Cờ Vây là một trong những bàn cờ chiến thuật cổ nhất và phổ biến nhất trên thế giới. Cờ Vây đã được chơi ở phương Đông hàng ngàn năm nay. Bạn đã biết đến cờ Vây chưa? Cờ vây là một trò chơi rất dễ học. Bạn có thể thành thạo luật chơi trong vài phút; tuy nhiên, bạn sẽ phải dành cả đời để có thể tìm hiểu độ sâu và sự tinh tế của môn cờ này. Hãy cùng Cờ Thủ bắt đầu với những thứ cơ bản nhất trong cờ vây nhé!
Mô tả tổng thể
Cờ Vây được tạo thành bởi những yếu tố rất đơn giản: đường thẳng và đường tròn, đen và trắng. Nhưng từ đó cấu thành những kiến trúc rất phức tạp và sâu sắc. Đó là một trò chơi trên diện rộng, không chỉ là những trận đánh nhỏ lẻ, mà là cả một cuộc chiến.
Nói chung, Cờ Vây nằm trong cùng một thể loại với một loạt cờ rất nổi tiếng ở phương Tây, Cờ Vua. Cả hai môn cờ đều đòi hỏi tư duy chiến lược cao cấp cộng với đòi hỏi sự nhuần nhuyễn về tư duy chiến thuật. Cả hai đều đầy thử thách và tài trí, là đam mê của hàng triệu người đủ mọi lứa tuổi trên khắp thế giới.
Có những kỳ thủ chơi Cờ Vây để kiếm sống. Thêm vào đó, những kỹ năng trong Cờ Vây còn có thể được vận dụng trong cuộc sống hàng ngày. Những châm ngôn của họ xuất hiện trong hầu hết các ván cờ: “Không bỏ hết trứng vào một giỏ”, “luôn giữ một đường để thoát thân”, “cẩn tắc vô áy náy”, “không đánh vào điểm mạnh của địch thủ” và “đừng cố đấm ăn xôi”. Luật chơi Cờ vây trong game cờ thủ như sau:
– Bàn cờ: Thường làm bằng gỗ, hình vuông, được khắc [kẻ] n đường * n đường [n lẻ 13,15,17,19] tạo thành n*n điểm [điểm là giao của 2 dòng kẻ].
Bàn cờ vây tiêu chuẩnMột vài điểm được tô đậm hơn để giúp người chơi dễ xác định phương hướng [điểm ở giữa gọi là khôi nguyên hay trung nguyên].
– Quân cờ: Thường có hình tròn giống cái cúc, chia làm 2 màu đen và trắng.
Số quân trắng là [n*n/2]
Số quân đen là [n*n+1]/2 với n lẻ
Do đó số quân đen luôn hơn số quan trắng 1 và bằng nửa số điểm trên bàn cờ
VD: bàn cờ 13*13 có 84 quân trắng và 85 quân đen
Ví dụ bàn cờ vây khi chơiLuật game
Cờ vây là loại game đối kháng hai người chơi đi theo lượt [turn base], trong đó người cầm quân đen luôn luôn được đi trước.
– Lượt đi: Mỗi lần đi được phép đặt một quân xuống 1 vị trí [điểm] trên bàn cờ và bắt tù binh [ăn] một số quân của địch [nếu có thể]
Chú ý: chỉ được đặt một quân mới lên bàn cờ chứ không được phép di chuyển quân
– Bỏ lượt: Nếu đến lượt mình mà nhận thấy thêm quân là ko có lợi, người chơi có quyền nhường lượt đi của mình [giống bỏ lượt trong chơi game bài]
– Tù binh: các quân cờ bị đối phương bắt [ăn] được gọi là tù binh. Đất chiếm được: được tính là các giao điểm nằm bên trong vùng quân cùng màu vây kín. Mỗi giao điểm được tính là 1 đất
– Tính thắng thua và tính điểm: Ván chơi sẽ kết thúc khi một trong hai người chịu thua [bỏ cuộc] hoặc một trong những điều sau:
Hai người đều nhường lượt đi cho nhau
Hết đất để đi
Hết quân để đi
Người nào nhiều điểm hơn thì người đó thắng. [trừ trường hợp chịu thua hay bỏ cuộc]
Điểm được tính sau khi dừng ván chơi như sau:
Mỗi đất [1 giao điểm] chiếm được, tính 1 điểm
Lưu ý: Trong vùng đất chiếm được, khi số giao điểm > 2, có 1 quân đặt vào thì giao điểm đó không được tính là đất
Mỗi tù binh được tính 1 điểm
Bên trắng được cộng thêm 5,5 điểm do đi sau
– Tính đất trong một số trường hợp đặc biệt
TH: Các quân được sắp xếp như hình bên dưới
Hướng dẫn cách tính đất khi chơi cờ vâyTrong trường hợp trên, đất của quân đen là giao điểm được đánh dấu đỏ, đất của quân trắng là giao điểm được đánh dấu xanh.
Đất của mỗi quân sẽ được tính từ đường biên gần nhất tới đường bao của quân đó.
– Luật ăn quân:
Số khí của 1 quân cờ: số điểm gần kề còn trống ở quanh nó [không tính biên] mà chưa được đặt quân cờ nào, điểm gần kề là điểm có đường kẻ nối với nó và cách nó 1 đơn vị ô
Nếu nó không có khí thì gọi là hết khí. Xem hình dưới đây:
Hướng dẫn ăn quân khi chơi cờ vây– Hai quân nằm cạnh nhau nếu nó nằm trên 2 điểm liền kề.
– Một quân cờ bị ăn khi:
Nó hết khí và không có quân cờ nào cùng màu nằm cạnh nó
hoặc khi nó hết khí và các quân cờ nằm cạnh nó cũng hết khí
– Không được đặt quân cờ vào vị trí mà làm nó hết khí
Hướng dẫn về khí trong cờ vâyTrừ trường hợp nếu đặt nó vào đó để ăn quân khác và nó lại có khí.
VD: đến lượt quân đen đi, nó được phép đi vào vị trí b vì nó ăn quân trắng và quân đen ở vị trí b lại có 1 khí
Quy tắc Kiếp: không được ăn quân mà nó vừa ăn mình nếu việc ăn quân đó lại dẫn tới trạng thái trước khi mình vừa bị nó ăn. Cụ thể: nếu đối thủ ăn quân của mình ở nước thứ n, thì mình không được đi nước cờ mà nó làm dẫn đến trạng thái thứ n-1
VD: ở ví dụ hình trên, tới phiên quân đen được phép đi vào vị trí b, tuy nhiên sau đó tới phiên quân trắng thì không được đặt quân vào để ăn quân ở vị trí b vì nó lại dẫn tới tình huống trước đó. Tuy nhiên sau lượt đi này thì quân trắng lại có quyền ăn vì lúc này trạng thái bàn cờ đã thay đổi.
Hướng dẫn chơi cờ vây trên cothu.vn
- Bước 1: Đăng nhập vào cờ thủ theo “Hướng dẫn đăng nhập tài khoản Cờ thủ”
- Bước 2: Chọn Cờ Vây trên Màn hình Home
- Bước 3: Chọn phòng chơi. Có 3 loại phòng chơi bao gồm
- Phòng Bình dân: Dành cho tất cả các cờ thủ
- Phòng Đại gia: Chỉ dành cho những cờ thủ là đại gia
- Phòng Tập chơi: Dành cho những cờ thủ tập chơi, cờ thủ có thể chơi với Rô Bốt trong phòng này. Số Gold thật không bị thay đổi khi chơi trong phòng này.
- Bước 4: Chọn bàn chơi. Có ba loại bàn chơi
- Bàn có người đang chơi: Bàn đã đầy người và ván cờ đang diễn ra [Màu bàn tối hơn, có 2 người ngồi trong bàn]
- Bàn có người ngồi: Có người trong bàn nhưng ván cờ chưa bắt đầu [Màu bàn sáng, có người ngồi trong bàn]
- Bàn trống: Không có người trong bàn [Thể hiện ghế trống]
- Bước 5: Chờ đối thủ vào bàn hoặc mời người chơi cùng qua thao tác touch vào ghế trống và mời người chơi
- Với người chơi là chủ bàn có thể
- Đặt tiền bàn: Cho phép Chủ bàn quy định mức cược Gold trong bàn chơi
- Đặt password: Cho phép Chủ bàn đặt password bàn chơi để giới hạn người chơi vào bàn
- Cấu hình: Cho phép Chủ bàn cài đặt bật tắt chế độ Rung, Âm thanh, Hiển thị lời mời
- Đổi quân: Cho phép chủ bàn đổi quân Đỏ sang Đen và ngược lại.
- Menu với người chơi thường: Chỉ có chức năng Cấu hình trong bàn chơi
- Với người chơi là chủ bàn có thể
- Bước 6: Bắt đầu ván cờ
Các thao tác khi chơi cờ vây
- Thao tác đi quân cờ: Touch vào vị trí muốn đặt quân cờ : chạm lần đầu để đánh dấu vị trí, chạm lần thứ 2 để đánh quân cờ [với máy smartphone hoặc tablet]
- Nhường lượt: Chọn icon Nhường bên phía phải bàn cờ để nhường lượt nếu bạn không muốn đánh
- Xin thua: Chọn icon Xin thua bên phía phải bàn cờ
Các chức năng khác trong bàn chơi:
- Khi đang ngồi trong bàn người chơi có thể Chat[text và smile], Nạp Gold, Trò chuyện bằng cách touch vào các icon tương ứng
- Có thể Xem thông tin đối thủ bằng cách touch vào avatar đối thủ
- Khi xem thông tin người chơi có thể Kết bạn[Khi chưa là bạn bè], Cấm chat, Kich[Nếu là chủ bàn và đã mua item] bằng cách touch vào các icon tương ứng trên box Danh tính
Cờ Vây là một trò chơi tao nhã với luật chơi rất ngắn và đơn giản. Nhưng việc học Cờ Vây lại rất khó khăn, vì vậy, hãy đọc thật kỹ luật chơi cờ Vây nhé!
Người ta hay bảo cờ vây dễ học khó giỏi. Nhưng thực sự thì cờ vây cũng không hề dễ để học.
Vậy làm thế nào để tự học cờ vây để biết cách chơi cờ nhanh nhất?
Ở đây, tôi xin chỉ ra 3 mốc để tạm xác định các trình độ biết chơi khác nhau.
- 25-kyu – Nắm bắt luật và các khái niệm.
- 15-kyu – Hiểu được mình muốn gì trong trận đấu.
- 10-kyu – Chơi có ý đồ chiến thuật.
Bạn muốn lên 15k, hay 10k? Trong vòng bao lâu? Hãy thử sức với 5 bước phía dưới nhé.
Bước chuẩn bị
Giành thời gian: Không cần nhiều, nhưng phải đều đặn và tập trung. Một ngày có thể chỉ là 15 phút đến 1h.
Tìm người chơi cùng: Có người cùng đi sẽ khó bị lạc đường hơn đi một mình. Tìm bạn ở gần hoặc người chơi cùng online đều rất hữu ích.
Go Quest là bạn đường: Hãy ngay lập tức download Go Quest, apps cờ vây hoàn hảo cho người muốn học cờ vây.
Bước 1: Đọc luật ăn quân – Tập chơi ăn quân
Trước khi làm quen với đất. Người mới làm quen nên hiểu rõ luật và cách vây bắt quân cơ bản. Bí quyết ở giai đoạn này:
- Đọc kỹ luật ăn quân, và làm bài tập để nắm được tinh thần của nó.
- Sau khi đã nắm tương đối về luật ăn quân, chơi thử bàn 9×9 hoặc 13×13 bằng GoQuest để hiểu hình ăn quân cơ bản.
- Lưu ý bước này chỉ để mình làm quen với luật ăn quân thôi, và thường thì mình sẽ là người bị ăn nhiều hơn là đối thủ. Không sao cả, vì chúng ta cần phải tiếp tục bước 2 để học tiếp mà.
Bước 2: Đọc luật chiếm đất – Học cách thu quan
Thu quan là thử thách lớn nhất để xác định một người đã biết cờ vây là gì hay chưa. Đọc về thu quan để biết cách:
- Phân biệt và xác định vùng đất tiềm năng của hai bên.
- Triển khai đi mở rộng đất mình và lấn đất đối phương để kết thúc ván cờ.
Các cách để học thu quan:
Bước 3: Thua 50 trận càng nhanh càng tốt
Khi đã có khả năng kết thúc trận đấu, nghĩa là bạn đã biết cách thua trong một trận đấu cờ vây. Vậy thì đừng chờ đợi gì nữa: hãy chơi ngay đi và thua ngay 50 trận càng sớm càng tốt, chỉ cần chơi ở bàn nhỏ 13×13 cũng được.
Đây là thời điểm bạn bắt đầu làm quen với các kỹ thuật cờ vây rất cơ bản như nối, cắt, đánh bắt, phá đất, đè, bẻ, nhảy,… và đặc biệt là hai mắt, sống chết. Bạn sẽ được học trực tiếp thông qua việc chơi cờ. Nếu cần tài liệu, bạn có thể đọc thêm Sau khi đọc luật cờ vây hoặc Làm quen với cờ vây.
Bước 4: Nhờ bình luận ván đấu
Sau bước 3, trình độ của bạn sẽ vượt mức 20 kyu. Đây là thời điểm dễ tiếp thu kiến thức mới nhất và trình độ sẽ có bước nhảy xa nếu được tiếp sức đúng cách.
Không có gì hiệu quả hơn là được người mạnh chỉ ra lỗi sai và cách nhìn nhận trận đấu. Bất kì ý kiến nào của người mạnh hơn mình cũng rất đáng giá. Để nhờ bình luận, bạn có thể:
Bước 5: Học theo các cách mình thấy phù hợp
Sau bước 4 thì bạn đã biết chơi rồi phải không? Lúc này, bạn có thể chọn ở lại bàn 13×13 để luyện tiếp, hoặc tiến lên chơi bàn 19×19 luôn.
Đến lúc này thì có trăm thứ để học. Hãy thử một số cách sau, cách nào hợp ý mình thì toàn tâm tập trung vào cách đấy:
- Tiếp tục chơi cờ thật nhiều, không cần quan tâm đến gì khác. Đây là cách học hay nhất đối với tôi.
- Giải cờ thế để mài sắc các kỹ năng mình quan tâm: Thu quan, sống chết, khai cuộc, tesuji, kỹ thuật cơ bản,…
- Xem kỳ phổ của những kỳ thủ mạnh hơn mình không quá nhiều. Từ 10-kyu đến 1d là mức độ hợp lý. Tất nhiên cũng có thể coi kỳ phổ của người mạnh hơn, thậm chí chuyên nghiệp, nhưng đừng hoảng vì những nước đi mình vốn không hiểu được.
- Đọc sách cũng là cách học được nhiều người chọn, tuy nhiên tôi lại không khuyến khích việc đọc sách nhiều ở trình độ này. Thực hành quan trọng hơn.
Và tiếp tục chơi cờ vây
Mục đích của toàn bộ những gì chúng ta thực hiện ở trên là để biết chơi cờ vây. Hầu hết mọi người đều chỉ chơi cờ vây cho vui. Không quan trọng quá việc lên trình độ thật cao. Nhưng càng chơi tốt, bạn sẽ càng thấy cờ vây thú vị và càng muốn học nữa.
Cờ vây là một con đường thật dài, việc của mỗi người là cứ bước tới, từng bước một.
Và tìm kiếm niềm vui theo cách riêng của mình.