SKĐS - Tử cung là bộ phận sinh sản quan trọng nhất của phụ nữ, khi có sự bất thường ở tử cung không chỉ gây ảnh hưởng về sinh lý mà còn là nguyên nhân gây nên tình trạng hiếm muộn ở phụ nữ.
Những bất thường ở tử cung có nhiều loại, có khi là những dị tật bẩm sinh, có khi là bệnh mắc phải… Dù là do nguyên nhân nào thì cũng cần phải được tìm hiểu, thăm khám và điều trị sớm nhất có thể để không bị các biến chứng nguy hiểm đặc biệt là ảnh hưởng lớn đến thiên chức làm mẹ.
Khi có sự bất thường ở tử cung không chỉ gây nhiều ảnh hưởng về sinh lý mà còn là nguyên nhân gây nên tình trạng hiếm muộn ở phụ nữ.
- Không có tử cung: dị tật bẩm sinh không có tử cung chính là tử cung bị teo đi, chỉ còn lại vết tích bào thai và một màng mỏng ở vị trí của tử cung. Hầu hết những người mắc dị tật này thường kèm theo không có âm đạo, nhưng buồng trứng, ống dẫn trứng vẫn hoạt động bình thường. Bệnh nhân phát triển thể chất, giới tính bình thường.
- Tử cung đôi: Có 2 tử cung, mỗi tử cung có một cổ tử cung riêng biệt kèm theo 2 âm đạo. Có 2 tử cung, 2 cổ tử cung nhưng lại chỉ một âm đạo. Có 2 tử cung nhưng lại chung nhau một cổ tử cung. Dị tật này gây vô sinh vì khối lượng của mỗi tử cung quá nhỏ.
- Nhi hóa tử cung. Nguyên nhân thường gặp là do nội tiết tố giảm hay cơ thể tiết nội tiết tố nữ dưới mức nhu cầu cần thiết của cơ thể. Khi bị nhi hóa tử cung, bạn không có kinh từ nhỏ, kinh nguyệt rất ít, kinh thưa và không đều, kích thước chỉ bằng tử cung của các bé gái.
- Khi thăm khám, bác sĩ dựa vào khám phụ khoa bao gồm âm hộ, âm đạo, tử cung và hai phần phụ có bất thường hay không. Trường hợp có tử cung nhi tính thường kèm theo không có buồng trứng hay không có âm đạo do đó không mang thai được.
Những tổn thương bệnh lý
Tử cung là cơ quan dễ bị tổn thương do các bệnh mắc phải. Khi có bệnh, khả năng thụ thai thậm không mang thai được là rất cao. Có thể gặp các trường hợp sau:
Dính tử cung: Dính buồng tử cung là hiện tượng thành tử cung phía trước và thành tử cung phía sau bị dính vào với nhau. Nguyên nhân dính buồng tử cung thường do bị sót nhau thai, hậu quả của việc can thiệp vào tử cung để xử trí các bệnh liên quan, viêm nhiễm phụ khoa kéo dài, tái phát và nạo hút thai gặp biến chứng.
Trường hợp buồng tử cung bị viêm nhiễm, lớp niêm mạc bị tổn thương làm cho buồng tử cung dính các mặt lại với nhau hoàn toàn [sẽ gây vô kinh] hoặc một phần [gây kinh ít và đau bụng kinh]. Những tổn thương này ở niêm mạc tử cung khiến trứng thụ tinh không làm tổ được tại đó gây vô sinh.
Bất thường cổ tử cung: Chất dịch nhầy ở cổ tử cung quá ít, kém chất lượng, có kháng thể kháng tinh trùng làm cho tinh trùng khó sống và không thể bơi qua được sẽ làm cho tỷ lệ có thai giảm. Hơn nữa nếu bạn có cấu trúc cổ tử cung bị dị dạng hoặc bịt kín do bẩm sinh, viêm nhiễm cổ tử cung, biến chứng xơ hóa cổ tử cung sau điều trị [đốt lạnh hay đốt điện cổ tử cung], nạo thai, sẩy thai, tổn thương cổ tử cung sau sinh cũng có thể gây ra vô sinh.
Tắc vòi tử cung: Tử cung có 2 vòi, là 2 ống dẫn từ thân tử cung sang 2 bên, tiếp giáp với buồng trứng, thu nhận trứng chín rụng xuống để thụ tinh với tinh trùng Tắc vòi tử cung gây ra bởi nhiều nguyên nhân như sinh hoạt tình dục không an toàn, vệ sinh vùng kín sai cách, mắc các bệnh phụ khoa. Bên cạnh đó, việc nạo phá thai nhiều lần, các khối u ở vòi trứng… cũng khiến tắc vòi tử cung. Ngoài ra vòi tử cung có thể bẩm sinh bị chít hẹp hoặc bị khối u chèn ép, ngăn cản sự di chuyển của tinh trùng và trứng, gây cản trở quá trình thụ tinh.
Tử cung có khối u: Thường gặp là các u xơ tử cung. Các khối u này khi to lên sẽ làm buồng tử cung biến dạng, không thuận lợi cho phôi thai làm tổ. Có khi tuy khối u không lớn nhưng lại ở vị trí sát với lỗ thông lên vòi tử cung gây tắc, là trở ngại lớn khiến trứng không thể thụ thai.
Khi tử cung gặp những bất thường cho dù bất cứ nguyên nhân nào, bạn cần tìm cách giải pháp khắc phục cũng như để tử cung không gặp rắc rối thì cần thực hiện những lời khuyên hữu ích sau:
Mới đây trên mạng xã hội xôn xao câu chuyện cô gái 24 tuổi bị nhà chồng hủy hôn. Lý do là vì sau khi đi khám do 7 năm không có kinh, người này phát hiện bản thân bị ''tử cung nhi hoá'' [hay còn gọi là tử cung nhi tính]. Được biết, tử cung của một người phụ nữ trưởng thành sẽ có đường kính trước sau từ 35- 45mm, vì một lý do nào đó mà tử cung không lớn lên được, kích thước vẫn như của một bé gái thì người ta gọi đó là tử cung nhi hóa. Chính vì điều này mà nhà chồng sợ sau này không có cháu nối dõi nên đã hủy hôn.
Câu chuyện khiến nhiều chị em phụ nữ không khỏi băn khoăn, thậm chí là lo lắng. Họ vừa trách cô gái vì không đi khám sớm khi phát hiện dấu hiệu bất thường vừa trách nhà trai không đủ bao dung. Thế nên, lời khuyên được đưa ra là khi đến tuổi dậy thì mà chưa thấy kinh nguyệt thì bố mẹ nên đưa con đi khám.
Bé gái bị tử cung nhi tính nhưng cả gia đình không biết
Trao đổi rõ hơn với chúng tôi về vấn đề này, Thạc sĩ [Th.S], Bác sĩ [BS] Tạ Việt Cường - Phó giám đốc Trung tâm khám và điều trị, chăm sóc sức khỏe sinh sản - Bệnh viện Phụ sản Hà Nội [PSHN] cơ sở 2, là một người đã có nhiều năm làm việc trong lĩnh vực Sản - Phụ khoa cho biết bệnh tử cung nhi tính nằm trong phần bệnh lý bất thường bẩm sinh cơ quan sinh dục nữ.
''Tử cung nhi tính là một bất thường bẩm sinh cơ quan sinh dục. Bệnh lý này chia ra làm nhiều thể, tùy vào mức độ bất thường khi biệt hóa. Có bạn tử cung nhi tính cứ đến tầm 30 tuần là đẻ non. Có người thì tử cung đôi, hoặc tử cung có vách ngăn dọc, có người thì không có tử cung. Như vậy, trong trường hợp bạn nữ ở trên cũng chẳng có lỗi lầm gì trong việc đi khám sớm hay muộn, việc một người nam và nữ yêu nhau lập gia đình, việc sinh con là một vấn đề quan trọng, nhưng không nên coi là giải pháp duy nhất để có một gia đình hạnh phúc, bằng chứng là rất nhiều cặp khả năng sinh đẻ bình thường vẫn ly hôn. Với trường hợp này, càng thấy vai trò quan trọng của việc giáo dục giới tính, và khám sức khoẻ tiền hôn nhân'', bác sĩ Cường chia sẻ.
Thạc sĩ [Th.S], Bác sĩ [BS] Tạ Việt Cường - Phó giám đốc Trung tâm khám và điều trị, chăm sóc sức khỏe sinh sản - Bệnh viện Phụ sản Hà Nội [PSHN] cơ sở 2.
Tử cung là bộ phận quan trọng, quyết định đến khả năng sinh sản của người phụ nữ. Đây là nơi để trứng đã thụ tinh làm tổ, phát triển thành thai nhi, nơi nuôi dưỡng thai nhi trong suốt thai kỳ. Một khi tử cung bị nhi hóa, các chức năng của nó đã không được như bình thường. Khả năng phụ nữ bị nhi hóa tử cung có thai là rất thấp, có những trường hợp còn bị vô sinh. Tuy nhiên, dù khả năng thấp nhưng hy vọng vẫn không hoàn toàn bị dập tắt. Khi được phát hiện và điều trị kịp thời, vẫn có trường hợp chị em bị tử cung nhi hóa mang thai và sinh con được.
Trường hợp vô kinh từ nhỏ, kinh nguyệt rất ít, kinh thưa, không đều hoặc lập gia đình trên 1 năm mà không có thai cần đi khám ngay để kiểm tra xem mình có bất thường cơ quan sinh sản hay không. Thông thường, những trường hợp này phụ nữ vẫn có tử cung nhưng tử cung không phát triển vẫn có kinh ở tuổi dậy thì. Chỉ những trường hợp không có tử cung thì sẽ bị vô kinh nguyên phát.
Việc giáo dục giới tính và khám sức khoẻ tiền hôn nhân là vô cùng cần thiết để sớm phát hiện những bất thường của cơ thể. Ảnh: Internet.
Đối với những phụ nữ tử cung nhi tính kèm rối loạn hormon sinh dục làm cơ quan sinh sản không phát triển, tử cung nhỏ do nồng độ estrogen và progesterone thấp, sẽ được tiến hành điều trị nội tiết tố thay thế. Trong khoảng thời gian điều trị từ 3-6 tháng, bệnh nhân sẽ được theo dõi mức độ phát triển của tử cung, chu kỳ kinh nguyệt và chức năng của các cơ quan khác trước khi thụ thai.
Đối với trường hợp phụ nữ bị suy buồng trứng hoặc đã cắt bỏ buồng trứng mà muốn có thai thì cần hỗ trợ sinh sản và dùng thuốc nội tiết lâu dài, sẽ được làm thụ tinh trong ống nghiệm sau đó cấy hợp tử vào tử cung để thai nhi phát triển. Còn đối với những phụ nữ không có tử cung bẩm sinh thì hiện tại không có khả năng mang thai tự nhiên mà phải tiến hành mang thai hộ. Do đó, phòng bệnh hơn chữa bệnh, việc chú ý đến giáo dục giới tính để các bạn trẻ hiểu về cơ thể và nhận biết có bất thường để đi khám là rất quan trọng, với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật cũng như sự phát triển của chuyên ngành hỗ trợ sinh sản đã và vẫn tiếp tục giúp ích rất nhiều cho các cặp vợ chồng gặp khó khăn khi mong muốn có em bé.
Vô kinh nguyên phát và vô kinh thứ phát là gì?
Vô kinh thường được phân làm 2 loại: vô kinh nguyên phát và vô kinh thứ phát. Vô kinh nguyên phát: Là tình trạng người phụ nữ cho đến năm 16 tuổi vẫn chưa có kinh nguyệt. Vô kinh thứ phát: Là tình trạng phụ nữ đã có kinh nguyệt nhưng mất kinh nguyệt trong thời gian liên tục từ 3 tháng trở lên.
Thế nào là vô kinh nguyên phát?
Vô kinh nguyên phát là sự suy giảm của kinh nguyệt xảy ra ở tuổi 15 ở bệnh nhân có tăng trưởng bình thường và các đặc điểm sinh dục thứ phát.
Làm sao để biết tinh trùng đã vào tử cung?
Có thể nhận biết được tinh trùng đã được thụ thai hay không? Thông thường, sau khi trễ kinh 1 tuần, các chị em có thể kiểm tra được tinh trùng đã được thụ thai hay chưa thông qua các phương thức: Que thử thai 2 vạch với độ chính xác có thể đạt 97 - 99%. Xét nghiệm máu kiểm tra nồng độ Beta HCG.
Sau khi quan hệ bao lâu thì tinh trùng vào tử cung?
Sau khi quan hệ thì thai vào tử cung cần ít nhất là 8-9 ngày và muộn nhất là 15-16 ngày. Cụ thể, sau quan hệ thì trứng và tinh trùng sẽ gặp nhau và thụ tinh trong 24 giờ. Tiếp theo, trứng được thụ tinh sẽ di chuyển trong ống dẫn trứng và trải qua quá trình phân bào 3 lần rồi mới bám vào thành tử cung làm tổ.