫu vi phạm về chỉ số Octan dưới mức 92% như quy định, có những mẫu xăng A92 chỉ số này chưa đến 50%.
Xe máy do lận xăng A95 và A92 có ảnh hưởng gì?
Chính vì thế, các chuyên gia khuyến cáo tài xế không nên đổ trộn xăng 92 và 95 sẽ gây tác động xấu đến động cơ. Việc pha trộn hai loại xăng có chỉ số Octan khác nhau dễ dẫn tới động cơ bị đốt cháy quá nhanh gây đóng cặn, ảnh hưởng tới tuổi thọ động cơ.
Xăng RON 9,5 và 92 khác nhau như thế nào?
Sự khác nhau giữa xăng RON 92 và RON 95Xăng A92 có màu xanh lá, mùi đặc trưng và tỉ số nén thấp dưới mức 9,5:1. Xăng RON 95 [hay còn gọi là xăng A95] là một loại nhiên liệu với chỉ số octan cao hơn xăng 92 nhiều lần, tỉ lệ cháy nổ cao hơn. Xăng A95 có màu vàng đất, có mùi và tỉ số nén là trên 9,5:1.
Khi nào đỏ xăng 92 và 9,5?
Theo lý thuyết, những xe có tỷ số nén từ 7:1 đến 9:1 có thể sử dụng xăng A92, còn trên 9:1 sẽ phải dùng xăng A95, nhưng trên thực tế, các nhà sản xuất thường khuyến cáo xe có tỷ số nén trên 10:1 mới nên dùng xăng A95.
Ở các cây xăng ta thường nhìn thấy ghi a83 A92 A95 E5 Các con số a83 A92 A95 E5 có ý nghĩa gì tại sao ở các cây xăng người ta?
Tại sao ở các cây xăng người ta cấm hút thuốc và cấm sử dụng điện thoại di động? Trả lời: Các con số ghi 83, 90, 92 là chỉ số octan của các loại xăng bán – Chỉ số cháy nổ của một dòng nhiên liệu. Xăng có thành phần chính là các ankan lỏng, do ankan lỏng dễ bay hơi nên ở các điểm bán xăng luôn có hơi xăng.