Tần Thủy Hoàng đứng bên cạnh Triệu Cơ và Lã Bất Vi trong phim truyền hình Trung Quốc.
Tần Thủy Hoàng [259 TCN–210 TCN], tự Doanh Chính, sinh tại Hàm Đan [nay thuộc tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc]. Tần Thủy Hoàng làm vua nước Tần khi mới 13 tuổi, năm 39 tuổi thống nhất Trung Hoa, trở thành Hoàng đế đầu tiên trong lịch sử Trung Quốc.
Xuất thân ly kỳ
Mẹ của Tần Thuỷ Hoàng là Triệu Cơ. Theo truyền thuyết, Triệu Cơ từng có thời gian thân mật với thương nhân tên Lã Bất Vi.
Sau này, Triệu Cơ được Lã Bất Vi dâng cho Tử Sở, trở thành Hoàng hậu nước Tần.
Sử sách Trung Quốc ít nhiều có ghi chép về giả thuyết Tần Thủy Hoàng là con của Lã Bất Vi và Triệu Cơ, khiến cho người đời sau vẫn còn tranh luận cho đến tận ngày nay.
Cuốn Sử ký của Tư Mã Thiên chép, Lã Bất Vi vốn là cự phú ở Bộc Dương [tỉnh Hà Nam, Trung Quốc]. Ông là một thương nhân giàu có và nổi tiếng. Nắm trong tay tiền bạc nhiều không đếm xuể nhưng Lã Bất Vi luôn thèm muốn quyền lực, địa vị.
Năm 267 TCN, thái tử nước Tần đột ngột qua đời. 2 năm sau, vua Tần cho con thứ là An Quốc Quân làm thái tử. An Quốc Quân có hơn 20 người con, và nhiều vợ trong đó người vợ được yêu nhất được lập làm chính phu nhân, gọi là Hoa Dương phu nhân.
Tử Sở lại là con của An Quốc Quân và Hạ Cơ. Mẹ Tử Sở không được vua yêu mến nên Tử Sở phải làm con tin ở nước Triệu.
Nhân vật Lã Bất Vi [trái] trong phim truyền hình Trung Quốc.
Lã Bất Vi ở Hàm Đan trông thấy Tử Sở khốn khổ, bèn nảy ra ý muốn giúp Tử Sở trở thành người kế nghiệp nước Tần, gián tiếp giúp mình tiến thân.
Lã Bất Vi đưa cho Tử Sở năm trăm cân vàng tiêu dùng và đãi tân khách. Rồi lấy tiền mua của báu vật lạ, đem sang Tần, xin dâng những vật ấy cho Hoa Dương Phu nhân. Nhờ cuộc gặp này, Lã Bất Vi hết lời khen Tử Sở tài giỏi, khôn ngoan, giao hảo với người các nước, bạn hữu khắp thiên hạ.
Hoa Dương phu nhân không có con, Bất Vi khuyên nhận Tử Sở làm con nuôi. Hoa Dương phu nhân nghe theo, vào xin An Quốc Quân lập Tử Sở làm thừa tự, trở thành người nối ngôi khi An Quốc Quân qua đời.
Chẳng bao lâu, vua Tần qua đời, Tử Sở đường hoàng nối ngôi nhà Tần, Lã Bất Vi được phong làm Thừa tướng. Tham vọng chưa dừng lại ở đó, Lã Bất Vi đem người thiếp của mình là Triệu Cơ dâng lên cho Tử Sở.
Triệu Cơ về với Tử Sở chẳng bao lâu thì sinh hạ Doanh Chính, chính là Tần Thủy Hoàng sau này.
Không ngờ Tử Sở tại vị chỉ được 3 năm rồi qua đời, vì thế Tần Thủy Hoàng trở thành vua nước Tần năm 247 TCN.
Theo sử sách chép lại, Lã Bất Vi coi Doanh Chính là con mình, bảo Doanh Chính gọi mình là “Trọng phụ”. Nhờ đó, Lã Bất Vi tự mình nắm giữ chính sự cả nước, trở thành nhân vật “dưới một người, trên vạn người”.
Lý giải thân thế Tần Thủy Hoàng
Phác họa hình ảnh Lã Bất Vi.
Liên quan đến bí ẩn thân thế Tần Thủy Hoàng, cuốn sử ký có chép, Tần Vương Chính là do Tần Trang Tương Vương Tử Sở và Triệu Cơ sinh ra. Nhưng lúc Lã Bất Vi mang Triệu Cơ hiến tặng cho Tử Sở, thì đã biết được bà có mang, cũng có nghĩa là rất có khả năng Doanh Chính là đứa con riêng của Lã Bất Vi.
Trong cuốn Hán thư nổi tiếng, sử gia thời Đông Hán Ban Cố đã gọi Doanh Chính là con riêng của Lã Bất Vi. Câu chuyện này lưu truyền qua dân gian và được biết đến sâu rộng cho tới ngày nay.
Theo trang mạng Qulishi, nhận định về giả thuyết ngàn năm này, các học giả Trung Quốc hiện đại tổng kết thành 4 quan điểm chính.
Thứ nhất, đây có thể là quan niệm do những người trung thành với triều đình 6 nước bị Tần Thủy Hoàng tiêu diệt dựng nên. Họ căm hờn vì bị mất nước, lại phát hiện mẹ vua Tần từng là thiếp của Lã Bất Vi, nên bịa ra chuyện này nhằm hạ thấp thanh danh của vị Hoàng đế đầu tiên. Từ đó, những người này có cớ để tập trung lực lượng, tìm cách tạo phản.
Thứ hai, đây là chiến lược mà Lã Bất Vi đã vạch ra ngay từ đầu, mưu tính dùng tình cảm cha con để có được sự ủng hộ của Tần Thuỷ Hoàng, thâu tóm quyền lực về tay mình. Đó cũng là điều mà Lã Bất Vi mong muốn nhất khi đã trở thành thương nhân giàu có.
Thứ ba, trở thành Hoàng đế đầu tiên Trung Quốc, Tần Thủy Hoàng đứng trước sự phản kháng cũng như áp lực rất lớn, đặc biệt là tại lãnh thổ 6 nước trước đây. Vì vậy, Lã Bất Vi lan truyền mình là cha của Tần Thủy Hoàng, để Doanh Chính đường đường chính chính đoạt lấy giang sơn, không mang danh nhà Tần thống nhất thiên hạ. Cái hận mất nước của các sĩ phu 6 nước bị tiêu diệt cũng vì vậy mà tự mất đi.
Thân thế thực sự của Tần Thủy Hoàng cho đến nay vẫn là bí ẩn.
Thứ tư, đa số các tư liệu lưu trong sử sách nói Tần Thủy Hoàng là con của Lã Bất Vi đều xuất hiện từ đời nhà Hán trở đi. Nhà Hán chính là triều đại thay thế nhà Tần, vì vậy, các sử gia nhà Hán có nhiệm vụ phải phác họa hình ảnh nhà Tần một cách tiêu cực nhất có thể.
Mối quan hệ giữa Lã Bất Vi và Hoàng hậu nước Tần Triệu Cơ là thứ mà các nhà sử học khi đó không thể bỏ qua. Từ đó, nhà Hán có cớ để lý giải vì sao nhà Tần sụp đổ nhanh chóng chỉ sau vài chục năm.
Ngoài ra, các sử gia Trung Quốc hiện đại còn lập luận, một bộ phận lớn triều thần nước Tần vẫn tin vào việc Doanh Chính là con Tử Sở và vẫn hết lòng ủng hộ Doanh Chính lên ngôi.
Bên cạnh đó, chính quyền của Tần Thủy Hoàng vẫn đứng vững trước cuộc binh biến do Phàn Ô Kỳ phát động nhằm dựng Thành Kiệu lên ngôi. Đại tướng Vương Tiễn đi dẹp cuộc binh biến này trả lời Phàn Ô Kỳ: "Thái hậu có mang mười tháng mới sinh, vậy nay tức là con tiên vương đẻ ra..."
Những người theo thuyết Lã Bất Vi là cha Tần Thủy Hoàng cũng không thể lý giải một cách khoa học vì sao Triệu Cơ lại mang thai Doanh Chính tới 12 tháng mới sinh. Họ chỉ có thể lập luận theo cách "thiên mệnh" rằng: "Có thể tại lòng trời muốn sinh ra một vị chân mạng thiên tử nên mới để người mẹ hoài thai lâu như vậy...".
Theo lý giải khoa học hơn, Doanh Chính vẫn chỉ nằm trong bụng mẹ như những đứa trẻ khác, kể từ khi Triệu Cơ về với Tử Sở. Do cộng thêm thời gian Triệu Cơ còn ở với Bất Vi, nên thời gian mới trở thành 12 tháng.
_________________
Bài viết xuất bản ngày 1.5 sẽ tập trung khai thác con người Lã Bất Vi và lý do Tần Thủy Hoàng ép Lã Bất Vi phải chết.
Tần Thủy Hoàng [tháng 1 hoặc tháng 12/259 TCN - 10/9/210 TCN] tên thật là Doanh Chính hay còn có tên gọi khác là Triệu Chính, là vị vua thứ 36 của nước Tần ở Trung Quốc từ năm 246 TCN đến 221 TCN trong thời kỳ Chiến Quốc.
Năm 13 tuổi, Doanh Chính đăng cơ làm Tần Vương, do trọng phụ Lã Bất Vi nhiếp chính. Sau khi đích thân trị vì, ông đã tiêu diệt 6 nước và tự xưng là Thủy Hoàng Đế, tức vị hoàng đế đầu tiên trong lịch sử Trung Quốc. Ông tại vị 37 năm, trong đó xưng vương 25 năm, xưng đế 12 năm. Năm 210 TCN, Tần Thủy Hoàng qua đời vì bệnh ở tuổi 49.
Hành trình bước đến ngôi vua đầy biến cố
Tần Thủy Hoàng là con trai trưởng của Tần Trang Tương Vương [tên thật là Doanh Dị Nhân hay sau còn có tên khác là Tử Sở] và mẹ là Triệu Cơ, người Hàm Đan nước Triệu. Do mẹ của Tần Trang Tương vương là Hạ Cơ không được thái tử yêu nên Dị Nhân phải làm con tin của Tần ở nước Triệu.
Và cũng tại nước Triệu, Dị Nhân nhanh chóng "lọt vào mắt xanh" của Lã Bất Vi - vốn là một thương nhân nước Vệ - trong âm mưu "buôn vua bán chúa". Lã Bất Vi có một người tiểu thiếp tên là Triệu Cơ, dung mạo xinh đẹp, lại có tài ca múa, đàn hát. Biết Dị Nhân phải lòng Triệu Cơ, Lã Bất Vi đã dâng Triệu Cơ cho công tử nước Tần này. Không lâu sau, Triệu Cơ mang thai và sinh ra Doanh Chính [tức Tần Thủy Hoàng sau này].
Năm 257 TCN, tức 2 năm sau khi Doanh Chính ra đời, nước Triệu bị nước Tần vây đô thành Hàm Đan và trong lúc cùng quẫn, nước Triệu muốn giết Dị Nhân để trút giận nhưng may mắn thay được Lã Bất Vi lập kế, chạy thoát về nước Tần. Tuy nhiên, Triệu Cơ và Doanh Chính không kịp trốn theo, phải ở lại nước Triệu. Nước Triệu muốn giết cả hai mẹ con nhưng Triệu Cơ là con nhà tai mắt ở Triệu nên hai người đều sống. Họ phải lẩn trốn trong dân gian suốt 7 năm trời đằng đẵng, chịu đủ đắng cay tủi nhục và Doanh Chính liên tục bị mọi người bắt nạt.
Cung A Phòng thời Tần.
Sau khi Doanh Chính trở về Tần quốc và lên ngôi vua, ông đã chinh phạt 6 nước chư hầu. Khi tới nước Triệu, Doanh Chính đã tìm kiếm và giết chết những người đã bắt nạt ông hồi nhỏ. Doanh Chính cùng mẹ trở về nước Tần, ông đã được phong làm Thế tử.
Tuy nhiên, lúc này Doanh Chính lại bị một số quan lại trong triều phản đối vì cho rằng ông không phải là máu mủ của Tần Trang Tương Vương mà là con trai của Lã Bất Vi.
Bởi lẽ, trước khi Triệu Cơ trở thành phu nhân của Tần Trang Tương Vương, bà là một tiểu thiếp trong phủ Lã Bất Vi.
Nhiều người cho rằng Triệu Cơ đã mang thai trước khi bà được Lã Bất Vi dâng cho Tần Trang Tương Vương. Cái thai được giấu kín, để đủ tháng sinh ra và đặt tên là Chính, tức Tần Thủy Hoàng sau này. Tuy nhiên, một bộ phận lớn triều thần nước Tần vẫn tin vào việc Doanh Chính là con của Tần Trang Tương vương và hết lòng ủng hộ Doanh Chính trước sau như một.
Trang Tương Vương lên ngôi được 3 năm thì qua đời, thế tử Doanh Chính lên ngôi Tần Vương, tức Tần Thủy Hoàng. Triệu Cơ trở thành Vương thái hậu. Khi Tần Vương Doanh Chính còn nhỏ tuổi, Triệu Cơ nối lại tình xưa với Lã Bất Vi và thường xuyên lén lút tư thông với ông. Về sau khi Tần vương đã lớn, Lã Bất Vi sợ sẽ mang vạ nên bèn sai Lao Ái giả làm hoạn quan rồi dâng lên cho Triệu Cơ.
Từ đó, Triệu Cơ và Lao Ái thông dâm, sinh được hai người con trai. Lao Ái đem hai đứa con giấu đi, định lập mưu đợi Tần Thủy Hoàng chết thì lập con hắn làm vua. Tuy nhiên, Tần Thủy Hoàng sau đó đã phát giác ra việc này và giết chết 3 họ nhà Lao Ái cùng 2 đứa con riêng của mẹ, đồng thời ra lệnh giam lỏng bà.
Ông vua tàn bạo có số phận bi thảm
Có lẽ rất nhiều người cho rằng thật nực cười khi nói rằng một ông vua có quá nhiều người phụ nữ trong đời là một nỗi bi thảm. Tuy nhiên điều này lại đúng với Tần Thủy Hoàng, bởi lẽ từ khi lên ngôi vua, ông không hề lập hậu. Mặc dù ngủ với hàng nghìn người phụ nữ nhưng ông lại không có nổi một tình yêu chân thành.
Không chỉ trong các tài liệu lịch sử mà ngay cả trong những khám phá khảo cổ học sau này cũng cho thấy, lăng mộ của Tần Thủy Hoàng chỉ có thi thể của một mình ông. Khi còn sống không có một người phụ nữ nào thật lòng đối đãi với mình, khi chết đi cũng nằm lạnh lẽo một mình.
Từ khi Tần Thủy Hoàng lập quốc, phong trào phản kháng diễn ra vô cùng mạnh mẽ khiến ông luôn lo lắng bất an. Do đó, Tần Thủy Hoàng thường xuyên đi khắp đất nước để thưởng ngoạn cảnh sắc giang sơn rộng lớn của mình và thỏa mãn khát vọng thống trị thiên hạ. Tuy nhiên, mỗi lần đi tuần du, Tần Thủy Hoàng đều bị kẻ địch mưu sát. Tuy bản tính thông minh, hào khí ngút trời nhưng Tần Thủy Hoàng u mê tìm kiếm phương thuốc trường sinh bất lão.
Nhiều lần ông đã bị bọn lừa phỉnh lừa gạt, trở thành trò đùa trong thiên hạ. Năm Thủy Hoàng thứ 37 [năm 210 TCN], Tần Thủy Hoàng ngã bệnh và qua đời khi đang đi tuần du.
Do Tần Thủy Hoàng mất ở xa, lo lắng cái chết của ông có thể kích hoạt một cuộc nổi dậy lớn trong toàn đế chế nên Thừa tướng Lý Tư đã ra lệnh không phát tang, chở quan tài trọng một cỗ xe mát, cho một hoạn quan được vua yêu ngồi trong xe, đến đâu thì dâng thức ăn, trăm quan vẫn tâu việc như thường.
Từ nơi Tần Thủy Hoàng qua đời về đến kinh thành mất tới hai tháng đi đường bộ, có những lúc trời nắng nóng, chiếc xe mát phát ra mùi thối do thi thể phân hủy, đoàn tùy tùng phải sai các quan đi theo chở trên xe một thạch cá muối để đánh lẫn mùi thối.
Sau khi ngã bệnh, Tần Thủy Hoàng biết mình không thể qua khỏi nên đã viết một thánh chỉ, lệnh cho hoạn quan thân cận là Triệu Cao nhanh chóng gửi cho người con trưởng đang ở biên cương là Phù Tô trở về Hàm Dương chủ trì tang sự, tức là chuẩn bị kế vị ngôi báu.
Tuy nhiên, do Triệu Cao có âm mưu phản nghịch từ sớm nên khi đưa thi thể của Tần Thủy Hoàng về tới kinh thành, Triệu Cao đã bắt tay với Thừa tướng Lý Tư đưa Hồ Hợi [năm đó 21 tuổi], người con thứ 18 trong số khoảng hơn 20 người con trai của Tần Thủy Hoàng, lên ngôi vua.
Sau khi Hồ Hợi đăng cơ, con trai trưởng của Tần Thủy Hoàng là Phù Tô đã tự sát. Tất cả con cái của Tần Thủy Hoàng, bao gồm cả trai lẫn gái, đều bị Hồ Hợi giết sạch.
Bên cạnh đó, Hồ Hợi bị Triệu Cao thao túng, thực hiện nhiều chính sách hà khắc khiến dân chúng phẫn nộ, mở ra nhiều cuộc khởi nghĩa. Năm 207 TCN [sau 3 năm đăng ngôi hoàng đế], Triệu Cao bức tử Hồ Hợi và nhà Tần chỉ tồn tại thêm 46 ngày nữa.
PV [Theo Pháp luật Việt Nam]