25 Tháng 08, 2021
Rất nhiều chị em gặp phải tình trạng bí tiểu sau sinh. Đây là hiện tượng rối loạn về đường tiết niệu mà bất cứ chị em nào sau khi sinh thường hay sinh mổ cũng có thể gặp phải. Vậy bí tiểu sau sinh phải làm sao? Làm thế nào để đi tiểu sau sinh? Dược sĩ Omi Pharma hướng dẫn chị em cách đi tiểu sau sinh thường, sinh mổ.
1. Nguyên nhân bí tiểu sau sinh thường và sinh mổ
Sau sinh khoảng 6 tiếng mà người mẹ có cảm giác buồn tiểu, đau tức bụng dưới nhưng không thể tiểu được thì đây là biểu hiện lâm sàng của chứng bí tiểu sau sinh. Nguyên nhân là do khi chuyển dạ, ngôi thai xuống thấp khiến đầu thai nhi chèn vào phần cổ bàng quang hoặc niệu đạo, làm cho nước tiểu ứ đọng lại và bàng quang căng giãn ra. Điều này dẫn cơ cổ bàng quang co thắt và mất trương lực.
1.1. Nguyên nhân bí tiểu sau sinh thường
Trường hợp các chị em sinh thường phải rạch tầng sinh môn và khâu tầng sinh môn sau sinh có thể bị sưng nề vị trí khâu khiến chị em không dám rặn tiểu. Khi sinh thường, các sản phụ gặp khó khăn vì quá trình sinh con tốn rất nhiều thời gian. Người mẹ phải rặn liên tục để thai nhi chui ra ngoài.
Do đó, sức nặng của thai nhi chèn ép lên bàng quang trong thời gian dài dẫn tới tình trạng phù thũng, mẹ khó tiểu sau sinh. Nhiều chị em trong quá trình mang thai bị nhiễm trùng đường tiết niệu nên khi sinh con sẽ dẫn tới sưng huyết ống dẫn tiểu, gây phù nề, khó tiểu hoặc bí tiểu.
1.2. Nguyên nhân bí tiểu sau sinh mổ
Với các chị em sinh mổ phải gây tê ngoài màng cứng sẽ làm giảm cảm giác ở phần bụng dưới, các mẹ sẽ không cảm nhận được sự kích thích buồn tiểu ở bàng quang. Ngoài ra, bàng quang của phụ sản sau sinh nở trở nên kém nhạy cảm với các kích thích. Quá trình mổ bắt thai cũng có thể vô tình làm tổn thương bàng quang và dẫn tới hiện tượng khó tiểu sau sinh.
Theo thống kê có tới 14% sản phụ gặp tình trạng khó tiểu sau khi sinh. Ở một số chị em tình trạng bí tiểu sau sinh không biểu hiện rõ rệt nhưng khi siêu âm thì lượng nước tiểu tồn dư trong bàng quang lớn hơn 150ml. Nghĩa là chị em còn không biết rằng mình buồn tiểu dẫn tới nước tiểu lưu quá nhiều trong cơ thể. Chính vì thế ngay khi phát hiện các triệu chứng khó đi tiểu sau sinh kể trên, chị em nên điều trị sớm để tránh bị viêm nhiễm bàng quang và són tiểu, tiểu rắt, tiểu nhiều lần, tiểu không tự chủ, vỡ bàng quang, trào ngược niệu quản, thận ứ nước, suy thận cấp.
2. Cách đi tiểu sau sinh thường
Làm thế nào để đi tiểu sau sinh thường nhanh nhất? Để điều trị són tiểu sau sinh hay bí tiểu, tiểu rắt, tiểu không tự chủ, chị em hãy ghi nhớ các nguyên tắc sau:
- Cố gắng tập đi tiểu để lấy lại phản xạ đi tiểu như bình thường
- Dùng thuốc kháng sinh để tránh bị nhiễm trùng vết khâu tầng sinh môn
- Dùng thuốc chống phù nề
- Dùng thuốc giúp tăng trương lực bàng quang
- Bổ sung vitamin nhóm B [B1, B6, B12] để tăng sức khỏe và mau hồi phục thể lực
Cách giúp đi tiểu sau sinh thường cơ bản mà mẹ nào cũng phải thực hiện đó là tập đi tiểu theo khung giờ cố định để tạo thói quen cho cơ thể. Ban đầu các mẹ sẽ gặp nhiều khó khăn kèm theo cảm giác đau đớn nhưng vẫn phải cố gắng. Hạn chế tích nước tiểu trong cơ thể hoặc nhịn tiểu do đau mà sau này dễ bị nhiễm trùng bàng quang.
Ngoài ra, các mẹ có thể thông tiểu bằng cách đặt sonde tiểu. Chú ý kỹ thuật đặt sonde tiểu phải đúng quy trình và phải đảm bảo dụng cụ vô khuẩn tuyệt đối. Động tác nhẹ nhàng để tránh làm trầy xước đường tiết niệu và gây phù nề. Không nên thông sonde tiểu nhiều lần trong ngày, không lưu sonde tiểu quá 48 tiếng.
3. Cách đi tiểu sau sinh mổ
Làm thế nào để đi tiểu sau sinh mổ? Cách để đi tiểu sau khi sinh mổ tương tự như sinh thường nhưng sẽ dễ dàng và đỡ đau hơn so với chị em phải khâu tầng sinh môn. Thời gian đầu khi vết mổ còn đau, chị em sẽ gặp khó khăn trong việc đi lại và ngồi tiểu. Tuy nhiên chị em vẫn cần cố gắng vận động, đi lại và ngồi xổm để tăng phản xạ đi tiểu.
Chú ý uống đủ lượng nước mỗi ngày, không nên nhịn uống nước với suy nghĩ uống ít nước sẽ không cần phải đi tiểu nhiều. Khi đi tiểu, chị em có thể ấn vào đáy bàng quang và vệ sinh âm hộ với nước ấm. Mẹo đi tiểu sau sinh mổ là chị em chuẩn bị 1 ca nước ấm, dội nhẹ nhàng vào âm hộ và tập đi tiểu cùng lúc với nước chảy.
Tình trạng khó tiểu sau sinh ở mỗi sản phụ sẽ khác nhau. Không phải sản phụ nào sau khi sinh con cũng bí tiểu, tiểu rắt, tiểu không tự chủ. Do đó, tùy vào tình trạng của mỗi mẹ mà bác sĩ sẽ có cách điều trị phù hợp. Với các trường hợp bí tiểu nhẹ, chị em nên uống nhiều nước và chườm ấm bụng, kết hợp luyện đi tiểu theo lịch cố định để sớm lấy lại phản xạ.
Ngoài ra, sản phụ cũng được chỉ định dùng một số loại thuốc kháng sinh, kháng viêm hoặc thuốc giãn cơ và các loại vitamin để chống nhiễm trùng, phù nề và nhanh hồi phục cơ thể hơn. Đặc biệt các chị em đẻ thường có rạch tầng sinh môn cần phải vệ sinh kỹ vết khâu. Trường hợp bí tiểu nặng, bác sĩ sẽ chỉ định đặt sonde vào niệu đạo và bàng quang.
Trên đây dược sĩ Omi Pharma đã giúp chị em tìm hiểu nguyên nhân gây bí tiểu ở phụ nữ sau khi sinh. Nếu chị em cần tư vấn thêm các sản phẩm chăm sóc sức khỏe cho mẹ và bé thì liên hệ ngay với dược sĩ Omi để được giải đáp nhé.
Bí tiểu sau sinh mổ là một trong những tình trạng thường gặp nhất ở nhiều mẹ. Biến chứng này tuy không gây ra nhiều nguy hiểm nhưng có thể gây nhiều khó chịu về cảm giác và vận động. Vậy làm sao để khắc phục chứng bí tiểu sau sinh mổ?
Thế nào là bí tiểu sau sinh mổ?
Bí tiểu sau sinh mổ là tình trạng rối loạn đường tiểu. Biểu hiện ở chỗ sau khi sinh 8 giờ, bàng quang đã tràn đầy nước tiểu nhưng không thể đi tiểu được. Bệnh không chỉ làm cho bụng dưới trướng đau mà còn có thể dẫn đến nhiễm khuẩn ở đường tiết niệu. Từ đó, nó ảnh hưởng đến sự hồi phục của tử cung sau khi phẫu thuật và làm mất nhiều máu.
Sau khi làm phẫu thuật khoảng 3 - 4 giờ, nếu bị bí tiểu, các mẹ sẽ có cảm giác muốn đi tiểu nhưng không cách nào đi được. Nếu đi khám lâm sàng thấy ngoài vùng bụng mềm và có một khối cầu an toàn, ở vùng dưới rốn còn xuất hiện thêm một khối cầu khác thì đó là cầu bàng quang. Khi ấn vào sẽ có cảm giác căng tức và khó chịu.
Đặc biệt, sau khi được hướng dẫn ngồi theo tư thế tự nhiên, đắp ấm vùng dưới rốn mà vẫn không đi tiểu được thì các mẹ đã bị chứng bí tiểu sau sinh mổ.
Nguyên nhân nào gây tình trạng bí tiểu sau sinh mổ?
Có rất nhiều nguyên nhân gây ra hiện tượng bí tiểu sau sinh mổ. Nguyên nhân chủ yếu là do khi chuyển dạ, ngôi thai tụt xuống ở phần bụng dưới. Lúc đó đầu thai nhi đè trực tiếp lên niệu đạo hoặc bàng quang khiến nước tiểu bị ứ đọng. Hơn nữa, do quá trình sinh kéo dài khiến thời gian chèn ép quá lâu gây ra phù thũng bàng quang.
Không những vậy, sau sinh, các mẹ không đi tiểu kịp thời khiến cho nước tiểu tích tụ nhiều ở trong bàng quang. Bàng quang sẽ trướng lên quá mức làm mất khả năng co bóp và giảm khả năng cảm nhận và tê liệt thần kinh. Điều này sẽ dẫn đến mất phản xạ làm cho việc đi tiểu trở nên khó khăn và làm bí tiểu sau sinh mổ.
Một nguyên nhân nữa là do các mẹ sau khi sinh mổ bị mất máu quá nhiều hoặc là do bị mắc chứng thiếu máu. Lúc này toàn thân không được bài tiết làm cho sức ép chèn xuống các khoang bụng gây ra tình trạng khó tiểu. Hay là việc sản phụ bị nhiễm trùng hệ tiết niệu hay ống dẫn tiểu cũng có thể làm cho ống dẫn tiểu phù nề. Đây cũng là nguy cơ gây ra khó tiểu sau sinh.
Bí tiểu sau sinh mổ có nguy hiểm không?
Bí tiểu sau sinh không gây nguy hiểm nhưng ảnh hưởng không nhỏ đến bà mẹ. Có khoảng 13,5% phụ nữ sau sinh mắc phải tình trạng này.
Những sản phụ mắc chứng bí tiểu sau sinh thường có cảm giác căng tức khi ấn bụng. Sau khi hướng dẫn sản phụ tập đi tiểu như ngồi theo tư thế tự nhiên, hay chườm ấm lên bụng vùng dưới rốn nhưng sản phụ vẫn không tự đi tiểu được, và cảm giác căng tức và khó chịu ngày càng tăng.
Cách nào khắc phục bí tiểu sau mổ hiệu quả?
Nếu các mẹ bị bí tiểu lâu ngày mà không có cách điều trị sẽ dẫn đến gây hại cho bàng quang và cả sức khỏe. Thế nên, khi bị bí tiểu sau sinh mổ, các mẹ có thể áp dụng những phương pháp sau đây.
Vận động nhẹ nhàng
Dù biết sau khi sinh sẽ rất đau đớn, thế nhưng các mẹ nên sớm đi lại và thực hiện các vận động nhẹ nhàng trong vòng 24 giờ như cách ngồi dậy sau sinh mổ nhẹ nhàng nhiều lần. Việc thường xuyên vận động sẽ làm máu huyết được lưu thông và khắc phục việc bí tiểu.
Uống nhiều nước
Việc uống nhiều nước cũng sẽ kích thích khả năng đi tiểu của các mẹ. Chị em cũng nên vệ sinh vùng kín sạch sẽ bằng các dung dịch vệ sinh phụ nữ hay bằng nước ấm. Ngoài ra, việc giữ cho vùng kín luôn được khô ráo, sạch sẽ để tránh nhiễm trùng các vết khâu tầng sinh môn cũng sẽ giúp đi tiểu dễ dàng hơn.
Tập đi tiểu thường xuyên
Một giải pháp nữa để khắc phục bí tiểu sau sinh mổ là nên đi tiểu thường xuyên để lấy lại phản xạ tự nhiên. Các mẹ cũng nên kết hợp với việc chườm nóng ở vùng bụng dưới và uống thêm nhiều nước râu ngô, rau mã đề. Những việc làm này vừa giúp mẹ giảm đau sau sinh rất hiệu quả vừa có tác dụng thông tiểu vừa giúp phòng tránh trường hợp táo bón sau sinh mổ.
Nhờ sự tư vấn của các bác sĩ chuyên khoa
Nếu việc khó tiểu của các mẹ không được cải thiện thì nên đi đến các cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn. Các bác sĩ sản khoa sẽ dựa vào tình trạng của bạn để đưa ra các loại thuốc nhất định. Dùng thuốc kháng viêm chống phù nề hay thuốc kháng sinh nhiễm khuẩn cùng hỗ trợ tăng cường trương lực bàng quang sẽ giúp khả năng đi tiểu trở lại bình thường.
Bài viết trên đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về biểu hiện cũng như cách điều trị chứng bí tiểu sau sinh mổ. Hy vọng, với kiến thức đó, các mẹ sẽ cảm thấy thoải mái, vui vẻ hơn sau khi sinh con.
Bảo Hân