Nấm mộc nhĩ
Để việc trồng mộc nhĩ đem lại giá trị kinh tế cao, qua bài viết xin chia sẽ một vài kỹ thuật tư vấn cách trồng mộc nhĩ như sau:
1/ Cách chọn lựa mùn cưa để trồng mộc nhĩ
– Có thể trồng mộc nhĩ trên một số loại mùn cưa khác nhau. Tuy vậy, không sử dụng mùn cưa đã bị mốc hoặc mùn cưa của các giống cây có tinh dầu hay các giống cây độc. Cách tốt nhất là sử dụng mùn cưa bồ đề, cao su, gòn, …
Mùn cưa trồng mộc nhĩ
– Mùn cưa vừa cưa xong được thu gom và đem phơi khô. Giữ cho mùn cưa ở nơi khô ráu và thoáng mát tránh mốc.
2/ Cách xử lý mùn cưa trước khi có thể trồng, mộc nhĩ
– Xử lý mùn cưa bằng nước vôi nồng đồ 1 – 2 % [ cứ 10 lít nước hòa với 100 – 200 gram vôi bột]. Tưới ướt mùn cưa đạt ẩm độ từ 65 – 70% là nhiều nhất [cứ 10 kilogam mùn cưa khô trộn với 6 lít nước]. Có thể trộn thêm đạm ure hoặc sufat amon với tỷ lệ 0,5 – 1 % và đường mía 0,5% so sánh với trọng lượng khô của mùn cưa [ 1 tạ mùn cưa khô cần trộn với 0,5 – 1 kilogam đạm và 0,5 kilogam đường]. Những chất này có nhiệm vụ xúc tác cho sợi nấm mọc nhanh.
Làm ướt mùn cưa và đảo trộn mùn cưa với nước vôi
– Sau khi đã trộn đều những nguyên vật liệu thì vun mùn cưa lại thành đống và ủ. Mỗi đống khoảng 1 tạ trở lên. Dưới đáy đống ủ nên lót một lớp vất liệu để thoát nước tốt [ dát tre, nứa, cót…]. Nếu ủ ngoài trời thì phủ nilong để che mưa. Thông thường thời gian ủ từ 30 – 45 ngày. Cách tốt nhất ủ mùn cưa trong nhà xưởng.
– Ủ mùn cưa được 15 – 20 ngày, triển khai đảo đống ủ 1 lần cho đều [ trên xuống bên dưới, dưới lên phía trên, trong ra ngoài, ngoài vào trong]. Đảo đống ủ để tạo cơ hội cho những hệ vi sinh vật có điều kiện hoạt động mạnh, phân hủy nhanh xenlulo. Đảo xong tiếp tục ủ cho đến khi đạt từ 30 – 45 ngày mới triển khai cho vào trong túi nilong.
3/ Chuẩn bị túi nilong và đóng mùn cưa vào trong túi
– Túi nilong để đóng mùn cưa phải là chịu nhiệt, không làm bằng một số loại túi nilong thường vì khi đem hấp chúng sẽ biến đổi về hình dạng và thủng.
Kỹ thuật đóng mùn cưa vào trong túi nilong
– Có thể chọn lựa một số loại kích cơ khác nhau:
+ Loại 20 x 37 centimét có chứa được 1,3 – 1,5 kilogam mùn cthích ẩm.
+ Loại 25 x 40 centimét có chứa được 1,5 – 1,8 kilogam mùn cthích ẩm.
+ Loại 25 x 50 centimét có chứa được 2,5 – 3 kilogam mùn cthích ẩm.
– Túi nilong cần chuẩn bị trước, cẩn trọng có thể gắn đính 2 góc mép đáy túi lại.
– Khi cho mùn cưa vào trong túi niong, nó sẽ sinh ra đấy có hình chữ nhật. Cũng có thể nghiêng túi cho mùn cưa vào, lấy tay ấn vào hai núm của túi để sinh ra đáy hình chữ nhật.
Túi giá thể sau khi đóng xong
– Làm cổ bịch túi nilong có thể sủ dụng bìa cactong cuộn tròn, ống trúc cắt ngắn hoặc ống nhựa có đường kính 3 – 5 centimét và cao khoảng 2 – 3 centimét. Cho mùn cưa vào dần, vào đến đâu dồn chặt đến đấy. Chú ý, phải để túi căng đều. Không dồn mùn vào đầy tràn mà để chừa ở trên 5 – 7 centimét để luồn cổ bịch, tiếp đến túm đầu nilong và cho luồn qua cổ bịch, bẻ quặt xuống để cổ bịch nằm giữa 2 lớp nilong.
Kỹ thuật làm cổ nút
– Sử dụng dây chun buộc chặt cổ bịch, lấy bông không thấm nước vê tròn thành nút và nút chặt vào cổ bịch, lấy giấy báo chùm lên nút và buộc lại.
4/ Hấp tiệt trùng túi nilong đã đóng mùn cưa
– Những bịch túi đã đóng mùn cưa được hấp để diệt trừ hầu hết các loại vi sinh vật và bào tử có trong mùn cưa.
– Nếu có nồi hấp [autoclave] thì thuận lợi. Nâng nhiệt độ lên 120 – 125 oC trong vòng 90 phút. Nếu như không có nồi hấp chuyên dụng, có thể hấp bằng phương pháp sử dụng thùng phi, loại thùng bằng sắt có dung tích 200 lít trở lên.
Hấp tiệt trùng túi giá thể
– Dưới đáy thùng hấp nên lót gỗ để đun cách thủy. Sàn gỗ xếp cách đáy khoảng 20 centimét, dưới đó đổ một lớp nước khoảng 15 centimét, xếp những bịch mùn cưa vào, hình thành những lớp chồng lên nhau. Có thể xếp được 80 – 90 bịch vào một thùng. Đậy nắp thùng phi loại và đun.
– Đun sôi thường xuyên trong khoảng thời gian 4 – 5 giờ. Không được cắt ngắn thời gian hấp. Cách tốt nhất là đun bằng than hoặc lò trấu. Đun cả buổi chiều, tiếp đến cho âm ỉ qua đêm tiếp tục giữ nhiệt để diệt trừ bớt sinh vật trong mùn cưa.
5/ Kỹ thuật cấy giống và ươm
– Sau khi hấp xong, để nguội và dỡ bịch ra. Giữ bịch ở bên nghoài 3 – 4 ngày cho nguội hẳn rồi mới cấy giống.
Kỹ thuật cấy giống
– Giống thường hay được nhân bằng cọng sắn [thân cây sắn [cây khoai mì] được cắt khúc và chẻ nhỏ, hấp vô trùng tiếp đến cấy giống vào, tất cả thanh cây sắn [cây khoai mì] có chứa đầy sợ nấm mộc nhĩ. Chúng được đựng trong những lọ thủy tinh hoặc túi nilong buộc kín].
– Gỡ nút bông ở những bịch mùn cưa và lấy một thanh cây sẵn đã nhiễm giống mộc nhĩ ấn sâu vào giữa bịch mùn cưa. Ấn lút hẳn vào phía bên trong. Tiếp đến nút lại bằng nút bông và buộc giấy báo trùm ra ngoài. Cách làm thật nhanh. Cách tốt nhất là qua ngọn lửa đèn cồn để tiệt trùng. Cố gắng không làm dây dưa, dễ gây nhiễm. Tiếp đến xếp những bịch đã cấy giống vào giá hoặc xỏ thành xây để treo lên.
– Chỗ đặt bịch cần sạch sẽ, thoáng đãng. Nhiệt độ phù hợp 25 – 32oC. Thông thường thời gian ủ sợi nối dài 20 – 25 ngày. Những sợi nấm sẽ mọc loang dần ra cả bịch mùn cưa. Sợi nấm mọc đến đâu thì trắng đến đấy. Lúc nào thấy cả bịch mùn cưa trắng như bông thì lúc đó kết thúc thời kỳ ủ sợi và chuyển sang thời kỳ cho mộc nhĩ ra.
6/ Cách chăm sóc và thu hái mộc nhĩ
– Những cánh mộc nhĩ ưa điều kiện hiếu khí để phát triển. Do đó, sử dụng dao sắc rạch chung quanh bịch 4 – 5 vết, mỗi vết dài độ 4 – 5 centimét. Chú ý, chỉ rạch rách túi, không được rạch sâu vào cơ chất của bịch. Nên rạch theo đường thẳng đứng hoặc theo được xoán ốc quanh bịch.
– Sau rạch một tuần thì mộc nhĩ sẽ mọc ra chi chit tại tác điểm rạch đó. Ngay lúc này bắt đầu phun ẩm và phải phun thường xuyên rất nhiều lần trong ngày. Đừng nên xối nước mà nên phun mù bằng bình bơm. Sử dụng nước sạch để phun. Thấy cánh mộc nhĩ nhô nước lại tiếp tục phun ngay. Không được mở miệng túi nilong để tưới nước vào phía bên trong. Làm như vậy gây hiện tượng sũng nước và thối sợi nấm. Lượng nước tưới nhiều hay ít dựa vào thời tiết và khả năng ra nấm. Về quy tắc, nếu trời nắng thì nấm mọc ra nhiều. Lúc đó phải tưới liên tục hơn. Trái lại, trong hoàn cảnh không thuận lợi, nấm ra thưa, việc tưới nước chỉ cần vừa phải. Ẩm độ không khí trong khu vực này nên thường xuyên giữ ở ngưỡng cao từ 80 – 95%. Ánh sáng tán xạ, đừng nên tối quá. Lượng ánh sáng vừa đủ để ta nhìn thấy rõ cánh nấm để hái. Tránh ánh sáng quá lớn sẽ làm nấm sinh trưởng kém. Độ thoáng của không khí vừa phải. Không nên để gió lùa làm nấm mau héo.
Thu hái mộc nhĩ thành phẩm
– Nấm mọc cực kỳ nhanh. Chỉ sau mấy ngày, cánh mộc nhĩ đã lớn tới kích cỡ nhiều nhất, có cánh lớn bằng bàn tay. Ngay lúc này có thể thu hái, chọn các cụm lớn và hái cả cụm, tiếp đến tách ra từng cây tách biệt. Nên thao tác nhẹ nhàng để giúp cố gắng không làm giập nát cánh mộc nhĩ. Nếu bịch làm tốt, quá trình thu hoạch có thể nối dài thường xuyên 2 – 3 tháng. Nên lưu ý, sau mỗi đọt thu hái ngừng tưới vài ngày. Làm như vậy thì khi tưới lại, nấm mọc ra vẫn lớn.
– Mộc nhĩ thu được nên rửa sạch bằng nhiều nước rồi đem phơi khô. Theo kinh nghiệm dân gian sau khi rửa sạch, nên ngâm cánh mộc nhĩ trong chậu với một ít vở quýt hoặc vỏ cam, ngâm qua đêm. Tiếp đến với ra phơi khô thu được cánh mộc nhĩ có màu nâu hồng cuốn hút, không bị đen.
– Khi tấy bịch nấm nhẹ tênh, tức là nấm đã hết, dỡ ra, trộn bã còn lại trong túi với phân cho giun ăn hoặc để làm phân bón cho cây. Hết một đợt trồng mộc nhĩ nên làm vệ sinh cho cả khu vực. Dọn dẹp sạch, để khô rồi triển khai trồng đọt tiếp theo.
7/ Một vài loại bệnh phát sinh và kỹ thuật phòng trừ
– Trong suốt quá trình trồng mộc nhĩ trên mùn cưa thường hay xuất hiện một vài bệnh như mốc xanh, mốc vàng hoa cau, mốc đen. Một số loại mốc này phát triển đồng thời với sợi nấm. Chúng có thể lấn át và gây chết hoàn toàn sợi nấm.
Bệnh mốc xanh trên bịch giá thể trồng mộc nhĩ
– Nấm mực cũng có thể xuất hiện. Chúng có mũ nấm nhỏ 2 – 3 centimét và màu đen, cọng nấm dài, màu trắng mọc ngay trong túi nilong và cạnh tranh dưỡng chất với mộc nhĩ.
– Nguyên do dẫn đến những bệnh trên đa số là do khâu xử lý nguyên vật liệu. Mùn cưa khi thu về bị lây nhiễm nhiều loại nấm, mốc. Nếu khâu xử lý bằng nhiệt không tốt [thường là do không đủ thời gian hấp ] thì ngay trong bịch nấm đã có một số loại nấm, mốc trên. Chúng sẽ cùng sinh sống và cạnh tranh với giống mộc nhĩ được cấy vào. Bên cạnh đó, nếu để ẩm độ trong túi quá cao cũng kích thích bệnh tiến triển.
– Để chống những bệnh trên, cần hết sức coi trọng khâu xử lý nguyên vật liệu. Khi hấp, phải bảo đảm đủ nhiệt độ và đủ thời gian đã quy định. Nhà xưởng phải được vệ sinh liên tục và giữ cho thoáng mái sau mỗi đợt nuôi trồng. Nếu nhận thấy bịch nào xuất hiện triệu chứng bệnh, giải pháp tối ưu nhất là ra hoặc để cách ly. Lưu ý tưới nước đúng lượng, không để ứ nước trong bịch nấm.
Mộc nhĩ sau khi phơi khô
– Bệnh gây hại liên quan: Mốc vàng
– Tham khảo thêm chủ đề: Mộc nhĩ, trồng mộc nhĩ trên mùn cưa, trồng mộc nhĩ giản đơn hiệu quả rất cao, chọn mùn cưa trồng mộc nhĩ, tiệt trùng mùn cưa trước khi có thể trồng, mộc nhĩ, cách đóng mùn cưa vào trong túi nilong, nilong trồng mộc nhĩ, cách trồng và thu hái mộc, ngăn ngừa, diệt trừ bệnh phát sinh
Ngoài ra, trong bài viết này, chúng tôi có đề cập đến 1 số loại dinh dưỡng và sâu bệnh, quý bà con có thể dụng các loại thuốc sau để điều trị cho cây trồng:
Nhấp vào nút Mua Nhanh bên dưới để đặt mua qua chúng tôi.
LIÊN HỆ MUA HÀNG : 0969.64.73.79