Kết quả của một phép đo trực tiếp phải được ghi chép sao cho người sử dụng số liệu hiểu được mức độ chính xác của phép đo. Về nguyên tắc, số liệu phải được ghi sao cho chỉ có số cuối cùng là bất định. Số bất định là số được ước tính trên thang chia cho dụng cụ đo không đạt độ chính xác đến giá trị đó.
Ví dụ: Ghi thể tích là 23,40 ml có nghĩa là vạch chia trên dụng cụ đo đến 0,1 ml, còn số đọc phần trăm ml là bất định [ước lượng]. Các số tin cậy cùng với số bất định đầu tiên được gọi là số có nghĩa.
2. Quy tắc xác định số có nghĩa
Tất cả những chữ số không là số không, trong các phép đo đều là những số có nghĩa.
Ví dụ: Các số đo: 24,7 m; 0,734 m; 714 m. Những số này có 3 số có nghĩa.
Những số không xuất hiện ở giữa những số không phải là số không, là những số có nghĩa.
Ví dụ: Các số đo: 7.0003 m; 40,79 m; 1,503 m. Những số này có 4 số có nghĩa.
Những số không, xuất hiện trước tất cả những số không phải là số không, là không có nghĩa.
Ví dụ: Các số đo: 0,0071 m; 0,42 m; 0,000099 m. Những số này chỉ có 2 số có nghĩa.
Những số không, ở cuối mỗi số và ở bên phải dấu phẩy thập phân là số có nghĩa.
Ví du: Các số đo: 43,00 m; 1,010 m; 9,000m. Những số này có 4 số có nghĩa.
Số không được dùng để thiết lập điểm thập phân không được tính vào số có nghĩa.
Ví dụ: Trong các số 0,0034 chỉ có 2 số có nghĩa [3 và 4], nhưng trong số 3,040 lại có 4 số có nghĩa.
Với các số phức tạp thường được chuyển sang dạng số luỹ thừa thập phân và chỉ có các số ở phần nguyên được tính vào số có nghĩa.
Ví dụ: 1064 = 1,064.10 3có 4 số có nghĩa
0,000520 = 5,20.10 -4có 3 số có nghĩa hoặc viết 5,2.10 -4có 2 số có nghĩa
Theo các quy tắc trên thì số liệu 2,4g có 2 số có nghĩa. Và nếu quy ra miligam thì phải viết 2,4.10 3mg [2 số có nghĩa] mà không biết 2.400 [4 số có nghĩa].
3. Quy tắc làm tròn số
Trong các phép tính chỉ được làm tròn ở kết quả cuối cùng để giảm độ chính xác của kết quả, do việc làm tròn ở các giai đoạn tính trung gian.
Nếu số đứng liền sau số có nghĩa mà nhỏ hơn 5 thì tất cả những chữ số sau đó có nghĩa được bỏ đi. Nếu số đứng liền sau số có nghĩa mà lớn hơn hoặc bằng 5 thì số có nghĩa cuối cùng được cộng thêm 1.
Khi cộng và trừ chỉ giữ lại ở kết quả cuối cùng một số số thập phân bằng đúng số thập phân của số hạng có số thập phân ít nhất.
Ví dụ: a = 6,145 + 13,24 = 54,085
Làm tròn thì a = 54,1 [giữ lại số thập phân]
b = 1374,252 – 309,48 = 1.604,772
Làm tròn thì b = 1.064,77 [giữ lại hai số thập phân]
Khi nhân và chia cần giữ lại ở kết quả cuối cùng một số chữ số có nghĩa bằng đúng số chữ số có nghĩa của thừa dố có số chữ số có nghĩa ít nhất.
Ví du: x = [3,084 x 0,2750/41,256 = 0,020557
Làm tròn thì x = 0,0206 [3 số có nghĩa]
y = [6,125.10 -5x 3,7.10 -8]/5,73.10 3= 4,220.10 -16
Làm tròn thì y = 4,2.10 -16[2 số có nghĩa]
Xem Thêm
Đắk Lắk: Chuyển giao kỹ thuật bảo tồn giống lợn sóc Tây Nguyên
Ngày 08/12/2023, tại xã Quảng Hiệp huyện Cư M’gar, Liên hiệp hội Đắk Lắk đã tổ chức Hội thảo đầu chuồng Chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật và bảo tồn giống lợi sóc Tây Nguyên. Tham dự Hội thảo có lãnh đạo Liên hiệp hội; cán bộ các phòng, ban Liên hiệp hội; đại diện UBND xã Quảng Hiệp và gần 30 hộ nông dân trên địa bàn Xã.
Khai mạc Hội nghị Thành phố thông minh Việt Nam – châu Á 2023
Hội nghị Thành phố thông minh Việt Nam – châu Á 2023 [Vietnam - Asia Smart City Summit 2023] đã khai mạc vào sáng 29-11 tại Hà Nội. Sự kiện do UBND thành phố Hà Nội; Sở Thông tin và Truyền thông và Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam [VINASA], phối hợp tổ chức với chủ đề “Khai thác dữ liệu – Xây dựng Thành phố thông minh, phát triển bền vững.
Vĩnh Long: Tim giải pháp trồng cam theo hướng phát triển bền vững
Ngày 24/11, Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Vĩnh Long đã phối hợp Trường Đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh - Phân hiệu Vĩnh Long, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Hiệp hội Giống Nông nghiệp tỉnh tổ chức hội thảo “Trồng cam theo hướng phát triển bền vững”.
Sơn La: Đánh giá tác động của chính sách hỗ trợ phát triển cây ăn quả
Ngày 22/11, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Sơn La tổ chức hội thảo tư vấn vào báo cáo kết quả thực hiện đề tài tư vấn, phản biện “Đánh giá về tác động của các chính sách hỗ trợ phát triển cây ăn quả của tỉnh Sơn La từ năm 2017 đến nay; đề xuất các giải pháp cho giai đoạn tiếp theo”.
Tin mới
Thanh Hóa: Liên hiệp hội tổng kết hoạt động năm 2023
Ngày 26/12, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Thanh Hóa [Liên hiệp hội] tổ chức hội nghị tổng kết với 2 nội dung: Tổng kết hoạt động năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024, tôn vinh trí thức KHCN xuất sắc; hội nghị Ban Chấp hành mở rộng lần thứ 10, nhiệm kỳ 2018 - 2023 và ghi phiếu giới thiệu nhân sự BCH khóa VII, nhiệm kỳ 2024 - 2029.
Phát huy vai trò của Liên hiệp Hội Việt Nam trong tình hình mới
Ngày 22/12, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tổ chức Hội nghị Hội đồng Trung ương Liên hiệp Hội Việt Nam lần thứ 8 [khóa VIII]. Đồng chí Phan Xuân Dũng – Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam; Đồng chí Phạm Quang Thao – Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội; Đồng chí Phạm Ngọc Linh – Phó Chủ tịch LHHVN; Đồng chí Nguyễn Quyết Chiến – Tổng Thư ký LHHVN đồng chủ trì hội nghị.
Vĩnh Phúc: Đề xuất giải pháp phát huy vai trò của đội ngũ trí thức
Ngày 21/12, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh tổ chức Hội thảo khoa học “Tham vấn, đề xuất giải pháp phát huy vai trò của đội ngũ trí thức khoa học công nghệ tỉnh Vĩnh Phúc thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW, ngày 16/4/2010 của Bộ Chính trị và Kết luận số 93- KL/TW, ngày 20/11/2020 của Ban Bí thư”.