Ở mức độ quản lý xã hội, cái gậy có thể hiểu như là những quy định về việc vi phạm, như là nếu như một người đi xe vượt đèn đỏ thì bị phạt 200 ngàn đồng, nếu doanh nghiệp trốn thuế thì theo quy định của bộ Tài chính có thể bị phạt gấp 5 lần số thuế bị trốn. Củ cà-rốt nôm na là sự công nhận các nỗ lực của cá nhân hoặc tập thể nào đó dưới dạng bằng khen, phần thưởng hoặc ưu đãi, nhằm khuyến khích các cá nhân và tập thể đã có những hoạt động tích cực, không chỉ tuân thủ pháp luật mà còn góp phần phát triển cộng đồng.
Vì vậy một chính sách tốt cần có sự cân bằng giữa cái gậy và củ cà-rốt. Ví dụ một doanh nghiệp đóng thuế đầy đủ mỗi năm, tạo ra hàng ngàn công ăn việc làm cho thành phố, đóng góp vào các hoạt động tài trợ cho giáo dục và bảo vệ môi trường. Vậy ngoài việc không bị cái gậy rờ tới, thành phố cũng nên có chính sách hoặc các chương trình cụ thể để tôn vinh doanh nghiệp.
Việc trao củ cà-rốt sẽ ít nhiều có tạo nên một hình ảnh tốt trong cộng đồng các doanh nghiệp của khu vực đó, và tạo nên một môi trường thi đua lành mạnh để ai cũng có được củ cà-rốt. Tuy vậy nhiều chương trình tôn vinh doanh nghiệp hay cá nhân ở Việt Nam hiện nay đang bị dùng làm công cụ PR theo nhiều nghĩa. Chắc chắn đó không phải là một củ cà-rốt mà chúng ta mong muốn. Việc xem xét trao củ cà-rốt phải thật khách quan và dân chủ, như vậy mới có thể khuyến khích cộng đồng tiếp tục có những cố gắng tuân thủ luật pháp và phát triển xã hội.
Tương tự như vậy trong một nhóm nhỏ, khen thưởng cần rõ ràng và cụ thể. Chúng ta nên tạo ra nhiều giải thưởng khác nhau để công nhận những cố gắng của mỗi cá nhân, chứ không chỉ có 3 giải truyền thống Nhất, Nhì, Ba nữa. Ví dụ chúng ta có thể trao các giải sau sau khi các nhóm làm việc hoàn thành xong một dự án:
Thành viên sáng tạo nhất
Thành viên năng nổ nhất
Thành viên thân thiện nhất
Thành viên vui tính nhất
Nhóm hiệu quả nhất
Nhóm tiết kiệm nhất
vv
Vì sao ư? Vì tất cả những yếu tố này đều quan trọng cả, sáng tạo, thân thiện, vui vẻ, tiết kiệm, hiệu quả.là những đức tính mà chúng ta hướng tới để tạo thành một nhóm hoàn hảo. Và chúng ta hiểu rằng mỗi cá nhân có một tài năng nhất định, mỗi một tài năng đó sẽ đóng góp tạo thành một khối vững chắc. Và điều quan trọng là, một sự công nhận nhỏ thôi cũng giúp cho các thành viên thấy hạnh phúc vì nỗ lực của mình, dù mang lại kết quả to hay nhỏ, đã được mọi người hiểu, vì thế mà họ càng cố gắng hơn những lần sau.
Vậy nếu muốn nhóm của mình ngày càng làm việc hiệu quả và tích cực, bạn hãy nhớ trao thêm nhiều củ cà-rốt nữa nhé.
Chúc các bạn một ngày nhiều cà-rốt
Hoàng Khánh Hòa