Vì sao nói ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng và ưu việt nhất của con người

Chúng ta đang sống trong thế giới của ngôn từ. Trong tất cả các phương tiện mà con người sử dụng để giao tiếp thì ngôn ngữ là phương tiện duy nhất để thoả mãn mọi nhu cầu của con người. Vì vậy, ngôn ngữ đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống. Mỗi giây, mỗi phút trôi qua, ai đó đang nói, viết hoặc đọc một thứ gì đó. Cuộc sống của chúng ta phụ thuộc rất nhiều vào việc sử dụng ngôn ngữ nhanh chóng và hiệu quả. Sở dĩ ngôn ngữ trở thành công cụ giao tiếp phổ biến của con người là vì nó đồng hành cùng con người, từ khi xuất hiện cho đến tận ngày nay. Phương tiện giao tiếp đó từng bước được bổ sung và hoàn thiện theo lịch sử tiến hóa của loài người, cùng với những trào lưu, xu hướng tiếp xúc văn hóa có niên đại từ xa xưa cho đến ngày nay. Vậy ngôn ngữ là gì? Tại sao nó lại quan trọng đối với cuộc sống của con người?

Căn cứ vào những đặc điểm quan trọng của ngôn ngữ loài người, các nhà ngôn ngữ học đã đưa ra định nghĩa về ngôn ngữ như sau: Ngôn ngữ là hệ thống tín hiệu âm thanh đặc biệt, là phương tiện giao tiếp cơ bản và quan trọng nhất của các thành viên trong cộng đồng người; Ngôn ngữ cũng là một phương tiện phát triển trí tuệ. Truyền thống lịch sử văn hóa từ thế hệ này sang thế hệ khác . đầu tiên

Con người khác với động vật ở chỗ anh ta có ngôn ngữ. Ngôn ngữ của con người không phải là một hiện tượng tự nhiên, cũng không phải là một phản xạ bản năng như phản xạ có điều kiện ở một số sinh vật. Nó cũng không phải là một hiện tượng riêng lẻ. Mặc dù ngôn ngữ có liên quan đến mỗi cá nhân con người, nhưng nó không phụ thuộc vào con người cá nhân. Ngôn ngữ là sản phẩm của tập thể, nó tồn tại và phát triển cùng với sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người. Vì

1 Nguyễn Thiện Giáp Giáo trình Ngữ văn, NXB Đại học Quốc gia, trang 28

là sản phẩm tập thể nên sự tồn tại và phát triển của nó phụ thuộc vào sự tồn tại và phát triển của cộng đồng sử dụng ngôn ngữ đó. Bạn đang xem: Tại sao ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất

Mặt khác, nói nó là một hiện tượng xã hội vì ngôn ngữ tồn tại trong xã hội loài người với tư cách là công cụ để con người giao tiếp, trao đổi thông tin với nhau. Trong cuốn sách Hệ tư tưởng Đức, Marx và Engels cho rằng ngôn ngữ là ý thức về thực tại, và cũng giống như ý thức ngôn ngữ chỉ được sinh ra từ nhu cầu, không cần thiết để giao dịch với người khác.

Bạn đang xem: Tại sao nói ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất

Khi đề cập đến một hiện tượng xã hội, người ta thường xem xét chúng trên cơ sở hai phạm trù của cơ cấu xã hội: cơ sở hạ tầng và kiến ​​trúc thượng tầng. Tất nhiên, ngôn ngữ không thể được coi là cơ sở hạ tầng vì nó không phải là công cụ sản xuất cũng như quan hệ sản xuất. Nó chỉ là một phương tiện để mọi người giao tiếp với nhau. Cũng không thể xếp ngôn ngữ là kiến ​​trúc thượng tầng vì mọi thiết chế của kiến ​​trúc thượng tầng như nhà nước, pháp luật, thể chế chính trị, tôn giáo, đều dựa trên cơ sở hạ tầng. Khi cơ sở hạ tầng thay đổi, thì kiến ​​trúc thượng tầng cũng vậy. Mặc dù là một công cụ giao tiếp và tư duy, nhưng ngôn ngữ không thay đổi khi cơ sở hạ tầng thay đổi. Mặt khác, ngôn ngữ không mang tính giai cấp như hệ thống triết học, luật pháp, chính trị, giai cấp, vì tư tưởng của mọi thời đại là tư tưởng thống trị. Nói cách khác, ngôn ngữ không phải là tài sản của bất kỳ ngôn ngữ nào, nó là tài sản của toàn xã hội.

2. Bản chất xã hội của ngôn ngữ

Các nhà ngôn ngữ học đã chứng minh rằng ngôn ngữ là một hiện tượng xã hội đặc biệt. Bản chất xã hội của ngôn ngữ thể hiện ở chỗ:

Trước hết, ngôn ngữ phục vụ xã hội như một phương tiện giao tiếp giữa con người với nhau, một phương tiện trao đổi ý kiến ​​trong xã hội, một phương tiện giúp mọi người hiểu nhau và tổ chức công việc chung trên mạng xã hội. mọi lĩnh vực hoạt động của con người. Trong tất cả các phương tiện mà con người sử dụng để giao tiếp thì ngôn ngữ là phương tiện duy nhất để thoả mãn mọi nhu cầu của con người. Sở dĩ ngôn ngữ trở thành công cụ giao tiếp phổ biến là vì nó đồng hành cùng con người từ khi xuất hiện cho đến tận ngày nay.

Chúng ta biết rằng, để đáp ứng nhu cầu giao tiếp của xã hội, con người đã sáng tạo và thiết lập rất nhiều hệ thống tín hiệu khác nhau bên cạnh hệ thống tín hiệu ngôn ngữ. Có những hệ thống tín hiệu có thể vượt qua biên giới quốc gia, ranh giới của thể chế chính trị để phục vụ nhân loại, chẳng hạn như hệ thống ký hiệu Toán học, Hóa học . Nhưng người sử dụng chúng rất kén chọn, ít nhất phải có trình độ văn hóa nhất định hoặc phải các chuyên gia có trình độ cao.

Tính chọn lọc cao như vậy là điều xa lạ đối với mỗi dân tộc. Vì ngôn ngữ tự nhiên không phân biệt giới tính, tuổi tác, địa vị xã hội, trình độ học vấn mà nó phục vụ cộng đồng một cách vô tư. Như vậy, khái niệm ngôn ngữ phổ thông phải được hiểu là một phương tiện truyền thông không kén người sử dụng và có thể truyền tải tất cả các nội dung thông tin khác nhau mà người nói cần. Từ việc thể hiện tình cảm, thái độ của người nói đến nhu cầu tình cảm tế nhị, nhu cầu trao đổi kinh nghiệm tự nhiên hay truyền bá kiến ​​thức

Trong khi đó, các phương tiện khác chỉ đáp ứng một phần nhu cầu của người nói. một lượng rất nhỏ nhu cầu của con người về biểu hiện và giao tiếp. Tóm lại, ngôn ngữ là một phương tiện giao tiếp phổ biến vì xét về số lượng, nó phục vụ rộng rãi các thành viên trong cộng đồng. Về chất lượng, nó giúp các thành viên cộng đồng bày tỏ nhu cầu giao tiếp của họ. Vì vậy, ngôn ngữ trở thành phương tiện giao tiếp giữa người với người, phương tiện trao đổi ý kiến ​​trong xã hội, phương tiện giúp chúng ta hiểu nhau, từ đó tổ chức công việc chung trên mọi lĩnh vực hoạt động. của con người.

Thứ ba, ngôn ngữ có khả năng hình thành văn hóa và là thành phần quan trọng của văn hóa; Khả năng giao tiếp của con người phụ thuộc vào kiến ​​thức ngôn ngữ, kỹ năng giao tiếp và kiến ​​thức văn hóa. Khi chúng ta học bất kỳ ngoại ngữ nào, chúng ta thường không nhận thấy ngay sự khác biệt giữa ngôn ngữ này và ngôn ngữ mẹ đẻ của mình, nhưng chúng ta thường bị ấn tượng và giúp đỡ rất nhiều bởi các đặc điểm giữa hai ngôn ngữ này. ngôn ngữ. Con người, cho dù họ nói ngôn ngữ nào và sống ở đâu, họ đều có một số điểm chung về sinh học và văn hóa. Có thể nói, văn hóa là một dạng tồn tại đã qua xử lý, do con người tác động vào quá trình sử dụng ngôn ngữ tự nhiên để đáp ứng nhu cầu xây dựng và phát triển nền văn hóa. Nói cách khác, ngôn ngữ có khả năng hình thành văn hóa. Với bất kỳ quốc gia nào, bất kỳ dân tộc nào, bất kỳ nền văn hóa nào, ngôn ngữ cũng là một phần quan trọng. Ngoài ra, nếu trong quá trình giao tiếp nếu chúng ta có vốn hiểu biết phong phú về ngôn ngữ, kỹ năng giao tiếp và kiến ​​thức văn hóa sâu rộng thì khả năng giao tiếp của chúng ta sẽ được nâng cao. Nâng cao. Ngược lại, nếu thiếu một trong ba yếu tố này, chúng ta sẽ không thể tự tin giao tiếp. Tất nhiên, câu nói này chỉ mang tính chất tương đối vì hiểu biết của con người là có hạn. Chúng ta có thể am hiểu về lĩnh vực này nhưng không am hiểu về lĩnh vực khác.

Xem thêm: Dân Đỏ Mắt Chờ, Vì Sao Thịt Heo Giá Rẻ? Tại sao thịt nhập khẩu lại rẻ hơn thịt nội địa

Phương tiện giao tiếp đó từng bước được bổ sung và hoàn thiện theo lịch sử tiến hóa của loài người, theo những trào lưu và xu hướng tiếp xúc văn hóa có từ xa xưa cho đến ngày nay. Có thể nói ngày nay không có đứa con ngôn ngữ nào là không chịu ảnh hưởng của các nền văn hóa ngoại lai. Nói cách khác, tất cả các ngôn ngữ tồn tại ngày nay đều đã trải qua quá trình tiếp xúc văn hóa với một ngôn ngữ khác bên ngoài.

Cuối cùng, sự tồn tại và phát triển của ngôn ngữ gắn liền với sự tồn tại và phát triển của xã hội. Khi xã hội ngày càng trở nên phức tạp và đa dạng thì ngôn ngữ cũng phải phong phú và đa dạng hơn để có thể phản ánh kịp thời và phù hợp với sự tiến bộ của xã hội. Nhìn lại quá trình phát triển của xã hội loài người, chúng ta thấy tổ chức xã hội đầu tiên của loài người là thị tộc. Đó là tập hợp những người có cùng huyết thống. Một số thị tộc quen thuộc liên kết với nhau để tạo thành một bộ lạc. Các bộ lạc liên kết với nhau để tạo thành bộ lạc hoặc liên minh các bộ lạc. Các dân tộc hiện đại được hình thành từ các bộ lạc và các dân tộc như vậy. Trên thực tế, sự phát triển từ các bộ lạc nguyên thủy đến các dân tộc ngày nay không theo một con đường thẳng, mà trải qua những con đường rất phức tạp và quanh co. Trong đó quá trình thống nhất và tách rời nhau. Ngôn ngữ ra đời và phát triển cùng với xã hội loài người, vì vậy nó cũng trải qua những khúc quanh co, cũng phải tuân theo quy luật thống nhất và không tách rời. sự thay đổi về chất. Nhìn lại toàn bộ quá trình phát triển của ngôn ngữ, có thể thấy các bước sau: Ngôn ngữ bộ lạc, Ngôn ngữ vùng miền, ngôn ngữ tộc người, ngôn ngữ văn hóa tộc người và ngôn ngữ cộng đồng tương lai.

Tóm lại, bản chất xã hội của ngôn ngữ là: ngôn ngữ phục vụ xã hội với tư cách là phương tiện giao tiếp giữa người với người, phương tiện trao đổi ý kiến ​​trong xã hội, phương tiện giúp con người hiểu nhau, cùng tổ chức công việc trong mọi lĩnh vực hoạt động của con người. Ngôn ngữ thể hiện ý thức xã hội, chính vì thể hiện ý thức xã hội mà ngôn ngữ có thể làm phương tiện giao tiếp giữa người với người. Ngôn ngữ có khả năng hình thành văn hóa và là thành phần quan trọng của văn hóa; Khả năng giao tiếp của con người phụ thuộc vào kiến ​​thức ngôn ngữ, kỹ năng giao tiếp và kiến ​​thức văn hóa. Sự tồn tại và phát triển của ngôn ngữ gắn liền với sự tồn tại và phát triển của xã hội. Khi xã hội ngày càng trở nên phức tạp và đa dạng thì ngôn ngữ cũng phải phong phú và đa dạng hơn để có thể phản ánh phù hợp và kịp thời sự tiến bộ của xã hội.

NGƯỜI GIỚI THIỆU

Giáo trình Ngữ văn Nguyễn Thiện Giáp NXB Đại học Quốc gia Hà Nội Cơ sở ngôn ngữ học và tiếng Việt Mai Ngọc Chừ, Vũ Đức Nghiêu, Hoàng Trọng Phiên NXB Giáo dục Ngữ văn trích Ngữ văn - Bùi Mạnh Hùng NXB Đại học Sư phạm Những bài giảng về ngôn ngữ học Nguyễn Thiện Giáp, Đoàn Thiện Thuật, Nguyễn Minh Thuyết, NXB Giáo dục

Video liên quan