1. Nhà nước đầu tiên của người Việt cổ
- Địa bàn chủ yếu của nhà nước Văn Lang gắn liền với lưu vực các dòng sông lớn ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ ngày nay.
+ Bộ lạc Văn Lang, cư trú trên vùng đất ven sông Hồng từ Ba Vì [Hà Nội] đến Việt Trì [Phú Thọ], là một trong những bộ lạc giàu có và hùng mạnh nhất thời đó.
+ Vào khoảng thế kỉ VII TCN, ở vùng Gia Ninh [Phú Thọ] có vị thủ lĩnh dùng tài năng khuất phục được các bộ lạc và tự xưmg là Hùng Vương, đặt tên nước là Văn Lang, đóng đô ở Bạch Hạc [Phú Thọ].
- Nhà nước Văn Lang ra đời:
+ Vào khoảng thế kỉ VII TCN, nhờ sự phát triển của công cụ bằng đồng và sắt, đời sống sản xuất của người Việt cổ đã có sự chuyển biến rõ rệt.
+Nhu cầu chung sống, cùng làm thuỷ lợi và chống ngoại xâm đã thúc đẩy sự ra đời của nhà nước đầu tiên ở Việt Nam - Nhà nước Văn Lang.
- Ý nghĩa sự ra đời của Nhà nước Văn Lang: mở ra thời kì dựng nước đầu tiên trong lịch sử dân tộc.
Video phỏng dựng về Tổ chức nhà nước Văn Lang:
2. Sự ra đời nhà nước Âu Lạc
- Bối cảnh ra đời nhà nước Âu Lạc: Cuối thế kỉ III TCN, nhà Tần đem quân đánh Xuống phía nam. Người Lạc Việt và người Âu Việt đã đoàn kết với nhau cùng chống quân xâm lược. Họ đã cử ra "nguời tuấn kiệt" là Thục Phán lãnh đạo cuộc kháng chiến. Thục Phán lên làm vua, xưng gọi là An Dương Vuơng, lập ra nuớc Âu Lạc [năm 208 TCN].
- Nhà nước Âu Lạc được mở rộng hơn về mặt lãnh thổ, hoàn chỉnh hơn về tổ chức rồi so với nhà nước Văn Lang.
- Kinh đô Âu Lạc đã chuyển từ miền trung du Phong Châu xuống vùng đồng bằng ở Cổ Loa [Đông Anh, Hà Nội ngày nay].
Video phỏng dựng về sự ra đời của nhà nước Âu Lạc
Điểm giống và khác của nhà nước Âu Lạc với Nhà nước Văn Lang:
* Giống nhau:
- Có tổ chức từ trên xuống dưới
- Đơn vị hành chính: lấy làng, chạ làm cơ sở
- Vua có quyền quyết định tối cao, giúp vua cai trị đất nước là các Lạc hầu, Lạc tướng.
* Khác nhau:
- Nhà nước Âu Lạc: mở rộng hơn về mặt lãnh thổ, hoàn chỉnh hơn về tổ chức: có quân đội mạnh, vũ khí tốt, thành Cổ Loa kiên cố]; quyền hành của nhà nước đã cao hơn và chặt chẽ hơn, vua có quyền thế hơn trong việc trị nước, sự phân biệt tầng lớp thống trị và nhân dân sâu sắc hơn - Nhà nước Văn Lang: chưa có quân đội, chưa có pháp luật, Vua Hùng quyền lực không tập trung nhiều hơn An Dương Vương.
3. Đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn Lang, Âu Lạc
a. Đời sống vật chất
- Cư dân Việt đã biết đến nền “nông nghiệp dùng cày” và sớm lấy nghề nông trồng lúa nước làm nghề chính. Ngoài ra, họ còn trồng các loại cây hoa màu và trồng dâu, nuôi tằm.
- Nghề luyện kim của người Việt cổ dần được chuyên môn hóa. Kĩ thuật đúc đồng phát triển với những hiện vật tiêu biểu là trống đồng Ngọc Lũ, thạp đồng Đào Thịnh, bắt đầu biết rèn sắt.
- Cư dân chủ yếu ở nhà sàn được dựng bằng tre, nứa, gỗ. Thức ăn chính là gạo nếp, gạo tẻ, muối, mắm cá,…
b.Đời sống tinh thần
- Tín ngưỡng: có tục thờ cúng tổ tiên và thờ các vị thần tự nhiên như sông, núi, Mặt Trời,…
- Người Việt cổ có tục xăm mình, nhuộm răng đen, ăn trầu, làm bánh chưng, bánh giầy,… Các lễ hội gắn liền với nền nông nghiệp trồng lúa nước cũng được tổ chức thường xuyên.
- Những thành tựu về đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn Lang- Âu Lạc đã tạo nên nền văn minh đầu tiên trong lịch sử Việt Nam, góp phần tạo dựng nền tảng cốt lõi của bản sắc văn hóa dân tộc.
ND chính
| ND chính: - Những nét khái quát về sự ra đời, tổ chức nhà nước của Văn Lang, Âu Lạc - Đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn Lang, Âu Lạc. |
Sơ đồ tư duy Nhà nước Văn Lang-Âu Lạc
loigiaihay.com
Trong nội dung bài viết này chúng tôi sẽ hỗ trợ trả lời câu hỏi: Thời Văn Lang Âu Lạc đã để lại cho chúng ta những thành tựu gì?
Câu hỏi:
Thời Văn Lang Âu Lạc đã để lại cho chúng ta những thành tựu gì?
A. Chữ viết
B. Làm giấy
C. Khắc bản in
D. Bài học đầu tiên về công cuộc giữ nước
Đáp án đúng D.
Thời Văn Lang Âu Lạc đã để lại cho chúng ta những thành tựu gì: bài học đầu tiên về công cuộc giữ nước, đây là một nền văn minh có nguồn gốc lâu đời ở những nền văn hoá hình thành trước đó, trong các niên kỉ III – II TCN và là sự hợp nhất, nâng cao của những nền văn hoá đó.
Giải thích lý do vì sao chọn D là đúng
Sau một thời kì dài định cư và phát triển nền kinh tế nông nghiệp trồng lúa nước trên vùng đồng bằng màu mỡ của các con sông lớn như sông Hồng, sông Mã, sông Cả ở Bắc bộ và bắc Trung bộ, những cư dân Việt cổ [hay Lạc Việt] đã xây dựng được cho mình một quốc gia, một nền văn minh riêng có tính bản địa sâu sắc, được mệnh danh là văn minh Văn Lang – Âu Lạc.
Đây là một nền văn minh có nguồn gốc lâu đời ở những nền văn hoá hình thành trước đó, trong các niên kỉ III – II TCN và là sự hợp nhất, nâng cao của những nền văn hoá đó.
Những thành tựu chính của nền văn minh Văn Lang – Âu Lạc được thể hiện ở tất cả các mặt hoặc động của người Việt cổ, từ chính trị, xã hội đến kinh tế, kĩ thuật sản xuất, đạo đức, tín ngưỡng, nghệ thuật. Nó cũng tạo ra được những công trình nghệ thuật mang tính biểu tượng và lưu truyền lâu dài, làm nên cái gốc của các nền văn minh ở giai đoạn sau.
Những thành tựu chính của nền văn minh Văn Lang – Âu Lạc cũng thể hiện khá rõ tính chất bản địa của nó. Mặt khác, các thành tựu đó, dù ở các lĩnh vực hoạt động khác nhau, vẫn phản ánh khá rõ tính chất nông nghiệp lúa nước và gắn liền với nó là châu thổ của những dòng sông lớn. Thời gian tồn tại, phát triển không dài, hơn nữa, từ năm 179 TCN cho đến đầu thế kỉ X, nền văn minh đó không những chưa có điều kiện nâng cao và hoàn thiện mà còn bị vùi dập, xoá bỏ bởi những ảnh hưởng mạnh mẽ của nền văn minh phương Bắc. Mặc dầu vậy, người dân Việt sau này vẫn luôn luôn tìm cách bảo vệ các di sản của tổ tiên, xem nền văn minh Văn Lang – Âu Lạc là cội nguồn của văn hoá dân tộc.
A. trồng lúa nước
B. du mục
C. thương nghiệp
D. thủ công nghiệp
Đáp án đúng A.
Ngành kinh tế chủ yếu của cư dân văn lang Âu Lạc là trồng lúa nước.
Lý giải việc chọn đáp án đúng A là do:
– Thời gian đầu của cư dân văn hóa Đông Sơn [thiên niên kỷ I TCN đến thế kỷ I sau CN]:
+ Công cụ bằng đồng thau, bằng sắt, nông nghiệp trồng lúa nước tại châu thổ sông Hồng, sông Mã, sông Cả, săn bắt, chăn nuôi, đánh cá, làm nghề thủ công như đúc đồng, làm gốm.
+ Xuất hiện sự phân công lao động giữa nông nghiệp và thủ công nghiệp.
+ Thời Phùng Nguyên bắt đầu có hiện tượng phân hóa xã hội giữa kẻ giàu, người nghèo. Đến thờ Đông Sơn, mức độ phân hóa phổ biến hơn nhưng chưa sâu sắc.
+ Xã hội phân hóa thành các tầng lớp, các công xã thị tộc giải thể, công xã nông thôn [làng, xóm] và các gia đình theo chế độ phụ hệ ra đời.
+ Do nhu cầu trị thủy và chống ngoại xâm dẫn đến sự ra đời của nhà nước Văn Lang – Âu Lạc.
– Tổ chức nhà nước Văn Lang – Âu Lạc:
+ Đứng đầu nhà nước Văn Lang là vua Hùng, nhà nước Âu Lạc là vua Thục An Dương Vương.
+ Giúp vua có Lạc Hầu và Lạc Tướng, cả nước chia làm 15 bộ, dưới bộ là các xóm làng do Bồ chính [già làng] cai quản.
+ Kinh đô của Văn Lang là Bạch Hạc [Việt Trì ], kinh đô của Âu Lạc là Cổ Loa [ Đông Anh – Hà Nội].
+ Nhà nước Văn Lang đơn giản, sơ khai chưa có luật pháp và quân đội.
+ Nhà nước Âu Lạc được mở rộng hơn về mặt lãnh thổ, hoàn chỉnh hơn về bộ máy nhà nước như có quân đội mạnh, có vũ khí tốt và thành Cổ Loa kiên cố nên đã đánh thắng được cuộc xâm lược của Triệu Đà.
+ Xã hội Văn Lang Âu Lạc có các tầng lớp như vua, quý tộc, dân tự do và nô tì, cuộc sống vật chất và tinh thần khá phong phú.
+ Lương thực chính là thóc gạo, khoai sắn, thức ăn có cá, thịt, rau, củ.
+ Tập quán ở nhà sàn, nhuộm răng đen, ăn trầu, xăm mình, dùng đồ trang sức; nữ mặc áo váy, nam đóng khố.
+ Tín ngưỡng thờ thần Mặt Trời, thần Sông thần Núi và tục phồn thực, thờ cúng tổ tiên, các anh hùng dân tộc.
+ Tục lệ cưới xin, ma chay, lễ hội