ĐẤU TRANH CHO MỘT THẾ GIỚI HÒA BÌNH
[Ga-bri-en Gác-xi-a Mác-két]
Câu 1: Hệ thống luận điểm và luận cứ của tác phẩm:
- - Luận điểm 1: Nguy cơ chiến tranh hạt nhân và cuộc chạy đua vũ trang đe dọa Trái Đất
- - Luận điểm 2: Sự tốn kém và vô lí của cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân
- - Luận cứ 1: Cuộc chạy đua vũ trang là một sự tốn kém rất lớn, có sức hủy diệt ở mọi lĩnh vực.
- - Luận cứ 2: Cuộc chạy đua vũ trang là một sự vô lí, nó đi ngược lí trí của con người và lí trí của tự nhiên
- - Luận điểm 3: Lời kêu gọi nhân loại cần đứng lên ngăn chặn nguy cơ diễn ra chiến tranh hạt nhân
- - Luận cứ 1: Chúng ta có trách nhiệm đem tiếng nói mình chống lại sự leo thang của vũ khí hạt nhân.
- - Luận cứ 2: Lời đề nghị mở một nhà băng lưu giữ trí nhớ có thể tồn tại được sau thảm họa hạt nhân, để lên án những thủ phạm đã gây ra điều đau khổ cho nhân loại.
Câu 2: Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đe dọa loài người và toàn bộ sự sống trên trái đất được tác giả chỉ ra rất cụ thể bằng lập luận:
- - Đưa câu hỏi gây chú ý và dẫn vào vấn đề của tất cả “chúng ta”: “chúng ta đang ở đâu?”
- - Đưa ra ngày tháng cụ thể “ngày 8 – 8 – 1986”, số liệu chính xác “50000 đầu đạn”, “4 tấn thuốc nổ”
- - Cách so sánh hình ảnh “thanh gươm Đa-mô-clét”
\=> Tất cả đã gây ấn tượng mạnh, vừa cụ thể, vừa bao quát, kích thích suy nghĩ nơi người đọc về sự hệ trọng đối với vấn đề chiến tranh hạt nhân.
Câu 3: Chứng cứ về sự tốn kém và tính chất vô lí của cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân:
- - Sự tốn kém: mỗi chương trình vũ khí hạt nhân tốn hàng trăm tỉ đô la, so sánh gấp hàng trăm nghìn với chi phí y tế, tiếp tế thực phẩm, giáo dục.
- - Sự vô lí: số tiền cho hủy diệt sự sống lại lớn gấp trăm lần số tiền phát triển, phục hồi sự sống. Chạy đua vũ trang là đi ngược lại lí trí con người và tự nhiên.
Câu 4: Có thể nói: “Chiến tranh hạt nhân không chỉ đi ngược lại lí trí con người mà còn đi ngược lại cả lí trí tự nhiên nữa” bởi: lí trí con người và lí trí tự nhiên là tạo ra và phát triển sự sống trong quá trình hàng trăm triệu năm nhưng chiến tranh hạt nhân lại có thể xóa bỏ, hủy diệt sự sống chỉ trong một tích tắc sau một cái bấm nút.
Lời cảnh báo của nhà văn đặt ra để mọi người hiểu được sức hủy diệt kinh hoàng, vô nhân đạo của vũ khí hạt nhân. Đồng thời đó cũng là nhiệm vụ cho toàn thể nhân loại. Chúng ta phải đoàn kết, đấu tranh xây dựng một thế giới hòa bình không có vũ khí hạt nhân.
Câu 5: Văn bản được đặt lên là “Đấu tranh cho một thế giới hòa bình” nhằm nhấn mạnh đến nhiệm vụ đấu tranh của con người trước hiểm họa chiến tranh hạt nhân. Cuộc đấu tranh ấy không dễ dàng, cần đến sự đồng sức, đồng lòng của toàn nhân loại, là cuộc đấu tranh cam go quyết liệt.
- Ông là tác của nhiều cuốn tiểu thuyết và nhiều tập truyện ngắn theo khuynh hướng hiện thực huyền ảo. Trăm năm cô đơn [1967] là một cuốn tiểu thuyết nổi tiếng từng được giải và giới phê bình đánh giá là một trong những cuốn sách hay nhất thế giới vào những năm 60 của thế kỉ XX.
- Mác-két được tặng giải thưởng Nô-ben về văn học năm 1982.
2. Kiến thức trọng tâm
2.1. Nội dung
- Văn bản được trích từ bài tham luận của Mác - két tại hội nghị các nguyên thủ quốc gia của sáu nước thuộc các châu lục: Á, Âu, Phi, Mĩ Latinh vào tháng 8 năm 1986 ở Mê-hi-cô.
- Văn bản chỉ rõ nguy cơ khủng khiếp của chiến tranh hạt nhân và cuộc chạy đua vũ trang đang đe dọa loài người và thế giới. Vì vậy, nhiệm vụ của tất cả mọi người là ngăn chặn nguy cơ đó, đấu tranh để một thế giới hòa bình.
- Nội dung của văn bản được triển khai bằng một hệ thống luận điểm, luận cứ chặt chẽ:
+ Kho vũ khí hạt nhân đang được tàng trữ, có khả năng hủy diệt cả trái đất và nhiều hành tinh khác trong hệ mặt trời.
+ Các cuộc chạy đua vũ trang trên thế giới đã làm mất đi khả năng cải thiện của nhiều lĩnh vực cần thiết cho cuộc sống của con người như: y tế, thực phẩm, giáo dục, ô nhiễm môi trường,..Chi phí của các cuộc chạy đua vũ trang đã cho thấy tính chất phi lí của chạy đua vũ trang.
+ Chạy đua vũ trang không chỉ đi ngược lại mong muốn, lí trí của loài người mà nó còn đi ngược lại quy luật sinh tồn và tiến hóa của tự nhiên.
→ Vì vậy, chúng ta phải có nhiệm vụ ngăn chặn chiến tranh hạt nhân và bảo vệ hòa bình.
- Văn bản kêu gọi toàn thể nhân loại đoàn kết lại để ngăn chặn chiến tranh hạt nhân, bảo vệ hòa bình và bảo vệ sự sống còn trên trái đất.
2.2. Nghệ thuật
- Hệ thống luận điểm, luận cứ toàn diện, đặc sắc.
- Dẫn chứng phong phú, cụ thể từ nhiều lĩnh vực khoa học và thực tiến.
- Kết hợp lí lẽ sắc bén với tri thức phong phú và lòng nhiệt tình mạnh mẽ của tác giả.
II. Soạn bài
Bài 1. Hệ thống luận điểm, luận cứ của văn bản:
- Luận điểm:
+ Chiến tranh hạt nhân là một hiểm họa đe dọa cuộc sống con người.
+ Đấu tranh loại bỏ nguy cơ chiến tranh hạt nhân là nhiệm vụ cấp bách của nhân loại.
- Hệ thống luận cứ:
+ Kho vũ khí hạt nhân đang tàng trữ có khả năng hủy diệt cả trái đất và các hành tinh khác trong hệ mặt trời.
+ Cuộc chạy đua vũ trang đã làm mất đi khả năng cải thiện đời sống cho hàng tỉ con người.
+ Chiến tranh hạt nhân vừa đi ngược lại lí trí của loài người vừa đi ngược lại lí trí của tự nhiên.
+ Nhiệm vụ của chúng ta là ngăn chặn chiến tranh hạt nhân, đấu tranh cho một thế giới hòa bình.
Bài 2. Trong đoạn đầu văn bản, nguy cơ chiến tranh hạt nhân đe dọa loài người và toàn bộ sự sống trên trái đất được tác giả chỉ ra cụ thể bằng cách lập luận rất dễ hiểu, thuyết phục để giúp mọi người nhận ra sức hủy diệt khủng khiếp của chiến tranh hạt nhân đối với loài người và sự sống trái đất:
- Hơn 50 000 đầu đạn hạt nhân được bố trí khắp hành tinh.
- Có nghĩa là mỗi người đang ngồi trên một thùng 4 tấn thuốc nổ.
- Tất cả sẽ nổ tung lên làm biến hết thảy, không phải là một lần mà là mười hai lần, mọi dấu vết của sự sống trên trái đất.
Bài 3. Sự tốn kém và tính chất phi lí của cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân đã được tác giả chỉ ra bằng những “con số biết nói”:
Lĩnh vực
Chi phí vũ khí hạt nhân
Giá trị đầu tư
Xã hội
100 máy bay ném bom chiến lược và gần 7000 tên lửa vượt đại châu
Cứu trợ trẻ em nghèo: 100 tỉ đô la
Y tế
10 tàu sân bay mang vũ khí hạt nhân
Thực hiện một chương trình phòng bệnh trong vòng 14 năm, bảo vệ hơn 1 tỉ người khỏi sốt rét, cứu hơn 14 triệu trẻ em cho riêng châu Phi
Tiếp tế thực phẩm
149 tên lửa M
Cung cấp dinh dưỡng cho 575 triệu người thiếu calo…
Giáo dục
2 chiếc tàu ngầm mang vũ khí hạt nhân
Xóa mù chữ cho toàn thế giới
Bài 4.
- Có thể nói: Chiến tranh hạt nhân “không những đi ngược lại lí trí con người mà còn đi ngược lại cả lí trí tự nhiên nữa” là vì:
+ Sự tốn kém và tính chất phi lí của chiến tranh hạt nhân ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của con người.
+ Chiến tranh hạt nhân có thể hủy diệt toàn bộ sự sống trên trái đất: “Chỉ cần bấm nút một cái là đưa cả quá trình vĩ đại và tốn kém đó của hàng bao nhiêu triệu năm trở lại điểm xuất phát của nó”.
Bài 5.
Văn bản được đặt tên là Đấu tranh cho một thế giới hòa bình vì:
- Nội dung của văn bản là chống nguy cơ chiến tranh hạt nhân, đem lại cuộc sống hòa bình cho con người. Nhan đề Đấu tranh cho một thế giới hòa bình đã bao quát được nội dung và mục đích đó.
- Bảo vệ hòa bình và chống chiến tranh là hai mặt có liên quan khăng khít với nhau. Vậy muốn bảo vệ hòa bình phải chống chiến tranh.
Soạn đấu tranh cho một thế giới hòa bình thuộc thể loại gì?
Đây là một văn bản nghị luận rất giàu tính thuyết phục; tất cả các luận điểm và hệ thông luận cứ vô cùng rõ ràng , các chứng cứ đưa ra rất xác đáng, cụ thể; lập luận chặt chẽ giàu thuyết phục.
Đấu tranh cho một thế giới hòa bình được trích từ đâu?
- Văn bản được trích từ bài tham luận của Mác - két tại hội nghị các nguyên thủ quốc gia của sáu nước thuộc các châu lục: Á, Âu, Phi, Mĩ Latinh vào tháng 8 năm 1986 ở Mê-hi-cô. - Văn bản chỉ rõ nguy cơ khủng khiếp của chiến tranh hạt nhân và cuộc chạy đua vũ trang đang đe dọa loài người và thế giới.
Đấu tranh cho một thế giới hòa bình có ý nghĩa gì?
Văn bản được đặt tên “Đấu tranh cho một thế giới hòa bình", vì vấn đề đặt ra muốn ngăn chặn, đẩy lùi nguy cơ chiến tranh hạt nhân thì phải xác định một thái độ hành động tích cực, đấu tranh cho hoà bình vì sự sống của chính con người. Thông điệp này của Mác-két mang ý nghĩa thời đại, có tính nhân văn sâu sắc.
Ai là tác giả của đấu tranh cho một thế giới hòa bình?
- Toàn bộ sáng tác của Ga-bri-en Gác-xi-a Mác-két xoay quanh chủ đề chính: sự cô đơn, mặt trái của tình đoàn kết, lòng yêu thương giữa con người với con người.