Cách làm bài nghị luận về một tư tưởng, đạo lí
Soạn bài Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí
- Soạn bài Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí [siêu ngắn]
- Soạn bài Soạn bài Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí [ngắn nhất]
- Soạn bài Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí [cực ngắn]
I. Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí
Quảng cáo
a, Các đề từ 1, 3, 10 là đề có mệnh lệnh. Các đề còn lại đều là đề mở, không có mệnh lệnh. Tất cả đều đề cập đến một vấn đề thuộc phạm đời sống tinh thần, đạo đức
b, Một vài vấn đề tương tự:
- Lòng nhân ái
- Đố kị, ghen ăn tức ở
- Bệnh dối trá
II. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí
1. Tìm hiểu đề và tìm ý
2. Lập dàn ý
3. Viết bài
4. Đọc lại bài viết và sửa chữa
Quảng cáo
Lập dàn ý: " tinh thần tự học"
1. Mở bài
Giới thiệu phương pháp tự học là một trong những con đường học tập hiệu quả, ngoài phương pháp nghe giảng.
2. Thân bài
∗ Giải thích khái niệm:
- Tự học nghĩa là tự mình vạch ra kế hoạch, tự mình đặt ra biện pháp để giúp cho việc học tốt hơn.
- Tự học là việc tự tiếp nhận kiến thức, xử lí thông tin, tiếp thu tri thức
∗ Chứng minh:
Thực tế có nhiều tấm gương tự học, làm nên đại sự: Mạc Đĩnh Chi tự học đỗ Trạng Nguyên, Bác Hồ tự học văn hóa, tự học ngoại ngữ…
∗ Phản biện: Những kẻ lười học, xem việc là khổ sở, bắt buộc nên chán học, lười học
∗ Bình luận:
+ Việc tự học ở nhà của học sinh chủ yếu: soạn bài, làm bài tập, chuẩn bị bài mới…
Quảng cáo
+ Người học lên kế hoạch cho mình thời gian, địa điểm, nội dung học
+ Tự học giúp học sinh có thể tự trải nghiệm, tự khám phá kiến thức và chủ động hơn trong việc tiếp nhận kiến thức
+ Tự học là cơ sở thể hiện năng lực tư duy sáng tạo, biết sắp xếp công việc khoa học
+ Học sinh có biện pháp tự học có thể làm chủ chính bản thân mình
3. Kết bài
- Tinh thần tự học giúp nâng cao kiến thức, tự làm chủ lấy mình, tự đặt ra kế hoạch trong học tập
Xem thêm các bài Soạn văn lớp 9 ngắn gọn, hay khác:
Xem thêm các loạt bài Để học tốt Ngữ văn 9 hay khác:
PDF
Cách làm bài văn nghị luận về tư tưởng đạo lí
- Khái quát Nghị luận xã hội về tư tưởng, đạo lý
- Các bước làm bài Nghị luận xã hội về tư tưởng, đạo lý
- Kỹ năng phân tích đề nghị luận xã hội về tư tưởng, đạo lý
- Kỹ năng xác định luận điểm, triển khai luận cứ
- Dàn ý bài văn nghị luận xã hội về tư tưởng đạo lí
- Mẫu đề Nghị luận xã hội về tư tưởng, đạo lý
Khái quát Nghị luận xã hội về tư tưởng, đạo lý
Nghị luận về một tư tưởng đạo lí có thể đề cập đến các vấn đề của đời sống xã hội như: đạo đức, tư tưởng, văn hoá, nhân sinh quan, thế giới quan,…
Có thể khái quát một số vấn đề thường được đưa vào đề thi như: Về nhận thức [lí tưởng, mục đích sống]; Về tâm hồn, tính cách, phẩm chất [lòng nhân ái, vị tha, độ lượng, tính trung thực, dũng cảm chăm chỉ , cần cù,…]; Về quan hệ gia đình, quan hệ xã hội [tình mẫu tử, tình anh em, tình thầy trò, tình bạn, tình đồng bào,…]; Về lối sống, quan niệm sống,…
Đề bài nghị luận về một tư tưởng đạo lí khá đa dạng: Có thể nêu rõ yêu cầu nghị luận, có thể chỉ đưa ra vấn đề nghị luận mà không đưa ra yêu cầu cụ thể nào, có đề nêu trực tiếp vấn đề nghị luận, có đề gián tiếp đưa ra vấn đề nghị luận qua một câu danh ngôn, một câu ngạn ngữ, một câu chuyện,…Vì vậy học sinh cần nắm chắc kĩ năng làm bài.
Các thao tác lập luận cơ bản thường được sử dụng trong kiểu bài này là: Sử dụng thao tác lập luận giải thích để làm rõ ý nghĩa vấn đề, các nghĩa nghĩa tường minh, hàm ẩn [nếu có]; sử dụng thao tác lập luận phân tích để chia tách vấn đề thành nhiều khía cạnh, nhiều mặt, chỉ ra các biểu hiện cụ thể của vấn đề; sử dụng thao tác lập luận chứng minh để làm sáng tỏ vấn đề. Dẫn chứng lấy từ thực tế, có thể lấy trong thơ văn nhưng không cần nhiều [tránh lạc sang nghị luận văn học]; sử dụng thao tác lập luận so sánh, bình luận, bác bỏ để đối chiếu với các vấn đề khác cùng hướng hoặc ngược hướng, phủ định cách hiểu sai lệch, bàn bạc tìm ra phương hướng,…
5 bước để có một bài nghị luận về một tư tưởng đạo lí hoàn chỉnh
THPT Sóc Trăng Send an email0 7 phút
Bài viết dưới đây làm rõ những vấn đề về liên quan đến dạng đề nghị luận về một tư tưởng đạo lí
Là một trong những dạng đề khó nằm trong danh mụcvăn nghị luậnxã hội, đòi hỏi các em cần phải nắm rõ được khái niệm cơ bản, kỹ năng phân tích đề từ đó hiểu rõ mục đích mà đề bài đưa ra, sau cùng mới đặt bút làm bài.
Bạn đang xem: 5 bước để có một bài nghị luận về một tư tưởng đạo lí hoàn chỉnh
Vậy mục đích của bài viết dưới đây chính là giúp các em có được các thao tác cần thiết để viết được bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí hoàn chỉnh.
Phân tích nhân vật anh thanh niên trong Lặng lẽ Sa Pa
Phân tích truyện ngắn Chiếc lược ngà [Nguyễn Quang Sáng]
Dàn ý phân tích truyện ngắn Chiếc lược ngà – Nguyễn Quang Sáng
Phân tích nhân vật Nhuận Thổ trong Cố hương
Cùng bắt đầu nào…
Nội dung
- 1 I. Khái niệm cơ bản của nghị luận về một tư tưởng đạo lí
- 1.1 1. Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí là gì?
- 1.2 2. Đặc điểm cơ bản
- 1.3 3. Cách dạng đề thường gặp
- 2 II. Cách làm bài văn nghị luận về một tư tưởng đạo lí
- 2.1 1. Kỹ năng phân tích đề
- 2.2 2. Các bước triển khai bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí…
Đặc điểm chung văn nghị luận về một tư tưởng, đạo lý
Khái niệm
Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lý là bàn về một vấn đề thuộc lĩnh vực tư tưởng, đạo lý lẽ sống của con người.
Đặc điểm
Nó đề cập đến những vấn đề thuộc phạm trù đạo đức, có giá trị trong đời sống xã hội. Đó là những chuẩn mực được thừa nhận trong truyền thống dân tộc như lòng yêu nước, tinh thần nhân đạo. lòng biết ơn… Để từ đó hướng đến những hành động cụ thể làm tốt tư tưởng đạo lý đó.
Yêu cầu về nội dung
Bài nghị luận cần làm sáng tỏ các vấn đề tư tưởng đạo lý bằng cách giải thích, chứng minh, so sánh, đối chiếu, phân tích… để chỉ ra chỗ đúng hay chỗ sai của những tư tưởng đạo lý đó.
Yêu cầu về hình thức
Bài viết phải có cố cục 3 phần, có luận điểm đúng đắn, lời văn chính xác, sinh động.
Cách làm bài nghị luận về một tư tưởng đạo lí
-
Xem
-
Lịch sử chỉnh sửa
-
Bản đồ
-
Files
Bản để in
Cách làm bài nghị luận về một tư tưởng đạo lí
1. ĐỀ TÀI
- Đề tài nghị luận về một tư tưởng ,
đạo lí thường là quan điểm về đạo đức, lẽ sống, về văn hóa, tín ngưỡng,
phương pháp tư tưởng,…
- Với học sinh THCS, những vấn đề chung này bao gồm các nội dung vô cùng phong phú:
- Về nhận thức [lí tưởng, mục đích
sống,…];
- Về tâm hồn, phẩm chất, tính cách [lòng yêu nước, nhân ái, vị tha, bao
dung, độ lượng; tính trung thực, dũng cảm, chăm chỉ, cần cù, thái độ hòa nhã,
khiêm tốn; thói ích kỉ, ba hoa, vụ lợi,…];
- Về các quan hệ gia đình [tình mẫu
tử, tình anh em,…];
- Về quan hệ xã hội [tình đồng bào,
tình thầy trò, tình bạn,…]
- Về cách ứng xử, những hành động
của mỗi người trong cuộc sống,…
2.CÁCH TRIỂN KHAI
- Bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo
lí đi từ phân tích, giải thích một tư tưởng khái quát mà soi sáng vào cuộc
sống, nhằm khẳng định tư tưởng đó quan trọng đối với đời sống con người như thế
nào.
- Đề bài thường yêu cầu làm sáng tỏ các vấn
đề tư tưởng, đạo lí bằng cách giải thích, chứng minh, so sánh, đối chiếu, phân
tích,… để chỉ ra chỗ đúng [hoặc chỗ sai] của tư tưởng ấy nhằm khẳng định quan
niệm của người viết. Vì vậy, các thao
tác lập luận cơ bản thường được sử dụng trong kiểu bài này là: giải thích,
phân tích, chứng minh, bác bỏ, so sánh, bình luận.
3.YÊU CẦU
- Để đánh giá vấn đề tư tưởng, đạo lí một
cách chính xác, khách quan, toàn diện, người viết phải dựa trên những căn cứ là
quan niệm đạo đức truyền thống của dân tộc, những lợi ích chung của xã hội, của
cộng đồng để xem xét, giải quyết. Trong quá trình bàn bạc, cần so sánh, mở rộng
vấn đề dựa trên thực tế đời sống, sự hiểu biết cá nhân, thử giả định nếu trái
ngược lại… Khi đánh giá vấn đề cần chú ý tính chân thực, tính thời đại và tính
nhân văn.
- Bài
văn nghị luận nói chung, nghị luận về tư tưởng, đạo lí nói riêng cần phải có luận điểm rõ ràng; luận cứ cụ
thể, thuyết phục, lập luận chặt chẽ, xác đáng.
- Quá
trình nghị luận về một tư tưởng, đạo lí luôn cần trả lời câu hỏi: thực tế lịch
sử, thực tiễn đời sống đã chứng tỏ vấn đề đó như thế nào? Mình nên chọn dẫn chứng
nào để làm sáng tỏ vấn đề ấy một cách sát hợp, hiệu quả nhất? [Các số liệu, sự
kiện và nhân vật lịch sử, những câu chuyện
thường ngày trong xã hội và quanh ta…] Những ví dụ càng cụ thể, sinh động, sức
thuyết phục càng lớn.
4.CÁC DẠNG ĐỀ NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TƯ TƯỞNG ĐẠO LÍ
- Căn cứ
vào đề tài nghị luận về một tư tưởng, đạo lí, có thể hệ thống thành một
số dạng đề như sau:
- Dạng 1: Nghị
luận về quan điểm đạo đức, lối sống.
Để làm dạng đề này, học sinh cần có những hiểu biết phong phú về các lĩnh
vực xã hội đồng thời mạnh dạn trình bày những suy nghĩ, trải nghiệm của bản
thân. Người viết cần tiến hành các bước giải thích, phân tích, bàn bạc về vấn đề.
Ví dụ: Dân tộc ta có truyền thống về lối sống tôn sư trọng đạo. Theo em, truyền thống ấy được tiếp nối như thế nào trong thực tế cuộc sống hiện nay.
* Lưu ý: Nên dựa vào các câu hỏi để lập dàn ý như sau: Vấn
đề mà ý kiến nêu ra thuộc lĩnh vực nào? Ý nghĩa sâu sắc, mới mẻ của quan niệm,
ý kiến này là gì? Vấn đề nghị luận có vai trò như thế nào trong việc nâng cao
nhận thức và hành động?
-Dạng 2: Nghị luận về
phương pháp tư tưởng
Dạng đề bàn về phương pháp tư tưởng ngoài việc huy động, vận dụng vốn kiến
thức xã hội còn nhằm rèn luyện tư duy logic cho học sinh.
Ví dụ: Em có suy nghĩ như thế nào về quan niệm "Sống không có mục đích khác nào con thuyền lênh đênh ngoài biển khơi mà không có la bàn" [J.Ruskin]
* Lưu ý: Học sinh cần giải thích vấn đề một các
cặn kẽ, thấu đáo [giải thích các từ ngữ, các khái niệm, rút ra ý khái quát,…] để
định hướng cho việc xây dựng hệ thống luận điểm, luận cứ. Phần liên hệ, mở rộng
nên chú ý tới tính thực tiễn của vấn đề, cũng như bài học cụ thể mà người viết
có được sau khi nhận thức vấn đề.
- Căn cứ
vào hình thức của đề có thể chia ra:
- Dạng 1: Vấn đề nghị luận đưa ra trực tiếp
Ví dụ: Suy nghĩ của em về lòng tự trọng.
- Dạng 2: Vấn đề nghị luận nằm trong một câu nói, một ý kiến, một câu thơ, bài thơ, câu chuyện.
Ví dụ: Em có suy nghĩ gì về ý kiến: "Một người đã đánh mất niềm tin vào bản thân thì chắc chắn sẽ còn đánh mất thêm nhiều thứ quý giá khác nữa". [Theo sách Dám thành công, nhiều tác giả, Nxb Trẻ, 2008, tr.90]
- Căn cứ
vào hình thức yêu cầu bài làm:
- Dạng 1:Viết
đoạn văn [giới hạn số chữ, số câu, số trang]
- Dạng 2:Viết bài văn [có giới hạn số trang].
5.CẤU TRÚC BÀI LÀM VÀ CÁCH LÀM BÀI
|
Nội dung- Thao tác
|
Mã hóa câu hỏi
|
|
Giới
thiệu tư tưởng, đạo lí cần bàn luận; trính dẫn ý kiến hoặc quan điểm [nếu đề
đưa ra ý kiến, nhận định]
|
Vấn đề nghị luận ở đây là
gì? Nằm ở đâu?
|
|
Giải thích, nêu nội dung các vấn đề cần bình
luận
|
- Giải thích khái niệm/ từ ngữ / hình ảnh? => …. là gì?
- Giải thích ý nghĩa của cả câu nói/ ý kiến. => Nói như thế nghĩa
là thế nào?
- Câu nói đề cập đến vấn đề tư tưởng đạo lý gì? [Lời khuyên?
Nhắc nhở? Định hướng gì?....]
|
|
Bình luận: Đánh giá vấn đề, luận giải bằng lí lẽ và dẫn chứng.
|
- Vấn đề này Đúng hay Sai?
Nên hay không nên?
- Đúng/ Sai ở chỗ nào? Tại sao?
- Đưa dẫn chứng chứng minh.
- Sử dụng cách lập luận: nêu giả thiết, so sánh,
phản đề
|
|
Liên hệ thực tế xã hội, liên hệ bản thân, rút ra bài học nhận thức và
hành động.
|
- Vấn đề nghị luận ở đây
giúp em nhận thức được điều gì?
- Em sẽ hành động ra sao? [ Rèn luyện? bày tỏ thái độ?...]
|
|
Kết bài: Khẳng định ý nghĩa, giá trị, sức sống của quan niệm,
ý kiến nêu trong đề bài.
|
Vấn đề tư tưởng đạo lý ở đây có ý nghĩa như thế nào với
chúng ta hôm nay và trong tương lai?
|
Thẻ từ khoá:
-
tư tưởng đạo lí
-
nhận thức
-
tâm hồn
-
phẩm chất
-
tính cách
-
quan hệ gia đình
-
quan hệ xã hội
-
ứng xử
-
đạo đức
-
lối sống
◄ Bài luyện tập chuyên đề Ngữ dụng học 9
Chuyển tới...
Chuyển tới...
Giới thiệu về Khóa học Luyện thi vào lớp 10 môn Ngữ Văn
Diễn đàn tin tức
Số phận và vẻ đẹp của người phụ nữ trong xã hội phong kiến
Bài luyện tập 1 - Số phận và vẻ đẹp của người phụ nữ trong xã hội phong kiến
Bài luyện tập 2 - Về "Chuyện người con gái Nam Xương"
Bài luyện tập 3 - Về "Chuyện người con gái Nam Xương"
Bài luyện tập 4 - Các trích đoạn trong "Truyện Kiều"
Bài luyện tập 5 - Về đoạn trích "Cảnh ngày xuân"
Bài luyện tập 6 - Về đoạn trích "Chị em Thúy Kiều"
Bài luyện tập 7 - Về đoạn trích "Kiều ở lầu Ngưng Bích"
Người lính và chiến tranh
Bài luyện tập 1 - Người lính và chiến tranh
Bài luyện tập 2 - Về bài thơ "Đồng chí"
Bài luyện tập 3 - Về bài thơ "Đồng chí"
Bài luyện tập 4 - Về bài thơ "Đồng chí"
Bài luyện tập 5 - "Bài thơ về tiểu đội xe không kính"
Bài luyện tập 6 - "Bài thơ về tiểu đội xe không kính"
Thơ ca về tình cảm gia đình
Bài luyện tập 1 - Thơ ca về tình cảm gia đình
Bài luyện tập 2 - Bếp lửa
Bài luyện tâp 3 - Bếp lửa
Bài luyện tập 4 - Bếp lửa
Bài luyện tập 5 - Nói với con
Vẻ đẹp thiên nhiên, đất nước, con người Việt Nam
Bài luyện tập 1 - Vẻ đẹp của thiên nhiên, đất nước, con người Việt Nam
Bài luyện tập 2 - Đoàn thuyền đánh cá
Bài luyện tập 3- Đoàn thuyền đánh cá
Bài luyện tập 4 - Viếng lăng Bác
Bài luyện tập 5 - Mùa xuân nho nhỏ
Truyện hiện đại
Bài luyện tập 1: Truyện hiện đại
Bài luyện tập 2 - Làng
Bài luyện tập 3 - Chiếc lược ngà
Bài luyện tập 4 - Lặng lẽ Sa Pa
Bài luyện tập 5 - Những ngôi sao xa xôi
Tổng kết văn bản nhật dụng
Tổng kết văn bản nhật dụng
Chuyên đề từ vựng 9
Tổng kết về từ vựng
Bài luyện tập chuyên đề Từ vựng 9
Bài luyện tập tổng kết về từ vựng
Chuyên đề ngữ pháp 9
Tổng kết về ngữ pháp
Bài luyện tập số 1 - chuyên đề ngữ pháp 9
Bài luyện tập số 2 - chuyên đề ngữ pháp 9
Bài luyện tập: tổng kết về ngữ pháp
Chuyên đề ngữ dụng học 9
Bài luyện tập chuyên đề Ngữ dụng học 9
Bài luyện tập: Nghị luận về một tư tưởng đạo lí
Cách làm bài nghị luận về một hiện tượng xã hội
Bài luyện tập: Nghị luận về một hiện tượng đời sống
Cách làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện [hoặc đoạn trích]
Bài luyện tập: nghị luận về tác phẩm truyện [hoặc đoạn trích]
Cách làm bài nghị luận về một bài thơ hoặc đoạn thơ
Bài luyện tập: nghị luận về một bài thơ hoặc đoạn thơ
Cách làm kiểu bài trả lời câu hỏi
Bài luyện tập: Kiểu bài trả lời câu hỏi
Cách làm bài nghị luận văn học dạng so sánh
Đề thi chính thức tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2020 - 2021 của Sở GD&ĐT TP.HCM
Đề thi chính thức tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2020 - 2021 của Sở GD&ĐT Hà Nội
Đề thi chính thức tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2020 - 2021 của trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên
Đề thi chính thức tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2020 - 2021 của trường THPT Chuyên Sư phạm Hà Nội
Đề thi chính thức tuyển sinh lớp 10 THPT năm 2020 - 2021 của Trường THCS&THPT Nguyễn Tất Thành
Đề thi chính thức tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2019 - 2020 của Sở GD&ĐT Hà Nội
Đề thi thử vào lớp 10 THPT môn Ngữ Văn năm học 2019-2020 của trường THPT Chuyên Amsterdam Hà Nội
Đề thi thử vào lớp 10 THPT môn Ngữ Văn năm học 2019-2020 của trường THPT Thăng Long
Đề thi chính thức tuyển sinh vào 10 THPT năm 2018 - 2019 của Sở GD&ĐT Hà Nội
Đề thi chính thức tuyển sinh lớp 10 THPT năm 2018 - 2019 của Trường THCS&THPT Nguyễn Tất Thành
Đề thi chính thức tuyển sinh vào 10 THPT năm 2017 - 2018 của Sở GD&ĐT Hà Nội
Đề thi thử vào lớp 10 THPT môn Ngữ Văn [lần 2] năm học 2017 - 2018 của trường THCS Giảng Võ
Đề thi chính thức tuyển sinh vào 10 THPT năm 2016 - 2017 của Sở GD&ĐT Hà Nội
Đề thi thử vào lớp 10 THPT môn Ngữ Văn [lần 3] năm học 2016-2017 của trường THPT Chuyên Nguyễn Huệ
Đề thi chính thức tuyển sinh vào 10 THPT năm 2015 - 2016 của Sở GD&ĐT Hà Nội
Đề thi thử vào lớp 10 THPT môn Ngữ Văn năm học 2015 - 2016 của Trường THCS Thăng Long
Đề thi thử vào lớp 10 THPT môn Ngữ Văn [lần 2] năm học 2015-2016 của Phòng GDD&ĐT Quận Hà Đông
Bài luyện tập: Nghị luận về một tư tưởng đạo lí ►
Văn mẫu nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
Văn mẫu nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí với tuyển chọn một số dàn ý nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí các đề văn thông dụng để các em làm quen, 50 đề văn nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lí
Mục lục nội dung
- 1. Các bướclàm bài
- 2. Sơ đồ tư duy
- 3. Một số dàn ý mẫu
- 3.1. Đề 1
- 3.2. Đề 2
- 3.3. Đề 3
- 4. 50 đề văn nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lí
Nghị luận về một tư tưởng đạo lí có thể đề cập đến các vấn đề của đời sống xã hội như: đạo đức, tư tưởng, văn hoá, nhân sinh quan, thế giới quan,...
Video liên quan