Phản ứng tráng gương hay còn gọi được là phản ứng tráng bạc là một trong những phản ứng hóa học quan trọng. Phản ứng này có nhiều ý nghĩa quan trọng trong hóa học và cuộc sống. Vậy thực ra phản ứng tráng gương là phản ứng gì? Nó có ứng dụng gì trong sản xuất và đời sống và sản xuất. Các chất tham gia phản ứng tráng gương và tráng bạc là những chất nào? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu những vấn đề này trong bài viết hôm nay nhé!
Tìm hiểu về phản ứng tráng gương, tráng bạc
Phản ứng tráng gương [hay phản ứng tráng bạc] là một loại phản ứng hóa học đặc trưng của anđehit, este, glucozơ, axit fomic… Đây là phản ứng được dùng để nhận biết các chất trên với thuốc thử là dung dịch AgNO3 trong môi trường NH3, được viết gọn là AgNO3/NH3.
Đây là một trong những phản ứng oxi hóa khử. Trong môi trường NH3 hoặc AgNO3 sẽ tạo ra phức bạc amoniac. Phức bạc amoniac [Ag[NH3]2]OH sẽ oxi hóa các chất [như glucozơ, anđehit…] tạo ra Ag kim loại.
Cách để viết phương trình phản ứng tráng gương
Như đã đề cập ở trên, thuốc thử dùng cho phản ứng tráng gương đó là AgNO3/NH3 hay còn gọi Tollens. Vì vậy, khi viết phương trình phản ứng, các bạn cần phải viết dạng đầy đủ của nó. Đối với chương trình nâng cao sẽ là: [Ag[NH3]2]OH. Còn đối với chương trình chuẩn sẽ là AgNO3 + NH3 + H2O.
Như vậy, ta được phương trình hóa học như sau:
PTHH: AgNO3 + 3NH3 + H2O → [Ag[NH3]2]OH + NH4NO.
Mỗi loại hợp chất sẽ cho ra sản phẩm khác nhau khi tham gia phản ứng tráng gương
Mỗi loại hợp chất khác nhau khi tham gia phản ứng tráng gương sẽ cho ra những sản phẩm khác nhau. Và do đó, cách viết phương trình phản ứng cũng sẽ khác nhau. Dưới đây, chúng tôi xin giới thiệu cách viết phương trình phản ứng tráng bạc của andehit, axit fomic.
Phản ứng tráng gương của Anđehit
Công thức của Andehit
Anđehit là một hợp chất trong hóa hữu cơ, nó có nhóm carbaldehyde: R-CHO. Khi tham gia phản ứng tráng gương, nó có phương trình hóa học là:
PTHH: RCHO + 2[Ag[NH3]2]OH → RCOONH4 + 2Ag + 3NH3 + H2O
RCHO + 2AgNO3 + 3NH3 + H2O → RCOONH4 + 2Ag + 2NH4NO3
RCHO + Ag2O → RCOOH + 2Ag
Riêng metanal có phương trình như sau:
PTHH: HCHO + 4[Ag[NH3]2]OH → [NH4]2CO3 + 4Ag + 2H2O + 6NH3
HCHO + AgNO3 + NH3 + H2O → NH4NO3+ [NH4]2CO3 + Ag
HCHO + 2Ag2O → 4Ag + CO2 + H2O
Phản ứng tráng gương của Axit fomic
Axit fomic là một dạng axit cacboxylic đơn giản. Công thức của nó như sau: HCOOH hoặc CH2O2. Phương trình phản ứng tráng gương của axit fomic như sau:
PTHH: HCOOH + 2[Ag[NH3]2]OH → [NH4]2CO3 + 2Ag + 2NH3 + H2O
HCOOH + AgNO3 + NH3 + H2O → [NH4]2CO3 + Ag + NH4NO3
Ag2O + HCOOH → 2Ag + H2O + CO2
Thông qua các phương trình hoa học ở trên, chúng ta nhận thấy, dù là phản ứng tráng gương với hợp chất nào thì sau phản ứng, bạc[Ag] là sản phẩm bắt buộc phải có. Các bạn nên lưu ý điểm này trong quá trình giải bài tập nhé!
Điều kiện để có thể xảy ra phản ứng tráng gương
Phản ứng tráng gương chỉ xảy ra khi và chỉ khi trong hợp chất có nhóm chức -CHO hay còn được gọi là nhóm anđehit ở trong phân tử. Có thể kể đến một số hợp chất hữu cơ sau đây:
- Anđehit
- Este hoặc muối của Acid Formic
- Acid Formic [HCOOH]
- 1 vài Glucid như Fructose [trong kiềm chuyển thành Glucose], Glucose, Mantose.
Điều kiện xảy ra phản ứng tráng gương
Ví dụ: Dãy đồng đẳng andehit RCHO, glucozơ [C6H12O6 gồm có 5 nhóm OH và 1 nhóm CHO] và mantozơ [C12H22O11 gồm 2 gốc glucozơ], hay fructozơ khi bị thủy phân trong môi trường kiềm cũng có khả năng sinh ra phản ứng tráng gương. Vì vậy, bạn nên lưu ý vấn đề này để thực hiện các phương trình hóa học sao cho đúng nhất.
Bên cạnh đó, những chất có khả năng tác dụng hiệu quả với AgNO3/NH3 ngoài andehit thì vẫn còn có những chất như ank-1-in. Và cần phải nhớ rằng, đây không phải là phản ứng tráng gương tạo kết tủa vàng.
Trên đây chúng ta vừa tìm hiểu chi tiết về phản ứng tráng gương [hay phản ứng tráng bạc] của một số hợp chất như anđehit, glucozơ, este, axit fomic… Hy vọng qua bài viết các bạn đã hiểu hơn về loại phản ứng này và áp dụng để giải bài tập một cách hiệu quả. Cảm ơn các bạn đã ghé thăm website của chúng tôi!
Xem thêm:
Tôi là Nguyễn Tiến Thành – Tôi đã có nhiều năm kinh nghiệm review đánh giá các loại thiết bị vệ sinh công nghiệp và các mẹo làm sạch. Hy vọng những chia sẻ của tôi sẽ đem lại cho các bạn những thông tin hữu ích hơn.
Phản ứng tráng gương hay còn gọi là phản ứng tráng bạc là một trong những phản ứng hóa học quan trọng. Phản ứng này có nhiều ý nghĩa thực tiễn trong hóa học và cuộc sống.
Bạn đang xem: Các chất tham gia phản ứng tráng bạc
Vậy thực ra phản ứng tráng gương là gì? Nó có ứng dụng gì trong đời sống và sản xuất. Và các chất tham gia phản ứng tráng gương, tráng bạc là những chất nào? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu những vấn đề này trong bài viết hôm nay.
I. Phản ứng tráng gương là gì?
Phản ứng tráng gương [hay phản ứng tráng bạc] là một phản ứng hóa học đặc trưng của anđehit, glucozơ, este, axit fomic… Đây là phản ứng dùng để nhận biết các chất trên với thuốc thử là dung dịch AgNO3 trong môi trường NH3, viết gọn là AgNO3/NH3.
Phản ứng tráng bạc, tráng gương là gì
Đây là một phản ứng oxi hóa khử. Trong môi trường NH3, AgNO3 sẽ tạo ra phức bạc amoniac. Phức bạc amoniac OH oxi hóa các chất [như glucozơ, anđehit…] tạo ra Ag kim loại.
II. Phản ứng tráng gương của các hợp chất
1. Phản ứng tráng gương của anđehit
Amoniac NH3 tạo với Ag+ [trong AgNO3] phức chất tan bạc amoniac. Anđehit khử được Ag+ trong phức bạc amoniac tạo thành Ag kim loại.
AgNO3 + 3NH3 + H2O → OH + NH4NO3
a] Phương trình tổng quát cho anđehit nói chung:
R–[CH=O]n + 2nOH [t°] → R–[COONH4]n + 2nAg ↓ + 3nNH3 + nH2O
b] Đối với anđehit đơn chức:
R–CH=O + 2OH [t°] → R–COONH4 + 2Ag ↓ + 3NH3 + H2O
c] Đối với anđehit fomic:
Đây là trường hợp đặc biệt của anđehit vì nó có 2 nhóm –CH=O nên phản ứng tráng gương của anđehit fomic sẽ xảy ra như sau:
HCHO + 2OH [t°] → HCOONH4 + 2Ag ↓ + 3NH3 + H2O
Sau đó HCOONH4 tiếp tục phản ứng với AgNO3/NH3 giống như este:
HCOONH4 + 2OH → [NH4]2CO3 + 2Ag ↓ + 3NH3 + H2O
Tổng hợp 2 giai đoạn ta sẽ có phương trình chung:
HCHO + 4OH [t°] → [NH4]2CO3 + 4Ag ↓ + 6NH3 + 2H2O
Phản ứng tráng bạc là phản ứng đặc trưng dùng để nhận biết các anđehit.
2. Phản ứng tráng bạc của este
Este có phản ứng tráng bạc không và những ete nào có tham gia P/Ư này?
Chỉ những este của axit fomic có công thức chung là HCOOR mới cho phản ứng tráng gương với AgNO3/NH3.
– Với R là gốc hidrocacbon:
HCOOR + 2OH → NH4OCOOR + 2Ag ↓ + 3NH3 + H2O
– Với R là H: [axit fomic]
HCOOH + 2OH → [NH4]2CO3 + 2Ag ↓ + 2NH3 + H2O
Hay
HCOOH + 2OH → CO2 + 2Ag ↓ + 3NH3 + 2H2O
Thí nghiệm phản ứng tráng bạc
Phản ứng tráng bạc của este
3. Phản ứng tráng gương của glucozơ fructozơ và saccarozơ
Este có phản ứng tráng bạc không? Fructozơ có phản ứng tráng bạc không ? Hãy cùng tìm hiểu ngay sau đây:
Phức bạc amoniac oxi hóa glucozơ tạo bạc gluconat và giải phóng Ag kim loại.
CH2OH4CHO + 2OH [t°] → CH2OH4COONH4 + 2Ag ↓
+ 3NH3 + H2O
Đồng phân của glucozơ là fructozơ tuy không có nhóm –CH=O nhưng vẫn có phản ứng tráng bạc. Vì khi đun nóng trong môi trường kiềm, fructozơ chuyển thành glucozơ theo cân bằng:
Fructozơ [OH–] ⇔ Glucozơ
Đối với saccarozơ, saccarozơ là dung dịch không có tính khử. Tuy nhiên, khi đun nóng trong môi trường axit, nó bị thủy phân tạo thành dung dịch có tính khử gồm glucozơ và fructozơ.
C12H22O11 [saccarozơ] + H2O → C6H12O6 [glucozơ] + C6H12O6 [fructozơ]
Sau đó, glucozơ sẽ tham gia phản ứng tráng gương.
Xem thêm: Tổng Công Ty Vận Tải Hà Nội : Thách Thức Cũng Chính Là Cơ Hội
Đăng ký kênh youtube của Từ Điển Hóa Học để xem nhiều video thí nghiệm hóa học hấp dẫn hơn
Từ điển hóa học – Youtube
4. Phản ứng của ankin–1–in với AgNO3/NH3
Ankin–1–in cũng có phản ứng với dung dịch AgNO3 trong môi trường NH3 tạo ra kết tủa màu vàng nhạt, sau chuyển sang màu xám. Tuy nhiên, đây chỉ là phản ứng thế nguyên tử H bằng ion kim loại. Nguyên tử H trong ankin–1–in này chứa liên kết ba [ ≡ ] linh động.
Ví dụ:
Axetilen [C2H2] phản ứng với dung dịch AgNO3 trong môi trường NH3:
AgNO3 + 3NH3 + H2O → OH + NH4NO3
H–C≡C–H + 2OH → Ag–C≡C–Ag ↓ [màu vàng nhạt] + 4NH3 + 2H2O
Đây cũng là phản ứng để nhận biết các ankin có liên kết ba ở đầu mạch.
R–C≡C–H + OH → R–C≡C–Ag ↓ [màu vàng nhạt] + 2NH3 + H2O
III. Điều kiện của phản ứng tráng gương
Các chất tham gia phản ứng tráng gương là những hợp chất có nhóm chức –CH=O trong phân tử:
Anđehit [đơn chức, đa chức]Axit fomic HCOOHMuối của axit fomic: HCOONa, HCOOK, HCOONH4, [HCOO]2Ca…Este của axit fomic: [HCOO]nR – R là gốc hidrocacbon.Glucozơ, fructozơ và saccarozơ…1. Một số chú ý khi giải bài tập phản ứng tráng bạc của anđehit
Phản ứng tráng bạc là phản ứng đặc trưng của anđehit. Vì vậy, khi làm bài tập về phản ứng tráng bạc của anđehit, chúng ta cần lưu ý một số yếu tố sau:
– Phương trình tổng quát:
R[CHO]n + 2nAgNO3 + 3nNH3 + xH2O → R[COONH4]n + nNH4NO3 + 2nAg
– Riêng với HCHO, ta có:
HCHO + 4AgNO3 + 6NH3 + 2H2O → [NH4]2CO3 + 4NH4NO3 + 4Ag
Phản ứng của HCHO tạo ra muối vô cơ [NH4]2CO3 chứ không phải muối hữu cơ như các anđehit khác.
Những lưu ý:
a] Phản ứng tổng quát chỉ áp dụng với anđehit không có liên kết ba đầu mạch. Vì nếu anđehit có liên kết ba đầu mạch thì nguyên tử H của C có liên kết ba sẽ bị thế bằng Ag.
b] Đặc điểm của phản ứng tráng gương
– Nếu nAg = 2nAnđehit → Anđehit là đơn chức, không phải HCHO.
– Nếu nAg = 4nAnđehit → Anđehit là 2 chức hoặc HCHO.
– Nếu nAg > 2nhỗn hợp Anđehit đơn chức → Hỗn hợp anđehit đơn chức này có HCHO.
– Số nhóm –CH=O = nAg/2nAnđehit [nếu hỗn hợp không có HCHO].
Xem thêm: Tìm Bài Hát " Biết Làm Gì Khi Có Hai Người Yêu Mình " [Kiếm Được 1 Bài]
IV. Ứng dụng của phản ứng tráng gương
Phản ứng tráng gương được sử dụng chủ yếu trong công nghiệp sản xuất gương, ruột phích bình thủy… và một số ứng dụng khác.
Ứng dụng của phản ứng tráng bạc
Trên đây chúng ta vừa tìm hiểu về phản ứng tráng gương [hay phản ứng tráng bạc] của một số hợp chất như anđehit, glucozơ, este, axit fomic… Hi vọng các bạn đã hiểu hơn về loại phản ứng này và áp dụng để giải bài tập một cách hiệu quả. Cảm ơn các bạn đã ghé thăm website và chúc các bạn luôn vui vẻ, hạnh phúc nhé!