Theo quan điểm của nho gia, “tam tòng” là gì?

Tam tòng tứ đức là tiêu chuẩn đạo đức, ứng xử mà xã hội xưa đã đặt ra cho người phụ nữ

Tìm hiểu về Tam tòng tứ đức 三从四德 sān cóng sì dé

Tam tòng tứ đức là tiêu chuẩn đạo đức, ứng xử mà xã hội xưa đã đặt ra cho người phụ nữ bên cạnh tam cương ngũ thường là tiêu chuẩn mà người đàn ông trong xã hội phong kiến phải thực hiện theo. Những người phụ nữ sống trong xã hội xưa, họ có thể không được đi học, không hiểu biết nhiều về các kiến thức xã hội, thậm chí họ còn không biết chữ nhưng họ lại hiểu rất rõ về “tam tòng tứ đức”. Vậy “tam tòng tứ đức” là gì? Trung tâm tiếng Trung Ánh Dương sẽ cùng bạn tìm hiểu nhé!  

Tam tòng tứ đức 三从四德 sān cóng sì dé đã từng là khuôn phép được đặt ra, yêu cầu người phụ nữ phải thực hiện vì chỉ có làm theo tam tòng tứ đức người phụ nữ ấy mới được coi là một người phụ nữ có giáo dưỡng. Tam tòng tứ đức một thời trở thành nền tảng xã hội cũng như quy phạm đạo đức được dùng để đánh giá một người phụ nữ.

1. Tam tòng là gì?

Tam tòng trong tiếng Trung là 三从 sān cóng. Tam 三 sān là ba, chữ tòng 从 cóng trong 顺从 shùncóng thuận theo, tòng có nghĩa là nghe theo, thuận theo, vâng lời, làm theo. Tam tòng để chỉ ba điều mà người phụ nữ xưa bắt buộc phải nghe theo và làm theo. Đó là :

• 在家从父 zài jiā cóng fù tại gia tòng phụ: Có nghĩa là con gái khi còn ở nhà phải nghe theo cha mẹ. Trong xã hội xưa một người con gái ngoan ngoãn, được mọi người đánh giá là con nhà giáo dưỡng thì phải biết nghe lời bố mẹ, làm theo những lời bố mẹ mà chủ yếu là người cha đề ra. 
出嫁从夫 chū jià cóng fū xuất giá tòng phu: Có nghĩa là con gái khi đã được ngả đi rồi thì phải nhất nhất nghe theo chồng. Người phụ nữ phải có trách nhiệm vun vén, tạo dựng hạnh phúc gia đình, giúp chồng làm lên nghiệp lớn. 
夫死从子 fū sǐ cóng zǐ phu tử tòng tử: Có nghĩa là nếu chồng qua đời thì phải theo con. Tòng tử được hiểu là nếu người chồng mất đi thì người phụ nữ phải ở vậy nuôi con trưởng thành và các việc trọng đại thì đều do con trai quyết định.

Như vậy, tam tòng chính là tòng phụ 从父 cóng fù, tòng phu 从夫 cóng fū và tòng tử 从子 cóng zǐ. Tam tòng trong xã hội hiện đại ngày nay nên được hiểu một cách khái quát và rộng hơn. Là một người phụ nữ cũng là một người con thì việc nghe lời bố mẹ là điều đúng nhưng trong xã hội ngày nay thì việc nghe lời nên đi kèm với chính kiến cá nhân. Khi đã lấy chồng thì dù là xưa hay nay thì người vợ vẫn luôn nên tôn trọng, dung hòa và bảo vệ hạnh phúc gia đình. Nếu chồng qua đời thì người phụ nữ ngày nay dù có đi thêm bước nữa cũng nên là một điểm tựa vững chắc cho con. 

2. Tứ đức là gì?

Tứ đức trong tiếng Trung là 四德 sì dé. Đối với một quốc gia chịu nhiều ảnh hưởng của nho giáo như Việt Nam thì có lẽ cụm từ tứ đức đã không còn quá xa lạ. Tứ 四 sì là bốn, đức 德 dé là đạo đức, tứ đức là bốn đạo đức mà người phụ nữ nên có. Đó là:

功 gōng công: Là công lao, sự nghiệp, việc lớn. Có nghĩa là người phụ nữ khéo léo trong việc làm, đảm đang, tháo vát. Sự nghiệp lớn của người phụ nữ đó là chăm sóc con cái, gìn giữ gia đình hòa thuận hạnh phúc. 
容 róng dung: Dung là dung mạo. Dung mạo ở đây không chỉ chỉ ngoại hình mà còn chỉ cách ăn mặc, trang điểm. Người phụ nữ có “dung” là một người phụ nữ biết cách ăn mặc trang nhã, phù hợp, đoan trang.
言 yán ngôn: Ngôn là lời nói. Ngôn có mặt trong tứ đức là bởi xã hội xưa cho rằng người phụ nữ phải biết cách ăn nói sao cho nhẹ nhàng, khéo léo, không tho tục, hỗn hào. 
德 dé hạnh: Hạnh chính là đức hạnh, là đức quan trọng nhất của người phụ nữ. Một người phụ nữ đức hạnh sẽ biết cách giáo dục con cái, biết cách dung hòa mối quan hệ trong gia đình. 

Xem thêm bài viết: Chữ Đức trong tiếng Trung

Như vậy chúng ta có thể thấy tam tòng tứ đức đối với người phụ nữ là rất cần thiết. dù rằng xã hội càng hiện đại tam tòng tứ đức cũng không khắt khe như trước nhưng nó sẽ luôn có giá trị nhất định trong việc hình thành nhân cách của người phụ nữ. Hi vọng bài viết này đã mang đến nhiều kiến thức bổ ích cho các bạn. 

1.Tam cương ngũ thường là gì ?



Tam cương ngũ thường là chuẩn mực đạo đức, đời sống chính trị, xã hội được Khổng Tử đặt ra và nam giới phải theo, bên cạnh tam tòng tứ đức mà nữ giới phải theo. Khổng tử đã nói rằng một xã hội mà luôn duy trì được tam cương ngũ thường là một xã hội bình an , hạnh phúc.

Không thể phủ nhận rằng nền văn hóa Trung Hoa nói chung và nho giáo nói riêng có sự ảnh hưởng nhất định đến Việt Nam. Do đó “tam cương ngũ thường” không có gì là lạ lẫm với người Việt Nam máu đỏ da vàng chúng ta thế nhưng ý nghĩa sâu xa của nó là gì thì không phải ai cũng nắm rõ và hiểu được .Cùng nhau tìm hiểu tìm hiểu về chuẩn mực đời sống “tam cương ngũ thường” trong xã hội xưa nhé .
Đức KHỔNG TỬ [551 TCN-479 TCN] đã dạy: làm trai phải tôn trọng

- Tam Cương :
- quân thần cương : bổn phận đối với Vua. Nay, hết chế độ quân chủ rồi, ta thế bằng bổn phận đối với Tổ quốc.
- phụ tử cương: bổn phận đối với Cha / đạo cha con.
- phu thê cương: bổn phận đối với vợ / đạo vợ chồng.

- Ngũ Thường: nhân, nghĩa, lễ, trí, tín. Ta thử thiếu một trong năm chữ vừa kể, nhứt là chữ tín, xem còn ai muốn giao thiệp với mình nữa không.

Đến nay, sau hơn 2500 năm, bốn chữ " Tam Cương Ngũ Thường " vẫn bất di, bất dịch. Người dân Trung quốc vẫn còn phải nhìn nhận Đức Khổng Tử là " vạn thế sư biểu ", đang có chiến dịch dựng tượng Khổng Tử ở nhiều nơi trên đất nước của họ


2.Tam cương ngũ thường trong tiếng Trung là gì ?



Tam cương ngũ thường 三纲五常 / sāngāngwǔcháng/

Tam cương : 三纲 sāngāng [Tam là ba [三/ sān], cương là giềng mối hay còn gọi là giềngmối [纲/gāng].. đầu mối chính [nói khái quát]; dùng để chỉ khuôn phép, kỉ cương .Giềng mối chính là mối chính liên kết với các mối khác, hiểu theo nghĩa bóng là mối quan hệ chủ đạo, dựa vào nó mà điều chỉnh các mối quan hệ khác.
Tóm lại , đơn giản tam cương là chỉ ba mối quan hệ chính trong xã hội:
+ Quân thần cương君为臣纲jūn wéi chén gāng: bổn phận đối với Vua. Nay, hết chế độ quân chủ rồi, ta thế bằng bổn phận đối với Tổ quốc.
+ Phụ tử cương父为子纲fù wéi zǐ gāng: phận đối với Cha / đạo cha con.
+ Phu thê cương夫为妻纲fū wéi qī gāng: bổn phận đối với vợ / đạo vợ chồng.


Ngũ thường 五常/ wǔcháng/. Ngũ [五/ wǔ] là năm, thường [常/ cháng] là thường thường, thường ngày , thường xuyên xuất hiện trong cuộc sống hàng ngày của con người. Như vậy ngũ thường chính là năm điều thường xuất hiện trong cuộc sống con người, nó hình thành nên đạo đức mà mỗi người nên có. Đó là:
+ Nhân rén:nhân là người, học cách thành nhân . Trước khi muốn thành tài thì phải thành người. Để trở thành người tốt có ích cho xã hội thì phải có cái tâm, cái tâm biết yêu thương muôn loài muôn người. “có tâm ắt có tầm “
+ Lễ: lễ trong lễ độ, lễ phép. “Lễ” chỉ dạy con người cách đối nhân xử thế sao cho hòa hợp, hòa nhã , tôn trọng và hòa nhã với mọi người.
+ Nghĩa : chính nghĩa, sự công tâm, công bằng . Chữ nghĩa ở đây trong ngũ thường dạy con người phải cư xử sao cho công bằng, theo lẽ phải, theo cái tình cái lý.
+ Trí zhì: trí trong trí tuệ, trí khôn. Trí thể hiện sự sáng suốt, minh bạch. Người có trí là người giữ được sự sáng suốt, biết cách nhìn nhận, phân biệt đúng sai, phải trái, thiện ác.
+ Tín xìn: chính là chữ tín, sự tin tưởng, tín nhiệm, niềm tin. Tín trong ngũ thường dạy con người ta làm người phải biết giữ chữ tín, nó lời phải giữ lấy lời.
Như vậy , tam cươngvàngũ thườnglà lẽ đạo đức mà nam giới phải theo , đó chính là chuẩn mực của nam giới trong xã hội ngày xưa .


3.Tam cương ngũ thường , tam tòng tứ đức



Bên cạnh cuẩn mực sống Tam cương ngũ thường của nam giới , Tam tòngtứ đứcchính là lẽ đạo đức mà nữ giới phải theo.Khổng Tửcho rằng người trong xã hội giữ đượctam cương, ngũ thường, tam tòng, tứ đứcthì xã hội được an bình, hạnh phúc .

Tam tòng:tamlà ba , tònglà theo. Tam tòng là ba điều người phụ nữ phải tuân theo, gồm: "tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử".
1.Tại gia tòng phụ: người phụ nữ khi còn ở nhà phải theo cha.
2.Xuất giá tòng phu: lúc lấy chồng phải theo chồng.
3.Phu tử tòng tử: nếu chồng qua đời phải theo con.


Tứ đức:tứlà bốn;đứclà tính tốt. Tứ đức là bốn tính nết tốt người phụ nữ phải có, là: công - dung - ngôn - hạnh.
1.Công: làm giỏi, khéo léo trong việc làm.
2.Dung: [phải trao chuốc sắc đẹp] hòa nhã trong sắc diện.
3.Ngôn: dịu dàng, mềm mại trong lời nói.
4.Hạnh: nhu mì trong tính nết.


- Người phụ nữ có đủ đức tính trên , sẽ xây dựng gia đình thành một tổ ấm cho nhiều thế hệ, là nơi nương tựa cho trẻ thơ, là trạm dừng chân nghỉ ngơi cho trai tráng, là thành lũy cuối cùng của tuổi già.

- Đức hạnh của người phụ nữ hiện đại ngày nay đang bị thoái hóa, biến tướng theo chiều hướng tiêu cực . Vì một số bạn trẻ , đặc biệt là tuổi teen lầm tưởng rằng phảibiết uống rượu,đánh nhau, điqua đêm, bỏ học, chửi thề và yêunhiều, mới ngầu , mới là "người phụ nữ lý tưởng".

- Các nhà tâm lý học đã nhận định rằng, một trong những nguyên nhân dẫn đến giảm đức hạnh của các bạn gái là cha mẹ chưa quan tâm con cái đúng cách và đúng mực. Đâu ai biết được rằng khi đã lập gia đình thì mọi buồn vui, hạnh phúc, đau khổ,thành công hay thất bại đều do cái đức hạnh của người phụ nữ quyết định cả.

- Về trinh tiết,trong đạo vợ chồngvấn đề tình dục là điều không thể thiếu, nhưng người phụ nữ phải biết giữ gìn trinh tiết cho đến khi về nhà chồng. Giới trẻ hiện đại ngày nay , được du nhập văn hóa từ phương Tây quan chuyện giữ gìn trinh tiết không còn quan trọng nữa , cho yêu là hiến dâng, thậm chí khi chưa yêu, chỉ mới quen nhau cũng vẫn quan hệ.

- Ngày nay, có nhiều bạn gái thích sống thử trước hôn nhân. Một số bạn rất ngây thơ trong chuyện này: Ai sẽ là người chịu thiệt thòi? Nạn nhân chínhlà người con gái. Con trai vốn ích kỷ, họchỉ muốn được thỏa mãn nhu cầu xácthịt, nhưng khi cưới vợ, họ lại muốnngười con gái ấy hoàn toàn trinh nguyên.

- Đến một ngày nào đó, bạn sẽ gặpmột người mà bạn thật sựyêuthương, liệu bạn có đủ dũng cảm để đối mặt với người ấy và liệu họ có chấp nhận khi bạn không còntrong trắng? Hay họ luôn nghi ngờ sự nhẹ dạ của bạn:


"Rủi để khách tóm thâu tiết hạnh,
Tránh không qua nhẹ tánh nghi ngờ.”

[Nữ Trung Tùng Phận]


- Các bạn gái Việt Nam trong thời đại ngày nay, đúng là có rất nhiều cám dỗ và cạm bẫy, nhưng các bạn hãy tự bảo vệ chính mình, đừng tự hủy hoại bản thân và cuộc sống sau này. Tiêu chuẩn tối cao của cái đẹp muôn thuở vẫn là sự hài hòa giữa sắc đẹp thân thể và nhân cách.

4. Lời bài hát Tam Cang Ngũ Thường




Tam cương ba điều trong một kiếp
Quân tôi, thần tử hiếu trung
Ơn sâu trọn đạo Phụ tử
Trăm năm lòng son nghĩa một đời phu xướng phụ tùy

Xưa nay sang hèn trong một kiếp
Như mây phù vân thoáng qua
Nhân sinh Lễ Nghĩa Trí Tín
Chớ nên vội quên lẽ ngũ thường… chuyện nay tích xưa !

Trai lớn lên thời một dạ trung hiếu làm đầu
Gái lớn lên thời chữ tiết hạnh là câu trau mình
Đệ huynh chớ nặng lợi danh
Tử tôn chớ vong tình thâm
Nghĩa phu thê thuận tình keo sơn

Thế thái nhân tình đời người như gió như mây
Lẽ sống ở đời đừng vì xem trăng quên đèn
Nhục vinh, sướng khổ, buồn vui
Bởi do đức nhân mà thôi
Trọn vẹn bốn chữ kiếp đời nhân sinh…
Tam cương ngũ thường !

Video liên quan

Chủ Đề